9 Aylık Bebek Kabızlık

Sindirim sistemi problemleri, her yaştan kişiyi etkileyebilen ve toplumda oldukça yaygın görülen sağlık sorunları arasında yer alır. Özellikle kabızlık gibi bağırsak hareketleriyle alakalı rahatsızlıklar yetişkinlerde kolaylıkla ifade edilebilen klinik belirtiler gösterirken; çocuklarda ve bebeklerdeki kabızlık sorunu ebeveynler tarafından fark edilmediği takdirde, uzun süre boyunca devam edebilir ve çocuk/bebek sağlığını ciddi anlamda olumsuz etkileyebilir.

Bebeklerde Kabızlık Nedir?

Kabızlık; bağırsak hareketlerinde yavaşlama ile birlikte dışkılamanın seyrekleşmesi veya zorlaşması durumudur. Tipik olarak haftada bir kere veya daha seyrek dışkılama ile karakterizedir. Kabızlık sorunu, yetişkinlerde kolaylıkla tanınıp giderilmeye yönelik adım atılabilen bir durum olsa da özellikle anne sütüyle beslenen bebeklerde fark edilmesi güç olabilir.

Bebekler yetişkinler gibi sindirim sorunlarını ifade edemediğinden, bebeklerin günlük hareketleri ile bağırsak alışkanlıklarının takibi kabızlık sorununun tespit edilebilmesi için çok önemlidir. Bu anlamda; bebeklerde karın bölgesinde sertlik, kasılma veya şişlik görülmesi, bağırsak hareketleri esnasında huzursuzluk veya ağlama olması; bebeğin beslenmeyi reddetmesi, dışkısının sert kıvamda küçük parçalar hâlinde olması, dışkılama esnasında zorlanma ve ıkınmaya bağlı anüste oluşan çatlaklar ile kanama olması gibi durumlarda kabızlıktan şüphelenilmelidir.

Her bebeğin dışkılama sıklığı farklı olabildiğinden, kabızlık şüphesi olduğunda izlenilmesi gereken dışkılama sıklığı değil, dışkılamada yaşanan zorluğun derecesidir. Bebeklerde kabızlık sorunu sıklıkla kısa süreli, geri dönümlü olarak gerçekleşir ve tedavi ile kolayca düzeltilebilir.

Bebeklerde Kabızlık Neden Olur?

Anne sütüyle beslenen bebeklerde, anne sütünün laksatif ve sindirimi kolaylaştırıcı doğası nedeniyle, kabızlık probleminin görülmesi sıklıkla beklenmez. Ancak, 6. aydan sonra ek gıdalara başlanılması ile birlikte bebeklerde kabızlık sorununun görülme sıklığı artar. Bu bakımdan, aşağıdaki gıdalarla beslenme durumunda kabızlıkla karşılaşılabilir:

• İnek sütü: Beslenmede inek sütünün tercih edilmesi, alerji veya çeşitli sindirim problemlerinin yanı sıra kabızlık gelişimini de tetikleyebildiğinden bebeklerin diyetinde 1 yaşına kadar inek sütüne yer verilmemesi tavsiye edilir.

• Pirinç içerikli mamalar: Pirinç, suyu emerek dışkının katılaşmasına yol açan bir maddedir. Ek gıdaya başlanılan dönemde pirinç yönünden zengin mamalar kullanıldığında kabızlık görülebilir.

• Lif yönünden fakir gıdalar: Lifler, dışkıyı yumuşak hâle getiren karbonhidratlardır. Beyaz ekmek, makarna gibi lif yönünden fakir gıdaların bebeğin katı gıdalara geçtiği dönemde kullanılması kimi zaman kabızlığa sebebiyet verebilir.

Beslenmenin yanında, çeşitli koşul ve sağlık sorunlarının varlığında bebeklerde kabızlık tetiklenebilir. Bu bağlamda, aşağıdaki etkenler bebeklerde kabızlık nedenleri arasında sayılabilir:

• Sıvı alımında yetersizlik: Bebeklerin gün içinde yeterli miktarda sıvı alamadığı durumlarda daha katı dışkılama ve kabızlık görülebilir.

• Stres: Bebeğin alışkın olduğu koşul veya ortamlardan uzaklaşmasına yol açarak fiziksel veya psikolojik stres yaratan seyahat, çeşitli hareketler veya yüksek sıcaklık gibi durumlarda kabızlık tetiklenebilir.

• Enfeksiyonlar: Bebekte hastalanma ile sonuçlanan her türlü solunum, sindirim veya idrar yolu enfeksiyonlarında, vücudun yüksek ateş ve ishal ile birlikte sıvı kaybetmesi sonucu kabızlık ortaya çıkabilir.

• Kronik hastalıklar: Sindirim sistemini doğrudan etkileyen bazı rahatsızlıkların seyrinde kabızlık görülebilir.

Bebeklerde Kabızlık Tedavisinde Neler Yapılır?

Bebeklerde kabızlık sorunu genellikle altta yatan nedenlerin ortadan kaldırılması ile kısa sürede düzelir. Kabızlık ile mücadelede evde uygulanacak çeşitli tedbirler ve yaşam tarzı değişiklikleri de yeterli etkiye sahip olabilir. Bu doğrultuda yapılabilecek uygulamalar aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Gün içinde bebeklerin bol sıvı almasının temin edilmesi oldukça faydalıdır. 6 aydan küçük bebeklerde düzenli anne sütüyle beslenme yeterli olurken; 6 aydan büyük bebeklerde günlük 900 ml’ye kadar sıvı alımı önerilir.

• Ek gıdalara başlanılmasıyla birlikte meyve suyu tüketimi tercih edilebilir. Bebeğe günlük 60 – 100 ml kadar meyve suyu verilmesi, laksatif etkiyle kabızlığı önlerken ek gıda olarak gerekli besin ve vitaminlerin teminini sağlar.

• Günlük diyette lif yönünde zengin elma, armut, kuru erik püresi, bezelye gibi gıdalara ağırlık verilmesi kabızlığın giderilmesinde yararlıdır.

• Kabızlık sorunu olan bebeklerde bacaklara bisiklet sürer gibi hareket yaptırmak, bağırsaklarda hareketlenmeyi tetikleyerek dışkılamayı kolaylaştırır. Benzer bir etki yaratmak için, alternatif olarak, oyuncakların bebeğin karnına koyulması suretiyle bebeğin oyuncağa ulaşması için karın kaslarını çalıştırması sağlanabilir.

• Bebeklerin karnına tek elle yumuşak, dairesel hareketlerle masaj yapılması yoluyla bağırsak hareketleri artırılabilir.

• Bebeklere ılık banyo yaptırılması bağırsak hareketlerini tetiklediği için yararlı olabilir.

• Bebeklerde anal bölgeden ateş ölçmeye yarayan rektal termometrelerin kullanılması dışkılamayı tetikleyebilir.

• Dışkılamanın kolaylaştırılıp anal bölgede yaralanmanın önlenmesi adına anal bölgeye fitil veya gliserin uygulaması yapılabilir.

Bu tedbirlere rağmen kabızlık sorunun devam etmesi hâlinde bir sağlık kuruluşuna başvurulması yararlı olacaktır. Uzman bir hekim tarafından, bebeğin genel durumu incelenmeli ve detaylı muayene ile olası hastalık bulguları araştırılmalıdır.

Bebeklerde Kabızlığın Önlenmesi İçin Neler Yapılabilir?

Bebeklerde kabızlığın gelişmesini tetikleyen koşul ve etkenlerin ortadan kaldırılması, özellikle anne sütüyle beslenen bebeklerde kabızlığı önlemek için yeterli olur. Bu anlamda, aşağıdaki tedbirlerin günlük hayata tatbik edilmesi ile bebeklerde kabızlık sorunu önlenebilir:

• 6.aya kadar bebeklerde sadece anne sütü ile beslenme yapılmalıdır. 6. aydan önce herhangi bir katı gıdaya başlanmamalıdır.

• 6.ay sonrasında bebeğe verilecek ek gıdaların arasında lif içeriği yüksek fasulye, tahıl, bezelye gibi besinler olmasına dikkat edilmelidir.

• Bebeklerin günlük yeterli miktarda sıvı alması önemlidir. Bu bağlamda günlük 1 litreye yakın sıvı alımı yararlıdır.

• Bebeklerin günlük aktivitede bulunması; karın masajı, bacakların karna doğru hareket ettirilmesi gibi bağırsak hareketlerini teşvik edici hareketlerin yaptırılması faydalıdır.

Ailelerin çocuk sahibi olduktan sonra en sık şikayet ettikleri ve araştırma yaptıkları şeylerden birisi: “Bebeğim Kakasını Yapamıyor Ne Yapmalıyım?” Bu yazımızda bebeklerde kabızlık nedir, kabızlığın belirtilerini, neden olduğunu ve bebeği kabız olmuş ailelerin uygulayabileceği çözüm önerileri gibi birçok yararlı bilgiyi sizinle paylaşacağız. İyi okumalar dileriz…

Bebeklerde Kabızlık Nedir?

Bebekler kakalarının yapmadıklarında ya da gaz çıkarmadıklarında çoğu anne ya da baba, bu durumun kabızlıktan ileri geldiğini zanneder. Ancak bebeklerde kabızlık çoğu kişinin bildiği gibi kaka yapamama durumu değil, sert ve top kıvamında olan kakalara verilen addır.

Bebeklerin kaka yapma sıklığı ve görünüşünün nasıl olması gerektiğini bilmeniz, bebeğinizde sağlık sorununun olup olmadığını anlamanız konusunda yardımcı olacaktır. Bu yüzden, öncelikle bebeklerdeki kaka türlerini ve renklerinden bahsedeceğiz. Eğer sizinle çalışan bebek bakıcısı ya da oyun ablası var ise, onu da bu konuda bilgilendirmenizi tavsiye ederiz…

Bebek Kaka Türleri

Mekonyum (yenidoğan bebek kakası), bebeklerin anne karnındayken aldığı besinler sonucu oluşur. Katranımsı bir yapısı vardır ve siyah-yeşil bir renge sahiptir. Daha sonraki süreçte bebek geçici dışkı atmaya başlayacaktır ve  kaka rengi daha açık ve sulu hale gelecektir. Bu süreç ise yaklaşık 3-4 gün sürmektedir.

Bundan sonraki süreçte bebek kakası renkleri farklılıkları ise bebeğin nasıl beslendiği ile ilgilidir. Eğer sadece anne sütüyle besleniyorsa altın rengi sarısı, formül mama ile besleniyorsa sarımsı kahverengi veya açık kahverengi; demir açısından güçlü bir mama ile besleniyorsa ise yeşilimsi kahve veya koyu kahve rengi olabilir.

Bebeklerde Kaka Sıklığı

Bebeklerde kaka sıklığı ile ilgili belirli bir kural yoktur. Bu sıklık, genellikle bebeğin ne kadar yedikleri ile ilgilidir. Bebek mutlu ve huzurluysa, uyku düzeni ile ilgili bir problem yoksa kaka sıklığı konusunda endişelenmeye gerek yoktur.

Aslında bebeklerin seyrek olarak kaka yapması, sağlıklı bir durum olarak görülebilir. Bebeklerin ilk aylarında bağırsaklar ve buna bağlı olarak sindirim sistemi gelişme gösterdiğinden dolayı, seyrek kaka durumu gayet normaldir. Anne sütünün verimliliğinin de bu durumda katkısı büyüktür.

Ancak bebeğinizin ilerleyen aylarda huyunda değişmeler oluyorsa ya da rutinin dışına çıkmışsa o zaman bir şeylerin ters gittiğini anlayabilirsiniz. Genelde anne sütünü reddetme durumları, uykuda düzensizlik ve bununla beraber seyrek kaka yapma durumu, bir şeylerin ters gittiğinin habercisi olabilir. Peki, tüm ailelerin korkulu rüyası olan kabızlık durumunun nedenleri nelerdir?

Bebeklerde Kabızlık Nedenleri

Bebeklerdeki kabızlığın genellikle yanlış beslenmeden kaynaklanır. Eğer bebeğiniz yeterli/dengeli beslenmiyorsa veya sindirim sistemi az çalışıyorsa kabız olabilir. Bunun dışında, ek gıdaya geçişte yediği besinler, kalsiyum yüksekliği, potasyum azlığı bebeklerde kabızlığın sebebi olabilir. Genetik faktörler de bebeğinizin kabız olmasına sebep olabilir.

Bebeklerde kıyafet seçimi de kaka yapma durumunu etkileyen faktörlerdendir. Çok sıkı kıyafetler, sindirim sisteminin de sıkışmasına neden olabilir. Bebeğin bulunduğu ortamın sıcaklığı da bir başka önemli faktördür. Ortamın ideal sıcaklığı oda sıcaklığıdır ve bu değer de 28 derece civarındadır. Bu sıcaklığın altında bir değer olduğunda, bebekler üşüyebilir. Aynı şekilde bu sıcaklık değerinden fazla olduğu zaman da bebek de hararet durumları görünebilir.

Bebeklerde Kabızlık için Ne Yapmak Gerekir?

• Daha önce de söylediğimiz gibi, kabızlığın en büyük sebeplerin biri beslenmeden kaynaklanan sorunlardır. Bu yüzden, kabızlığı geçirmek için bebeğinizin beslenmesini değiştirmeniz gerekmektedir. Daha fazla sıvı alımı, bebeği lifli gıdalarla beslemek veya meyve-sebze ie beslenmesini arttırmak yapmanız gereken değişimlerdir. 
• Bunun yanında, bebeğinizi sırt üstü yatırıp bacakları ile daireler çizerek de kabızlığın geçmesine yardımcı olabilirsiniz. 
• Bazı bebeklerde ise bir çay kaşığı zeytinyağı, bağırsakların çalışmasını ve kaka yapmasını sağlayabiliyor. Ancak belirtmek gerekir ki, bu yöntem her bebekte işe yaramayabilir. 
• Supplemental grubunda olan ve bebekler için üretilen bazı takviye ürünlerini de deneyebilirsiniz. Bu ürünler bebeklerin bağırsaklarını çalıştırır ve sindirim sistemine yardımcı olur.
• Fitil kullanımı da kabızlığın çözümü için kullanılan yöntemler arasında. Ancak bunu doktor tavsiyesi ile kullanmanızı öneriyoruz.

Her Bebeğin Yapısı Farklı

Bebeklerin anatomisinde birçok özellik aynı olmakla birlikte, yapısal olarak farklılıklar görülebilir. Nasıl ki bazı insanlar, bazı bitkilere karşı alerji duyuyorsa; aynı bitkiler birçok insanı etkilemeyebilir. Bu durum gıdalarda da gözlemlenebilir.

Bebeğim kakasını yapmıyor sorununda da, bebeğin yapısına göre farklı yöntemlerin uygulanması gerekir. Nasıl ki her insanın yapısı farklıdır ve kilo problemlerinde farklı diyetler hazırlanır. Aynı şekilde bebeklerdeki kaka yapma probleminde de farklı yöntemlerin uygulanması gerekir. Diyet listesi hazırlanırken, uzman diyetisyenler, kilo sorunu olan kişilerin yapısal özelliklerini analiz ederler. Aynı şekilde uzman doktorlar da, ilaç yazmadan önce ya da uygun olan tedaviyi uygulamadan önce, bebeklerin yapısal özelliklerini belirlerler.

Tabi ki annelerin de doktor tavsiyesine göre günlük olarak yapmaları gerekenlerin yapmaları gerekir. Ancak doktor tavsiyesine ve bazı uygulamalara rağmen, bebeğinizin kaka yapma problemi yok olmadıysa, zamana bırakmanız gerekiyor. Tabi bu söylediğimiz, bebekte ciddi bir hastalık problemi olmayan durumlar için geçerlidir. Bu yönden bebeği daha fazla hırpalamamak adına bazı durumları zamana bırakmak daha iyi olacaktır. 

Anneler Dikkat!

Annelerin bebekleri söz konusu olduğu zaman ne kadar hassas davrandıklarını biliyoruz. Ancak bilgi eksikliğinden dolayı, bebeklerdeki sorunları gidereyim derken, daha büyük sorunlara neden olunabileceği akılda tutulmalıdır. Mutlaka bebeğinizin sağlığı söz konusu olduğunda, uzman bir doktordan yardım alınmalıdır. Aile doktoru ise en iyisidir diyebiliriz. Aile doktoruna, bebekler ile ilgili her konuda danışabilirsiniz. Acil bir durum söz konusu olduğunda ise aile doktorunuzdan yardım alabilirsiniz.Annelerin kendi yapabileceklerini de, yeteri kadar bilgi edinip uygulamaları gerekir. Sonuçta bebekle birebir olarak ilgilenen annedir. Burada önemli olan doğru bilgileri edinip, annenin bebeğin gelişimini sağlıklı bir şekilde gerçekleştirebilmesidir. Kulaktan dolma bilgilere itibar edilmemeli, doğru bilginin mutlaka peşinden gidilmelidir.

Bebek bakımı ilgili daha ayrıntılı bilgi almak isterseniz makalemizi okumanızı tavsiye ederiz.

EvdekiBakıcım İle Eğitimli ve Tecrübeli Bebek Bakıcısı ile Tanışın 

Eğitimli bakıcı ile çalışmak, hem sizin için hem de bebeğiniz için birçok avantaj sağlar. Bunlardan en önemlisi ise “Bebeğim Kakasını Yapamıyor” gibi bir probleminiz olduğunda, eğitimli bir bebek bakıcısı ne yapılması gerektiğini bilir, buna göre aksiyon alır. Eğer siz de eğitimli bir bakıcı ile çalışmak isterseniz, EvdekiBakıcım’a gelerek ilan oluşturabilir ve çok kısa sürede kendinize en uygun bakıcıyı bulabilirsiniz.