Makatta Egzama Belirtileri

Egzama nedir?

Egzama; çeşitli iç ve dış faktörlerin sonucunda, derinin iltihabi cevabı olarak ortaya çıkan klinik tabloların genel ismidir. Hastaların çoğunda ortak klinik özellikler gösterirler.

Stres egzaması nedir?

Deri; kişinin iç ve dış ortamları arasında bir sınır oluşturan, duygularımızın ve reaksiyonlarımızın yansımasında önemli rolü olan bir organdır. Yapılan araştırmalarda; dermatolojik hastalıkların yaklaşık yüzde 40?ında, eşlik eden bir psikolojik bozukluk olduğu görülmektedir. Strese bağlı olarak ortaya çıkan deri hastalıkları arasında en sık görüleni ise "stres egzaması" olarak da bilinen ?liken simpleks kronikus'tur.

Kimlerde görülür?

Egzaman son derece yaygın bir hastalıktır. En sık görüldüğü yaş grubu yaş aralığıdır. Kadınlarda, erkeklerden daha sık görülür. Hastalık, obsesif kişilik yapısına sahip kişilerde ve alerjiye yatkınlığı olan bireylerde daha sık görülür.

Belirtileri nelerdir?

Bu hastalık; başlangıçta görünür herhangi bir bulgu olmaksızın, kişinin kaşıntı duyması ve sürekli kaşıntı ve sürtünme sonucu ortaya çıkan belirtilerle karakterizedir. Kaşınan bölgelerde zamanla kızarıklık, kepeklenme ve deride kösele benzeri kalınlaşma ile birlikte pul pul deri dökülmeleri ve kabuklu yaralar ortaya çıkar. Egzama ilerlerse, bu bölgelerde zamanla sulantı, ağrı ve açık yaralar ortaya çıkabilir. Daha da ilerlerse bu yaralardan deriye giren bakteriler enfeksiyona yol açabilir. Tedavi edilmezse kaşıntı sürekli bir hal alır ve giderek vücudun değişik yerlerine yayılır.

Vücutta nerelerde oluşur?

Vücudun herhangi bir yerinde görülebilmekle birlikte; en sık saçlı deri ense sınırında, sırtta kürek kemiklerinin üzerindeki deride ve bacaklarda ortaya çıkar. Özellikle kullanılan elin ulaşabildiği deri alanlarında, akşamları artan kaşıntı ile kendini gösterir. Hastalık bazen makat bölgesini de tutabilir ve şiddetli dayanılmaz kaşıntıya yol açabilir.

Son dönemde bir artış var mı?

Stres egzaması; kişinin vücudunun dile gelmesidir. Bu nedenle de son dönemde, özellikle dünyada yaşanan ekonomik krizle birlikte yaşanan psikolojik stresler, iş yoğunluğu, işsizlik, kaygı ve endişe gibi durumlar nedeniyle stres egzaması vakalarına daha sık rastlıyoruz. Özellikle de saçlı deride ve sırtta daha çok ortaya çıkıyor. Çünkü buralar, gün içerisinde rahatlıkla kaşınabilecek bölgeler olup, elin ulaşabildiği alanlardır. Saç derisi kalın olduğundan, belirtilerin ortaya çıkması ve kaybolması daha uzun zaman alabilir.

Tedavisi nasıl yapılır?

Tedavi edilmeyen ve ihmal edilen durumlarda, deride geri dönüşümsüz belirtiler meydana gelebilir. Deride kalınlaşma ve deri renginde koyulaşma bazen yıllarca sürebilir. Stresin tetiklediği bu hastalık da strese neden olur ve olay bir kısır döngüye girer. Bu nedenle hastalığın erken tanısı ve tedavisi önemlidir. Tedavide kaşıntıyı önleyici sistemik ve lokal ilaçlar ve kremler kullanılır. Altta yatan herhangi bir başka problemin olup olmadığı araştırılır. İleri vakalarda psikolojik destek de faydalı olur.

Egzama olan biri tedavi sırasında nelere dikkat etmeli?

Egzama başladıktan belli bir süre sonra, kişi farkında olmadan elini o bölgeye götürür ve sürekli kurcalar. Bu da egzamanın daha da artmasına neden olur. O yüzden tedavi sırasında ilaçların etkisiyle kaşıntı kesilecektir; ancak alışkanlık haline gelen kaşıma ve kurcalama yapılmamalıdır.

Egzama olmamak için ne gibi önlemler alınabilir?

Daha rahat ve stressiz bir yaşam, tedaviye en önemli katkıyı sağlayacaktır. Ayrıca cildin nemlendirilmesi çok önemlidir; cilt PH?ı ile uygun, kurutucu etkisi olmayan şampuan ve kremler kullanılmalıdır.
 

Güncelleme Tarihi/06/

Yayınlama Tarihi/10/

Okunma Sayısı

Basur ile karıştırılan ve makatta en sık kaşıntı yapan hastalıktır. Her ne kadar hasta tarafından sıkça ifade edilmese de çok sıktır. Anal dermatit ve anüs egzaması olarak ta adlandırılır ve bir tür kurdeşen yani egzamadır. Yağ salgısının çok fazla olduğu makat bölgesinde olduğu için yağlı egzama sınıfına girer. Hastaların neredeyse hepsi basur düşüncesiyle gelir ancak basur ile karıştırılsa da farklı bir hastalıktır. Egzamanın bir çeşididir.

Anüs Egzaması Neden Olur

Aşırı titizlik yaparak bölgenin gereksiz yere sabunla temizlenmesi. Sabunla temizlenince bölgenin koruyucu tabakası uzaklaştırılmış olur. Korumasız kalır

Bazı gıdalar, kişiye göre çok değişen sebepler karşımıza çıkar, patlıcan, turşu, domates, kahve, çikolata ve baharatlar

Pamuk veya keten olmayan iç kıyafetler

Yüzeyi sentetik kadın pedleri

Pantolon veya eteğin dar olması

Pudra veya benzeri ürün kullanmak

Anüs Egzaması Belirtileri

Anal bölgede kaşıntı.

Anüs civarında ıslaklık hissi

Kaşınmaya bağlı kanama

Deride sertleşme

Çamaşırın kirlenmesi

Akıntı benzeri salgı

Makatta kötü koku

Otururken ağrı

Anüs Egzaması Teşhisi

Asıl yönlendiren hastanın anlattıklarıdır, muayene bulguları genellikle teşhis için yeterlidir. Belirtiler bağırsağa ilerliyorsa anoskop muayenesi ile seviyesi belirlenir. Ek olarak tahlil veya biopsi gibi uygulamaların yol gösterici etkisi yoktur. Proctoloji uzmanı ilk bakışta % yakın doğru teşhis koyabilir.

Anüste Egzama Tedavisi

Bütün hastalıklarda olduğu gibi önce neden bulunup engellenmelidir. Mesela karabiberden şüpheleniliyorsa yenmemelidir.

Daha rahat kıyafetler tercih edilmelidir.

Sentetik çamaşır giyilmemelidir

Pamuk yüzeyli pedler tercih edilmelidir.

İlaç kullanımı; Kortizonlu merhem kullanılabilir. Kortizonlu merhemler günde kesilmek zorundadır yoksa bu defa kortizondan kaynaklanan yan etkiler baş gösterir ki bu daha ciddi sorun olarak karşımıza çıkar. Bölge cildinin kortizonla kalite kaybetmesi ilacın kesilmesiyle hastalığın daha da alevlenmesine neden olabilir. Bu sebeple bitkisel kortizon içeren merhemler tercih edilebilir.

Anüs Egzaması Bitkisel Tedavisi

Yukarıda bahsedildiği gibi bitkisel kortizon içeren merhem tercih edilir. Bu konuda Pruzon Merhem öne çıkmaktadır. İçeriğindeki meyan kökü extraktı bilinen en iyi bitkisel kökenli kortizondur. Pruzon merhemde buna ek olarak deride bariyer oluşturup onu koruyan ek maddeler ve seyrekte olsa olabilecek mantarları ve bakterileri öldüren maddeler de vardır. Genel olarak kullanıma başlandığı gün ciddi düzelme olur ve günde tedavi tamamlanabilir. Burada dikkat edilmesi gereken şey asıl sorunun ortadan kaldırılmasıdır. 

Makat kaşıntısı toplumda sık görülen ve erkeklerde daha fazla rastlanan bir problemdir. Mantarlar, bakteriler, tahrişler, bağırsak parazitleri ve psikolojik gibi birçok farklı sebebe bağlı oluşabilir. Bazen birkaç sebep bir arada olabilir. Krizler halinde gelebilen kaşıntı günlük yaşantıyı çekilmez hale getirebilir. Kişinin kafası oraya takılır ve moralini bozar. Tedavisiz kaldıkça belirtiler ilerler ve komplikasyonlar oluşabilir. Sebepleri ortadan kaldırmaya yönelik, hassas ve sabırlı bir tedavi süreci ile başarılı bir tedavi gerçekleşebilir.

Makat Kaşıntısı (Pruritus Ani) Nedir?

Makat kaşıntısı; mantar, bakteri ve virüs gibi mikrobik sebepler, kimyasal tahrişler, dışkı artıkları, bağırsak hastalıkları ve stres gibi birçok farklı sebebe bağlı oluşan makat ve çevresindeki kaşıntılı durumlara denir. Bazen kaşıntıya yanma hissi eşlik edebilir. Deri belirtileri sebeplere göre çok farklı olabilir. En sık görülen belirtiler kaşıntı ile birlikte makat etrafında kızarıklık, kepeklenme, sulanma, yanma ve deride kalınlaşmadır. Bu belirtiler zamanla popoya, cinsel organa ve kasık bölgesine yayılabilir.

Toplumda % oranında görülür. Her yaş grubunda olabilir. Ancak en sık yaş arasında rastlanır. Erkeklerde kadınlardan dört kat daha fazla görülmektedir.

Makatta Kaşıntı Neden Olur?

Tespit edilebilen ya da edilemeyen birçok farklı sebep makatta kaşıntı ve yanma yapabilir. Başlıca sebepler aşağıda belirtilmiştir;

1. Yanlış Hijyenik Yaklaşım

• Yetersiz makat temizliğine bağlı dışkı artıkları
• Aşırı temizlik
  • Makatın aşırı ve sıkça alkali sabun ile yıkanması
  • Tuvalet kâğıdı ile aşırı ve sertçe kurulama

2. Deri Hastalıkları

3. Bağırsakta Yerleşen Parazitler

• Kıl Kurdu
• Bağırsak Solucanı
• Şerit (Tenya)

4. Cinsel İlişki İle Bulaşan (Veneryan) Hastalıklar

5. Psikolojik

• Üzüntü
• Korku
• Kaygı
• Stres
• Depresyon

6. Bazı İlaçlar

• Antibiyotikler
• Ağrı kesiciler
• Romatizma ilaçları
• Sinir ilaçları
• Tansiyon ilaçları
• Kolşisin

7. Alkollü İçecekler

8. Bazı Yiyecek ve İçecekler

• Süt, ayran, yoğurt ve peynir gibi süt ürünleri
• Baharat ve baharatlı gıdaların aşırı tüketimi
• Aşırı çay ve kahve tüketimi
• Kafeinli içecekler
• Karbonatlı içecekler
• Domates ve ketçap
• Çikolata, fındık, patlamış mısır ve acı turşuların aşırı tüketimi

9. Genel Hastalıklar

• Diyabet
• A, B ve D vitamini eksikliği
• Karaciğer Hastalıkları
• Böbrek Hastalıkları
• Mekanik Sarılık
• Çölyak Hastalığı
• Lösemi
• Obezite
• Hipertiroidi (Tiroid Bezinin çok çalışması)
• Demir Eksikliği Anemisi (Kansızlık)
• Aplastik Anemi (Kan hücrelerinin üretilememesi)

Kadın Hastalıkları

• Vajinit (Vajina iltihabı)
• Vulvit (Vulva iltihabı)
• Menopoz

Bağırsak Hastalıkları

• Kronik Kabızlık
• Kronik İshal
• İltihaplı Bağırsak Hastalığı
• Huzursuz Bağırsak Sendromu
• Bağırsak Kanseri
• Rektum Kanseri
• Rektum Polipleri
• Skuamöz Hücreli Kanser
• Habis Melanom

Anüs ve Çevresinin Bazı Hastalıkları

• Basur (Hemoroid)
• Makatta çatlak (Anal Fissür)
• Makat fistülü (Anal Fistül)
• Makat apsesi
• Makat kıl ve ter bezi iltihabı (Anal Kriptit)
• Makat sarkması (Rektal Prolapsus)
• Makat Kanseri
• Proktit
• Paget hastalığı
• Makat kasının fonksiyon bozukluğu ya da yaralanması
• Dışkı kaçırma
• Makatta ıslanma
• Tarlov kistleri

Uzun Süreli Antibiyotik Kullanımı

Normal bağırsak florasında bulunan faydalı bakterilerin azalmasına ve kandida mantarlarının artışına sebep olarak ‘Anal Kandidiyazis’ meydana gelmesiyle makat kaşıntısı oluşur.

Yaralanma

• Makata darbe gelmesi
• Makatta yabancı cisim olması

Nedeni Bilinmeyen (İdyopatik) 

Bazı hastalarda sebep tespit edilemeyebilir.

Makatın Yetersiz ya da Aşırı Temizlenmesi Kaşıntıya Sebep Olur mu?

Makat bölgesinin yetersiz temizlenmesi sonucu dışkı artıklarının bu bölgede kalması kaşıntı ve yanma hissine sebep olabilir. Ancak makat kaşıntısı, yetersiz temizlenen kişilerden daha büyük oranda aşırı temizlenen kişilerde görülmektedir. Çünkü temizleyicilerin aşırı kullanımı derinin koruyucu asit-yağ mantosunun incelmesine sebep olmakta, bu durum deriyi mikrobik ve kimyasal etkenlere karşı korunaksız bırakmaktadır.

Makat Kaşıntısı Belirtileri Nelerdir?

Makat kaşıntısı yukarıda belirtilen birçok farklı sebebe bağlı oluşabildiğinden sebebe göre değişen çok farklı ve zengin klinik görünümlerle karşımıza çıkabilir. Aşağıda belirtilenlerden bir veya birkaçı bir arada görülebilir;

• Kaşıntı
• Yanma
• Ağrı
• Karıncalanma
• Kızarıklık (Eritem)
• Morumsu kızarıklık (Livid Eritem)
• Egzamatöz plaklar
• Kalınlaşma (Likenifikasyon)
• Kepeklenme
• İçi su dolu kabarcıklar (Vezikül veya Bül)
• İrinli görünüm (Püstül veya Apse)
• Akıntı
• Sızıntı
• Kabuklanma
• Deri kuruluğu

Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Makat kaşıntısı ya da yanma hissi ve buna sebep olan durumlar tedavi edilmezse hastalık ilerler ve makat bölgesinde çok ciddi enfeksiyonlar oluşabilir. Önce anüs ve çevresinde (pelvik bölgede) iltihaplanma oluşur, mikroplar buradan bütün vücuda yayılarak Sepsis denilen ve hastanın yaşamını tehdit eden kan dolaşımının mikroplandığı yaygın enfeksiyon oluşabilir.

Makatta Kaşıntı ve Yanmayı Azaltmak İçin Tavsiyeler Nelerdir?

Hastaya yapılması gereken tavsiyeler derinin koruyucu tabakası olan asit yağ mantosunun incelmesine ve derinin hastalıklara açık hale gelmesine sebep olan her türlü mekanik, tahriş edici ve alerjik etkilerden korumaya yönelik önlemleri içermektedir. Bu amaçla aşağıdakiler tavsiye edilebilir;

• Doğal malzemeden üretilmiş, sıkmayan iç çamaşırı ve elbiseler giyilmeli
• Makat bölgesi darbelerden korunmalı
• Terlemeyi ve tahrişi azaltmak için otururken makat bölgesinin altına yumuşak bir yastık koyulmalı
• Ter birikimini ve tahrişini önlemek için spordan sonra duş almalı
• Yaygın kullanılan tuvalet kağıtları sert ve renkli olabildiği için bunların kullanımı sakıncalıdır. Kaşınan bölgeye sertçe sürtülen tuvalet kâğıdı kaşıntıyı daha da arttırır.
• Normal sabunlar alkali oldukları için kullanılmamalıdır. Ancak bazı mikrobik sebepli kaşıntılarda kısa süreli ve günde en fazla ikiyi geçmemek kaydıyla esas tedaviye destek amaçlı asidik sabunlar dermatoloji hekimi tarafından tavsiye edilebilir. Bunların dahi hekimin tavsiye ettiği süre ve doz dışında kullanılmaması gerekir.
• Makat bölgesine normal sabun kullanılmaması gerektiği gibi duş jeli, şampuan, tuvalet kâğıdı ve ıslak mendil de kullanılmamalı
• Makat bölgesinde parfüm ve deodorant kullanımından kaçınılmalı
• Makat bölgesine hekim reçetesi dışında komşu veya arkadaş tavsiyesi ile rastgele krem, pomat vb. sürülmemeli
• Makat kaşıntısına sebep olan yukarıda bahsedilen yiyecek ve içeceklerden kaçınılmalı
• Yüksek lifli ve doğal gıdalar ile beslenilmelidir. Hazır ve rafine gıdalardan uzak durulmalıdır. Böylece kabızlık ya da ishal olunması önlenerek rahat dışkılama sağlanır ve makat kaşıntısı azalır.
• Makat bölgesi ılık ve temiz bir su ile sabah-akşam yıkanmalı böylece dışkı ve ter artıklarından temizlenmelidir. Ardından temiz bir havlu, pamuklu bez ya da nemli ve kaliteli bir tuvalet kâğıdı ile nazikçe ve çok bastırmadan kurulanmalıdır. Bu mümkün değilse kurulama ılık ayarda kurutma makinası ile de yapılabilir.
• Bazı hastalarda günde iki kez ılık suyun içine dörtte bir oranında natürel sirke konulması ve bununla dakika oturma banyosu yapılması rahatlatır. Ya da sirkeli suya emdirilen pamuklu bez makat bölgesine 1 saat süre ile uygulanırsa bu da rahatlık sağlar. Oturma banyosu sonrası bölge ılık su ile durulanmalı ve nazikçe kurulanmalıdır.
• Hekim tavsiyesi dışında kesinlikle hiçbir ilaç ya da bitki kullanılmamalıdır.

Makat Kaşıntısı Tedavisi Nasıldır?

Makat kaşıntısını çok farklı sebepler oluşturabildiği için tedaviler de sebeplere yönelik olmak durumundadır. Genel bir bakışla aşağıdaki şekilde özetlenebilir;

Dermatolojik Hastalıklar: Deri ile ilgili hastalıkların takip ve tedavileri dermatoloji hekimlerince yapılmaktadır. Makat bölgesinde kaşıntıya yol açabilen egzama, sedef hastalığı, liken ve ilaç alerjileri gibi durumların yanı sıra çok sayıda mikrobik hastalık olabilir. Bunların her birinin kendine özgü tedavileri mevcuttur. Tedavi süresi genellikle haftadır. Nadiren birkaç ayı bulan durumlar da olabilir. Bu hastalıkların bir kısmının tedavisi ile ilgili ayrıntılı bilgi için aşağıda belirtilen yazılarıma göz atabilirsiniz;

Makat kaşıntısına sebep olabilecek dermatolojik hastalıkların tedavileri ile ilgili bazı örnekler verecek olursak;

• Derinin mantar hastalıkları için çeşitli kremler ve tabletler
• Derinin viral hastalıkları için tablet, krem, solüsyon ve radyofrekans tedavisi, kriyoterapi gibi müdahaleli yöntemler
• Derinin bakteriyel hastalıkları için antibiyotikli haplar, kremler, solüsyonlar, pansumanlar
• Derinin paraziter hastalıkları için çeşitli losyon, krem ve pomatlar
• Bağırsak parazitleri için çeşitli tabletler ve şuruplar
• Derinin habis hastalıkları için çeşitli ilaçlar, cerrahi tedavi ve kriyoterapi
• Kaşıntıyı ve egzamayı gidermek için çeşitli antihistaminik haplar ya da hafif steroidli kremler

Genel Hastalıklar: Diyabet, hipertiroidi, anemi, karaciğer hastalığı, böbrek hastalığı gibi dahili problemler dahiliye hekimlerince yönetilir ve takibi yapılır.

Obezite: Aşırı kilo varsa mutlaka hekim kontrolünde verilmelidir.

Bağırsak Hastalıkları: Genel Cerrahi hekimleri bağırsakların ve anüsün cerrahi tedavilerini uygular. Bağırsak hastalıklarının takip ve tedavileri ise Genel Cerrahi ve Dahiliye (Gastroentroloji) hekimlerince yapılır.

Cerrahi Tedavi: Nadiren gerekebilir. Basur (hemoroid), makat çatlağı ve makat fistülü gibi anüs bölgesinin ameliyat gerektiren durumları Genel Cerrahi hekimlerince tedavi edilir.

Özetleyecek olursak, makat kaşıntısı bazen dahili ya da cerrahi problemlere bağlı oluşabilmekle beraber sebeplerin büyük bir bölümü deri ile ilgili problemlerdir. Tedavide öncelikli olarak hastalığa neden olan esas problem ortadan kaldırılmaya çalışılır. Beraberinde belirtileri gidermeye ve hastayı rahatlatmaya yönelik tedavi yürütülür. Makat kaşıntısı, hastaların büyük bir bölümünde başarı ile tedavi edilebilen bir problemdir.

Egzama; derinin çeşitli iç ve dış faktörlere bağlı, iltihabi cevabı olarak ortaya çıkan klinik tabloların genel ismidir ve hastaların çoğunda ortak klinik özellikler gösterirler. Deri stresten de oldukça etkilenen bir organ olduğu için stres egzamaları da oldukça sık görülen bir rahatsızlıktır. Uzmanlar, stres egzamasını anlatıyor.

Stres egzaması nedir?

Deri; kişinin iç ve dış ortamları arsında bir sınır oluşturan, duygularımızın ve reaksiyonlarımızın yansımasında önemli rolü olan bir organdır. Yapılan araştırmalarda; dermatolojik hastalıkların yaklaşık yüzde 40 kadarında, eşlik eden bir psikolojik bozukluk olduğu görülmektedir. Strese bağlı olarak ortaya çıkan deri hastalıkları arasında en sık görüleni ‘stres egzaması’ olarak da bilinen ‘liken simpleks kronikus’ dur.

Kimlerde görülür?

Stres egzaması, son derece yaygın bir hastalıktır. En sık görüldüğü yaş grubu yaş aralığıdır. Kadınlarda erkeklerden daha sık görülür. Hastalık, obsesif kişilik yapısına sahip kişilerde ve alerjiye yatkınlığı olan bireylerde daha sık görülür.

Belirtileri nelerdir?

Bu hastalık başlangıçta görünür herhangi bir bulgu olmaksızın kişinin kaşıntı duyması ve sürekli kaşıntı ve sürtünme sonucu ortaya çıkan belirtilerle karakterizedir. Kaşınan bölgelerde zamanla kızarıklık kepeklenme ve deride kösele benzeri kalınlaşma ile birlikte pul pul deri dökülmeleri ve kabuklu yaralar ortaya çıkar. Egzama ilerlerse bu bölgelerde zamanla sulantı, ağrı, açık yaralar ortaya çıkabilir. Daha da ilerlerse bu yaralardan deriye giren bakteriler enfeksiyona yol açabilir. Tedavi edilmezse kaşıntı sürekli bir hal alır ve giderek vücudun değişik yerlerine yayılır.

Vücutta nerelerde oluşur?

Vücudun herhangi bir yerinde görülebilmekle birlikte en sık saçlı deri ense sınırında, sırtta kürek kemiklerinin üzerindeki deride ve bacaklarda ortaya çıkar. Pudra'daki habere göre, özellikle kullanılan elin ulaşabildiği deri alanlarında akşamları artan kaşıntı ile kendini gösterir. Hastalık bazen makat bölgesini de tutabilir ve şiddetli dayanılmaz kaşıntıya yol açabilir.

Tedavisi nasıl yapılır?

Tedavi edilmeyen ve ihmal edilen durumlarda, deride geri dönüşümsüz belirtiler meydana gelebilir. Deride kalınlaşma ve deri renginde koyulaşma bazen yıllarca sürebilir. Stresin tetiklediği bu hastalık da strese neden olur ve olay bir kısır döngüye girer. Bu nedenle hastalığın erken tanısı ve tedavisi önemlidir.