Hamilelikte Alerji Testi

Alerjik hastalıklar toplumun en sık görülen hastalıklarındandır ve bu sıklık nedeniyle gebelik döneminde de alerjik durumlar ortaya çıkabilmektedir.

Alerjik hastalıklar kendini ciltte kızarıklık, kabarma ve kaşıntı (atopik dermatit, egzema, ürtiker ve anjiyoödem), gözlerde batma ve sulanma (alerjik konjunktivit) burunda salgı artışı, kaşıntı, tıkanıklık (alerjik rinit ), akciğerlerde nefes darlığı atakları (alerjik astım) veya sindirim sisteminde ishal, bulantı, kusma, iştahsızlık (gıda alerjileri) şeklinde gösterebilirler.

Belirtilerin ortaya çıkma nedeni alerjik bünyesi olan bireyin belli bir alerji etkenine maruz kalmasıdır. Bu alerji etkenleri solunum yoluyla alınan çeşitli mite, toz, polen, hayvan tüyü gibi maddeler olabileceği gibi çeşitli gıdalar (yumurta, çilek, çikolata ve birçok diğer gıda maddesi), cilt teması yoluyla deterjanlar, çeşitli metal takılar veya penisilin grubu antibiyotik gibi çeşitli ilaçlar olabilir. Genel olarak söylemek gerekirse dünyada bulunan her madde ve buna alerji için kullanılan ilaçlar bile dahildir, alerji nedeni olabilir.

Ortalama olarak %20 anne adayının herhangi bir alerjik durumu olduğu bilinmektedir.

Alerji nedir?

Bağışıklık Sistemimiz bedenimizi içeri giren yabancı maddelere, bakteri, virüs ve diğer canlı hücrelere karşı koruyan ve herkesin vücudunda zaman zaman oluşan az sayıda kanser hücresini yok etmek için çalışan sistemimizdir. En basit tanımını yapmak gerekirse alerji, bağışıklık sistemi yanıtının aşırıya kaçmasıdır.

Gebelik döneminde anne adayının içinde büyüyen bebeğin doku yapısı anne adayınınkinden farklıdır. Bunun nedeni bebeğin yapısında bulunan genlerin yarısının baba adayından gelmesidir.

Bu doku farklılığına rağmen, normal şartlarda bedenimizin kendisine nakledilen yabancı dokuyu kısa zamanda uzaklaştırma eğiliminde olmasına karşın gebelik döneminde bağışıklık sisteminde ortaya çıkan “yeniden ayarlamalar” neticesinde bebek yabancı bir doku olmasına rağmen anne karnında büyümeye devam edebilir. Bağışıklık sistemindeki bu değişiklikler anne adayında genel olarak alerjik hastalıkların da azalmasına katkıda bulunmasına rağmen durum her zaman böyle değildir ve önceden var olan alerjik durumlar gebelik döneminde hafifleyebildiği gibi ağırlaşma gözlenebilir veya hiç olmayan alerjik durumlar ilk kez gebelik döneminde ortaya çıkabilir.

Alerjide Ailenin Rolü

Anne veya baba adayından birinde özellikle solunum yolları ile ilgili alerjik bir hastalık olması durumunda bebekte herhangi bir alerjik durum ortaya çıkma olasılığı yaklaşık % 40'tır. Anne ve baba adayının ikisinde birden alerjik bir durum olması söz konusu olduğunda bebekte alerji ortaya çıkma olasılığı % 70 civarındadır.

Alerjide Çevresel Etkenlerin Rolü

Genetik olarak alerjiye yatkın olan bir kişinin alerjiyi tetikleyici etkenlere maruz kalması ne kadar erken ve ne kadar sık olursa alerjik durumun ilk ortaya çıkma süresi ve şiddeti de artar.

Alerjide Psikolojik Etkenlerin Rolü

İlk alerjik reaksiyonunu yaşayan birey bu ilk deneyim yerine geri döndüğünde reaksiyonu o zamanki alerji koşulları ortadan kalmış olsa bile yeniden yaşayabilmektedir. Bağışıklık sistemiyle beynin yakın ilişkisi göz önünde bulundurulduğunda psikolojik etkenlerle alerji gelişimi arasındaki yakın bağ daha iyi anlaşılabilir.

ÇEŞİTLİ ALERJİK HASTALIKLAR

Gebelik ve Astım

Astım toplumumuzda yaklaşık % oranında görülen bir hastalıktır. Astım yaşlar arasında nispeten daha az görülmesi nedeniyle gebelikte yaklaşık % oranında görülür.

Gebelikte astımın nasıl bir seyir göstereceğini tahmin etmek imkansız olmakla beraber genel olarak astım belirtileri gebelikte %50 anne adayında değişmez, %25 anne adayında ağırlaşır ve %25 anne adayında hafifler.

Alerjik etkene maruz kalınması durumunda bronşlarda daralma, nefes darlığı ve öksürük gibi belirtilerle seyreden astım iyi kontrol edildiğinde gebeliğin seyrini olumsuz etkileyen bir durum olarak kabul edilmez.

Kontrolsüz kaldığında ise astım hastalığı düşük, erken doğum, düşük doğum tartısı ve yeni doğan ölüm riskinde artışa neden olabilmesi nedeniyle gebelikte dikkatle izlenmesi gereken bir durumdur.

Astım hastalığı olan anne adaylarının kendilerinde astım atağına neden olabilecek alerjenlerden, sigaradan, enfeksiyonlardan, ağır egzersizlerden ve aspirin gibi ilaçlardan uzak durmaları önemlidir.

Gebelikte astım tedavisinde branş doktoru gebeliği takip eden doktorla işbirliği içinde bebek üzerinde olumsuz etki yapması beklenmeyen ilaçlar reçete eder.

Özellikle ev içi alerjenlerin (mite'lar, evcil hayvanlar, hamam böcekleri ve küf mantarları) bertaraf edilmesi, evin sık sık havalandırılması, evde kesinlikle sigara içilmemesi, özellikle kış aylarında solunum sisteminin viral ve bakteryel hastalıklarından iyi bir şekilde korunulması, grip aşısı uygulanması son derece önemlidir.

Astım için gerek solunum yoluyla, gerekse tablet ve enjeksiyon şeklinde kullanılan çok çeşitli ilaç mevcuttur ve akciğer hastalıkları uzmanın önerisine göre gerekli durumlarda bu ilaçlar ilk üç aylık dönem dahil, güvenle kullanılabilir. Eğer desansitizasyon tedavisi (“alerji aşısı”) gebelikten önce başlamışsa bu tedavi alerji uzmanının önerisine göre devam ettirilmelidir.

Rinit (burnun iltihabi hastalığı) ve “Alerjik Nezle”

Burun mukozasıyla ilgili çeşitli belirtiler (burun tıkanıklığı, burun salgısında artış, burunda kaşıntı) anne adaylarının üçte birinde ortaya çıkmakla beraber bunların aslında önemli bir kısmı gebelik döneminde ortaya çıkan vücuttaki genel sıvı artışının burun damarlarında genişlemeye neden olmasına bağlıdır. Özellikle burun kemiğinde eğrilik olan anne adaylarında bu tür belirtiler daha fazladır.

Alerji eğilimi olan anne adaylarında sıklıkla görülen alerjik rinitin (“alerjik nezle”) başlıca bulguları burun tıkanıklığı, aksırık ve burunda kaşıntı olarak özetlenebilir.

Alerjik rinit hassas anne adaylarında burun mukozasının polen, mite, küf mantarı, toz ve hayvan tüyleriyle teması sonucunda ortaya çıkabilmektedir. Alerjik rinit çoğu durumda gebelik öncesi dönemden itibaren var iken bazen ilk belirtiler gebelik döneminde de ortaya çıkabilmektedir.

Alerjik rinitin, püy şeklinde akıntı ve burun tıkanıklığıyla seyreden bakteryel rinit, burun damlalarının sorumsuzca uzun süre kullanımı sonucu ortaya çıkan ilaca bağlı rinit ve gebelikte sıvı artışı sonucu ortaya çıkan ve burun tıkanıklığıyla beraber burun kanamalarına da neden olabilen vazomotor rinitten ayrımının yapılması son derece önemlidir. Sayılan hastalıkların her birinin tedavisi farklıdır.

Alerjik rinit gebelikte çok ileri durumlarda uykusuzluk ve nefes alamamaya ve tad alma duyusunu olumsuz etkileyerek iştah azalmasına neden olabilen bir durumdur ve mutlaka tedavi edilmelidir..

Tedavide alerjiye neden olan etkenlerden uzak durmayla başlanır ve gerekli durumlarda doktor önerisiyle bebeğe zararı olmayan burun damlaları ve diğer tedaviler uygulanabilir.

Desansitizasyon (immunoterapi, alerji aşısı) gebelikten önce başlanmışsa devam ettirilmelidir.

ÜRTİKER ve ANJİOÖDEM (Kurdeşen)

Ürtiker kendini cildin yüzeyel tabakasında yuvarlak, yüzeyden kabarık, kızarık ve kaşıntılı lezyonlar şeklinde gösteren alerjik bir cilt hastalığıdır. Cilt tabakalarında daha derine giden lezyonlar ise anjiyoödem olarak adlandırılır. Ellerde ayaklarda ve gövdede yoğun olarak gözükür.

Çeşitli gıdalar, ilaçlar, çeşitli enfeksiyonlar, kullanılan sabun ve parfümler, böcek sokmaları çeşitli gıdalar ve takılar anne adayında ürtikere neden olabilmektedirler.

Tüm alerjik hastalıklarda olduğu gibi etkenden uzak durulması ve gerekli durumlarda kullanılan ilaçlarla tedavi sağlanır.

PUPP Hastalığı (Gebeliğin Kaşıntılı Dermatozu, Gebelik Ürtikeri)

Gebelikte sıklıkla rastlanan bir cilt hastalığıdır ve kendini gebeliğin son aylarında ortaya çıkan kaşıntılı cilt döküntüleri şeklinde belli eder. Göbek deliği etrafında başlayan döküntü bacakların üst kısımlarına ve daha aşağılara yayılır ve oldukça kaşıntılıdır. İleri durumlarda yüz bölgesi hariç vücudun her bölgesine yayılabilir.

Genellikle ilk gebeliğini yaşayan anne adaylarında görülür, ailevi özellikleri güçlüdür ve takip eden gebeliklerde tekrar etme olasılığı düşüktür.

Tedavide kortizonlu kremlerden faydalanılabildiği gibi ılık karbonatlı banyolar da faydalı olabilmektedir. Bebeği olumsuz etkilemeyen bu hastalık doğumu takip eden günlerde hızla kaybolur.

Atopik Dermatit

Kaşıntıyla seyreden ve erişkinlerin %2'sinde görülen bu alerjik cilt hastalığında aynı anne adayında alerjik rinit, astım ve gıda alerjilerine de sık rastlanır. En sık görülen cilt bölgeleri boyun, göğsün üst kısmıları, ağız çevresi, dirsek ve diz arkası ve göz çevresidir. Gebelik seyrini olumsuz etkilemez ve bebeğe zararı olmayan lokal etkili ilaçlarla tedavi edilir.

Anafilaksi

Anafilaksi alerjik reaksiyonların hızlı ortaya çıkmasıyla tanımlanabilen ve bazen ölümle bile sonuçlanabilen ağır bir durumdur. Alerji yaratan maddenin vücuda girmesinden kısa süre sonra oluşan yanıt ciltte ürtiker ve anjiyoödeme, solunum sisteminde astım atağı ve larinks spazmına, kalp damar sisteminde tansiyonun ileri derecede düşmesine veya sindirim sisteminde bulantı, ishal, karın ağrısı, dışkı kaçırma gibi belirtilerin ortaya çıkmasına neden olabilir. Gebelikte oldukça ender görülen bu durumun en sık görülen nedeni ilaç alerjisidir. Tedavinin kısa sürede başlaması son derece önemlidir. Anafilaksi reaksiyonuna neden olan ilaçlar arasında en sık görülenleri penisilin grubu antibiyotikler ve damardan verilen demir olmakla beraber her ilaç bu reaksiyona neden olabilir. egzersiz ve özellikle de doğum eylemi esnasında egzersiz yapmanın bile anafilaksiye neden olabildiği gösterilmiştir.

Gebelikte İlaç Alerjisi

Gebelik döneminde genel olarak ilaç kullanımı azaldığından ilaç alerjisi de nispeten az görülür. Belli bir ilaca alerjisi olduğu bilinen anne adaylarının bu durumu doktorlarına iletmeleri son derece önemlidir.
Her kaşıntı alerjiye bağlı değildir.

Alerjik Nedene Bağlı Olmayan Kaşıntı: Gebelik kaşıntısı (gebelik kolestazı):

Gebelik döneminde vücutta yaygın kaşıntının en önemli nedeni sanıldığı gibi alerji değil gebelik kaşıntısı (gebelik kolestazı) adı verilen durumdur. Yaklaşık anne adayından birinde genellikle gebeliğin son haftalarında görülen bu hastalıkta artan gebelik hormonların etkisiyle safra kanallarında akım yavaşlamakta ve böylece kanda kaşıntıya neden olan safra asitleri birikmektedir.

Gebelik kaşıntısında genellikle tek belirti kaşıntı olmasına karşın ileri durumlarda kaşıntıdan birkaç gün sonra safra kanallarındaki tıkanıklık kanda bilirubin ve safra asiti artışına ve sarılık gelişmesine neden olabilir.

Tek başına gebelik kaşıntısı gebeliğin seyrini ve bebeğin durumunu olumsuz etkileyen bir durum olarak kabul edilmemekle birlikte beraberinde sarılık ve açlık safra asitlerinde artış olması durumunda gebeliğin daha yakın takibi ve gerekirse doğumun gerçekleştirilmesi gereklidir.

Gebelik kaşıntısı preeklampsi seyrinde gelişebilen karaciğer tutulumundan ayırt edilmesi gerekli bir durum olmakla beraber bu ayrım, tansiyonun normal olması ve idrarda protein çıkışı olmamasıyla kolaylıkla yapılabilir.

Gebelik kaşıntısının tedavisinde kaşıntıyı gidermek için doktor önerisine göre bölgesel krem veya losyon şeklinde tedavi veya ağızdan tablet alınması şeklinde tedavi yapılabilir

Gebelik kaşıntısı genellikle doğumdan iki hafta sonra kaybolur, ancak genellikle her gebelikte tekrarlayıcılık arz eder ve hastalığı geçiren anne adayları doğum kontrol hapı kullandıklarında da aynı belirtiler ortaya çıkabilir.

Video: Gebelikte kaşıntı yapan gebelik kolestazı nedir, kaşıntı nasıl tedavi edilir,erken doğum gerekir mi?

Son Söz

Eğer alerjik bir bünyeniz var ise, ve bu konuda tedavi görüyor veya görmüşseniz tercihen gebe kalmadan önce doktora başvurmalısınız. Bu, hangi maddelerin alerji yaptığının saptanabilmesine imkan tanıdığı gibi gebelikte kullanılacak tedavi planının hazırlanmasında da faydalıdır.

Eğer desansitizasyon (alerji etkenine karşı vücudu duyarsızlaştırma nedeniyle yapılan tedavi) yapılacaksa bunun başlanması için en iyi dönem gebelik öncesi dönemdir

Polen mevsimlerinde alerjik reaksiyonları artan anne adaylarının gebeliklerinin ilk 3 ayını bu mevsime rastlamayacak şekilde planlamaları faydalı olabilir.

Doğacak Bebekte Alerji Gelişiminin Engellenmesi Mümkün müdür?

Aşağıda anlatılacak bilgiler her anne ve baba adayını ilgilendirmekle beraber özellikle anne veya baba adayının ve özellikle de her ikisinin alerjik hastalığı olması durumunda daha da önemlidir.

Yapabilecekleriniz:

Bebeğinizin gıdadaki alerji yapabilecek maddelerle tanışmasını engelleyin:

• Alerjik hastalığınız varsa emzirme döneminde kendinizde alerji yapabilecek etkenlerden uzak durun (süt, yumurta, fıstık gibi), sütten tümüyle uzak duran anne adayları kalsiyum desteği almalıdırlar.
• İlk 6 ay bebeğinizi mümkünse yalnız anne sütü ile besleyin veya uygun mamalar kullanın
• Katı gıdaları 6. aydan sonra verin
• 1 yaşından önce inek sütü, soya, buğday, mısır ve turnçgil içeren gıdalar vermeyin
• 2 yaşından önce yumurta, balık, fıstık gibi gıdaları vermeyin
• Bebeğinizin alerji yapabilecek çevresel etkenlerle tanışmasını engelleyin:
• Bebeğinizin bulunduğu ortamları ve özellikle de odasını mite, küf, hayvan tüyü gibi alerjik etkenlerden arındırın.
• Odaya hayvanların girmesini engelleyin, halı kullanmayın
• Odasını iyi havalandırın ve nemlendirin
• Bebeğinizin bağışık yanıtının güçlenmesine yardımcı olun:
• İlk 6 ay onu yalnızca anne sütüyle besleyin

Diğer:

• Evde kesinlikle sigara içirmeyin
• Viral enfeksiyonlardan kaçının ve mümkünse bebeğinizi belli bir süre bakıcıya teslim etmeyin

İLGİLİ KONULAR:

Hamilelikte Tehlike Belirtileri

Riskli Gebelik Nedir?

Gebelikte Kanama

Ektopik Gebelik (Dış Gebelik)

Hiperemezis (aşırı bulantı-kusma)

Gebelikte Hipertansiyon ve Preeklampsi

İleri Yaşlarda Hamilelik ve Ortaya Çıkabilen Sorunlar

Erken (prematüre) doğum riski ve erken doğum

Obezite (Şişmanlık) ve Aşırı Kilo İle Hamilelik

Bebeğin doğum kilosu ve boyu ile ilgili durumlar (iri veya ufak bebek)

Miyad Geçmesi ve Doğumun Gecikmesi

Hamilelikte Sigara Kullanımı

Gebelikte Enfeksiyonlar

Gebelik ve allerji

Gebelik ve miyomlar

Gebelik ve yumurtalık kistleri

Kan Uyuşmazlığında Nasıl Bir Yol İzlenmelidir?

Adolesan ve Genç Yaşlarda Hamilelik Yaşamak

Anne karnındaki bebekte anomaliler ve bunları saptamak için yapılan testler

Düşük (abortus) ve kürtaj

Gebelik şekeri (gestasyonel diyabet)

Gebelikte tiroid sorunları (hipotiroidi, hipertiroidi)

Gebelik planlayanlar, alerjik astımı veya riniti bulunan hamileler ve hamilelikte alerji ile karşı karşıya kalanlar Özellikle bahar aylarında ortaya çıkan polen alerjisinin yanında ev tozu ve hayvan tüyü alerjisi de hamileleri olumsuz etkileyebiliyor. Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği Astım ve Allerji Çalışma Grubu Başkanı ve İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, İmmünoloji ve Allerji Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Zeynep Ferhan Özşeker, hamilelikte alerji, rinit ve ilaç kullanımı konusunda sorularımızı yanıtladı.

Alerjik hastalıklar kadınlarda doğurganlık çağında yaygındır, hamile kadınların % gibi bir bölümünde alerjik rinit yakınmaları görülebilir. Hamilelikte alerjik rinit belirtileri hamile olmayan kadınlardakine benzerdir. Burun kaşıntısı, hapşırık, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, gözlerde kaşıntı, yaşarma ve kızarıklık görülür. Burada dikkat etmek gereken şey şiddetli hapşırıkların hamileliği tehdit edebilmesidir, o nedenle hamilelikte de alerjik rinit doğru ve düzenli tedavi edilmelidir. Alerjik rinitle Covid, grip, nezle ya da diğer enfeksiyonları ayırt etmek gerekir. Genellikle alerjik hastalarda hamilelik öncesinde de benzer belirtiler vardır ve alerjik olunan madde ile karşılaşıldığında şikayetler artar. Örneğin polen allerjisi varsa polen mevsiminde dış ortamda, ev tozu akarı allerjisi varsa ev işi yaparken hapşırık, burun kaşıntısı, burun akıntısı gibi belirtiler ortaya çıkar. Alerjik rinitli hastalarda hamilelik döneminde allerji belirtileri artabilir, aynı kalabilir ya da hafifleyebilir; ancak kimde belirtilerin hangi yöne gideceğini tahmin etmek çok mümkün değildir. Covıd ya da diğer enfeksiyonlarda alerjiden farklı olarak birden başlayan boğaz ağrısı, boğazda yanma, vücut ağrıları, kırgınlık, ateş gibi belirtiler vardır ve bunlar günler içinde artarak devam eder, bu belirtilere hapşırık, burun akıntısı, burun tıkanıklığı eşlik edebilir. Bu belirtilerin hasta kişiyle temas sonrası ortaya çıkması allerji dışında diğer enfeksiyonları düşündürür. Hamilelikte de aşılar çok önemli olup özellikle hamilelik planlı ise hamilelikten önce aşılar olunmalıdır. Hamilelikte canlı olmayan virüs aşıları olunabilir.

Hamilelik döneminde alerjik rinite benzeyen ancak allerjik olmayıp hamilelikle ilişkili gestasyonal rinit adı verilen hamileliğe bağlı nezle ortaya çıkabilir. Hamilelik riniti genellikle hamileliğin altıncı ayından sonra oluşur, burun tıkanıklığı çok belirgindir, enfeksiyon ya da alerjiyle ilişkisi yoktur. Hamile kadınların yaklaşık %’unda görülür, hamilelikte ortaya çıkan hormonlarla ilişkilidir, yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Doğumdan yaklaşık iki üç hafta sonra düzelir. Tampone tuzlu su ile burnun yıkanması önerilebilir, burun açıcı spreyler nadiren kullanılsa da yoğun ve uzun süreli kullanılması kalıcı burun tıkanıklığına neden olabilir. Enfeksiyon belirtilerinin olmaması, daha önce alerjik yakınmaların olmaması, hamileliğin altıncı ayı ve sonrasında rinit şikayetlerinin ortaya çıkması hamilelik rinitini düşündürür. Cilt allerji testleri hamilelik sırasında önerilmez, ancak belirtiler alerjiden ayırt edilemiyorsa kandan allerji testleri yapılabilir.

Hamilelikte her hastalıkta olduğu gibi alerjik hastalıkların tedavisinde de dikkatli olunmalıdır; hem annenin hem bebeğin sağlığı açısından tedaviler özenle seçilmelidir. Hamilelikte ilaçlarla ilgili çalışmalar anne ve bebek güvenliği açısından geniş katılımlı çalışmalar yapılamadığından dolayı ilaç güvenlik kategorleri genellikle B ve alt grup olarak bildirilmektedir. B grubu ilaçlar gebelerde güvenli ilaçları temsil etmektedir. Astımla ilgili ilaçların çoğu B grubunda olup ilaçların kesilmesini ya da değiştirilmesini gerektirmez. Alerjik astımlı hastaların takibi mutlaka kadın-doğum, göğüs hastalıkarı ya da allerji hastalıkları uzmanları tarafından ortak şekilde yürütülmelidir. Allerjik astımlı annenin tedavisi hamilelik öncesi hangi basamakta ise o basamaktan devam etmelidir, bu dönemde basamak inilmesi astım kontrolünü bozabileceğinden önerilmez. Alerjik rinit tedavi edilmezse hapşırık, burun tıkanıklığı gibi belirtiler annenin uyku kalitesini, nefes almasını olumsuz etkileyecek duygu durumunu da bozacağından hamilelik seyrini ve bebeğin gelişimini olumsuz etkileyecektir. Alerjik rinit ilaçları özellikle antihistaminik ilaçların bir kısmı hamileliğin ilk üç ayında bebek için zararlı olabilir; bu dönemde tedavi mutlaka Kadın doğum ve alerji hastalıkları uzmanlarının ortak görüşü ile düzenlenmelidir. Alerjiye neden olan maddeden kaçınmak en ömeli yöntemdir. Polen alerjisi olan kadına hamileliğini bahar ayına getirmeyecek şekilde plan yapması önerilmelidir, ancak ev tozu akarı alerjisi olan bir kadın için ev tozu akarı alerjeninden korunmak çok mümkün olmadığından böyle bir öneri çok mümkün değildir. Hamilelik öncesi polen ya da ev tozu akarı alerjisi saptandıysa alerjene özel immünoterapi (aşı) tedavisi olması en iyi seçenektir. Aşı tedavisinin mutlaka immünoloji ve allerji hastalıkları uzmanları tarafından yapılması en iyi sonucu almak açısından önemlidir.

Hamilelik döneminde alerjik rinit belirtileri ortaya çıktıysa ya da arttıysa tedavi öneririz. Çünkü burun tıkanıklığı ve şiddetli hapşırıklar annenin uyku kalitesini ve duygu durumunu bozar, bebek gelişimini olumsuz etkiler. Alerji haplarının çoğu hamileliğin ilk üç ayında bebek gelişimine olumsuz etki yapabilse de güvenle kullanılabilecek ilaçlar da vardır. Anne yan etkisini bilmediği ilaçları kesinlikle kullanmamalıdır, kısacası hamile kadın asla komşu ya da arkadaş önerisi ile ilaç kullanmamalıdır ya da almakta olduğu güvenli ilaçları kesmemelidir. Tedavi olmazsa bebeğinin olumsuz etkilenebileceğini bilmeli, tedavisi için immünoloji ve alerji hastalıkları uzmanına mutlaka danışmalıdır.

Alerjik hastalıklarda alerjiye neden olan maddeye karşı aşı tedavisi doğru kişilerce yapıldığı sürece en etkin tedavi yöntemidir, alerjiyi hemen tamamen ortadan kaldırabilir; çocuklarda ve genç yaşlarda etkinliği çok daha fazla olmakla birlikte gereklilik halinde hemen her yaşta uygulanabilir. Benim önerim genç kadınlarda eğer allerji saptandıysa ve belirtiler yoğunsa derhal aşı tedavisi başlanmasıdır, çünkü hamilelik döneminde belirtilerin artması hem anne hem de bebek sağlığı açısından önemli sorunlar yaratabilir. Hamilelik başladıktan sonra aşı tedavisine başlanması önerilmez ancak hamilelik öncesi aşı tedavisi başlandıysa ve idame doza geçildiyse aşı tedavisine güvenle devam edilebilir. İçeriği bilinmeyen, etiketsiz, standart olmayan aşıları olmaktan kaçınılmalıdır. Tekrar belirtmek isterim ki etkin bir aşı tedavisinin planlanması, tedavi sırasında ortaya çıkabilecek yan etkilerin yönetimi için mutlaka bu işin uzmanı olan immünoloji ve alerji hastalıkları uzmanları tarafından aşılar planlamalı ve yapılmalıdır.

Bahar aylarında hava ısısının değişimi ile birlikte virüs enfeksiyonlarının sıklığında da artış vardır. Özellikle son iki yıldır yaşamakta olduğumuz pandemi dönemini de düşünürsek anne adaylarının mümkün olduğunca kalabalık ortamlara girmemelerini, ev içi bulaşının oldukça yaygın olduğunu bildiğimiz için eş dost akraba ziyaretlerini en aza indirmelerini, gittilerse de sarılıp öpüşmekten kaçınmalarını, mümkün olduğunca kalabalık ortamlarda maske ile dolaşmalarını, sosyal mesafeye ve el temizliğine dikkat etmelerini öneririm. Her türlü enfeksiyon anne ve bebek sağlığı için risk oluşturur, o nedenle mümkün olduğunca hasta olmamaya dikkat etmeliler. Sadece korona virüs değil grip etkeni olan influenza virüsü de gebeler için oldukça risklidir. O nedenle grip aşılarını ve koronovirüs aşılarını olmalarını şiddetle tavsiye ederim.

Allerjiye yatkın kişilerde ev hayvanları hamilelikte de alerji gelişimine neden olabilir; ancak hamileliğin kendisi doğrudan alerji gelişmesi için bir risk yaratmaz. Daha önce hayvanı olmayıp hamilelik döneminde hayvan sahiplenen ve alerjiye yatkın kişilerde bu hayvana karşı alerji ortaya çıkabilir. O nedenle daha önce bilinen bir allerji varsa, genetik yatkınlık varsa hamilelik döneminde evcil hayvan alınmasını önermem.

Röportaj: Senem Tahmaz

Hamilelikte alerji durumunuza varsa hamilelik sırasında ilaç ihtiyacını azaltmaya yardımcı olmak için tetikleyicilerden kaçının. Kontrolsüz astım, hamilelik sırasında astım ve alerji ilaçları almaktan daha risklidir. Sizin ve bebeğinizin sağlığı için sigara dumanından kaçının. Sigarayı bırakın ve yeniden başlamayın.

Hamilelikte Alerji Neden Önemlidir?

Tetikleyicilerden kaçınmak iltihabı azalttığı gibi belirtileri de önler ve bu nedenle tetikleyici yönetimi ilaç ihtiyacını azaltır.

Alerjenler, astımın başlıca tetikleyicileridir. Hamilelikte ev tozu akarları, hayvanlar, polen gibi alerjenlerin yanı sıra soğuk hava veya uzun süre sıcak nemli havadan uzak durmak çok önemlidir. İç mekan alerjen yönetimi için önlemler alın. Sigara içmeyin ve kendinizi sigaraya maruz bırakmayın.

Yaygın olarak mide ekşimesi olarak bilinen GERD (Gastro Özofagus Reflü Hastalığı) astımı tetikleyebilir. GERD&#;de mide asidi yemek borusundan geri akar ve öksürüğe neden olabilir; ayrıca ağzınızda mide ekşimesi veya ekşi bir tat olabilir. Ancak reflü, mide ekşimesi olmadan fark edilmeyebilir. Hamilelik GERD&#;i kötüleştirebilir veya astımı tetikleyebilecek daha sık mide ekşimesi yapabilir.

Sinüzit ve soğuk algınlığı astımı kötüleştirir. Rinit tedavisi, alerjenlerden kaçınmak ve soğuk algınlığı olan bireylerden kaçınmak, sinüzit geliştirme ve sinüzit veya astım için daha fazla ilaç eklemek zorunda kalma olasılığını azaltacaktır.

Hamilelikte Alerji Astımı Veya Riniti Kötüleştirir Mi?

Astımınız hamile kaldığınızda başladıysa, belirtiler bazı kadınların hamilelikle hissettiği nefes darlığı ile karıştırılabilir. Doğru tanı koymak ve mümkün olan en kısa sürede astım kontrolü için bir programa başlamak önemlidir. Bir alerji uzmanı, jinekoloğunuzla çalışabilir.

İstatistikler önceden astımı olan hamile kadınlarda astımın yaklaşık üçte birinde aynı kaldığını, yaklaşık üçte birinde kötüleştiğini ve yaklaşık üçte birinde iyileştiğini gösteriyor. Astım kötüleşmesi, genellikle ikinci trimesterin sonlarında veya üçüncü trimesterin başlarında olur. Bazı kadınlarda hamileliğin son dört haftasında daha az astım görülür. Önceki gebeliklerde astımınız daha iyi veya daha kötü şekilde değiştiyse, sonraki gebeliklerde benzer bir model izlemesi muhtemeldir.

Nazal semptomların yaygın nedenleri alerjik rinit, sinüzit, rinitis medicamentosa (reçetesiz satılan dekonjestan burun spreyinin kronik kullanımından kaynaklanan geri tepme semptomları) ve vazomotor rinittir (alerjik olmayan). Önceden var olan alerjik rinit kötüleşebilir, iyileşebilir veya aynı kalabilir. Hormonal rinit, tipik olarak ikinci aydan doğuma kadar görülen belirtilerle gebelik sırasında ortaya çıkabilir; gebelik öncesinde rinit yoksa doğumdan sonra kaybolur. Birincil belirti burun tıkanıklığıdır.

Hamilelik sırasında astım veya alerji için teşhis testleri yapılabilir mi?

Normalde, alerji için cilt testi hamilelik sırasında yapılabilir. Anneye seçilen cilt testi, hangilerinin veya alerjenlerin belirtileri tetikleyip tetiklemediğinin belirlenmesine yardımcı olmak için yapılır. Daha sonra belirli kaçınma önlemleri önerilebilir.

Doğum sırasında astım kötüleşir mi?

Gebelikte astım yeterince kontrol altına alınmışsa, doğum sırasında astımın bir sorun haline gelmesi nadirdir.

Astım veya alerji için ilaç almaktan kaçınmalı mıyım?

Hamilelik sırasında kontrolsüz astım doğum ağırlığını düşürebilir, bebeğinizin çok erken doğma şansını artırabilir (prematüre bebek) ve hatta fetüsün ölümüne neden olabilir. Hamilelik sırasında yeterli akciğer fonksiyonuna sahip olmak anne ve bebeğin yeterli oksijen alması için önemlidir. Fetüsün normal şekilde büyümesi ve hayatta kalması için fetüse sürekli oksijen sağlanması gerekir. Astım kontrol edilmezse, annenin kanında ve fetal kanında oksijen azalması meydana gelebilir.

Deneyimli bir doktor, fetüs için çok az risk oluşturan veya hiç risk oluşturmayan astım veya alerjiyi kontrol etmek için ilaçları seçebilir. Oral ilaçlar yerine inhale tercih edilirken, astım veya riniti (burun semptomları) tedavi eden ilaçlar hamile kadınlar tarafından alınabilir. Hamilelik sırasında astım için ilaç tedavisi, anne ve fetüs için kontrolsüz astıma göre çok daha güvenlidir. Hamilelik sırasında, astımı kontrol etmek için gerektiğinde oral veya inhale kortikosteroid almak bile anne ve bebek için güvenli görünmektedir.

Nazal kromolin veya bir nazal kortikosteroid, alerjik rinit tedavisinde iyi bir ilk seçenektir; ilk trimesterde dekonjestanlardan kaçınmak en iyisidir ve psödoefedrin gebelikte tercih edilen dekonjestandır. Ölü virüslerden yapılan grip aşısı yaptırmak güvenlidir. Reçetesiz ilaç baş ağrısı, öksürük veya soğuk algınlığı tedavi edecek olsa bile, herhangi bir ilaç almadan önce DAİMA bir doktor tavsiyesi alın.

Düşük oranı nispeten yüksektir ve bu kaçınılmaz olaylar alerji, astım veya bunların tedavisi ile ilgili değildir.

Hamilelik sırasında alerji aşısı olmalı mıyım?

Alerji aşıları hamile kadını veya fetüsü olumsuz etkilemez. Hamilelik sırasında yapılan aşıya bir alerji reaksiyonuna şiddetli tepki verilmesi riskli olabilir. Gebelikte alerji aşıları dikkatle arttırılır veya aynı veya daha düşük dozda kalabilir. Anne genellikle hamileyken alerji aşısına başlanmaz. Riskten kaçınmak için bu önlemler alınır. Doz dikkatle izlenerek gebelik sırasında alerji aşılarına devam edilmesi şiddetle önerilir. Alerji veya astım semptomlarının kontrolüne yardımcı olan devam eden immünoterapi, ilaç ihtiyacını azaltabilir.

Emzirmeden kaçınmalı mıyım?

Astım için kullanılan yaygın ilaçların (beta2-agonistler, kortikosteroidler, kromolin) ve rinitin (bazı antihistaminikler ve dekonjestanlar) emzirilen bebeği olumsuz etkilediği gösterilmemiştir. Emziren annelerde insan çalışmaları her bir ilaç üzerinde yapılmamıştır, ancak deneyimler, bu tür ilaçları alan annelerin emzirmeden kaçınmaması gerektiğini göstermektedir. Genellikle bebeğe ulaşan küçük miktarların bir soruna neden olduğu tespit edilmemiştir.

Bebeğimin astımı veya alerji olacak mı?

Bebeğinizin mutlaka astım veya alerjisi olacak ya da olmayacak denemez. Bununla birlikte, bir ebeveynde varsa, çocukta astım veya alerji gelişme olasılığı daha yüksektir; her iki ebeveynin de alerji veya astımı varsa risk daha fazladır.