Dışkıda mukus, gaita içerisinde beyazımsı-sarımsı renkte görülen sümüksü bir maddedir. Mukus, bağırsak yüzeyinde bulunan koruyucu bir maddedir ancak bazı hastalıklar nedeniyle üretimi artabilir.
Bu yazıda; dışkıda mukus nedir, mukuslu dışkılama artışının nedenleri nelerdir, ne zaman doktora gitmelisiniz ve dışkıda mukus tedavisi nasıl yapılır sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.
Mukus, vücudun pek çok bölümünde bulunan sümüksü, ince ve jöle benzeri koruyucu bir maddedir. Özellikle hassas doku ve organları korumak ve yağlamak için mukus üretilir.
Vücudun çeşitli patojenlerden (bakteri, virüs, mantar vs.) ve çevresel risk etmenlerinden daha az hasar alması için vücutta mukus adı verilen madde üretilir.
Mukus, şu dokuları korumak için üretilir:
Mukus, çoğu zaman açık renktedir ve incedir. Çeşitli hastalıklar ve çevresel faktörlerin etkisiyle mukus üretimi artabilir ve rengi değişebilir.
Mide-bağırsak sistemindeki birçok bez tarafından mukus üretilir. Sindirim yollarında bulunan mukus, bağırsakların ve diğer organların hasar görmesini engeller.
Bağırsak sisteminde doğal olarak mukus bulunur ve dışkıda mukus ile karşılaşmak normaldir. Sağlıklı bireylerin dışkılarında açık renkte mukus bulunur. Dışkıda mukus miktarında gözle görülebilen bir artış olabilir. Mukuslu dışkılama altta yatan bir sağlık sorununun ön belirtisi olabilir. |
Gaitada mukus artışına neden olabilen bazı önemli nedenler şunlardır:
Bağırsaklarda soruna ve hastalığa yol açabilen pek çok neden dışkıda mukus artışına neden olabilir. Mukuslu dışkılama altta yatan sağlık probleminin belirtisi olabilir.
Kakada mukus şikayeti her yaştan ve her cinsten bireyleri etkileyebilir. Hangi belirtilere dikkat etmeniz ve ne zaman doktora gitmeniz gerektiğini öğrenmek için yazımızı okumaya devam ediniz.
Mukus, besinlerin bağırsaklarınızdan geçişini kolaylaştırır ve bağırsakları korur. Normal bir bağırsakta mukus bulunur ancak çok fazla değildir.
Bağırsaklarda bulunan mukus gaita ile bir miktar atılır. Bu nedenle dışkıda mukus bulunur ancak miktarı çok azdır ve gözle farkedilmeyecek kadardır.
Mukuslu dışkılama her zaman bir sorunun işareti değildir. Kakada mukus varsa, diğer olası belirtileri izlemeniz oldukça önemlidir.
Mukuslu dışkılama ile beraber olabilecek diğer semptomlar şunlardır:
|
Dışkıda mukus ve kan görülmesi altta yatan önemli bir durumun işareti olabilir. Mukus dışkılama ve dışkıda kan varsa kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.
Kakada mukus artışı farkederseniz, kendinizde bulunan diğer olası belirtileri gözlemelisiniz. Bu belirtiler doktorunuza altta yatan sorun hakkında fikir verecektir.
Mukuslu dışkılama şikayetine sahip birçok insan dışkıda mukus neden olur veya mukuslu gaita nedenleri nelerdir şeklinde sorular sormaktadır.
Dışkının içeriğinde çok az miktarda mukus bulunur ancak beyaz ve ince olan bu mukus gözle farkedilemez. Çeşitli nedenler bağırsaklarda mukus üretimini arttırır ve mukuslu dışkılamaya yol açar.
Dışkıda mukus oluşumuna yol açabilen başlıca nedenler şunlardır:
Mukus, bağırsak sisteminin parçalarından biridir ve az miktarda dışkı ile atılır. Dışkıda az miktarda mukus bulunması normaldir.
Gündelik yaşamınızdaki bazı değişiklikler nedeniyle kakada mukus artışı olabilir. Bu durum her zaman tıbbi bir problemi akla getirmemelidir.
Yediğiniz bazı gıdalar, hava değişiklikleri, ÜSYE gibi enfeksiyonlar vs gibi bazı nedenler bağırsaklarda daha fazla mukus üretimine neden olabilirler.
Mukus, bağırsakları çeşitli patojenlerden koruyan bir bariyerdir. Bağırsakları etkileyen enfeksiyonlar nedeniyle mukus üretimi artar ve gaitada mukus şikayetine neden olur.
Bağırsaklarda mukus artışına yol açan bakteriler şunlardır:
Diğer bazı bakteriler, virüsler, mantarlar ve parazitler de bağırsaklarda enfeksiyona yol açarak mukuslu dışkılamaya neden olabilmektedirler.
Patojenler nedeniyle oluşan bağırsak enfeksiyonlarının başlıca belirtileri:
Kakada mukus bağırsak enfeksiyonları için önemli bir belirti olabilir. Bazı bağırsak enfeksiyonları ciddi olabilir ve hastanede yatışı gerektirebilir.
İrritabl bağırsak sendromu (IBS), görülebilir ve anlaşılabilir bir patolojinin olmadığı fonksiyonel bir sindirim bozukluğu şeklidir.
IBS insanların %’ini etkileyen bir hastalıktır. Sindirim sistemi histolojik açıdan normaldir, hasar veya iltihaplanmaya dair herhangi bir belirti saptanamaz.
IBS’de bağırsak sistemi normal olmasına karşın normal olarak çalışmaz ve bağırsak kaynaklı birçok semptom ortaya çıkar.
İrritabl bağırsak sendromunun başlıca belirtileri şunlardır:
İrritabl bağırsak sendromunun en önemli belirtilerinden biri de gaitada ortaya çıkan mukustur. Hastalar dışkılarında sümüksü maddeyi farkederler.
Bağırsak alışkanlıklarındaki değişiklikle beraber ortaya çıkan dışkıda beyaz mukusun bir doktor tarafından değerlendirilmesi yaralı olacaktır.
Ülseratif kolit ve Crohn inflamatuar bağırsak hastalıkları olarak bilinir. Bu iki hastalık benzer özelliklere sahiptir ve immün sistem bağırsak dokusuna zarar verir.
Vücut, bağırsağı korumak için daha fazla mukus üretmeye başlar ve dışkı ile birlikte daha fazla mukus atılır.
Ülseratif kolitin başlıca belirtileri şunlardır:
Crohn hastalığında mukuslu dışkılama ile karşılaşma olasılığı daha düşüktür. Bu iki hastalıkta ana belirtiler farklılıklar gösterebilmektedir.
Gaitanın susuzlaşması ve kabızlık nedeniyle bağırsakta mukus üretimi artabilir. Bağırsaklar sertleşen dışkıdan daha az zarar görmek için mukus üretimini arttırır.
Kabızlığın belirtileri şunlar olabilir:
Kabızlığa bağlı şikayetlerinizin artması durumunda bir sağlık kuruluşuna başvurarak tıbbi yardım almalısınız.
Beslendiğiniz gıdalardan herhangi birine karşı besin alerjisi geliştirebilirsiniz. Fındık, laktoz veya gluten ile ilişkili besin alerjileri nedeniyle dışkıda değişiklikler yaşayabilirsiniz.
Besin alerjileri nedeniyle bağırsak lümenine salgılanan sümüksü madde (mukus) miktarında artış görülebilir. Bu nedenle dışkıda mukus ile karşılaşabilirsiniz.
Besin alerjilerinin bazı belirtileri şunlardır:
Doktorunuz yaşadığınız şikayetlerin gıda alerjisi veya gıda intoleransı olup olmadığını belirlemeye çalışacaktır. Olası diğer semptomlarınız hakkında sorular soracaktır.
Mukuslu dışkılama şikayetine yol açabilecek diğer bazı nedenler şunlardır:
Kistik fibrozis | Kistik fibrozis, hücrelerin salgı kanallarını etkileyen genetik bir hastalıktır. Bu hastalıkta çeşitli organlarda kalın ve yapışkan bir mukus vardır. Mukusun biriktiği başlıca organlar şunlardır:
|
Paraziter enfeksiyonlar | Bazı parazitler bağırsaklara yerleşerek çeşitli semptomlara yol açabilirler. Bu semptomlardan biri de mukus dışkılamadır. |
Malabsorpsiyon sendromları | Malabsorpsiyon sorunları, bazı besin maddelerinin bağırsaklardan uygun şekilde emilmediği durumlardır. Laktoz intoleransı ve çölyak hastalığı bu sorunlara örnektir. |
Anal fissür | Anal fissürler, anal bölgedeki küçük çatlaklardır. Anal çatlaklar nedeniyle daha fazla mukus salgılanır ve gaitanın yumuşatılması amaçlanır. |
Anal fistül | Anüs ve diğer pelvik yapılar arasındaki doğal olmayan bağlardır. Anal apseler veya kavitelerin uygunsuz şekilde iyileşmesi nedeniyle oluşabilirler. |
Kolon kanseri/Rektum kanseri | Kolon kanseri veya rektum kanseri nedeniyle dışkıda mukus şikayeti yaşanabilir. Ancak bu durumun oluşma olasılığı çok daha düşüktür. Kolon ve rektum kanserinin belirtileri şunlar olabilir:
|
Mukuslu gaita oluşumuna yol açabilecek birçok farklı neden bulunmaktadır. Doktorunuz şikayetlerinizi dinleyecek ve teşhise yönelik adımları belirleyecektir.
Mukus, insan vücudunun pek çok bölümünde bulunan sümüksü beyaz bir maddedir. Bağırsakların iç yapısında da mukus bulunur.
Belirli miktarda mukusun dışkı ile atılması normaldir. Fazla miktarda, rengi ve kıvamı farklı mukusun dışkı ile atılması altta yatan bir durumun habercisi olabilir.
Dışkıdaki mukus nedeniyle şu farklılıkları görebilirsiniz:
Son zamanlarda antibiyotik veya diğer ilaç tedavileri aldıysanız dışkıdaki mukus miktarında değişiklikler farkedebilirsiniz. Bu durum ilaçları bıraktıktan birkaç hafta sonra normale dönmelidir.
Mukuslu dışkılama ile birlikte görülen diğer gastrointestinal problemlere sahipseniz bir doktora görünmeniz faydalı olabilir.
Mukuslu dışkılama ile beraber olabilecek diğer semptomlar şunlardır:
|
Gaitanızda bolca mukus varsa, yakın zamanda bir sağlık kuruluşuna başvurmalı ve tıbbi destek almalısınız. Doktorunuz bu şikayete yol açan nedeni teşhis etmeye çalışacaktır.
Kakada mukus şikayeti olan bireylerin merak ettiği sorulardan biri de hangi doktora gitmeliyim sorusudur. Genel olarak dahiliye, daha özelleşmiş bir bölüm olarak gastroenteroloji bölümüne başvurmalısınız.
Doktorunuz mevcut şikayetlerinizi dinleyecek ve sizlere bazı sorular yöneltecektir. Semptomlarınızın ne zaman başladığını ve diğer ek semptomlarınızı soracaktır.
Sonrasında bazı fizik muayene testleri yapabilir. Tüm bu işlemler sonrasında bazı laboratuvar testlerine ihtiyaç duyulabilir.
Dışkıda mukusun nedenine yönelik yapılacak teşhis testleri şunlar olabilir:
Semptomlarınız, fizik muayene testleri ve laboratuvar testleri yardımıyla kakada mukus oluşumuna yol açan neden tespit edilecektir.
Altta yatan neden tespit edildikten sonra nedene yönelik tedavi adımlarına geçilecektir. Daha fazla bilgi için tedavi bölümünü okuyunuz.
Mukuslu dışkılama şikayeti ile bir sağlık kuruluşuna başvurduğunuzda, öncelikle bu duruma yol açan neden tespit edilemeye çalışılacaktır.
Altta yatan neden tespit edildikten sonra nedene yönelik tedavi adımlarına geçilecektir. Dışkıda mukus tedavisi için nedene yönelik tedavi adımları şunlar olabilir:
|
Mukuslu dışkı oluşumuna yol açabilecek bir diğer neden de rektum veya kolon kanseridir. Kanser tespiti durumunda onkoloji bölümüne yönlendirme yapılmaktadır.
Dışkılamada mukus şikayetiniz varsa bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapmalısınız. Önerilerden bazıları şunlardır:
Doktorunuzun önerdiği tıbbi tedavi yaklaşımını uygulamaya özen gösterin ve yaşam tarzı değişiklikleri konusundaki önerileri dikkate alın.
Dışkıda mukus, çoğu zaman tehlikeli bir durumun göstergesi değildir ve çeşitli tedavi yaklaşımları ile kısa sürede tedavi edilebilmektedir.
Bağırsak yapısının korunması ve gıdaların bağırsaklarda sağlıklı emilimi için mukus denilen sümüksü sıvı salgılanır. Bu salgının varlığı normal ve gereklidir. Ancak bu sıvı normal salgılanma seviyesinde iken gaitada görünecek kadar fazla değildir.
Dışkıda Mukus Neden Olur?
Bağırsakların iyi şekilde çalışması ve besinlerin emilimi için belli bir oranda mukus salgılanır. Bu salgı gayet normal ve sağlıklıdır. Ancak normalde gaitada mukus pek görülmez. Eğer gaitada normalden fazla mukus ya da sümüksü kan olduğu gözlenirse bu bir hastalığın habercisi olabilir. Böyle bir durumun ciddiye alınarak tıbbi yardım alınması, tahlil yaptırılması doğru olacaktır.
Gaitada mukus ve sümüksü kan görülmesine neden olan hastalıklar şunlar olabilir:
- Bazı bağırsak enfeksiyonları,
- Bazı bakterilerin bağırsakta yerleşmesi ve enfeksiyona neden olması,
- Bazı mantarlar,
- Bazı virüsler,
- Salmonella, shigella, yersinia gibi bazı bağırsak parazitlerinin varlığı,
- İBS, yani irritabl bağırsak sendromu durumu,
- Kabızlık
- Hemoroit
- Kistik fibroz
- Anüs blgesinde oluşan çatlaklar
- Rektum kanseri
- Bazı zehirlenme durumları
- Bazı besin alerjileri
Gaitada görülen mukus ve sümüksü kan bu hastalıkların belirtisi olabilir ancak başlangıçta telaş edilmemesi doğru olacaktır. Çünkü bazen hayat düzeninde yapılan değişiklikler, tüketilen her zamankinden farklı besinler, hava değişimi, grip gibi basit enfeksiyonlar da bu sonuca neden olabilir.
Dışkıda Mukus ve Sümüksü Kan Neyin Belirtisi Olabilir?
Dışkıda mukus görülmesi bağırsaklarda bakteri, virüs, mantar gibi mikroorganizmaların etkisi ile gerçekleşmiş olabilir. Kabızlık, basur gibi problemler nedeniyle hatta rektum kanseri nedeniyle de dışkıda mukus ortaya çıkabilir.
Ancak beslenme düzeninin değişmesi, hava değişimi gibi basit nedenlerle de mukus ve sümüksü kan görülebileceğinden telaş edilmemelidir. Zaten sağlıklı her insanın bağırsaklarında mukus salgılandığı için düşük miktarda görülen mukus çok normal bir durum olarak da değerlendirilebilir.
Yine de bir gaita tahlili yaptırmakta ve doktor muayenesinde fayda olacağından tıbbi yardım almak doğru olacaktır.
Dışkıda Mukus Görüldüğünde Uygulanacak Tedaviler
Öncelikle mukusun nedeni tam olarak anlaşılmalıdır. Gaita tahlili ile bir hastalık tespit edilirse hastalığa uygun tedavi de doktor tarafından belirlenecektir.
Mukus görülmesi basit sebeplerden kaynaklanıyorsa doktor tarafından uygun bir diyet belirlenebilir. Ayrıca hastanın psikolojik ve fiziksel olarak rahatlaması halinde şikayetler ortadan kalkabilir.
Halk arasında kalın bağırsak kanseri olarak bilinen kolon kanseri, ülkemizde en sık görülen kanserler arasında 3. sırada bulunuyor. En önemli nedenleri arasında genetik faktörler, düzensiz beslenme ve hareketsiz yaşamın yer aldığı bu hastalık sinsice ilerleyerek hiçbir belirti vermeyebiliyor. Kalın bağırsakta polip varlığının erken dönemde tespit edilmesi ve tedavi planlaması yapılması erken hastaların yaşam kalitesi ve süresini artırıyor. Memorial Hizmet Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü uzmanları, kolon kanserinin belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Dünyada her yıl bin, ülkemizde ise 5 bin kişinin hayatını kaybettiği kolon kanseri geçmeyen halsizlik, açıklanamayan kilo kaybı, ishal ve kabızlık ile kendini gösterebilmektedir. Ayrıca her zaman normal bir kalınlıkta gelen büyük abdestin incelmesi, anüs ve büyük abdestte kan görülmesi, yumurta akı görünümlü salgı gelmesi, bağırsakta tıkanma, karında şişlik ve ağrı gibi belirtiler kolon kanserinin en önemli bulguları arasında bulunmaktadır. Bu belirtilerden birisi görüldüğünde mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Kolon kanserine çoğunlukla küçük, kanser olmayan adenomatöz polip denilen lezyonlar kaynak olmaktadır. Tüm polipler kansere dönüşmez ancak belirti vermedikleri için tespit edildiklerinde mutlaka çıkartılması gerekmektedir. Birçok hastada kolon kanserinin kaynağı belli değildir. Ancak tüm kanserlerde olduğu gibi sağlıklı hücre DNA’sında olan hasarlar kolon kanserine de neden olmaktadır. Nadir görülen kalıtsal bazı hastalıkların kolon kanseri riskini artırdığı bilinmektedir. Tüm bunların dışında kolon kanseri riskini artıran nedenler şöyle sıralanmaktadır:
Ailesinde daha önce kolorektal kanser görülenlerin kişiler kalıtsal ve genetik faktörler nedeniyle risk altında bulunmaktadır. Bu nedenle ailesinde kolon kanseri olan kişilerin, akrabasında kaç yaşında kolon kanseri tespit edilmişse bundan en az 10 yıl önce kolonoskopi yaptırmaya başlaması gerekmektedir. Ailesinde kolon kanseri hikayesi olmayan ve herhangi bir şikayeti bulunmayan kişilerin ise 50 yaşında mutlaka kolonoskopi yaptırması, her 5 yılda bir ise bu işlemi tekrarlaması gerekmektedir. Tüm bunların dışında bazı önlemlerin alınması da faydalı olacaktır.