Akaryakıt Kar Marjı

Akaryak&#;t fiyatlar&#;ndaki son geli&#;meler vatanda&#;lar taraf&#;ndan ara&#;t&#;r&#;l&#;rken sektör temsilcilerinden akaryak&#;t sektörüyle ilgili kritik aç&#;klama geldi. Akaryak&#;t fiyatlar&#;ndaki hareketlilik yava&#;lasa da istasyonlar&#;n artan operasyon maliyetleri sonras&#; yeniden sektör endi&#;eye büründü. Akaryak&#;t bayilerinin giderlerinin, gelirleri kar&#;&#;lamad&#;&#;&#;n&#; vurgulayan sektör temsilcileri, yüksek enflasyon ortam&#;nda giderlerin sürekli artmas&#;na kar&#;&#;l&#;k bayilerin maktu bir gelir elde ettiklerini ve bunun da dengeyi bozdu&#;unu belirtiyor.

Enerji Petrol Gaz &#;kmal &#;stasyonlar&#; &#;&#;veren Sendikas&#; (EPG&#;S) Ba&#;kan&#; Fesih Akta&#;, küresel fiyat art&#;&#;lar&#;n&#;n Türkiye’ye yans&#;mas&#;yla bayilerin s&#;k&#;nt&#; çekti&#;i bir döneme girildi&#;ini belirtti. DÜNYA’n&#;n sorular&#;n&#; yan&#;tlayan Akta&#;, kâr oran&#;n&#;n yetkili kurum taraf&#;ndan maktu olarak uygulanmas&#;yla da&#;&#;t&#;c&#; ve bayinin toplam entegre kar marj&#;n&#;n, da&#;&#;t&#;c&#; için yat&#;r&#;m, bayiler için ise ya&#;am ko&#;ullar&#;n&#; kar&#;&#;lamayacak düzeyde oldu&#;unu söyledi. Akta&#;, bayilerin bulabildikleri her yolla i&#;letme giderlerini azaltmak için tasarruf yapt&#;klar&#;n&#; kaydetti.

Mevcut görünümün zarar&#; i&#;aret etti&#;ini belirten Akta&#;, “27 TL dolay&#;nda olan 1 litre motorinde bayinin ve da&#;&#;t&#;c&#;n&#;n toplam kâr&#;, bugün için oransal olarak bak&#;ld&#;&#;&#;nda yüzde 7,4. Bu da 1,65 TL’ye kar&#;&#;l&#;k geliyor. En adil payla&#;&#;m &#;ekli olan yüzde payla&#;&#;mda bayinin pay&#;na litrede 82 kuru&#; dü&#;üyor. Tek kalemle örnek verecek olursak do&#;udaki bir bayinin dolum tesisinden istasyona kadar litre ba&#;&#;na nakliye bedeli 66 kuru&#;tur. Sadece kamu bankas&#;yla çal&#;&#;&#;yor olsun, 29 kuru&#; litre ba&#;&#;na POS ücreti ödüyor. Bu iki kalemde dahi i&#;letme maliyetleri bayinin insani ya&#;am ko&#;ullar&#;n&#; hesaba katmazsak dahi zarar ediyor” dedi. Krediye ula&#;&#;m s&#;k&#;nt&#;s&#;n&#;n da ya&#;and&#;&#;&#;n&#; belirten Fesih Akta&#;, yak&#;n zamanda bin TL olan bir tanker akaryak&#;t fiyat&#;n&#;n, &#;imdilerde bin TL’ye ula&#;t&#;&#;&#;n&#; vurgulayarak, “Bayi, finansman ihtiyac&#;n&#; kar&#;&#;layabilmek için ya krediye ula&#;acak ya mülk satacak. Bu nedenle bayinin fiili durumu iflasa do&#;ru sürüklenmekte olup, acil olarak ya&#;amas&#; için yeni kaynaklara ula&#;mas&#; sa&#;lanmal&#;d&#;r” diye konu&#;tu.

“KANUNDAK&#; HESAPLAMA UYGULANMALI”

Çözüm için, ivedi olarak kanunda öngörüldü&#;ü &#;ekilde bayi kar marj&#;n&#;n ayarlanmas&#;n&#; talep ettiklerini aç&#;klayan Fesih Akta&#;, “Yasa ve yönetmeliklerdeki metodoloji, baz al&#;nan 4 ülkenin fiyat hesaplamas&#;na göre gereken rakam&#; vermesi durumunda bayi için bir ya&#;am nefesi olacakt&#;r. O hesaplamay&#; baz ald&#;&#;&#;m&#;zda takribi olarak litrede 14 dolar-cent olmaktad&#;r. &#;lgili kanunun ivedilikle uygulanmas&#;n&#; talep ediyoruz. Maktu ya da nispi hesaplamaya ihtiyaç yok, sadece ve sadece kanunun uygulanmas&#;n&#; istiyoruz” dedi.

“YÜZDE 1,5 &#;LE OPERASYON YÜRÜTÜLÜYOR”

Mevcut durumda akaryak&#;t sektörünün perakende k&#;sm&#;n&#;n y&#;l sonuna kadar dayanabilece&#;ini belirten TÜG&#;AD Bursa &#;ube Ba&#;kan&#; ve Simpet Akaryak&#;t Yönetim Kurulu Ba&#;kan Yard&#;mc&#;s&#; Ahmet Parseker, “Enflasyonist ortam&#;n sonucu olarak ocak ay&#;nda asgari ücrete bir iyile&#;tirme yap&#;lacak. Bu iyile&#;tirme ile birlikte akaryak&#;t istasyonlar&#; için de bir düzenleme yap&#;lmazsa sektörde yeni kapanmalar olacakt&#;r” dedi.

Akaryak&#;t istasyonlar&#;n&#;n san&#;ld&#;&#;&#; kadar büyük karl&#;l&#;kla çal&#;&#;mad&#;&#;&#;n&#; belirten Parseker, “Bizim rafineri ç&#;k&#;&#;&#; ve pompa sat&#;&#; fiyat&#; aras&#;ndaki brüt kar&#;m&#;z yüzde 8. Bu pay&#;n yar&#;s&#; istasyona yar&#;s&#; ana da&#;&#;t&#;m &#;irketine ait. &#;stasyonlar akaryak&#;t sat&#;&#;&#;ndan elde ettikleri yüzde 4’lük brüt kar&#;n yüzde 1’ini nakliyeye, yüzde 1,5’unu da POS i&#;lemlerinde bankalara ödüyor. Kalan yüzde 1,5 ile de personel maa&#;&#;ndan vergiye, faturalara kadar di&#;er bütün operasyonu yönetmeye çal&#;&#;&#;yor. Baz&#; iyi lokasyondaki istasyonlar özel kar anla&#;malar&#; yapabiliyor ama sektörün geneli bu durumda” ifadelerini kulland&#;.

Y&#;l içerisinde ta&#;&#;t tan&#;ma sistemleri ile ilgili düzenleme ile sektörün nefes ald&#;&#;&#;n&#; hat&#;rlatan Parseker, “Akaryak&#;tta toptan k&#;s&#;mda hareket alan&#; daha fazla ama perakende k&#;sm&#;n kendi kar marj&#;n&#; belirleme &#;ans&#; yok. Artan operasyon maliyetleri zaten birçok istasyonun kapanmas&#;na neden oldu. Bir süre daha mevcut durumda i&#;leyi&#; sürebilir. Ama y&#;lsonu ya&#;anmas&#; muhtemel art&#;&#;lar ile birlikte akaryak&#;t&#;n perakende k&#;sm&#;nda istasyonlar lehine bir düzenleme yap&#;lmal&#;. POS k&#;sm&#;ndaki giderler ya da nakliyenin ana da&#;&#;t&#;c&#; ile payla&#;&#;lmas&#; gibi konular üzerinde çal&#;&#;&#;labilir” diye konu&#;tu.

“SERMAYES&#; OLAN AYAKTA”

Y&#;l içerisinde kar marjlar&#;nda yap&#;lan iyile&#;tirmenin olu&#;an maliyet art&#;&#;lar&#; kar&#;&#;s&#;nda erimeye ba&#;lad&#;&#;&#;n&#; belirten Orhangazi TSO Ba&#;kan&#; ve Hat&#;rl&#; Petrol hissedar&#; Erol Hat&#;rl&#;, “&#;u andaki fiyat oynakl&#;&#;&#; da bizim için önemli bir problem. &#;ehir merkezlerinde günlük sat&#;&#;lar&#; 10 bin litrenin alt&#;nda olan istasyonlar operasyonlar&#;n&#; yönetmekte oldukça zorlan&#;yor. Sermaye gücü olanlar bir &#;ekilde ayakta kalmaya çal&#;&#;&#;yor ama günlük sat&#;&#;&#; az olan özellikle ta&#;radaki istasyonlar&#;n büyük k&#;sm&#; zarar eder konuma geldi” dedi.

“SEKTÖR &#;Y&#;YE G&#;TM&#;YOR”

Birçok istasyonun maliyetleri azaltmak için gece &#;&#;&#;kland&#;rmas&#;n&#; kapatt&#;&#;&#;n&#;, baz&#;lar&#;n&#;n da gece vardiyalar&#;n&#; kald&#;rd&#;&#;&#;n&#; söyleyen Hat&#;rl&#;, “&#;stasyonlar&#;n market k&#;s&#;mlar&#;n&#; geli&#;tirerek oradan sa&#;lanan kazanc&#; art&#;r&#;p istasyon giderlerini dengelemeye çal&#;&#;&#;yoruz. Ayr&#;ca 24 saat aç&#;k istasyonlar&#;n operasyonel maliyetlerinin bir k&#;sm&#; ile teknik gereksinimleri döviz ile hesaplan&#;yor. Bu k&#;s&#;mda da önemli bir sorun ya&#;an&#;yor. Sektör iyiye gitmiyor ve &#;u an gördü&#;ümüz y&#;lsonunda birçok istasyon ya kap&#;s&#;na kilit vuracak ya da iflas&#;n&#; aç&#;klayacak” ifadelerini kulland&#;.

“ÇÖZÜM BULUNMAZSA YILBA&#;INDA BAY&#; KAPANMALARI BA&#;LAR”

Petrol Ürünleri &#;&#;verenler Sendikas&#; Ba&#;kan&#; &#;mran Okumu&#;, &#;u anda akaryak&#;t bayilerinin giderlerinin gelirleri kar&#;&#;lamad&#;&#;&#;n&#; söyledi. Okumu&#;, “Enerji maliyetleri, genel giderler ve özellikle y&#;l sonunda asgari ücrette olacak art&#;&#; bayileri zorlayacakt&#;r. Zaten &#;u anda gelirler giderleri kar&#;&#;lam&#;yor. &#;u anda en az&#;ndan bizim üyelerde bayi kapanmas&#; yok ama çözüm bulunmazsa y&#;lba&#;&#;nda bayi kapanmalar&#; ba&#;lar” dedi. &#;mran Okumu&#;, sorunun temel olarak akaryak&#;t bayilerinin kârlar&#;n&#;n maktu olmas&#;ndan kaynakland&#;&#;&#;n&#; belirterek, yüksek enflasyon ortam&#;nda ise giderlerin sürekli artmas&#;na kar&#;&#;l&#;k maktu bir gelir elde ettiklerini ve bunun da dengeyi bozdu&#;unu vurgulad&#;. Okumu&#;, mevcut görünüme dayal&#; olarak ekonomi yönetimi ve düzenleyici kurulu&#;larla görü&#;meler yapt&#;klar&#;n&#; ve bir öneri geli&#;tirdiklerini belirterek, “ÖTV ve KDV’nin birle&#;tirilmesi ve bir k&#;sm&#;n&#;n bayiye verilerek tüketiciye yans&#;mayacak bir çözüm önerdik. Temel olarak maktu olan gelirlerin de oransal olmas&#;n&#; önerdik. Görü&#;melerimiz de devam ediyor. S&#;cak bakt&#;klar&#;n&#; belirttiler. Y&#;lba&#;&#;ndan önce düzenleme ç&#;kar diye bekliyoruz” bilgisini verdi.

ANASAYFAYA DÖNMEK &#;Ç&#;N TIKLAYINIZ

Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası (SATSO) Meslek Komitesi Başkanı Ali İhsan Bakım, akaryakıt bayilerinin kâr payının en az yüzde 12 olması ve her yıl enflasyon oranında artmasının sektörün sürdürülebilirliği açısından önemli olduğunu belirtti.

SATSO'dan yapılan açıklamaya göre, akaryakıt sektörünün sorunlarına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Bakım, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından 'te alınan kararla maktu kâr marjına geçilmesi sonucu işletmelerin kâr payının düştüğünü ifade etti.

Covid salgının ardından oluşan ekonomik tablo nedeniyle maktu kâr marjı uygulamasıyla istasyonların kâr payının yüzde 'den bugün yüzde seviyelerine kadar düştüğünü anlatan Bakım, buna karşın maliyetlerdeki artışın sürdüğünü vurguladı.

'TİCARİ KÂRLILIK ÇOK DÜŞÜK'

Bakım, elektriğe gelen zamlar ve personel maliyetlerindeki yüksek artışa işaret ederek, şunları kaydetti:

"Kârlar erirken, maliyetlerin katlanarak arttığı bu ekonomik tablodan da anlaşılacağı üzere bayilerimizin kâr payının en az yüzde 12 olması ve her yıl enflasyon oranında artması, sektörümüzün sürdürülebilirliği açısından önem arz ediyor.

Ülkemizde akaryakıt bayilerinin ortalama satışları günlük 3 bin litre civarında ancak bu büyük pazara hizmet eden kuruluşların ticari kârlılıkları çok düşük.

İstasyonlarımızın kapanma tehlikesiyle karşılaşmadan faaliyetlerini sağlıklı yürütmesi için uygulamanın değişmesi, maktu yerine nispi kâr marjı belirlenmesi gerekiyor."

Son günlerde sürekli zam gelen akaryakıt fiyatlarına rağmen kazançlarında bir artış yaşanmadığına dikkat çeken akaryakıt istasyonu işletmecileri, artan maliyetler dolayısıyla zararına satış yaptıklarını ifade ettiler.

Petrol Ürünleri İşverenleri Sendikası (PÜİS) Samsun Şube Başkanı Zafer Güler, kredi kartı komisyonu ve maktu kâr marjı sayesinde akaryakıt istasyonu işletmecilerinin zor durumda olduğunu ileri sürerek, kâr marjında enflasyon oranının korunarak nispi kâr marjı sistemine geçilmesi gerektiğini belirtti.

"YAKIT ALAMAYAN MÜŞTERİLER İSTASYON SAHİPLERİNE KIZIYORLAR"

Zam öncesi akaryakıt istasyonlarında oluşan yoğunluk hakkında açıklamalarda bulunan Başkan Zafer Güler, "Akaryakıtın bileşimi dolar ve petrol fiyatları. Biz akaryakıtı ithal ettiğimiz için fiyatların artması çok normal. Fiyatların aşağıya düşmesini umut ediyoruz ama enflasyon rakamlarına baktığımızda pek mümkün görünmüyor. Bu fiyatlar hem tüketici hem de bizi zor durumda bıraktı. Çünkü istasyonlara akın edildiği için bayiler de zor durumda kalıyor. Bizler suçlanıyoruz.

Bir istasyonun günlük kapasitesi bin litredir. İnsanlar zam öncesi panik halinde deposunu doldurmaya geliyor. Böyle olunca da istasyonların kapasitesi yetmiyor. İnsanlar da yakıt kalmayınca istasyonlara, ‘yarına mal saklıyorsunuz’ diye bizleri suçluyorlar. Bu koşullarda yetmek mümkün değil. Bizim mal satmamak gibi bir lüksümüz yok" dedi.

"BENZİN 8 TL'YKEN DE 14 TL’YKEN DE LİTRE BAŞINA 40 KURUŞ KAZANIYORUZ"

İstasyonların kâr marjının maktu oran olarak maliyetlere göre çok az olduğunu vurgulayan Zafer Güler, "Şu anki enflasyon ile akaryakıt istasyonları para kazanmıyor, aksine zarar konumundayız. Elektrik, asgari ücret, doğalgaz ve su zamları bizleri bayağı etkiledi. Akaryakıta zam geldikçe bizim kazancımız artmıyor.

Bizim kâr marjımız 8 TL’ye mal satarken de aynıydı şu anda TL’ye satarken de aynı. Bu yüzdeli oranda olsa kâr marjımız artacak ama böyle değil. Talebimiz, enflasyon oranında bir gelir bekliyoruz. Çünkü artık masrafların altında eziliyoruz.

Maktu ücret, dağıtıcı ile bizim aramızda litre başına 80 kuruştu. Bunu da dağıtıcı ile 40’ar kuruş olarak paylaşıyoruz. Akaryakıtçıların ayakta kalması için acil çözüm bekliyoruz" diye konuştu.

"BANKALAR KREDİ KARTINDAN YÜZDE 2 KOMİSYON ALIYOR"

Kredi kartı komisyonu ve kâr marjı sistemi hakkında da görüşlerini paylaşan Güler, şunları söyledi:

"Bir de kredi kartı alışverişlerinden yaşadığımız mağduriyet söz konusu. Tüketici bizden TL’lik yakıt alıp, kartta çektirdiğinde biz o parayı bankadan 98 TL olarak alıyoruz. Yani bankalar yüzde 2 komisyon alıyor. Bankalar, 'parayı 40 gün hesabınızda tutarsanız, komisyon almayız' diyorlar. 40 gün hangi bayi dayanabilir? Bu oranın yüzde 2,5’a çıktığı zamanlar da oldu.

Kredi kart komisyonları ve kâr maktu konusu taleplerimizi idarecilere ilettik. Kâr marjlarımızın maktu değil de nispi yani oranlara göre artmasıiçintalepte bulunduk. Nispi olarak ne kadar olacağı hükümetin bileceği şey. Biz sadece eski sistem ile yaşayamayacağımızı anlattık. Bununla ilgili de gelişme bekliyoruz.

Bizi ayakta tutabilecek bir marj talebinde bulunduk ve cevabını bekliyoruz. Bir tüccar para kazanmadan ayakta durabilir mi? Şu anda günde 10 bin litre akaryakıt satan bir istasyon tamamen zarar durumunda. Bununla ilgili belgeleri ilgili bakanlıklara sunduk. Aralık ayından bu zamana sıfır kazançla gidiyoruz."

NTV uygulamasını indirin, gelişmelerden haberdar olun