ses bilgisi ünsüz sertleşmesi / 5. Sınıf Ses Bilgisi Konu Anlatımı - funduszeue.info | Konular, Sınıf, Okuma

Ses Bilgisi Ünsüz Sertleşmesi

ses bilgisi ünsüz sertleşmesi

^]—inceltme ve uzatma

imi

и

изафет—ad tamlaması, ad takımı,

isim takımı, iyelik gurubu, izafi

terkip изафетнаяцепь—zincirleme ad

tamlaması изъявительноенаклонение

bildirme kip(ler)i, haber kipi именительныйпадежсм. основ­ной

именная группа—ad öbeği именное предложение - ad

tümcesi именное сказуемое—ad yüklemi,

isim predikatı имя действия (-dik/ -acak) — (-

dığı/-acağı yapılı) belirtme

ortaç(lar)ı; adlaşmış ortaç имя женского (мужского) рода

dişil (erit) ad

имя собственное—özel ad, ö. isim инверсия — devrik tümce,

devriklerne инструментальный падеж(ile)

araçlık hali, instrumental hali интенсив—pekiştirme интонация—titremleme, tonlama,

perdeleme инфинитив—-eylemlik, mastar,

isim — fiil исходный падеж — çıkma

durumu, -den hali

к

категория—kategori качественное прилагательное

niteleme önadı, n. sıfatı

качественный изафет-—eksiz ad tamlaması, sıfat tamlaması, s. takımı, takısız tamlama, üçüncü türlü ad takımı

квалитатв—[belirtme adlı lakım]

квантитатив—[ sayma adlı takım]

классификации гласных (соглас­ных) — vokallerin (konso­nantların) sınıflandırılması

количественное наречие, 4 — nicelik zarfı, azlık-çokluk zarfı

количественное числительное — asıl sayı, asıl sayı adı/sıfatı

комбинация аффиксов множеств. числа и принадлежности — [çoğul ve iyelik eklerinin bir arada bulunması]

конструкция обладания, 3 — [iyelik tümcesi]

конструкция умения, 14— [beceri kalıbı]

корень—kök

косвенная речь — araçlı söz

косвенное дополнение — dolaylı tümleç, yardımcı tümleç. ikinci nesne

л

литературный язык— edebi dil,

yazın (edebiyat) dili лицо—kişi личный аффикс (первой [второй]

группы), 2, 4, 5. 7 —(birinci/

ikinci tipteki) kişi eki логическое подлежащее—emece

özne, mantıki fail, örtülü özne

m

междометие—ünlem, nida местный падеж, 2 — kalma

durumu, lokatif, -de hali местоимение—adıl, zamir

местонахождениепредмета, 2 —

[nesnenin bulunduğu yer] множественное числительное, 13

—toplama sayısı множественное число, 1 —çoğul,

çokluk морфология —biçimbilim, şekil

bilgisi, morfoloji

h

наклонение—kıp, sı(y)ga

наличие предмета, 2—[nesnenin varlığı]

наречие, 10—belirteç, zarf

нарицательное имя—tur adı, cins ismi, ortak ısım

нестояще-будущее время, 10 — geniş zaman

настоящее время — şimdiki zaman, hal

настоящее первое время—(-yor) şimdiki zaman

начальная буква—öncül harf

негубной гласный—düz ünlü

неологизм—yeni söz, y kelime, neologısm

неопределенное местоимение — belgisiz adıl, b zamir, b önad

неопределенный артикль(bir), 1belirsiz tanımlık

неоформленный винительный па­деж, 6 — belirsiz yükleme durumu, belirtisiz yapma halı

неоформленный родительный па­деж—eksiz genitif, belirtisiz tamlama

непереходный глагол—geçişsiz eylem

неполное предложение. 3 — kesik tümce, eksiltili tümce

нереальный случай условного пери­ода—olanaksız koşul, о şart

небное притяжение—büyük ünlü uyumu, kalınlık-incelik uyumu

небныйгласныйсм гласный пе­реднего ряда

небо—damak

нулевая падежная форма, 2 yalın hal, y. durum

нулевой показатель (аффикс) — sıfır ek

о

обозначение целых часов — [tam saat belirtme yöntemi]

оборот—cümlecik, deyim

обстоятельство — belirteç, zarf, belirteç öbeği

обстоятельство времениzaman zarfı

обстоятельство образа действии— durum zarfı

объект—nesne, belirtili nesne

оглушение — ötümsüzleşme, sertleşme

огубление—yuvarlaklaşma

озвончение, 2 — ötümlüleşme, tonlaşma, sedalılaşma, yumu­şama

омоним — eşseslı

определение — tamlayan, tam­layıcı, belirten, ulak, sıfat

определение времени в часах и минутах

—[saatlı dakikalı zaman belirtme yöntemi]

определенныйимперфект(-уоr­du) — şimdiki zamanın hikayesi, geçmişte şimdikilik, şimdiki zaman kipiyle yapılan hikaye bileşik zamanı

определительнаягруппа—belirtme grupu, tamlama grupu, ad öbeği

определительное предложение— sıfatlık tümce

определительный оборот —

[(bileşik) belirtme öbeği] определяемое — belirtilen,

tamlanan

орфография—yazım, imlâ основа (глагола, имени), 5 —

gövde (eylem g sı, ad g sı) основной падеж, 2—yalın hal отглагольное имя—eylemden ad отглагольное прилагательное—

eylem onadı, fiil sıfatı открытый слог—açık seslem, a

hece относительный изафет — ilgi

takımı, belirtisiz ad tamlaması,

ikinci turlu ad takımı отрицание—olumsuzluk отрицательная основа, 5 —

olumsuz temel отрицательная форма—olumsuz

biçim, olumsuzluk şekli, -(n)ın

olumsuzu отрицательно-вопросительная

форма—olumsuz soru biçimi отрицательное слово (değil) —

değil sözcüğü отрицательный аффикс —

olumsuzluk eki

оформленный винительный па­деж, 6—belirli (belirtili) yük­leme halı

п

падеж—-durum, hal

падеине гласного среднего слога — orta hece vokalinin düş­mesi

падение узкого гласного — dar unlunun düşmesi

палатализация—damaksıllaşma, unsuz yumuşaması

пауза—durak, durgu, duruş

первое лицо — birinci kişi, b.

şahıs первое лицо единственного числа

— birinci tekil (teklik) kişi первое лицо множественного чис­ ла—birinci çoğul (çokluk) kişi

передненебный согласный—ön damak ünsüzü

переходный глагол — geçişli eylem

письменный язык—yazı dili

побудительный залог, 13 — ettirgen çatı

повелительное наклонение, 5, 7 emir (buyurum) kipi

повелительно-желательное накло­нение, 8—[istek -buyurum kipi]

повествовательное предложение

— bildirme tümcesi, söylem cümlesi, ifade cümlesi

подлежащее, 2 — özne, fail подчинение(gramatikal)—uyrum,

uyrukluk положительная основа (глагола)

— olumlu eylem, müspet fiil понудительная залог см побуди-

тельный

порядковое числительное, 4—sıra

sayısı послелог, 6 — ilgeç, takı, edat,

sontakı

послелог-имя см служебное превосходная степень, 1, 6en

üstünlük derecesi предложение — tümce, cümle,

önerme придаточное дополнительное

предложение смдополнитель-

ное придаточное определительное

предложение см определи-

тельное

придаточное предложение yan

tümce, bağımlı tümce

придаточное причинноепредложе­ние— [sebeplik tümce]

прилагательное—önad, sıfat

приложение—koşum, koşuntu

принцип— kural, ilke, umde, kaide, prensip

принципнебного притяжения см. небное

принцип губного притяжениясм, губное

присоединительная частица —da bağlacı

притяжательное местоимение — iyelik adılı, iyelik zamiri

притяжательный аффикс см. аф­фикс принадлежности

притяжательный изафет, 3belirtili ad tamlaması, iyelik takımı

причастие—ortaç, önad — eylem, sıfat — fiil, partisip

причастие настоящего-прошедше­го времени (-an), 10(-an) ortacı

причастный оборот — ortaçlı cümlecik

простое нераспространенное пред­ложение, 2—[iki öğeli yalın tümce]

производное имя, слово—türemiş ad, sözcük

простое предложение —yalın tümce, yalınç tümce, basit cümle

простое распространенное предложе­ние, 2 —[çok öğeli yalın tümce]

прошедшее время — geçmiş zaman, mazi

прошедшее время недостаточного глагола (i-), 8 ekeylemin belirli geçmiş zamanı

прошедшее время повелительно­го наклонения —(-sindi) bileşik buyurum kipi, emir kipinin hikayesi

прошедшеекатегорическое время (-dı), 7—belirli geçmiş zaman, görülen geçmiş zaman, görgü geçmişi, süreksiz geçmiş, -dı'lı geçmiş

прошедшее результативное время (-mış[tır]), 13—sürekli geçmiş

прошедшее субъективное время (-mış), 13 — belirsiz geçmiş zaman, öğrenilen geçmiş zaman

прямая речь, 12—araçsız söz

прямое дополнение—nesne, düz tümleç

прямой порядок слов -— kurallı tümce

P

развернутое обстоятельство цели (-mak için)[amaçlı k öbek]

разговорная речь—konuşulan dil

разделительное числительное, 13 — üleştirme sayısı, dağıtma sayısı, üleştirme önadı

распространенный инфинитив— uzun mastar

реальный случай условного пери­ода—olanaklı şart

редупликациясм, удвоение

род—cins

родительный падеж, 3 tamlayan durumu, iyelik halt, -in hali, genitif

c

семантика—anlam bilgisi сингармонизм см. гармония глас­ных

синоним—eşanlamlı

синтаксис — sözdizimi, tümce bilgisi, sentaks

синтаксическая конструкция— dizimleme kuruluşu

сказуемое, 2—yüklem, predikat, haber

склонение—çekim, tasrif

склоняться-—çekimlenmek

словесное ударение — sözcük vurgusu

слово—sözcük, kelime

словоизменительный аффикс — çekim eki, bükün eki, işletme eki

словообразовательный аффикс, 5 —yapım eki, türetme eki

слог, l —seslem, hece

сложная изафетная группа — [karma ad tamlaması]

сложная определительная группа —{karma belirtme grupu]

сложное время—bileşik zaman

сложное имя, 5 — bileşik ad

сложное определение —[bileşik tamlayасı]

сложное предложение—bileşik tümce

сложный глагол — bileşik eylem

служебное имя, 5 — sontakı, artlaç

смягчение согласных, l см. пала­тализация

собственное имя см имя собствен­ное

согласный, 1 — ünsüz, sessiz, konsonant

согласование подлежащего и ска­зуемого (в лице/числе)—özne ile yüklemin (kişi bakımından/ /tekillik-çoğulluk bakı­mından) uygunluğu

соединительное деепричастие (ıp)

—bağlama ulacı соединительный гласный —

yardımcı ünlü, ulama vokali соединительный согласный —

koruma ünsüzü, protez союз—bağlaç спрягаться—çekimlenmek спряжение-—çekim, tasrif сравнительная степень см. сте­пень неравенства степени сравнения, 6, 8 —

karşılaştırma dereceleri степень неравенства, 6 —

üstünlük-eksiklik derecesi,

artıklık derecesi степень равенства, 8 — eşitlik

derecesi стечение гласных, 4 — ünlü

çatılması стечение согласных, 4 -— ünsüz

çatışması страдательность — edilgenlik,

pasiflik страдательный залог, 11 —

edilgen çatı, e. fiil субстантивация, 11 —adlaşma,

isimleşme суффикс — sonek существительное, l —ad, isim,

ad-isim счетное слово, 9—[sayma adı]

т

точка—nokta турецкий язык — Türk dili,

Türkçe, Türkiye Türkçesi тюркские языки — Türk dilleri,

Türk lehçeleri

У

ударение, l, 4—vurgu ударный аффикс, l vurgulu ek

удвоение—-pekiştirme, ikileşme удвоенный согласный, 4 — ikiz

ünsüz

узкийгласный — dar önlü указательноеместоимение, 2 —

gösterne önadı, işaret isimsisi,

i. zamiri, gösterme adılı уменьшительный аффикс

küçültme eki усеченный инфинитив — kısa

mastar условное наклонение — şart

(koşul) kipi утвердительное предложение

olumlu tümce

Ф

флективный язык — bükünlü dil фонема-—ses, fonem фонетика—sesbilgisi, fonetik фонолoгия—sesbilim форма быстроты-—tezlik eylemi форма возможности, 14—-yeterlik eylemi

форма длительности—süreklilik

eylemi форма невозможности, 14

yetersizlik eylemi фразовое ударение — tümce

vurgusu

ч

части речи — sözcük türleri,

sözcük çeşitleri частица, 1, 3 — edat, bağlaç числительное, l —-sayı. sayı önadı члены предложения—tümcenin

öğeleri

ш широкий гласный — geniş ünlü

э

этимология — kökenbilim,

etimoloji этимон — köken

я языкознание—dilbilim

Приложение 2

ЛЕКСИЧЕСКИЙ ИНДЕКС

Индекс составлен по гнездовой системе. За основу гнез­да принимается имя существительное или глагол. Устойчи­вые словосочетания и идиомы даются чаще (хотя и не все­гда) на первое слово словосочетания. Большая часть произ­водных слов дана в гнезде корневого слова. Некоторые со­кращения;

c. — список географических названий (14 урок, с. ) или

учебных терминов (11 урок, с. )

d. — deyimler {устойчивые словосочетания, идиомы)

n. — not (слово разъясняется в примечаниях к словарю

данного урока)

t. — türemiş sözcükler (производные слова (раздел сло­варя урока)) у. - - yeni anlamlar (новые значения слов (раздел словаря

урока))

Цифры при слове указывают: первая — урок, в котором вводится слово, вторая — порядковый номер слова в слова­ре урока.

Звездочкой (*) обозначены слова, приводимые в слова­рях уроков в скобках (синонимы более употребительных стер­жневых слов).

а

abide* 6, 43

abla l, 2

acaba 4, 33

acele 6, 38 aceleyle a. etmek

acı 8, 17

acıkmak 9, 62

aç 13, 3 açlık

açık 4, l

açıklamak 13, l t. açmak 6, 22 ad 1, 17 ada 14, 11 adam 1, 18

iş adamı 6, 5 d.

adam sen de 9, 7 d. adeta 14, 30 adres l, 20 aferin 8, 75

affetmek:

affedersiniz 7, 7 d. ağa 8, 35

ağabey ağaç 10, 67 ağız 13, 48 ağlamak 14, 2

ağlatmak ağrı 12, 23

ağrımak ağustos 10, 11

ahbap 2, 29 aile 1, 21 ak 3, 45 akademi 6, 66

Bilimler Akademisi akarsu 14, 7 I. Akdeniz 10, 72 akıl 12, 17 akmak 46 akraba 8, 59 aksi 9, 48

a gibi akşam 5, 43

bu a.

a. ları âlâ 14, 67

pek â. alan 12, 63

hava a. ı alçak 4, 5 alet 13, 32 alıcı 13, 56 alıştırma 11, c. Allah 10, 47

A. a ısmarladık 3, almak 6, 29 alt 5, 29 altı 3, 56 altmış 4, 58 ama l, 8 amaç 12, 22

bu a. la aman 11, 67 ambar l, 35 amca 8, 50 amele 1, 22 amma* l, 8 ana 1, 10

a. baba

Anadolu l 4, c. 4 anayasa 10, 26 anayurt 10, 2

ancak 5, 73 anık 5, 69 anıt 6, 43

a. kabir Ankara 14, c. anlamak 7, 19 anlatmak 7, 32 anne 1. 10

anneanne 8, 10 d. apartıman 8, 29 ara 1, 11

a. verelim 9, 2 t, araba l. l araç 14, 31 aralık 10, 14 aramak 11, 7 arasıra 1, 13 arka 5, 30 arkadaş 4, 23 armağan 10, 39

a. etmek armut 13, 45 arpa 13, 39 arslan=aslan art 5, 30 artık 5, 24 artmak 14, 42 asıl 11, 43

asılsız asır 13, 35

asri

asker 3, 37 asla 11, 52 aslan 1, 3

a. ım

asmak 12, 33 Asya 14, c. 2 aşağı 10, 53

a. yukarı aşk 10, 2 t aşmak 14, 17 at 12, 2

ata 6, 77

atelye, atölye 8, 9

av 9. 23

avcı

avlu 52, 65 Avrupa 14, c. 3 ay 6, 6

ayın kaçı? 6, 3 d.

ayın kaçında? ayak 7, 55

a. a kalkmak ayakkabı 10, 77 aydın 3, 26

aydınlık

aydınlatmak 10, 4 t. ayıp 12, 62 ayırmak 11, 47

ayrılmak aynı, ayni 10, 29 ayrı 10, 74

a. a az 4, 53

az çok

az kaldı 13, 9 d. Azerbaycan 14, c. 13

b

baba l, 9 bağ 13, 29

bağcılık

bağlamak 14, 71 bahar 10, 18

ilkb. (ilkyaz)

sonb,

bahçe 4, 48 bakmak 5, 2

bakalım 7, 3 d. bale 12, 70 balık 9, 25

b. avı

b. tutmak

Balkan 14, c. 5 banyo 12, 42 bardak 9, 6 bari 12, 27 basit 7, 67 baş 5, 37

grupbaşı

baştan başa 9, 6 d. başarı 8, 19

b. göstermek

b. (lar) dilemek

b. lı

başka 4, 36 başlamak 5, 3 başlıca 11, 5 t. başüstüne 8, 13 d. batı 11, 32 batmak 10, 58 bavul 73 bay 2, 46 bayan 2, 47

b. lar, baylar bayram 10, 20

b. etmek, yapmak

b. ınızı kutlarım bazan, bazen 10, 5 t, bazı 5, 61 beğeni* 12, 74 beğenmek 9, 75 bekâr 8, 43 beklemek 5, 4 belki 8, 71 belli 11, 60 ben l, 41 benzemek 14, 34

neye benzer? beraber l, 46

bununla b. 13, 1 d. beş 4, 57 belik* 6, 30 bey 2, 48 beyim

beyaz 2, 25 beyhude* 10, 7 t. bıçak 13, 59 bırakmak 11, 2 biçim 29

ne b. ?

bilâkis 14, 59 bildiri 8, 4 t. bildirmek 7, 79 bile 8. 68 bilet 14, 63 bilgi 11, 60 bilhassa 9, 28 bilim 6, 65

dilb.

bilmek 6, 25 bin l, 44 bina 1, 23 binaenaleyh 13, 36 binmek 7, 44 biografi 11, 17 bir 1, 16

b daha 7, 2 d.

b. de 4, 10 d

b. gün 6, 6 d.

b. şey değil 7, 8 d.

b. şey yok 4, 5 d.

b. şeyim yok 4, 7 d.

b. yere (yerde, yerden, zaman, şey, kimse) 6, n. birader 8. 42

biraderzade biraz 3, 55

b. sonra 9. 7 d.

b. önce 9, 8 d. birçok 4, 54 birdenbire 12, 19 birkaç 4, 51 birleşmek 14, 4 t. birlik 6, 40

b. te

bitirmek 6, 24 bitişik 4, 29 bitki 13, 37 bitmek 5, 5 biz 3, 11 boğaz 12, 76

İstanbul boğazı Boğaziçi 12, 76 bol 8, 69

b. b. boş 5, 27

b. ver 11, 7 d. boşuna 10, 7 t. boy 7, 71

kısa (uzun) boylu bölge 11, 37 börek 13, 69 böyle 6, 70

bundan b. bu 2, l

bu arada 6, 4 d.

bu gibi 8, 9 d.

bu kadar

bu kadar mı? 8, 6 d. buçuk 9, 18 buğday 13, 38 bugün 4, 31

b. ne 7, 4 d.

bugünkü 9, 6 t. Bulgaristan 14, c. 8 bulmak 7, 66

(bir şeyi) güzel b. bulunmak 5, 47 bulut 10, 64

kara bulut bulvar 6, 76 bunlar 3, 13 burada 3, l buralı 7, 3 t burası 3, 2 burs 12, 80 burun 14, 15 buz 10, 78

bütün 3, 21

b. bunlar büyük 3, 29

b. anne 8, l0 d. b. baba 8, 11 d. büyümek 11, 28

c

cadde 5, 53 caket 12, 50 cam 4, 11 cami 12, 64 can 11, 26

candan dost

canım

canını vermek ceket=caket cenup* 11, 29 cep 4, 37 cephe 11, 24 cetvel 4, 65 cevap* 6, 15

c. vermek ret c. ı 14, 58

ciddi 7, 74 cigara 9, 69 cihet* 14, 10 coğrafya 14, 7

doğal c.

coğrafi cuma 7, ! l cumartesi 7, 12 cumhuriyet 11, 32

Türkiye C. i cumhurluk cümle 7, 2

Ç

çabuk 7, 15 ç- (ol)

çağırmak 11, 21

askere ç.

çağrılı

çalışkan 5, 64 çalışmak 5, 6

ders(e) ç.

çalıştırma 11, c. çalmak 7, 49 çamaşır 12, 43

ç. yıkamak Çanakkale 14, c. 20 çanta 4, 10 çare 9, 67

başka ç. yok çarşamba 7, 9 çarşı 11, 63

kapalı ç. çatal 13, 60 çavuş 4, 44

ahbap ç. lar çay 9, 5 çayır 13, 22 çekmek 9, 11

(birinin) dikkatini

Ç

çerez 13, 63

çeşit 9, 2

bir ç.

bu ç.

ne ç. ?

her ç. (mal) çetin 11, 46 çeviri 7, 56 çevirmek 7, 56; 14, 11 t.

çevirmen çeyrek 9, 19 çıkarmak 8, 26 çıkışlı 11, 52 çıkmak 5, 7 çiçek 10, 37

ç. ler açmak

çift 13, 12 çiftlik

çiftçilik çiftçi 8, 54 çilingir 8, 21 çizmek 14, 35

altını ç.

çizgi

çoban 13, 23 çocuk 4, 24 çok 4, 52

çoğu vakit 11, 6 t. çokluk 11, 6 t. çoktan 9, 3 t. çorap 12, 52 çorba 13, 71

ç. içmek çünkü 8, 38

d

dağ 8, 13 dağıtmak 13, 10 daha 2, 19

bir daha 7, 2 d. dahil 11, 80

(o) dahil

dahilinde daima 1, 47 dair 14, 70 daire 1, 24 dakika 9, 17 dar l, 6 dargın 13, 6t. darılmak 12, 5 davet 9, 29

d. etmek

d. li

dayı 8, 48 defa 7, 4

bu d.

çok d. 10, 7 d.

defter 2, 6 değer 10, 38

d. li

değil mi 4, 1d. değişmek 10, 59 delikanlı 7, 70 demek 6, 27

ne d. ? demin 1, 48 demir l, 29 demiryol(u) 8, 2 t. deniz l 0, 72

d. e girmek

Akdeniz

Karad.

Adalar d. i c. 11

Beyaz d. 14, c. 26

Marmara d. i 14, c. 19 derece 7, 75

son d. dergi 12, 54 derhal 9. 49 derin 10, 56

d. mi d. 9 d. derken 79 ders 1, 25 dersane 1 26 devam 5, 76

d. etmek devinim 11, 25 devinmek devlet 10, 24 devrim 10, 22

Ekim-Kasımd. i dış 10, 40

dışında

dışarı

dışarıda diğer* 4, 36 Dicle 14, c. 23 dikkat 8, 44

d. etmek d. li

dil l, 27

Türk d. i

dilbilim 6, 76 dilek l0, 36 dilemek 8, 18 dilmaç 7, 56 dinlemek 6, 26 dinlenmek 5, 8

dinlenme dip 14, 54

yerin dibine geçmek disiplin 5, 68

d. li

diş 12, 45 dişi 4, 68

d. aslan doğa 10, 6 t. doğal* 4, 38 doğmak 8, 63 doğru 5, 25

doğrusu 9, l t.

daha doğrusu 5, 25 doğrultu 14, 10 doğu 11, 31

Uzak D. doksan 4, 61 doktor 8, 73 dokuz 3, 59 dolap 5, 28

buz d. ı 12; 3d. dolaşmak 9, 60 doldarmak 13, 9 t. dolmak 12, 78 dolup boşalmak 12, 8 d.

dolu 12, 78 don 12, 28

kısa d. dost 2, 30

doymak 13, l doyurmak (13, 1) dökmek 14, 49 dökülmek (l4, 49) dönmek 5, 9 dönüş 14, 10 t. dört 4, 56 döşeme 4, 12 dram 9, 7

duraksamak 13, 3t. durmadan 6. 53 durmak 5, 10 durum 11, 16 duvar 2, 20 duymak 9, 30 dükkân 4, 40 dünya 6, 63

Eski D. 14, c. l düşmek 9, 53

hasta d. düşünce 14, l düz 14, 26 düzlük düzeltmek 7, 64

e

efendi 2, 49

beye.

e. m?

e. m eğitim 8, 39

e. li

eğitmek eğlenmek 12, 58

eğlence eğri 5; 26 ehemmiyet* 10, 21

e. li

ekim 10, 13 ekmek 1 12, 60 ekmekli 13, 24

eksik 11, 41

eksiklik el 1, 28

elinden geleni yapmak 10, 3 d.

elinin emeğiyle yaşamak 11, l d. elbet(te)7, 47 elbise 9, 44 elektrik 6, 16 elli l, 50 elma 1. 33 elverişli 10, 68 elvermek 13, 50 emek 10, 27

e. çi

emekli

e. ye ayrılmak emir 12, 6

emretmek

emredersiniz en 1, 32

en çok 8, 12 d. endüstri 11, 38 enstitü 3, 19 enteresan 3, 16 epey{ce) 11, 70 er l, 34 erimek 10, 55 erinç 11, 56 erkek 2, 12 erken 5, 60 Ermenistan 14, c. 12 ertesi 12, l

harp e. esas 13, 15

e. 1ı

e. en

eser l, 35 eski 3, 15

e. si gibi 13, 4d. eskiden 11, 2t.

esmek 10, 63 eş 8, 23

eş dost eşya 9, 45 et 13, 8

et suyu etkin 12, 73

e. lik

etmek 5, 22 etraf 14, 48

ın e. ında

e. lı(ca) ev 2, 43 evet 2, 17 evlenmek 8, 36 evli 8, l t. evvelâ 7, 23 ey 7, 36 eylül l0, 12 ezberlemek 11, c.

f

faal* 12, 73

faaliyet fabrika 6, 3 fakat 4, 45 fakir 8, 45 fakülte 3, 20 falan 7, 28 fanila 12, 29 fayda 13, 46

f. lı

f. lanmak fazla 9, 14 fena 2, 35 Fırat 14, c. 22 fırça 12, 46 fırtına 14, 68

f. lı

fiat bk. fiyat fikir 14, l

fikrince filân 7, 28 filim 9, 10 fincan 12, 3 fiyat 12, 11 fotoğraf 8, l futbol 9, 68

g

galiba 6, 68 gar 14, 65

hava garı garp 11, 32 garson 13, 63 gaz 12, 37 gazete 3, 35 gece 6, 31

g. leri

bu g.

iyi g. ler

g. gündüz 10, 10 d. geç 6, 73

g. kalmak geçenlerde 12, 3 t. geçinmek 11, 45 geçirmek 6, 23

vakit g. geçmek 7, 34

sınıfı g.

geçmiş olsun gelecek 9, 73 gelişmek 13, 16 gelmek 5, 11 gemi 14, 3 genç 4, 25

g. adam

g. kız gene 6, 45 genel 12, 71 genellikle 9, 27 geniş 4, 6

gerçek 10, 48

funduszeue.info

gerçi 11,44 gerek 5, l

g-lı

g.i gibi 11, 3 d.

neme g. 14, 8 d.

funduszeue.info,8 gereksinim 12,61 geri 9, 13

g. dönmek

g. kalmak

g. vermek getirmek 6,21 gezi 14,50

g. yapmak gezimi gezmek 9,70 girinti 14, 5 t.

funduszeue.info çıkılıntı girmek 5,12 gişe 14,66 gitar 9, 78 gitmek 5, 13 giymek 9,40 gök 10,41

gökyüzü göl 10,41 gömlek 12, 51

kısa koflu g.

don g.

göndermek 11,5i gönül 14, 69 görgü 5,48

g.lü

görmek 6,19 görünüş 14, 6 t. göstermek 7, 16

yardım g. götürmek 6, 20 göz 7,63

funduszeue.info geçirmek

İkig.üml3, lOd. gramer 5,74 grup 3, 30 güç 5,75

ona g. geliyor güç II 10,33

g.lü

güle güle 3, 2 d. gülmek 9,32 gümrük 14,75 gün 4, 31

g. aydın

bir g. 6, 6 d.

önceki g.8, 15 d.

tatil g.ü 9, 20

öbür g. 9, 2 d.

ertesi g. 12, l

bu funduszeue.info 12,6d. gündüz 6,72

funduszeue.info

güneş 8,60 güney l i, 29 gür 10,49 Gürcüstan c. İl gürüitü 8, 27

g. çıkarmak

g.lü

güz 10,İS güzel 3, 24

funduszeue.info sağlık 4,4 d.

h

ha 7,77 haber 11, И

son funduszeue.info hadi 11, 9 hadise 12, 14 hafta 7. 5

gelecek h. 9, 73 hak 11, 78

hakkınız var

haklı

hakikat* 10,48 hal 11, 17

funduszeue.info

funduszeue.info

h. tercümesi

çfunduszeue.info 13,2 d. hala 8, 48 hâlâ 9,47 halbuki 12, 5 t. halen 5, 56 halk 8,55

ev h.ı

hamal 14, 78 hangi 3, 25 hanım 2,50

funduszeue.info

küçük h. hani 10,45 hararet* 10,60 hareket 11,25

h. etmek hariç 14,76 harita, harta 2,42 harp* 11,22

Büyük Anayurt h.i hasta 4, 34

h. olmak 8, 3 t. hatır H, 20

h.ı için

funduszeue.info hatta 7, 37 hava 4,18 havuz 5,55 hay:h.h. 13,51 hayat 11,18 haydi 11,9 hay ir 2, 18

hayır II: funduszeue.info* 4, 4 d. hayvan 9, 4 haziran 10, 9 hazır 8. 16

h. bulunmak h. lık

hediye 10,39

iı. etmek hele 7, 51 hem 5, 67

h. h-de hemen 7,52 henüz 8,40 hep 6, 54

h. İmiz

h. birden d.

(bana) lı.si bir 13, 3d. her 5, 71

h.gün (sabah, aksaiü, zaman)

h. yere (yerde, yerden, şey) 6, n.

h. şeyden Önce 7, 5 d.

h. hangi (bir) herkes 5,44 hesap 13, 80

h.görmek

h.a almak (katmak) 14,9 d. hey 7,36 heyet 12,67

musiki h.i 12,68 hiç 4,64; 8, 2 t.

h. bir 6, n.

h. değilse (olmazsa) 12,id. hikâye 8,76

uzun h.

hayal funduszeue.info 11, 17 hizmet 11,53

h. etmek hoca3, 32 hokka 2,21 hoş 11,57

h. geldiniz

h. bulduk

funduszeue.info gider hoşbeş; funduszeue.info sonra 11,44

hoşlanmak 12, l t. hudut 14,18 husus 12,69

bu funduszeue.info

h.î

hususiyet 14, 8 t. hüküm

h. sürmek

h. vermek hükümet 6,48

ı

ılık 4,21 Irak 14, c. 15 ırmak 14,33 ısı 10, 60 ısmarlamak 13,77 ısrar 12,9 ı. etmek

i

ibarcl 12,8 iç 5, 31 içmek 8, 8 idare 8. î l

ı. etmek iğri bkz. eğri ihtiyaç* 12,61 ihtiyar 4, 26 iki 2,44

ikidebir(de)ll,6d. iklim 13,42 ikram 9,55

i. etmek ileri 9, 12

i de

i, gitmek

i. l emek İlgi 7,25 ilim 6, 65 diski 12, 15

i. kurmak ilk 7,5ü ilkbahar 10, 18 imkân* 9,35 imtihan* 6, 5 inanmak 10,44 ince 4, 3 inek 13,34 İngilizce 5,58 inkişaf etmek* 13, 16 inkilâp*10,22 inmek 9,41 insan

kimi ı.lar 10,5 d. Iran 14, c. H in 3,65 İsım* 1,17 İstasyon 14, 77 İstatistik 13

funduszeue.info

istek 11, l O t. istemek 5, 14

ister istemez 14,4 d.

istemez 12, 6 t.

ister ister 12, 10 d.

istep 14,44 isüdath* 5,69 istikamet* 14, 10 istirahat etmek* 5, S iş 5,51

işine bakmak

iş görmek 7, l d.

işbaş: yapmak 10, işaret 14,80

i. etmek

i. vermek işçi 4, 43

işitmek 10,46 işlek 6, 51 işlemek 6,50 iştah 13,53

i. açmak İşte 4, 17

iştirak etmek* П, 23 itiraz 11,76

i. etmek İye 12,35 iyi 2,36

iyileştirmek 11, 7 t. izah 14,60

i. etmek

izahat izin 11,4

i. vermek

funduszeue.info

izlemek 14,24 jimnastik 6,28

k

kabul 9,36

kabulüm

k. etmek kaç 4, 50

k. yılındayız 6, l d.

kaça? 7 gr kaçmak 12,79 kadın 2,13 kâfi* 4,67 Kafkasya 14, c. 10 kâğıt 4,39 kahvaitı 7,42

k. etmek kahve 11,72

sade k. kaide 11, 69 kalabalık 12,12 kaldırmak 11, 66

derse k.

kalem 2, 5 kalın 4,4 kalkmak 5, 15 kalmak 5,16 kalorifer 12, 72 kanun* 10,26

toprak k.u 13, 26 kânun;

İlk k. 10,14'

son k. 10,4 kap 10,77 kapalı 4,2 kapamak 9, 66 kapı 2, 8 kapkacak 12,40 kaplamak 10,77 kar 10,54

kardan adam kara l 3,46 karalü4, 8 karanlık 3,27 karar 11,65

k. vermek kardeş 4,27

kızk.

erkekk. kare 14,12

kilometre k. kan 8,24

koçak. 8,26 karın 13,4

k.ı aç

k. mı doyurmak karışmak 14,47 karyola 9,42 kasaba 8, 58 kasım 6,7 kaşık 13,58 kat 4,47

k. k. 6, 8 d.

iki (üç) k. 11, 9 d. katedral 6,34

katmak 11,23

katılmak kayak 9,59

k. yapmak

k. çı

kaytarmak 14, 58 kebap 13,73 kedi 2,56 kelime* 11, c. keman 9, 77 kenar 14,23

pencere k. ı kendi 5,50 kent 5,38

başk.

k.H7,5t. ker(r)e7,4 kesmek ] 1,64

kısa k. keyif 12,22

k. i yerinde

funduszeue.info kez 7,4 kır 10,70

k.a gitmek kırk 3,54 kırmızı 2,26 kısa 2, 39

sözün k.sı kısım 11,39 kış 10,16

kara k.

yaz k. kışın 10, 16 kıt 13,27 kıyı 12,77 kıymet* 10,38

k.h kız 3,41

kızım kızıl 6,42

K. meydan

Kızılırmak 14, с. 24 kızmak 13,9 kilogram 8,4 kilometre 8,3 kim 2,4

kiminiz var 3, 3 d

kimin nesi 12, 96 kimse 3,43

funduszeue.info yok kişi 5,63 kitap 2, 22 kitaplık 3,22 koca 8,25

karı k,

kocaman 8, 28 kokmak 13,52

koku kol 9, 16

dil k.u kolay 5, 70 koltuk î 2, 53 komakWz. koymak komite 6, 61 komşu 4,28 konak 6,49

hüküm et k. ı konfor 12, 55 konser 6, 75 kontrol 11,62

k. altına aîmak konuk 9, 21

k. gitmek konuşmak 5, 17 koridor 2, 9 korkmak 9,33

korkutmak koşmak 6,52 koşul 11,55 koymak 12,57 koyun 13,7 köfte 13, 72 köpek 5,77

köprü 5, 54 körfez 14,37 köşe 12,39

k. başı kötü 3,23 köy 8, 51 köylü 3,36 kullanmak 11,48 kulüp 6, 18 kumaş 11,40 kural 11,69

k. olarak kurmak 10,23 kurşun 4. 13

k. kalem kura 14,41

kurak

kurul 12,67 kurum 13,5 kuş 9,24 kuşku 11,35

k.süz kut 10,19

funduszeue.info

funduszeue.info kuvvet* 10,33

k.lı kuzey 11,30

K. Anadolu dağlan 14, c. 17 küçük 4. l

k. bey

k, hanım kültür 6, 56 kütüphane* 3,22

I

lâmba 4,42 lâtife 14, 55

1. etmek

funduszeue.info lâyık 10,38

lâzım* 5, l liman 14,64 lira l, 45 lise 6 liste 13,62

yemek İ. s ı lokanta 3, 6 lokma 13,49 lütfen 7, 27 lüzum* 5, l

m

maalesef?, 73 macun 12,47

diş m.u maç 6, 69 madem(ki) 12,26 mağaza 4,41 mahrum* 13,17 mahsul* 13,26 makale 12,4 makina S, 72

çamaşır m.sı 12,43 maksat* 12,21 mal l, 4 malûm 11,60

m.âl

manzara 14;51 Marmara denizi Î4,c. 19

mart 10,6 masa 1,5 maşallah 14,57 mavi 2,27 mayıs 10, 8 mecbur 14,61

m. i y et

mecmua* 12, 54 meğer 13 (bkz -mış) mektep* 3, 7 mektup 6,30 memleket* 8,56

memnun 5,72 memnuniyet t. memnunluk 13,2 t. memur 2, 14 merak?. 25

m.lı

m, etmek merhaba 2, 55 merkez 5,39 mesafe 14, 16 meselâ* 7, 53 mesele* 8, 64 meslek 11,50 meşgul 12, 59

m. etmek meşhur 6, 58 metin H.c metre 8, 2 metro 6,37 mevcut 11, 77 mevki 14,62 mevsim 10, 15 meydan 6, 12

m.a getirmek 14,3 d. meyva 10,73 mezun 11,52 mmtakall,37 mısır 13,40 miktar 13,20 millet 10,31

ne funduszeue.info?

funduszeue.infosı milyar4, 63 milyon 4,62 minare 12,56 misafir* 9,2! misal* 5,66 mobilya model 12,48 modern 8,70 muallim* 3, 32 muavin 11,4 t. muayene 14,74

m. elmck

gümrük funduszeue.info 14,75 muazzam* 8., 28 muhakkak 12,25 muharebe* 11, 22 muhtaç 13, 18 musiki 12,68 musluk 12,38 mutfak 12, 34 mutlaka 9, 5 i müdür* 3,63 müddet 11,54 müessese 13, 5 mühendis 8, 10

yüksek m. mühim* 10,21 mükâfat* i O, 39 mükemmel 10,30 mümkün 9, 35 münasebel* 15

bu funduszeue.info

nem.

müracaat etmek 12,30 mürekkep 4,14 müsaade 11,4

funduszeue.info

m. etmek müsait* 10,68 'müşteri 13, 56 mütehassıs* 13, 6 mütekait* 11, 11 t. mütercim* 7, 56 müze 6, 39

n

nafile* 10, 7 t. nam* l, 17

funduszeue.info 9, l d. nasıl 1,14

funduszeue.info 4, 8 d. ne l, 49

ne var9 4, 2 d.

ne var ne yok? 4, 3 d.

neniz (neyiniz) var? 4, 6 d.

ne ayındayız? 6, 2 d

ne bileyim 8, 14 d.

ne gıbî? 8, 8 d.

ne kadar (da) 8,5 d.

ne o? 9, 3 d. nebat 13,37 neci 8, 13 neden 11,6

bu funduszeue.info

nedense 12, 31 nehir 6,67 nerede l, 50 nereli 7,2 t. neresi 3, 5 netice 11,27

funduszeue.info varmak nevi 9, 2 niçin 8, 57 nihayet 9, 61

en n

nisan 10, 7 nitekim niyet 13,30 Noel: N. ağacı 10,2 d. nokta 11,10 not 13,75

n. etmek

n. almak (tutmak)

n. vermek nöbetçi 8, 6 numara 3, 39

(on)n h (oda) nüfus 34

o

o,2,3

o kadar 8, 7 d-

ocak I 10,4 ocakll 12,36

(hava)gaz(ı)o.ı 12, 37

oda 2, 7 oğlan 3, 42 oğul 3,40

funduszeue.info! okul 3,7

ilk o. 7,50 okumak 5, 18 okyanus 14,32 olanak 9, 35 olanaklı 9, 35 olay 12,14 oldukça 4, 8 olgu 12, 14 olmak 7, 14; 8, l y.

olmaz! 11,8 d.

olur biter 14, 5 d.

oluşturmak l û, 76 on 2,45 onlar 3, 13 opera 9,8 orada 3,3 oralı 7,

o. değil orası 3,4

o.nı bilmiyorum 7,6 d.

ordu 10,32 orman l O, 69 orta 7, 13

funduszeue.info

ortalama İ 4,2 t. ortalık 10, 3 î.

o ta

otel 6, 64 otobüs 6, 35 oto(mobü) 6,2 oturmak 5, 19

ova 14, 28 alçak o.

oynamak9,15; 14, oysa(ki) 12, 5 î. oyun 13, 8 t,

ö

öbür3, 64 ödev 7,60 ödül lO, 39

öğle 7, П öğrenci 3, 31 öğrenmek 7, l

öğrenim 1!,3 t. öğretmen 3, 32 öküz 13,33 ölmek 8,14 ön 5,32 önce 7,23

ilk o. 7,50

her şeyden ö. 7, 5 d. önem 10;21

Ö.li önermek 9, 34

öneri

önümüzdeki 9, 5 t. örnek 5,66 örneğin 7, 53 örtmek 14,43 örtü

sofra örtüsü Öte 6,47

ö.de

öykü 8, 76 Öyie6,70

öyleyse öz 8, 33

Özü=kendisi özel* 12,69 Özellik 14, 8 t.

P

paha 13,79

p.l,

p.lılık paket 14,72

funduszeue.info palto 9, 38 pamuk 11, 14 pantalon 12,49 para 2,15 paralel 14,13 parça 11,3

bir p. park 6, 57

kültür p.{ı) parti 6, 60 patinaj 9, 71

p. yapmak pazar 7, 6 pazartesi 7, 7 pek 2, 34; 8, 6 y. pekâlâ bkz. âlâ pekı3, 17 pencere 4, 15 perşembe?, î û peynir 13, 64

taze p. 13, 65 pis 2,41 piyano 9, 74

p. çalmak piyes 14, 5 plân 9, 52 posta 11,19

funduszeue.info profesör 5,49

r

radyo 2, 23 raf 12,41 rahat 11,56

r.ı kaçtı 12,79 rahatsız 7,43

r. etmek rasgele 4 t. ras(l)gelmek, rastlamak razı 9,3 i

r. olmak

Allah sizden r. olsun refika 8,22 renk 2, 54

ne r.(tedır)? resim l, 37 ret 14,58

ıcddetmek пса 12,7

r. etmek rol

r oynamak

r e çıkmak roman 6, 13 ruble 2, 16 Rus 3,48 Rusya ıÜ7gâr10,62

s

saadet 10,19 saat 4, 46

s. kurmak 10,23 babalı 5,42

bu s.

s. lan

sabun 12,44 saç 7, 72 sade 1,30 sağ 3, 33 sağlık 13,5 t. saha* 12,63 sahi, sahiden 10,48 sahifebk. sayfa

sahil* 12,77 sahip* 12,35 sakınmak 7,65

sakın

salata salı 7, 8 salon 2. 10 sanay:l î,38 sandalye 2, 24 sanmak 10, l saray 6, 59 sarı l, 7 satıh 14,21 satınalmakS, 66 satmak 8, 65 satranç 9, 63

s. oynamak savaş П. 22 sayfa 12, 10 saymak 11, 58

sayı

sebep İ l, 6 sebze 13,28 seçkin 12,7 t. seçmek 11,59 sedir 1,38 sekiz 3, 58 seksen 4, 60 selâm 7. 54

s. vermek selâmlamak semt 6,55 sen 1,42 sene* 6, 8 sergi 12, 75 serin sert l O, 3 servis 14, 79 ses l, 39

yüksek funduszeue.info 11, l O d. sevgi 10, 2 t.

yurt funduszeue.info

sevinmek 14,53

sevinç sevmek 8, 32 seyahat* seyrek 10, 75 seyretmek 9,65

seyirci sıcak 4, 19 sıfır 3,60 sığ sıhhat* 13, 5 t. sık 10,66

s.s sıkı 7, 58

s.s. sıkmak 12,24

sıkılmak

içim sıkılıyor

can sıkıntısı sınav 6, 5

s. vermek sınıf 3, 8 sınır 14, 18 sıra 1,12

os.(Iar)dall,2d.

dağ s sı 14, 2 d. sırf 13, 14 sigara 9, 69

s. içmek silâh sinema 1,40 sistem 14,25 sivil 3,3 8 siyah 2,28 siz3, 12 ski* 9,59

s. yapmak sofa 12, 32 sofra 55

s. kurmak

s.(yi) toplamak soğuk 4, 20

s. almak İ0,8d. sokak 6, 17

ara s.

kenar s. 14, 23 sol 3,34 son 7, 30 sonra 7, 22 sonuç 11,27

s.a varmak

s.süz

sormak 6, l O sorun 8, 64 sovyet 3, 47 Sovyetler Birliği soy 3,44

soyadı

söylemek 7,59 söz 7,57

s.ün kısası

ata(lar)s.ü 10,4 d. sözcük 11 c. spor 6, l

s. yapmak stad, stadyom 9, 76 su 9, 54

suya düşmek

sulu

su gibi bilir 11,5 d.

et suyu 13, 8 sual* 6, l ] subay 2, 31 sucuk 13, 66 Suriye 14, c. 16 susmak 11,5 suvare12,16 süre 11, 54

bir s. sürmek 13,11

(çift) s. 13,12

öne s. süs 10,35

süslemek süt 11,74

s. liman 14, 7 d.

Ş

şapka 9,39 şarap 13, 74

beyaz (kırmızı) ş. şark 11,31 şart 11,55 şaşmak 9,46 sefil, 12 şehir* 5, 38 şeker И, 73 şekil 14,22

bu ş.de şen 12,18

ş.lik şey 4, 22

ş

bir ş.

birş. değil?, 8 d. şiddet 10,61

ş.H

şimal* 11,30 şimdi 4,30

ş.lik 14,9 t. şişe 13,76 şöyle 6, 71

ş. böyle 12, 2 d. şu 2, 2 şubat 10,5 şüphe 11, 35

ş.siz

t

tâ 8, 15 tabak 13,57 tabiat 10, tabii 4,38 tablo 3, 9 tahsil* 11,3 t.

t. görmek tahta 2, 33

kara t.

yazı t. s ı takım 13,54

sofra 13, 55

bir t. takip 14, 24

t. etmek taksi 6, 41 takvim 8, l talebe* 3,31 tam 7,29 tamam 11,49

funduszeue.info

funduszeue.info tane 7, 26 tanıdık 13, tanımak 7,68

yakından t. tanışık 7 t. Tanrı 10,47 tarafll, l

her t. ta tarım 11,36 tarih 6,44

funduszeue.info

tarla 13,31 taş 9, 3 taşımak l1,42

taşınmak tat 13,47

funduszeue.info doyulmaz

t.h

ağız funduszeue.info 13,48 tatil 9, 20

t.günü tavan 3, 10 taze 13,65 tebesir4, 16 tebrik etmek 10, 19 tecim 14,9

funduszeue.info tecrübe* 5,48

funduszeue.info tek 14,39

çorabı i teklif 9,34

t. etmek

t. s izce teknik 8,62 tekrar 7,18

t. etmek

funduszeue.info telefon 12,20

t. etmek

televizyon 9,64 tembel 5,65 temenni* 10, 36 temiz 2,40

t. hava almak 10, l d.

temmuz ÎO, 10 temrin 11, c. teneffüs?, 61 terbiye 8, 39

(. etmek

funduszeue.info

tercih etmek* 11, 75 tercüme* 7, 56

t. etmek

tercüman termometre 10,51 teşekkür ederim 4,9 d. teşkil etmek* 10,76 teşrin*: son t. 6, 7

ilk ,13 teyp 8, 77 teyze 8,47 tıraş 7, 40

t. etmek

t. olmak ticaret )4, 9

ticari tifo 8, 30 tip 9, l tiyatro 6, 14 tok 13,2 ton 8, 5

toplamak 9, 37 toplantı 4, 49 toprak 13,25 Toroslarl4,c. 18 Trakya 14, c.6 tren troleybüsö, 36 tuhaf8,52

funduszeue.info gidiyor turist (2,66

tik tutmak 9,9

üstün t. 10, 6 d. tuz 14,45

funduszeue.info

tümce 7, 2 türk 3,50 türkçe 5, 57 Türkiye 3,51 türlü 8, 61

bir t.

başka t. tütün 13,41

t. içmek

u

ucuz 13,78 uç 14, 14

kalem ucu

bir ucundan bir ucuna ufak 3,56

u. para

u. tefek (şeyler) 12, 4 d.

uğramak 6,74 uğraşmak 6, 33 uğur 10, 19

funduszeue.info u!uslO, 31

funduszeue.infosı

umumî* 12, 71

u. harp

umumiyetle 9,27 unutmak 7,78 usta 8,20 uyanmak 7, 38 uyku l O, 57 uyumak 7,62 uzak 5,41

u. ta

uzanmak 14, uzman 13,6 uzun 2,38

ü

üç 4, 55 ülke 6,61 üniversite 6, 62 ünlü 6, 58 ürün 13,26 üst 5, 33

ü. baş 12, 5 d. üşümek 10,79 üvey 8,34

ü. ana üzer 5,34 İİ2raek H, 61

üzülmek üzüm 13,43

v

vaka*î 2,14 vakit 5, 59

funduszeue.info yok

funduszeue.info8,2 d.

funduszeue.info, l d.

v.v. 9, 5 d. vallahi 8, 74 Van 14, c. 21 vapur 14,4 var 2, 52

varmak 7,45 vasati 14, 2 t. vasıta 14, 31

funduszeue.info vatan l O, 2 vazife* 7,60 vaziyet* 11, 16 ve 2,37 vermek 6,4

ders v. veya 5,62 video 8, 78 vitrin 8, 67 vurmak 12,30

baş v.

У

ya3,18;8,4y.

ya ya da 6, 7 d. yabancı 11,15

buranın y.sı yağ 13,67

terey.ı

yağmak 10,42 yağmur 10,43 yahu 10,50 yahut* 5,62 yakın 5,40

funduszeue.info

funduszeue.info 12, 4 ı. yaklaşmak 14, 19 yalan 7, 69

y. söylemek yalnız 8, 31 yan 5, 35

y.ımagel 6, IO d. yani 5,46 yanılmak?, 20 yanıt 6. 15

y. vermek yanlış 7, 21

y. anlamak

yapı 5,36 yapmak 5, 20 yaprak 4, 66 yarar 13,46

y.l,

y. l an m ak yardım 5, 23

y. etmek

y. göstermek 7, 16

y.cı 11, yarı 11,68

gece y.sı yanın?, 31

y. saat

saat y.

yanmada 14, 11 yarın yasa 10,26 yasak 9, 26

y. etmek yaş 6,9

funduszeue.info girdi 8,4 d. yaşam 11,18 yasamak 8, 53 yaşlı 4, 35

y. başlı 5, 37 yatak 7, 39

y. a girmek yatmak 10,80 yavaş 9,56

У-у.

yay 14, 36 yaya 5,45 yayla 14,27 yaymak 13,43 yaz l O, 17

ilkyaz 10,18 yazı 2,32 yazık 9,72

funduszeue.info olsun yazın 10, 17 yazmak 5,21 yedi 3,57

funduszeue.info yetmişine kadar 12, 7 d. yeğlemek 75 yemek 7,33

öğle y.i

akşam y.i

y. yemek yemekhane 3,67 yengi 10,28 yeni 3, 14 yer 6, 32

y. yüzünde, üstünde

işy.i

funduszeue.info getirmek 6 d.

funduszeue.info 11,9 t. funduszeue.info7,6t.

yeşil 4, 9

y.ük 11, l t. Ycşihrmak 14, c. 25 yeter 4, 67

funduszeue.info 14, 6 d. yetişmek 19

yetiştirmek 'yetkin 10,30 yetmiş 4, 59 yıkamak yıl 6, 8 yılbaşı 10, l t.

y. gecesi yıldönümü 10,25 yine 6, 45 yirmi 3,52 yok 2,53

y. değiidır 13, 5 d. yoksa 4,32 yoksun 13, 17 yol 7, 35

funduszeue.info

funduszeue.info açık olsan 10,4(1

y.a koyulmak 13,7d. yoldaş 2, 51

yormak 11, 71

yorulmak yön 14, 10 yönetim 8, 11 yönetmek 8, 12 yönetmen 3, 63 yukarı 10, 52 yumurta 13, 68 yumuşak 10, 65 Yunanistan 14, c. yurt l0, 2

öğrenci y. u

y. taş yüksek 3, 28

y. okul yükselmek 6, 46

yükselti 14, 3 t. yükümlü 14, 61

y. lük

yürümek 9, 57 yüz 13, 61

bu y. den 14, l d. yüz II 3, 62 yüzey 14, 21 yüzmek 14, 56 yüzyıl 13, 35

z

zade 8, 41 zafer 10, 28 z. almak zaman 5, 52

z. z. 9, 5d.

z. ında 8, 2 d.

z. la 9, 4 t.

o z. 8, 3 d.

her z. ki gibi 13, 6 d. zannetmek* 10, l zarar 9, 50

z. (ı) yok

z. vermek zaten 12, 13 zengin 8, 46 zevk 12, 74 zil 7, 48 ziraat* 11, 36 zor 11, 46

-mak zorunda

Кузнецов Петр Иванович

учебник турецкого языка

начальный курс

Генеральный директор ООО ИД «Муравеи-Гайд» — О. Я. Вишневский

Редактор

Корректор

Оформление и верстка

В. Б. Панин Е. В. Копылова М. Н. Грицук

Издательский Дом "Муравей-Гайд".

Тел. /факс:

Для корреспонденции:

E-mail:

Интернет:

() , Москва, а/я 81 phmuravci@mtu-net. ru www. muraveı webzone. ru

Издательский Дом «Муравей-Гайд» — ЛР № от г.

Сдано в набор Подписано в печать

Усл. печ. л. 25, 0. Формат 60x90 1/16 Печать офсетная.

Гарнитура "Таймс". Заказ. №

Отпечатано в полном соответствии с

качеством предоставленных диапозитивов

в ОАО «Ярославский полиграфкомбинат».

, Ярославль, ул. Свободы,

Значение слова "ünsüz benzeşmesi" в словаре турецкий языка

НОВОСТИ, В КОТОРЫХ ВСТРЕЧАЕТСЯ ТЕРМИН «ÜNSÜZ BENZEŞMESI»

Здесь показано, как национальная и международная пресса использует термин ünsüz benzeşmesiв контексте приведенных ниже новостных статей.

Ses Olayları Nelerdir

Ünsüz Benzeşmesi; Sert ünsüzlerle biten sözcüklerden sonra “c, d, g” yumuşak ünsüzleriyle başlayan bir ek geldiğinde, ekin başındaki yumuşak ünsüzlerin  «e Okul Meb, Июл 15»

Atanamayan öğretmenler Demet Akalın'a Türkçe öğretsin

Ünlü şarkıcı Demet Akalın'ın Twitter'da milyonlarca takipçisi var. Sosyal medyayı oldukça etkin başlayan ek getirilemez. Bu kurala ünsüz benzeşmesi denir. «Ensonhaber, Май 15»

Sosyal medyada rezil olmamak için bilmeniz gereken 12 basit dil …

De/Da bir bağlaç yani kendi başına bir sözcüktür. Bu yüzden ayrı yazılması gerekir. Tamam ayrı yazdınız diyelim; ama asla ünsüz benzeşmesine sokmayın bunu  «Ülke Haber, Апр 15»

YGS'de 2 hatalı soru iddiası

Devamında ise "d" sesi "t" ye dönüşerek ünsüz benzeşmesi olmuştur. Dolayısıyla bu sözcükte de birden fazla ses olayı vardır. Bu haliyle bu soru iki doğru cevap  «Memurlar, Мар 15»

Ünsüz Benzeşmesi Nedir Ünsüz Sertleşmesi Örneklerle

Sert ünsüzle (p, ç, t, k, f, s, ş, h) biten sözcüklerden sonra getirilen eklerin ilk harfi sert ünsüz olur. Sözcüğün son ünsüzü ile getirilen ekin ilk ünsüzü sertlik  «Polis Haber, Дек 13»

Edebiyatta Kafiye Nedir?

Şiirde, mısra sonlarındaki ses benzeşmesine verilen ad. Şimdiye kadar yapılan tarif ve tasniflerde, tek ünsüz benzeşmesinin yarım kafiye oluşturacağı  «Samanyolu Haber, Сен 13»

YGS'ye girerken bunlara dikkat

yani belli oluyor. Çalışdım değil çalıştım (Ünsüz benzeşmesi & Ünsüz sertleşmesi & Ünsüz uyumu). Ünlü oyuncu ölüm tehlikesini umursamadı. MAGAZİN  «Mynet Haber, Мар 12»


ССЫЛКИ

« EDUCALINGO. Ünsüz benzeşmesi [онлайн]. Доступно на <funduszeue.info>. Июн ».

Значение слова "sert ünsüz" в словаре турецкий языка

НОВОСТИ, В КОТОРЫХ ВСТРЕЧАЕТСЯ ТЕРМИН «SERT ÜNSÜZ»

Здесь показано, как национальная и международная пресса использует термин sert ünsüzв контексте приведенных ниже новостных статей.

Farkında Olmasanız da 8 Kategoriyle İsminizin Söylenişinin Size …

Ahmet, Ahsen, Asya, Başar, Afet, Mahsun, Sibel, Işıl, Işık, Hüseyin, Fulya, Fulden, Sema… gibi “sürekli söylenebilen sert ünsüz” barındıran bir isminiz varsa. «Onedio, Сен 15»

Ses Olayları Nelerdir

Ünsüz Yumuşaması; Türkçe'de “p, ç, t, k” sert ünsüzleriyle biten sözcüklerin sonuna ünlüyle başlayan bir ek geldiğinde sözcüğün sonundaki sert ünsüzlerin  «e Okul Meb, Июл 15»

Atanamayan öğretmenler Demet Akalın'a Türkçe öğretsin

Yani, Türkçe'de sert ünsüzlerden sonra yumuşak ünsüzler gelmez. Sonunda sertünsüz bulunan kelimelere yumuşak ünsüzle başlayan ek getirilemez. «Ensonhaber, Май 15»

Kadın yolda kalıyor

Ne olur bana yol gösterin. RUMUZ: SERT ÜNSÜZ. CEVAP: Değerli okurum, kesinlikle kilon fazla. Görüntü albenisi ya da estetiği bakımından kuşkunda haklısın. «Posta, Май 15»

Erdoğan'ın ünlüleri, Demirtaş'ın ünlüleri

AKP'nin önceki günkü iftar yemeğine de ünlü akını olmuş. Erdoğan'ın cumhurbaşkanlığı Bir de SERT ÜNSÜZLER vardır; Pervin'in P'si, Kaya'nın K'sı gibi”  «Radikal, Июл 14»

Aşık Veysel Müzikal Oldu! @RÖPORTAJ

Türkiye'nin ilk Aşık Veysel Müzikali'nin ve kısa filminin yönetmeni, Sert Ünsüzler Prodüksiyon'un kurucusu, aynı zamanda da şiir yazarı Sevgili Numan Çakır,  «Radikal, Июл 14»

Aşık Veysel Müzikali, İstanbul'da Sahnelendi

Karabük Üniversitesi Sert Ünsüzler Tiyatro ekibi, ünlü halk ozanı Aşık Veysel'i, sahneye koydukları müzikalle anlattı Müzikalin yönetmeni Çakır: "Türkiye'nin Aşık  «Haberler, Май 14»

Bir Aşık Veysel müzikali

Aşık Veysel'i unutmamak adına Karabük Üniversitesi Sert Ünsüzler Tiyatro Ekibi'nin ortaya koyduğu müzikale hatırı sayılır bir izleyici kitlesi katıldı. Müzikale  «Radikal, Май 14»

Ünsüz Benzeşmesi Nedir Ünsüz Sertleşmesi Örneklerle

Sert ünsüzle (p, ç, t, k, f, s, ş, h) biten sözcüklerden sonra getirilen eklerin ilk harfi sert ünsüz olur. Sözcüğün son ünsüzü ile getirilen ekin ilk ünsüzü sertlik  «Polis Haber, Дек 13»

İsmin Halleri Nedir? Hal Ekleri Nelerdir?

NOT ( 2 ) : ” p, ç, t, k ” harfleri ile biten cins isimler, ” -e ” hal ekini aldıklarında ” Süreksiz sert ünsüzlerin yumuşaması ” kuralı uygulanır. NOT ( 3 ) : Özel isimlere  «Samanyolu Haber, Ноя 13»


ССЫЛКИ

« EDUCALINGO. Sert ünsüz [онлайн]. Доступно на <funduszeue.info>. Июн ».

İleri Gramer 1. Dönem 2. Hafta Ders Notu

DERS
İLERİ GRAMER
1. DÖNEM 2. HAFTA

ERTUĞRUL BOSTANCI

2. HAFTA 5. BÖLÜM

A. RUSÇA SES SİSTEMİ:

1. Vurgusuz “e” ve “я”:

“e” ve “я” Harfleri vurgusuz olduğunda, vurgusuz “и” gibi telaffuz edilirler. Aşağıdaki sözcüklerin telaffuzunu
karşılaştırın:

Vurgulu e Vurgusuz и Vurgusuz e


лес лиса́ лесá
век визи́т века́

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri okuyun.

дела́ сержа́нт
тела́ перо́
места́ река́
вечера́ стекло́

Vurgulu я Vurgusuz и Vurgusuz я


пять пило́т пято́к
мяч мило́к мячи́

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri okuyun.

пяти́ тяну́ть
пятно́ гляде́ть
трясу́т мяки́на

Alıştırma Aşağıdaki sözcük çiftlerini okuyun.

стихи́ - стена́ прибо́й - рябо́й


лиса́ - леса́ миро́к - мясни́к
бидо́н - беда́ тита́н - тяни́
зима́ - земля́ сниму́ - сняла́
дива́н – дева́ть лизну́ть - лягну́ть

2. Sertleştirme İşareti:

HARF AÇIKLAMA
Sertleştirme işareti belirli bir ses ifade
etmez. Fakat, yumuşak bir sesliyi, bir
-ъ sessizden ayırmak için bir sözcüğün
ortasında kullanılır.

3. Alfabe (devam):

Rusçası Türkçesi
Sertleştirme
-ъ işareti

1
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

“e, ё, я, ve ю” sesli harfleri, sertleştirme işaretinden (ъ) sonra gelirse arada Türkçe “y” harfi varmış gibi telaffuz
edilir.

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri okuyun ve yazın.

объе́кт объя́ть
подъём отъюли́ть

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri okuyun.

отъе́хатъ объём отъюли́ть


въе́хал подъёмник отъя́вленный
съем съёмка объявле́ние
подъе́л отъём объясни́ть

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri karşılaştırın.

объя́т - ребя́т ве́ха - въе́хал


объе́кт - обе́т сел - съел
подъём - пойдём сёмга - съёмка

Hatırlatma: Sertleştirme işareti (ъ), bir sessiz harfin, yumuşak bir sesli harften önce bile gelse sert olacağını gös-
terir; Yumuşatma işareti (ь), bir önceki sessiz harfin yumuşatılacağını gösterir.

Alıştırma Aşağıdaki sözcüklerin telaffuzlarını karşılaştırın.

побьём - объём крупье́ - субъе́кт


подья́чий - подъя́тый статья́ - отъя́ть
досье́ - съел дутьё - отъём

4. Alfabe (devam):

Rusçası Türkçesi
Фф Ff
Цц TS ts
Щщ ŞÇ şç

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri okuyun ve yazın.

Фёдор Цуси́ма Щу́кин


ко́фе кварц плащ
торф лицо́ я́щик

фон фронт торф


фут фо́кус му́фта
форт фунт шкаф
фарс фо́рма ко́фта

плац пыльца́ царь


абза́ц табли́ца цо́кот
коне́ц кольцо́ цу́гом
оте́ц борцы́ цы́кнуть

щи борщ ещё
щётка лещ ро́ща
щель по́мощь настоя́щий
щу́ка вещь защища́ть

2
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

5. “ц, ж, ш, ч ve щ” Sessiz Harfleri:

“ц, ж, ve ш” sessizlerini, yumuşak bir sesli ya da yumuşatma işareti takip etse bile bu sessizler sert telaffuz
edilir. Bu durumdaki yumuşak sesli harfler de sert karşılıkları gibi telaffuz edilir.

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri okuyun.

цель цирк шест парашю́т жить жест


центр ста́нция ше́я брошь жир жёны
Цю́рих ра́ция ши́рма на́ше жизнь жертва
офице́р ци́фра маши́на ва́ши Же́ня жёлтый

“ч ve щ” sessiz harfleri, sert bir sesli harften önce gelse bile her zaman yumuşaktırlar.

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri okuyun.

ча́шка плечо́ пи́ща борщо́м


чу́до нача́ть щуп лещо́м
хочу́ лучо́м праща́ щу́пать
чо́порный чу́кча щу́ка веща́ть

Alıştırma Aşağıdaki sözcüklerde altı çizili harflerin telaffuzuna dikkat edin.

шок - шёл камы́ш - мышь


мажо́р - дирижёр плач - плачь
плащóм - ещё плащ - вещь
плечо́м - почём цы́кать - ци́фра

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri okuyun.

фарш цинга́ придём щека́


фальшь цыга́н предел щипцы́
хвощ жиле́ц подъём жила́
мощь жале́ть побьём жена́
заши́то це́лы объе́хать ряды́
защи́та те́ло отъе́хать нищетá

B. DİLBİLGİSİ:

1. Erkek ve Dişi İsimlerin Çoğulu:

Rusçanın tamamı erkeklerden oluşan, tamamı dişilerden oluşan veya karışık (erkek + dişi) grupları ifade et-
mek için farklı çoğul biçimleri vardır.

SADECE ERKEKLER SADECE DİŞİLER KARIŞIK GRUP


Tekil Çoğul Tekil Çoğul Tekil Çoğul
студе́нт студе́нты студе́нтка студе́нтки студе́нт и студе́нтка студе́нты
курса́нт курса́нты курса́нтка курса́нтки курса́нт и курса́нтка курса́нты
учи́тель учителя́ учи́тельница учи́тельницы учи́тель и учи́тельница учителя́

Sadece erkeklerden oluşan gruplarla karışık grupların çoğulları aynı olduğundan, hangi grup olduğuna karar
vermek için içeriğin bilinmesi gereklidir.

3
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

Bazı Rusça isimlerin çoğulları ы veya и ile bitmez ve bunlar ezberlenmelidir. Şimdilik bildiğiniz düzensiz çoğul-
lar tabloda verilmiştir.

Tekil Çoğul
дом дома́
окно́ о́кна
стул сту́лья
брат бра́тья
письмо́ пи́сьма
кольцо́ ко́льца
учи́тель учителя́

Bazı Rusça isimlerde çoğul yaparken vurgunun yeri değişir. Tablodan tekil ve çoğul halleri inceleyin.

Tekil Çoğul
доска́ до́ски
рука́ ру́ки
каранда́ш карандаши́
гора́ го́ры
стол столы́
ключ ключи́

2. Olumsuz Cümle Kuruluşu:

Alıştırma Örnekteki gibi sorular oluşturun ve cevaplar verin.

SORU CEVAP
Да, э́то ка́рта.
Э́то ка́рта?
Нет, э́то не ка́рта.

1. библиоте́ка студе́нтка
2. газе́та очки́
3. журна́л каза́рма
4. студе́нты кольцо́

NOT: Rusçada olumsuz cümle kuruluşunda yer alan “не” ve “нет” sözcükleri, aşağıdaki şekilde kullanılır:

“Нет”, “hayır” anlamındadır; “да” “evet” sözcüğünün zıt anlamlısıdır. Bu sözcüklerden sonra cümleye devam
edilecekse mutlaka virgül konulur.
“Не”, “değil” anlamındadır. Olumsuz bir cümlede mutlaka bulunması gereken bir ögedir. Neyin olumsuzluğu
ifade ediliyorsa o sözcüğün berisinde bulunur.

Он матро́с? O denizci midir? Да, он матро́с. Evet, o bir denizcidir.


Нет, он не матро́с. Hayır, o bir denizci değildir.
Нет, он не матро́с, а солда́т. Hayır, o bir denizci değildir, bilakis askerdir.

Alıştırma Örnekteki gibi sorular oluşturun ve cevaplar verin.

Э́то учи́тель? Нет, э́то не учи́тель, а студе́нт.

1. сержа́нт - пра́порщик курса́нты - учителя́


2. банк - библиоте́ка библиоте́ка - класс
3. каза́рма - шко́ла де́ньги - бума́га
4. солда́ты - матро́сы кни́га - газе́та

4
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

Alıştırma Örnekteki gibi sorular oluşturun ve cevaplar verin.

Да, э́то мои́ де́ньги.


Э́то ва́ши де́ньги?
Нет, э́то не мои́ де́ньги, а ва́ши.

1. ка́рты 5. кни́ги
2. карандаши́ 6. журна́лы
3. очки́ 7. пи́сьма
4. часы́ 8. газе́ты

Alıştırma Örnekteki gibi sorular oluşturun ve cevaplar verin.

Soru Cevap
Чей стол? наш стол.
Чья кни́га? на́ша кни́га.
э́то Э́то
Чьё письмо́? на́ше письмо́.
Чьи часы́? на́ши часы́.

1. окно́ 6. кольцо
2. газе́та 7. дом
3. каранда́ш 8. деньги
4. стол 9. учитель
5. шко́ла книги

3. İyelik Zamirleri:

(a) Rusçada iyelik zamirleri, niteledikleri isimlerle CİNS ve SAYI bakımından uyuşmak için biçim değiştirirler.
Bu yüzden her bir iyelik zamiri 4 temel biçime sahiptir.

biçim benim senin bizim sizin


Erkek мой твой наш ваш
Dişi моя́ твоя́ на́ша ва́ша
Orta моё твоё на́ше ва́ше
Çoğul мои́ твои́ на́ши ва́ши

(b) İyelik zamirlerini ortaya çıkaran soru zamiri “Чей?” (Kimin?) de, ifade ettiği isimle CİNS ve SAYI bakımın-
dan uyuşmak için biçim değiştirir. Temel dört biçim aşağıda verilmiştir.

Biçim Kimin?
Erkek Чей?
Dişi Чья?
Orta Чьё?
Çoğul Чьи?

(c) “Bu(nlar) kimin …dır?” sorusunda tüm cins ve sayıdaki isimler için “это” zamiri kullanılır.

Чей э́то дом? Bu kimin evidir? Э́то наш дом. Bu bizim evimizdir.
Чья э́то комната? Bu kimin odasıdır? Э́то моя́ ко́мната. Bu benim odamdır.
Чьё э́то письмо? Bu kimin mektubudur? Э́то ва́ше письмо́. Bu sizin mektubunuzdur.
Чьи э́то книги? Bunlar kimin kitaplarıdır? Э́то твои́ кни́ги. Bunlar senin kitaplarındır.

5
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

Alıştırma Örnekteki gibi cevaplar verin.

Soru Cevap
Э́то ваш стул? (нет) Нет, э́то не мой стул.
Э́то ва́ша каза́рма? (да) Да, э́то на́ша каза́рма.

1. Э́то ва́ши очки́? (да)


2. Господи́н Го́рин - учи́тель? (нет)
3. Э́то ваш дом? (да)
4. Э́то на́ши словари́? (нет)
5. Э́то твой сержа́нт? (да)
6. Э́то мои́ часы́? (нет)
7. Э́то наш самолёт? (да)

Alıştırma Örnekteki gibi sorular sorun.

Э́то мой учи́тель. Чей э́то учи́тель?

1. Э́то твой ключ. 6. Э́то твои́ де́ньги.


2. Э́то ва́ши газе́ты. 7. Э́то на́ше окно́.
3. Э́то моё письмо́. 8. Э́то мой слова́рь.
4. Э́то мои́ очки́. 9. Э́то ва́ша учи́тельница.
5. Э́то на́ша каза́рма. Э́то наш класс.

4. Özet Dilbilgisi Tabloları:

Soru Cevap
журна́л.
кни́га.
Что э́то? Э́то
окно́.
часы́.

Soru Cevap
журна́л? Да, журна́л.
кни́га? кни́га.
Э́то э́то
окно́? окно́.
Нет, не
часы́? часы́.

Soru Cevap
вы? Я студе́нт.
он? Он учи́тель.
Кто
она́? Она́ студе́нтка.
они́? Они́ солда́ты.

Soru Cevap
Чей слова́рь? наш слова́рь.
Чья ру́чка? на́ша ру́чка.
э́то Э́то
Чьё кольцо́? на́ше кольцо́.
Чьи очки́? на́ши очки́.

Soru Cevap
ваш брат? Да, наш брат.
ва́ша ко́мната? на́ша ко́мната.
Э́то э́то
ва́ше письмо́? на́ше письмо́.
Нет, не
ва́ши де́ньги? на́ши де́ньги.

6
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

5. İsimlerin Çoğulunun Yapılması (Özet):

Erkek ve dişi cins isimlerin asıl çoğul ekleri: “ы” veya “и” dir. Aşağıdaki durumlar hariç çoğul takısı “ы” dır.

İsim, yumuşatma işaretiyle bitiyorsa: слова́рь - словари́

г, к, х, ж, ч, ш, щ harfleriyle bitiyorsa
каранда́ш - карандаши́
veya son hecesinde bu harfler bulu-
кни́га - кни́ги
nuyorsa:

2. HAFTA 6. BÖLÜM

A. RUSÇA SES SİSTEMİ:

1. Rus Alfabesi:

HARF TÜRKÇESİ OKUNUŞU ÖRNEK


Aa Aa a ата́ка ка́рта
Бб Bb бэ бума́га бо́мба
Вв Vv вэ вот бу́ква
Гг Gg гэ гора́ кни́га
Дд Dd дэ да зда́ние
Ee Ee e ем студе́нт
Ёё Yo yo ё ёлка самолёт
Жж Jj жэ журна́л уже́
3з Zz зэ зо́на газе́та
Ии İi и и́мпорт пти́ца
Йй Yy и краткое май майо́р
Кк Kk ка каза́рма банк
Лл Ll эл ла́мпа стол
Mм Mm эм мост дом
Hн Nn эн но́мер окно́
Oо Oo o он шко́ла
Пп Pp пэ порт спаси́бо
Pp Rr эр рука́ рестора́н
Cc Ss эс солда́т класс
Tт Tt тэ танк сестра́
Уу Uu у у́тро курса́нт
фФ Ff эф форт филосо́фия
Xх Hh ха хара́ктер са́хар
Цц Ts ts цэ цинк офице́р
Чч Çç че ча́шка очки́
Шш Şş ша шторм ва́ша
Щщ Şç şç ща щи борщ
Ъъ sertleştirme işareti твёрдый знак адъюта́нт съел
Ыы Iı ы мы был
Ьь yumuşatma işareti мягкий знак учи́тель кольцо́
Ээ Ee э э́то мэр
Юю Yu yu ю ю́мор ключ
Яя Ya ya я я́ма мя́со

7
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

2. Kısaltmalar:

Ruslar yazı ve konuşma dilinde kısaltmaları kullanmayı severler. Şimdi bazı kısaltmaların okunuşu üzerinde
çalışalım.

KISALTMA OKUNUŞU ANLAMI

МГУ ЭМ-ГЭ-У Moskova Devlet Üniversitesi


МВД ЭМ-ВЭ-ДЭ İç İşleri Bakanlığı
ООН О-О-ОН Birleşmiş Milletler
МИД МИД Dış İşleri Bakanlığı
КГБ КА-ГЭ-БЭ Ulusal Güvenlik Teşkilatı
СССР ЭС-ЭС-ЭС-ЭР Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği

3. Harfler:

Rusça sessiz harfler, sert veya yumuşak olabilir.

(1) Yumuşak sessiz harfler aşağıda gösterilmiştir:

Б В Г Д Ж 3 Й Л M H P

(2) Sert sessiz harfler aşağıda gösterilmiştir:

К П С Т Ф X Ц Ч Ш Щ

(3) Sert / yumuşak sessiz harf çiftleri: Bütün Rusça sessiz harfler sert veya yumuşak olarak karakterize
edilebilmesine rağmen, hepsinin birer çifti yoktur. Çifti olanlar aşağıya çıkarılmıştır:

Yumuşak Б В Г Д Ж 3

Sert П Ф К Т Ш С

4. Harfler (Özet):

Rusça sessiz harf tablosu aşağıya çıkarılmıştır:

Yumuşak sessizler Sert sessizler


Б П
В Ф
Г К
Д Т
Ж Ш
З С
Й
Л
М
Н
Р
Х
Ц
Ч
Щ

8
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

5. Sessiz Çiftleri:

Çiftli sessiz harflerin telaffuzu sözcükteki yerine göre değişir. Bu değişiklikler aşağıdaki kurallarla belirlenir:

(a) Sözcük sonundaki yumuşak sessiz harfler sert karşılıkları gibi telaffuz edilir. Aşağıdaki sözcüklerin te-
laffuzlarını karşılaştırın:

суп - зуб граф - прав танк - муста́нг


форт - форд каранда́ш - гара́ж нос - гипно́з

Not: Bir sözcüğün sonunda yumuşak bir ünsüzden sonra yumuşatma işareti (ь) gelse bile bu kural geçerlidir.

гнуть - грудь ось - сквозь топь - дробь верфь - червь

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri alt alta okuyun.

гот лет пять рот


год дед пядь род
туп глуп сыпь бок
дуб клуб зыбь убог
рок нос бас класс
рог воз газ глаз
вес весь наш туш
без резь нож муж
марш торф шеф верфь
эта́ж ров шов ветвь
склад кров воз дробь
кладь кровь сквозь джаз
клуб стелла́ж столб враг
глубь блажь снег грязь

(b) Sert bir sessizin berisinde yer alan yumuşak sessiz harfler sert karşılığıyla telaffuz edilirler. Bu kurala
“Ünsüz sertleşmesi” kuralı denir.

сту́пка - тру́бка но́тка - во́дка фтор - вто́рник


пло́шка - ло́жка бокс - загс ру́сский - у́зкий

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri yan yana okuyun.

ла́ска - ска́зка у́тка - гру́дка ча́шка - фура́жка Пе́тька - ре́дька


ве́тка - разве́дка стару́шка - кру́жка пля́ска - вя́зка Ка́фка - була́вка
ло́вко - верёвка ло́жка - тя́жко все - вчера́ ю́бка - коро́бка
ло́дка - дя́дька берёзка - бли́зко вкось - вширь о́бщество - обстре́л

(c) Yumuşak bir sessizin berisinde yer alan sert sessiz harfler yumuşak karşılığıyla telaffuz edilirler. Bu ku-
rala “Ünsüz yumuşaması” kuralı denir.

подбо́р - отбо́р гжель - та́кже здесь - сде́лка

Not: “в, л, м, н, р” yumuşak sessizleri, ünsüz yumuşaması kuralında etkisizdir.

твoй сноп шмель


клуб фр́укты прибо́р

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri aşağıya doğru okuyun.

зда́ние подда́й торгза́л резьба́


сдать отда́й вокза́л косьба́

9
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

отбо́й молотьба́ анекдо́т пакга́уз


отгу́л отде́л экза́мен о́тдых
сда́ча сбит сза́ди сде́лать
про́сьба сго́вор сбор экзо́тика

дво́е звон со́гнут злой


ствол свой кри́кнуть слой
футбо́л сбой та́кже сдай

(ç) Ünsüz yumuşaması ve ünsüz sertleşmesi kuralları, sözcük edatla kullanıldığı zaman da geçerlidir.

Yumuşak sessiz в ба́нке в до́ме в газе́те


Sert sessiz в па́рке в та́нке в кóмнате

Sert sessiz с письмо́м с кни́гой с танки́стом


Yumuşak sessiz с бума́гой с газе́той с деньга́ми

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri okuyun. Okurken ünsüz sertleşmesi ve ünsüz yumuşaması kurallarına dikkat
edin.

без ру́чки под журна́лом из до́ма в библиоте́ке


без стола́ под часа́ми из кла́сса в шко́ле
от капита́на с сержа́нтом к та́нку
от генера́ла с за́йцем к доро́ге

над ка́ртой без карма́на в письме́


в шта́те к горе́ без карандаша́
от господи́на из каза́рмы с бра́том
с госпожо́й под самолётом к ба́нку

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri okuyun ve yazın.

расска́з блу́зка отга́дка в карма́не


долг любо́вь жени́тьба к до́му
пара́д сво́дка сгоре́ть из словаря́
рожь фля́жка отда́ча от бу́квы
медь Кузька про́сьба под та́нком
хлеб гу́бка рюкза́к без самолёта
плов голо́вкa баскетбо́л с бра́том

гара́ж - в гараже́ колхо́з - в колхо́зе


штаб - в шта́бе Пари́ж - в Пари́же
го́род - в го́роде Мадри́д - в Мадри́де
клуб - в клу́бе Ки́ев - в Ки́еве

B. DİLBİLGİSİ:

1. İsimlerin De Hali:

De hali, bulunma bildirir. “Где?” (Nerede?) sorusuna “в” (içinde) ve “на” (üzerinde) edatları kullanılarak, isme
de yeni bir çekim eki getirilerek cevap verilir.

в (içinde) ve на (üzerinde) edatları yer belirtmek için kullanılır. В veya на’dan sonra gelen ismin sonu “e” har-
fiyle biter.

(a) “e” takısı sessizle biten erkek isimlerin sonuna eklenir:

стол - на столе́ masa - masanın üzerinde


танк - в та́нке tank - tankın içinde

10
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

(b) “e” takısı; dişi isimlerde a veya я harfinin yerine; orta cins isimlerde o harfinin yerine; “ь” veya “й” ile bi-
ten bazı erkek cins isimlerde yumuşatma işaretinin yerine gelir.

стена́ - на стене́ duvar - duvarda


дере́вня - в дере́вне köy - köyde
слова́рь - в словаре́ sözlük - sözlükte
окно́ - на окне́ pencere - pencerede
музе́й - в музе́е müze - müzede
Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri örnekteki gibi soru ve cevap cümleleri haline getirin.

SORU CEVAP
лётчик? Лётчик в самолёте.
кни́га? Кни́га
Где письмо́? Письмо́ на столе́.
де́ньги? Де́ньги

1. муж - клуб 6. очки́ - стул


2. учи́тель - библиоте́ка 7. солда́т - танк
3. брат - шко́ла 8. танки́сты - го́род
4. ключи́ - карма́н 9. майо́р - штаб
5. лейтена́нт - каза́рма письмо́ - стол

2. Быть “Olmak” Fiilinin Geçmiş Zamanı:

“Быть” (olmak) fiilinin geçmiş zamanının dört biçimi vardır: üç tanesi cins gösterir, bir tanesi sayı ifade eder.

Cins Tekil Çoğul


Erkek был
Dişi была́ бы́ли
Orta бы́ло

Not: Öznelerin geçmiş zamanda bulunduğu yer ifade edilirken öznenin cinsi ve sayısıyla uyuşan biçimin kullanı-
lacağını unutmamak gerekir.

Örnekler
Cins Takı
İsim Zamir Fiil
Erkek sessiz дом он был
Dişi a ка́рта она́ была́
Orta о окно́ оно́ бы́ло
Çoğul и де́ньги они́ бы́ли

3. Быть “Olmak” Fiilinin Geçmiş Zamanının Şahıs Zamirleriyle Kullanılması:

Kişi, nesne veya zamirin cinsi, “быть” fiilinin hangi geçmiş zaman biçiminin kullanılacağını belirler.

я был / была́
ты был / была́
он был
она была́
оно бы́ло
мы
вы бы́ли
они

11
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

4. Быть “Olmak” Fiilinin Geçmiş Zamanının Olumsuz Biçimi:

“Быть” fiilinin geçmiş zamanının olumsuzu yapılırken; olumsuzluk belirten “не”, dişi biçim dışında vurguyu hep
üzerine alır.

Erkek Orta Çoğul Dişi


не́ был не́ было не́ были не была́

Alıştırma Aşağıdaki sözcük çiftlerinden örnekteki gibi sorular oluşturun ve cevap verin.

был студе́нт? Он был


Где была́ студе́нтка? Она́ была́ в кла́ссе.
бы́ли студе́нты? Они́ бы́ли

1. учи́тельница - го́род 7. стол - ко́мната


2. пра́порщик - клуб 8. та́нки - дере́вня
3. ключ - стол 9. офице́р - штаб
4. письмо́ - окно́ кольцо́ - рука́
5. курса́нты - шко́ла де́ньги - карма́н
6. жена́ - банк брат и сестра́ - библиоте́ка

Alıştırma Aşağıdaki sorulara örnekteki gibi olumsuz cevap verin.

Вы вчера́ бы́ли в ба́нке? Нет, я вчера́ не́ был в ба́нке.

1. Сего́дня ва́ша жена́ была́ в дере́вне?


2. Вы бы́ли вчера́ в клу́бе?
3. Майо́р был в шта́бе?
4. Ты была́ в го́роде?
5. Вы все бы́ли в кла́ссе?
6. Ты был до́ма?
7. Госпожа́ Смирно́ва была́ в шко́ле?
8. Анто́н и Ива́н бы́ли в каза́рме.
9. Лейтена́нт Петро́в был в самолёте?
На́ша учи́тельница была́ в ко́мнате?

5. Быть “Olmak” Fiilinin Geçmiş Zamanının Soru Zamirleriyle Kullanılması:

Быть fiilinin geçmiş zamanı, soru sözcükleri “кто” ya da “что” ile kullanıldığında cins belirtmez. “Ктo” her za-
man erkek cins был ile, “что” ise orta cins бы́ло ile kullanılır.

SORU CEVAP
Он был до́ма.
Кто был до́ма?
Она́ была́ до́ма.
(Evde kim/ler vardı?)
Они́ бы́ли до́ма.
На столе́ был слова́рь.
Что бы́ло на столе́? На столе́ была́ кни́га.
(Masanın üzerinde ne/ler vardı?) На столе́ бы́ло письмо́.
На столе́ бы́ли карандаши́.

Alıştırma “Кто” ve “что” soru zamirlerini kullanarak aşağıdaki cümlelerden soru cümleleri yapın.

1. Моя́ сестра́ была́ в библиоте́ке.


2. Капита́н был в та́нке.
3. Газе́та была́ на сту́ле.
4. Танк был на доро́ге.
5. Студе́нты бы́ли в ко́мнате.
6. Ключи́ бы́ли на окне́.

12
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

7. Я была́ в каза́рме.
8. Кольцо́ бы́ло в карма́не.
9. Мы бы́ли до́ма.
Письмо́ бы́ло в словаре́.
Ру́чка и каранда́ш бы́ли на столе́.
Лётчики бы́ли в клу́бе.
Мой муж был в ба́нке.
Доска́ была́ в кла́ссе.

6. Asıl Sayılar:

Asıl sayılar, bir bütünde ne kadar eleman olduğunu gösterir ve temel saymada kullanılır.

оди́н bir
два iki
три üç
четы́ре dört
пять beş
шесть altı
семь yedi
во́семь sekiz
де́вять dokuz
де́сять on

7. Düzensiz Çoğullar:

(a) Bazı Rusça isimlerin çoğul halleri “ы” ya da “и” takısı almaz ve ezberlenmelidir. Şimdiye kadar öğrendi-
ğiniz düzensiz isimler tabloda gruplanmıştır.

Tekil Çoğul
муж мужья́
го́род города́
но́мер номера́

(b) Bazı Rusça isimlerde tekil halden çoğul hale geçerken vurgunun yeri değişir. Tablodaki değişiklikleri in-
celeyin:

Tekil Çoğul
жена́ жёны
сестра́ сёстры
штаб штабы́

(c) “Все” (herkes) sözcüğünün fiilinin daima çoğul olacağını unutmayın.

Вчера́ все бы́ли до́ма. Dün herkes evdeydi.

13
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

2. HAFTA 7. BÖLÜM

A. RUSÇA SES SİSTEMİ:

1. Sessiz Harf Terkipleri:

Rusçada yan yana kullanılan sessiz harf terkiplerinin nasıl telaffuz edileceği aşağıda gösterilmiştir.

Sessiz terkibi Okunuşu Örnekler


ро́сший
сш
шш по́лзший
зш
сжать
сж
жж изжа́рить
зж
отцы́
тц
ц молодцы́
дц
лётчик
тч
чч нала́дчик
дч

Alıştırma Aşağıdaki sözcük çiftlerini okuyun.

шил - сшил ше́дший - сше́дший


ше́ствие - сше́ствие ле́ший - ле́зший

бесшо́вный нёсший без шу́бы


расши́рить вёзший из ше́рсти
восше́ствие бесшу́мный че́рез шку́ру
сши́бка без шу́ма без ша́пки
заро́сший исша́рить зале́зший
с Шу́рой из ша́ра замёрзший

без шу́ток из шка́фа че́рез шаг


без де́нег из ба́нка че́рез доро́гу
без кни́ги из кла́сса че́рез стол

жил - сжил жечь - сжечь


ре́жу - е́зжу рожа́ть - разжа́ть

сжима́ть сжать изжо́га


разжима́ть визжа́ть разжёг
с жа́ром с Же́ней по́зже
без жа́ра из Жене́вы бре́зжит

без жа́ра из желе́за с Жа́ном


без ды́ма из де́рева с Ва́сей
без пы́ла из серебра́ с дя́дей

лиси́ца - си́тца оцепи́ть - отцепи́ть


рукави́цы - очеви́дцы пая́цы - тунея́дцы

бра́тцы отцеди́ть два́дцать


кана́дцы подцеп́ить три́дцать
отцу́ от царя́ пятна́дцать
молодцу́ под це́лью девятна́дцать
от це́нтра под це́пью над це́хом
от клу́ба под горо́й над ба́нком

14
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

от го́рода под ка́ртой над по́лем

очи́стить - отчи́стить пору́чик - попу́тчик


почини́ть - подчини́ть кулачи́на - молодчи́на

отчёт си́тчик подчёркивать


во́тчина оби́дчик под черто́й
буфе́тчик солда́тчина разве́дчик
отчи́зна скла́дчина над че́люстью
отча́сти опроме́тчивый перед ча́ем
от чу́да вкра́дчивый оби́дчивый

от ча́сти под часа́ми над чёлкой


от шко́лы под газе́той над горо́й
от до́ма под самолётом над шта́бом

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri okuyun ve yazın.

сшива́ть подцензу́рный двена́дцать


сжева́ть от ча́щи наво́дчик
клю́чик под ча́шкой ветчина́
валю́тчик с Жо́рой разжева́ть
без жи́зни с Шу́рой расшата́ть
бежи́те над це́нтром из Шве́ции
отцеди́ть от це́ркви из журна́ла

B. DİLBİLGİSİ:

1. Sıfatlar:

(a) Sıfatlar, isimleri niteleyen sözcüklerdir. “Како́й?” (Hangi, nasıl?) sorusuna cevap verir. Rusça sıfatlar ni-
teledikleri isimlerle cins ve sayı bakımından uyuşur. Bu yüzden her Rusça sıfat, tabloda gösterilen dört biçimden
birinde bulunur.

Erkek Dişi Orta Çoğul


Како́й? Кака́я? Како́е? Каки́е?
-ый -ая -oe -ые

Э́то но́вый дом. Bu yeni bir evdir.


Э́то но́вая кни́га. Bu yeni bir kitaptır.
Э́то нóвое зда́ние. Bu yeni bir binadır.
Э́то но́вые часы́. Bu yeni bir saattir.

(b) Vurgusu takıda olan erkek cins sıfat takısı: “-ой” dur.

Это большо́й дом. Bu büyük bir evdir.


Это плохо́й журнал. Bu kötü bir dergidir.

(c) “г, к, x, ж, ч, ш, щ” sessizlerinden sonra asla “ы” takısı gelmez, daima “и” takısı gelir.

Э́то ма́ленький класс. Bu küçük bir sınıftır.


Э́то больши́е часы́. Bu büyük bir saattir.

(ç) Gövdesi “ж, ч, ш, щ” hışırtılı sessizleriyle biten sıfatların orta cinsinde vurgu takıdaysa takı “-óe”; göv-
dedeyse “-ее” olur.

Э́то большо́е окно́. Bu büyük bir penceredir.


Сего́дня хоро́шее у́тро. Bugün güzel bir sabah var.

15
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

2. Sıfat Takıları (Özet):

Sıfat takıları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Erkek Dişi Orta Çoğul


но́вый но́вая но́вое но́вые
хоро́ший хоро́шая хоро́шее хоро́шие
плохо́й плоха́я плохо́е плохи́е

Alıştırma Aşağıdaki cümlelerde tekil durumda kullanılan sıfat ve isimleri örnekteki gibi çoğul durumda kulla-
nın.

Э́то но́вый журна́л. Э́то но́вые журна́лы.

1. Э́то бе́лая стена́. 4. Э́то хоро́шее зда́ние.


2. Э́то больша́я каза́рма. 5. Э́то чёрный каранда́ш.
3. Э́то ма́ленький самолёт. 6. Э́то плоха́я доро́га.

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri örnekte görüldüğü gibi soru cümlesi yapın, bildiğiniz sıfatları kullanarak da
cevap verin.

SORU CEVAP
Како́й студе́нт? но́вый студе́нт.
Кака́я кни́га? но́вая кни́га.
э́то Э́то
Како́е кольцо́? но́вое кольцо́.
Каки́е часы́? но́вые часы́.

1. автомоби́ль 8. ключи́
2. доска́ 9. а́дрес
3. очки́ зда́ние
4. клуб библиоте́ка
5. доро́га журна́л
6. танк ру́чка
7. слова́рь курса́нты

Alıştırma Aşağıdaki cümlelere örnekteki gibi zıt anlamlı sıfat kullanarak cevap verin.

Э́то но́вый уро́к? Нет, э́то ста́рый уро́к.

1. Сего́дня хоро́шая пого́да?


2. Э́то ста́рые газе́ты?
3. Э́то большо́й штат?
4. Э́то ваш но́вый учи́тель?
5. Э́то плоха́я студе́нтка?
6. Ва́ши де́ти ма́ленькие?
7. Там но́вое зда́ние?
8. Э́то большо́е кольцо́?
9. Тут хоро́ший но́мер?

Alıştırma Aşağıdaki cümlelerden örnekteki gibi soru cümleleri oluşturun.

Там большо́й стол. Како́й там стол?

1. Тут бе́лые сте́ны.


2. Вчера́ бы́ло хоро́шее у́тро.
3. Сейча́с плоха́я пого́да.

16
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

4. Э́то кра́сный автомоби́ль.


5. В шко́ле но́вые офице́ры.
6. В кла́ссе ма́ленькая доска́.
7. В го́роде ста́рые у́лицы.
8. Э́то чёрные очки́.
9. Нa столе́ был большо́й каранда́ш.
На стене́ была́ ста́рая ка́рта.
В ко́мнате бы́ло большо́е окно́.
Там бы́ли больши́е го́ры.

3. Sıra Sayıları:

Rusçada, Türkçede de olduğu gibi asıl sayılar ve sıra sayıları vardır. Asıl sayılar “bir, iki, üç, vb”dir, sıra sayıla-
rı ise “birinci, ikinci, üçüncü, vb.”dir. Rusçada, sıra sayıları sıfat görevi görür, bu yüzden niteledikleri isimle sayı ve
cins bakımından uyuşur.

Erkek Dişi Orta Çoğul


пе́рвый пе́рвая пе́рвое пе́рвые
тре́тий дом тре́тья кни́га тре́тье зда́ние тре́тьи номера́
шесто́й шеста́я шесто́е шесты́е

Alıştırma Aşağıdaki cümlelerde asıl sayıları örnekteki gibi sıra sayılarıyla değiştirin.

Э́то дом но́мер 1. Э́то пе́рвый дом.

1. Э́то у́лица но́мер 4.


2. Э́то шко́ла но́мер 3.
3. Э́то журна́л но́мер 5.
4. Э́то зда́ние но́мер
5. Э́то библиоте́ка но́мер 8.
6. Э́то уро́к но́мер 7.
7. Э́то ко́мната но́мер 2.
8. Э́то доро́га но́мер 9.
9. Э́то но́мер 3.
Э́то письмо́ но́мер 6.

Not: Sıra sayısı тре́тий, düzensiz dişi, orta ve çoğul çekime sahiptir: ья, ье, ve ьи.

4. Sıra Sayıları (Özet):

arası sıra sayıları aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Erkek Dişi Orta Çoğul Türkçesi


пе́рвый пе́рвая пе́рвое пе́рвые birinci (ilk)
второ́й втора́я второ́е вторы́е ikinci
тре́тий тре́тья тре́тье тре́тьи üçüncü
четвёртый четвёртая четвёртое четвёртые dördüncü
пя́тый пя́тая пя́тое пя́тые beşinci
шесто́й шеста́я шесто́е шесты́е altıncı
седьмо́й седьма́я седьмо́е седьмы́е yedinci
восьмо́й восьма́я восьмо́е восьмы́е sekizinci
девя́тый девя́тая девя́тое девя́тые dokuzuncu
деся́тый деся́тая деся́тое деся́тые onuncu

17
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

2. HAFTA 8. BÖLÜM

A. RUSÇA SES SİSTEMİ:

1. Sessiz Harf Terkipleri:

Rusçada yan yana kullanılan sessiz harf terkiplerinin nasıl telaffuz edileceği aşağıda gösterilmiştir.

Sessiz terkibi Okunuşu Örnekler


сч сча́стье
зч во́зчик
щ
жч перебе́жчик
шч весну́шчатый
тc сове́тский
тьс ц дра́ться
дс городско́й

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri okuyun.

щётка - счёты доща́тый - брусча́тый


ле́щик - ре́зчик гущина́ - мужчи́на

расчёска сма́́зчик изче́знуть


счита́ть гру́зчик изво́зчик
исча́дие глазча́тый несча́стье
счётчик навя́зчивый зака́зчик
бесчи́нство привя́зчивый подно́счик
доно́счик че́рез час бессчётно
зано́счивый без че́тверти бесчи́сленный

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri okuyun.

тулу́пчик стать
ру́бчик сдать
си́тчик зда́ние
но́счик сшивно́й
обхо́дчик счи́танный
прика́зчик сжёванный

гре́цкий - де́тский ли́ца - ли́ться


спи́ца - спи́тся тка́цкий- а́дский

бра́тский госпо́дский боя́тся


сержа́нтский людско́й боя́ться
институ́тский заводско́й сни́тся
де́тство родство́ сни́ться
бога́тство бе́дствие гну́тся
прису́тствовать осе́дствовать гну́ться
препя́тствовать усе́рдствовать боро́ться

го́тский сиро́тство
уро́дский уро́дство
бьётся су́шатся
ко́лется слу́шаться
гре́ться приве́тствовать
складско́й бе́дствовать
ба́нковский бра́тца

18
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

се́рбский бра́ться
кана́дский пи́цца
туре́цкий напи́ться
еги́петский скупи́тся

2. “ого” ve “его” Takılarının Telaffuzu:

“г” harfi “ого” ve “его” takılarıyla kullanılırken “в” sesiyle telaffuz edilir.1

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri okuyun.

каково́ - кого́ дёшево - лёшего


сло́во - зло́го за́рево - ка́рего

его́ не́кого како́го


всего́ не́чего большо́го
итого́ тре́тьего плохо́го
никого́ ста́рого шесто́го
ничего́ бе́лого рядово́го
оттого́ чёрного хоро́шего
от него́ пе́рвого ма́ленького

сне́га осно́ва
си́него лесно́го
синева́ мино́га

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri okuyun ve yazın.

шёлк хря́щик коло́ться


щёлк вя́зчик коло́дца
счёт мя́чик коло́да
чита́ть каза́нский тупи́ца
счита́ть каза́цкий тупи́ться
ни́щий поса́дский доро́га
ни́зший пожа́рский второ́го
пи́счий арба́тский коро́ва

B. DİLBİLGİSİ:

1. Fiiller:

(a) Fiiller, hareket bildiren sözcüklerdir. Mastar durumu, fiilin hiç değişmeyen ve sözlükte yer aldığı biçimi-
dir.

чита́ть okumak
знать bilmek / tanımak
де́лать yapmak
(b) Bir mastarı sayı ve kişi belirtecek şekilde değiştirmeye fiil çekimi denir. Şimdiki zamanda çekim ekleri
aşağıdaki tabloda yer almıştır.
KİŞİ ЧИТАТЬ ЗНАТЬ ДЕЛАТЬ
я чита́ю зна́ю де́лаю
ты чита́ешь зна́ешь де́лаешь
он/она́ чита́ет зна́ет де́лает
мы чита́ем зна́ем де́лаем
вы чита́ете зна́ете де́лаете
они́ чита́ют зна́ют де́лают

1
İstisna: мно́го, немно́го, намно́го, до́рого, стро́го sözcüklerinde “г” sesiyle telaffuz edilir.

19
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

Alıştırma Aşağıdaki sorulara örnekteki gibi cevap verin.

Да, я чита́ю.
Ты чита́ешь?
Нет, я не чита́ю.

1. Вы чита́ете?
2. Он чита́ет?
3. Они́ чита́ют?
4. Я чита́ю?
5. Мы чита́ем?
6. Она́ чита́ет?

Alıştırma Aşağıdaki cümlelere örnekteki gibi soru sorun.

Что де́лает Ива́н?


Ива́н чита́ет.
Что он де́лает?

1. Сестра́ чита́ет.
2. Студе́нты чита́ют.
3. Мы чита́ем.
4. Ви́ктор чита́ет.
5. Вы чита́ете.
6. И́ра и Ка́тя чита́ют.
7. Учи́тель чита́ет.
8. Я чита́ю.

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri örnekteki fiillerle çekin.

Soru Cevap
Что вы де́лаете? Мы чита́ем.
Что де́лает сын? Он чита́ет.

1. ты 7. де́ти
2. курса́нты 8. мы
3. учи́тельница 9. матро́с
4. я Та́ня
5. майо́р Оле́г и Ни́на
6. студе́нтка все

2. Geçişli ve Geçişsiz Fiiller:

(a) Geçişli fiiller, fiilin tamamlanması için her zaman bir nesne (bir kişi veya eşya) ister.

Özne Geçişli Fiil Nesne


Artur oynuyor top(u)
Onlar inşaa ediyorlar bina(yı)
O (D) seviyor onu (E)

(b) Geçişsiz fiillerin, tamamlanması için nesneye ihtiyaçları yoktur.

Özne Geçişsiz Fiil


Balık yüzüyor.
O gülüyor.
Ağaç duruyor.

20
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

(c) Bazı fiiller sadece geçişli, bazı fiiller ise sadece geçişsizdir. Bazı fiiller ise cümledeki anlamına göre ge-
çişli veya geçişsiz olabilir.

Çocuklar oynuyor. (Geçişsiz fiil; nesne yok.)


Çocuklar oyun oynuyorlar. (Geçişli fiil; Nesne: oyun.)

3. Doğrudan Nesne:

(a) Geçişli fiil barındıran cümlelerde, fiilden -i halinde edatsız, doğrudan etkilenen kişi veya nesneler doğ-
rudan nesne olarak adlandırılır.

Özne Fiil Doğrudan Nesne


Я чита́ю журна́л.
Он зна́ет диало́г.

(b) Bazen doğrudan nesne olarak görev alan sözcüklerin takıları değişir.

(1) Doğrudan nesne olan (-i halindeki) canlı2 erkek isimler, sonuna “a” veya “я” takısı alır.

Özne Fiil Doğrudan Nesne


Я зна́ю майо́ра.
Он зна́ет учи́теля.

(2) Doğrudan nesne olan (-i halindeki) cansız erkek isimler veya orta isimler takı almaz.

(3) Doğrudan nesne olan (-i halindeki) “a” veya “я” ile biten dişi cins isimler, sondaki bu harfleri atar ve
yerine sırasıyla “у” veya “ю” takıları alır.

Özne Fiil Doğrudan Nesne


Я чита́ю кни́гу.
Он зна́ет Та́ню.

Alıştırma Aşağıdaki sözcükleri örnekteki gibi doğrudan nesne olarak kullanın.

Что чита́ет капита́н? Капита́н чита́ет газе́ту.

1. журна́л 4. телегра́мма
2. кни́га 5. письмо́
3. расска́з 6. диало́г

Кого́ зна́ет капита́н? Капита́н зна́ет учи́тельницу.

7. полко́вник госпожа́ Кли́мова


8. господи́н Ивано́в учи́тель
9. Ка́тя Та́ня
танки́ст Ви́ктор

2
Sadece erkek isimlerin çekiminde canlı/cansız ayrımı vardır.

21
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

Alıştırma Aşağıdaki cümlelerden örnekteki gibi soru cümleleri yapın.

Он зна́ет диало́г. Что он зна́ет?


Он зна́ет лейтена́нта. Кого́ он зна́ет?

1. Лётчик зна́ет студе́нтку Петро́ву.


2. Ка́тя зна́ет господи́на Орло́ва.
3. Студе́нты зна́ют бу́кву “я”.
4. Курса́нты зна́ют уро́к.
5. Мы зна́ем учи́теля Смирно́ва.
6. Пра́порщик зна́ет доро́гу.
7. Я зна́ю твой а́дрес.
8. И́горь зна́ет Га́лю.
9. Га́ля и Ни́на зна́ют моё и́мя.
Он зна́ет всё.

NOT: İfade ettiği kişi ya da sayıdan bağımsız olarak кто’dan sonra gelen fiil her zaman 3. tekil şahısta çekilir:

Кто чита́ет журна́л? - Мы чита́ем.

Alıştırma Aşağıdaki sözcük çiftlerini örnekteki gibi kullanın.

1. Кто зна́ет офице́ра?


офице́р - я
2. Я зна́ю.

1. Ни́на – мы
2. уро́к – все
3. сержа́нт – лётчик
4. учи́тельница – вы
5. Арту́р – сестра́
6. Мари́я – брат
7. доро́га – ты

2. HAFTA DERS SONU

22
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

NOT: BURADAKİ CÜMLELERİN TAMAMI ÇEVRİLECEK 26 EYLÜL TARİHİNE KADAR ÖDEV
OLARAK GETİRİLECEK, KARŞILIĞINDA 5 ÖDEV PUANI ALACAKSINIZ. ZAMANINDA GELMEYEN
ÖDEVE PUAN VERİLMEZ.
BU TARİHTEN SONRA GETİRENE 0 (SIFIR) PUAN VERİLECEK.

AŞAĞIDAKİ CÜMLELERİ TÜRKÇEYE ÇEVİRİN (05)

1. Вот библиоте́ка: тут журна́лы и словари́.

2. Чьи там кни́ги и газе́ты? – Мои́.

3. Вы студе́нты и курса́нты.

4. Тут на́ши ру́чки и карандаши́.

5. Ваш брат сержа́нт? - Нет, он пра́порщик, а не сержа́нт.

6. Скажи́те, ва́ша учи́тельница тут?

7. Нет, она́ до́ма.

8. Чьи там очки́ и часы́? – Мои́.

9. Э́то ва́ши де́ньги и́ли мои́?

Э́то ва́ши де́ньги.

Скажи́те, пожа́луйста, вы офице́р?

Да, я полко́вник.

Мы тут, а учи́тель там.

23
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

AŞAĞIDAKİ CÜMLELERİ TÜRKÇEYE ÇEVİRİN (06)

1. Где вы бы́ли вчера́?

2. Я был до́ма, а жена́ была́ в библиоте́ке.

3. Кто ещё был в библиоте́ке? – Там был наш учи́тель.

4. А где он сейча́с? – Он тут, в кла́ссе.

5. Вы лётчик? – Нет, я танки́ст.

6. А кто он? – Он офице́р, он майо́р.

7. Он ваш брат? – Нет, он не мой брат.

8. Вы все бы́ли в клу́бе вчера́? – Да, все.

9. Ваш дом но́мер ?

Нет, дом но́мер , а телефо́н

Шко́ла и каза́рма сейча́с наш дом.

Го́род Ван на горе́? - Да, он на горе́.

А ва́ша шко́ла то́же в Ва́не? –Да, она́ в Ва́не и на горе́.

24
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

AŞAĞIDAKİ CÜMLELERİ TÜRKÇEYE ÇEVİRİN (07)

1. На столе́ чёрные карандаши́.

2. Каки́е э́то кни́ги?

3. Э́то на́ши ста́рые кни́ги.

4. Но́вый курса́нт в кла́ссе.

5. Кака́я сего́дня пого́да?

6. Сего́дня плоха́я пого́да.

7. Ва́ше зва́ние рядово́й? – Нет, сержа́нт.

8. На стене́ но́вые ка́рты.

9. На́ши де́ти ещё ма́ленькие, а ва́ши?

На́ши де́ти больши́е.

Сего́дня седьмо́й уро́к.

Вот четвёртый журна́л.

Твой но́вый большо́й автомоби́ль на у́лице.

25
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

AŞAĞIDAKİ CÜMLELERİ TÜRKÇEYE ÇEVİRİN (08)

1. Ва́ше и́мя Ники́та?

2. Нет, моё и́мя Па́вел, а фами́лия – Ники́тин.

3. Что вы де́лаете в кла́ссе у́тром?

4. Обы́чно мы чита́ем.

5. Это наш девя́тый диало́г.

6. Ве́чером мой сын Ви́ктор де́лает уро́ки.

7. Вы не зна́ете, где деся́тый журна́л?

8. Когда́ пра́порщик Ивано́в был в клу́бе?

9. Он был там вчера́ ве́чером.

Ва́ши де́ти уже́ бы́ли на у́лице?

26
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

AŞAĞIDAKİ CÜMLELERİ RUSÇAYA ÇEVİRİN (05)

1. Söyler misiniz lütfen, bu kimin yüzüğü?

2. Bu benim gözlüğüm mü yoksa sizin gözlüğünüz mü?

3. Sizin saatiniz orada, benim param ise burada.

4. Bu benim gazetem değil, benim gazetem evde.

5. Benim erkek kardeşlerim burada, sizin erkek öğretmenleriniz ise evde.

6. Senin anahtarların, kurşun kalemlerin, yüzüklerin, pencerelerin, sandalyelerin evde mi?

7. Söyler misiniz, sizin öğretmeniniz subay mı?

8. Kitapları açın ve okuyun.

9. Yazın lütfen.

Bunlar kimin gazeteleri?

Buradaki sizin anahtarınız, bizim anahtarlarımız evde.

Bizim öğretmenler bugün evde.

27
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

AŞAĞIDAKİ CÜMLELERİ RUSÇAYA ÇEVİRİN (A)

1. Bu kimin kütüphanesi? –Bu bizim kütüphanemiz.

2. Bugün sabahleyin neredeydiniz? –Okuldaydım.

3. Orada daha başka kim vardı?

4. Siz Ankara’da bulundunuz mu?

5. Dün ben de İstanbul’daydım.

6. Saatiniz nerede? –Kolumda.

7. Otomobilim nerede? –Garajda.

8. Masanın üzerinde ne vardı?

9. Anna şimdi bankada, Anton şehirde, ben ise köydeyim.

Mektup, sözlüğün içindeydi.

Siz hepiniz dün sınıfta mıydınız?

Benim kardeşim pilottur.

Dün herkes evdeydi.

28
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

AŞAĞIDAKİ CÜMLELERİ RUSÇAYA ÇEVİRİN (B)

1. Bütün kitaplarım evdeydi.

2. Tahtaya bakın.

3. Bir kez daha tekrar edin lütfen.

4. Dün daha başka nerede bulundunuz?

5. Ben henüz kütüphanede bulunmadım.

6. Dün bizim karılarımız, kızlarımız ve oğullarımız mağazadaydı.

7. Onların kocaları burada değildi.

8. Babam öğretmen, ben de öğretmenim.

9. İyi günler Bay İvanov.

Ben tankçıyım, arkadaşım Hakan ise muhabereci.

Babam piyade, kardeşim ise topçudur.

Cumhurbaşkanı ve Başbakan dün İstanbul’daydı.

Bizim komutan karargahtaydı.

29
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

AŞAĞIDAKİ CÜMLELERİ RUSÇAYA ÇEVİRİN (07)

1. Benim rütbem çavuştur.

2. Sizin küçük kardeşiniz nerede?

3. Bu siyah otomobil kimin?

4. Bunlar kimin çocukları?

5. Bu nasıl bir binadır?

6. Dün köydeydim.

7. Bizim paralarımız bankadadır.

8. Dün köyde hava nasıldı?

9. Senin saatin cebinde mi?

Sınıfta büyük bir pencere vardı.

Köyde eski ve kötü yollar vardı.

Sizin arabanız beyaz mı?

30
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

AŞAĞIDAKİ CÜMLELERİ RUSÇAYA ÇEVİRİN (A)

1. Benim adresimi biliyor musunuz?

2. Bildiğiniz gibi, o iyi bir öğrencidir.

3. Dün akşamleyin bütün ailemiz evdeydi.

4. İstanbul’da kimleri tanıyorsunuz?

5. Onun kocası öğretmen, fakat kitap okumuyor.

6. Adınız ve soyadınız nedir?

7. Bizim öğretmenin nerede olduğunu biliyor musun?

8. Lütfen ev ödevlerinizi verin.

9. Şimdi ne okuduğumu kim biliyor?

O, yaşlı dedenizin dün akşamleyin nerede olduğunu biliyor.

Ankara’da büyük ve küçük caddeler; eski ve yeni evler vardır.

Ben, binbaşıyı ve yüzbaşıyı tanımıyorum, fakat astsubayı tanıyorum.

Herkes, benim Tanya’yı tanıdığımı düşünüyor.

31
İLERİ GRAMER 1. DÖNEM 2. DERS

AŞAĞIDAKİ CÜMLELERİ RUSÇAYA ÇEVİRİN (B)

1. Akşamleyin kütüphanedeydim. Genellikle orada gazete okuyorum.

2. Kursiyerler neyi biliyorlar? –Yolu.

3. Astsubay Orhan her şeyi hızlı ve doğru yapar.

4. Kız kardeşim albayı tanımıyor, ben ise tanıyorum.

5. Bizim öğrenci Katya dün akşamleyin kütüphanedeydi.

6. O gazete okuyor, ben ise dergi.

7. Yüzbaşı İrfan’ı herkes tanır.

8. Çocuklar, ne yaptığımı biliyorlar.

9. Öğretmen, kimin iyi okuduğunu biliyor.

Sabahleyin havanın nasıl olduğunu biliyorum.

Sen, Astsubay Ferhat’ın ne zaman karargahta olduğunu biliyor musun?

Astsubay Fırat’ın spetsnaz olduğunu biliyoruz.

Benim oğlum, her zaman olduğu gibi, her şeyi bilir.

Bunu daha başka kim biliyor?

32

Footer menu

nest...

çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası