Koyun Ciğerinde Beyaz Lekeler

koyun ciğerinde beyaz lekeler

Tarım Kütüphanesi

KOYUN VE KEÇİLERDE ÖNEMLİ HASTALIKLAR (VİRAL)

Canlının olduğu yerde, ona musallat olan hastalık yapan etkenler her zaman vardır. Ancak bu etkenleri etkisiz hale getiren etkenlerde her zaman olmuştur.

Diğer hayvan türlerinde olduğu gibi, koyunculukta da hastalıklardan koruma, hastalandıktan sonra tedavi etmekten önce gelir.

Koyun ve keçilerde hastalıklar; verim düşürücü, öldürücü, insanlara bulaşıp büyük zararlara neden olucu etkileriyle önemli sorunlar yaratırlar.

Sonra, öyle hastalıklar vardır ki, hastalandıktan sonra tedavisi zor veya imkansızdır. Koyunlar sürü hayvanı olduğu ve genellikle yüzlerce, hatta binlercesi bir arada bulunduğu için, hastalandıklarında büyük ekonomik kayıplara neden olurlar.

Bu bölümde çiçek, şarbon veba gibi koyun ve keçilerin önemli salgın hastalıklarını inceleyeceğiz.

ÇİÇEK HASTALIĞI

Koyun ve keçilerde yüksek ateş ve kılsız deri bölgelerinde kabarcıklar oluşturan bulaşıcı bir hastalıktır.

Hastalık nasıl bulaşır ?

Hasta hayvanların çiçek yaralarından düşen parçalar ve öksürükle saçılan hastalık etkeni yemlikleri, eşyaları ve çevreyi bulaştırır. Yakın temasla ya da bulaşık malzemelerle temasla hastalık sağlam hayvanlara kolayca bulaşır.

Hastalığın belirtileri nelerdir ?

Yüksek ateş, titreme, burun akıntısı, solunumun artması görülen ilk belirtilerdir. Göz kapakları şişer, baş, kuyruk altı, karın ve bacak içlerinde kırmızı yuvarlak lekeler oluşur. Daha sonra bu lekeler kabarır, sertleşir, ve içinde sıvı toplanır ve sararıp kabuklaşır. Yetiştiriciler arasında buna kara çiçek denir. Kabuklar yaklaşık bir hafta içinde düşer, yerlerinde açık renkli iyileşme dokuları kalır. Gebe hayvanlar yavru atar. Kuzu ve oğlaklarda hastalık daha şiddetli seyreder.

Bakımı iyi olmayan sürülerde, kalabalık ağıllarda, saf ırklarda, genç hayvanlarda ölüm oranı yüksektir. Hastalık 3 hafta sürer. İyi bakılan sürülerde ölüm oranı % 5, kuzularda ve saf ırklarda % 50’ye varır.

Nasıl tedavi edilir ?

Hasta hayvanların tedavisi mümkün değildir. Hastalıktan şüphe edildiğinde hasta ve sağlam hayvanlar ayrı yerlere alınarak hemen Veteriner Hekime haber verilir.

Hastalık çıkışı nasıl engellenir ?

Sürüye yeni hayvan katılacağı zaman hayvan dikkatle muayene edilmelidir. Koç katımından önce sürüye çiçek aşısı yaptırılmalıdır. Gebe hayvanlara aşı uygulanmaz. Ancak hiç bir zaman hastalığın görüldüğü sürüye aşı uygulanmaz. İhbarı mecburi bir hastalıktır. Aşı yapıldıktan 21 gün sonra bağışıklık başlar ve 8 ay sürer. Sürüde hastalık başlayınca, hastalar hemen ayrılarak bulaşma önlenmelidir.

Çiçekli hayvanlar kesilmemeli, etleri yenmemelidir. Deri ve yünleri dezenfekte edildikten sonra kullanılmalıdır.

KOYUN – KEÇİ VEBASI

Koyun ve keçilerde yüksek oranda ölümlere neden olan bulaşıcı bir hastalıktır. Kuzu ve oğlaklar yetişkin hayvanlara göre hastalığa daha hassastır.

Hastalık nasıl bulaşır?

Hasta koyun ve keçilerin gözyaşı, burun akıntısı, öksürükle saçılan damlacıkları, salya ve gaitaları (dışkı) ile bulaşır. Fakat hastalığın ilk defa görülmesinin en önemli sebebi sürüye hasta hayvan alınmasıdır.

Hastalığın belirtileri nelerdir?

Hasta hayvanlarda yüksek ateş, iştahsızlık, gözlerde kızarıklık, gözyaşı ve burun akıntısı, ağızda kepek serpilmiş bir görünüm ve diş etlerinde, dudakların iç yüzünde, dil ve damaklarda yaralar, ağızda salya akıntısı öksürük ve ishal görülür. Yetişkin hayvanlar hastalığı daha hafif geçirebilirler. Kuzu ve oğlaklarda ise yukarıda bildirilen belirtiler görülmeden ani ölümler görülebilir. Hastalığın kesin teşhisi laboratuvarda yapılır.

Nasıl tedavi edilir ?

Hasta hayvanlar tedavi edilmez. Hayvanlarda hastalık belirtileri görüldüğünde hemen veteriner hekime haber verilir, hasta ve sağlam hayvanlar ayrı yerlere alınır. ölen ya da öldürülen hayvanlar derin çukurlara gerekli tedbirler alınarak gömülür.

Hastalık çıkışı nasıl engellenir?

Nereden geldiği bilinmeyen ve sağlık raporu olmayan hayvanlar alınmamalıdır. Hastalığın bulaşma riski olan sağlam hayvanlara mücadele programları doğrultusunda aşı uygulanır. İhbarı mecburi bir hastalıktır.

ŞARBON

(Dalak, Kara çıban, Kabarcık, Kasap çıbanı)

İnsanlara da bulaşan önemli hastalıktır. Evcil hayvanların hepsinde görülebilir.

Sıcak, rutubetli ve bataklık bölgelerde daha fazla görülür. Açlık, yorgunluk, aşırı sıcak ve soğuk, kötü bakım ve beslenme, şap hastalığı, iç parazitler, hastalığın çıkmasına ve yayılmasına yardımcı olur.

Mikrop; toprakta, sularda ve merada 50 – 60 yıl yaşayabilir. Şarbondan ölen hayvanın parçalanması ile mikrop bulaşan yağmur ve sel suları, hastalığı çok uzaklara taşır. Onun için, ölen hayvan asla açılmadan, iki metre derine gömülmelidir.

Resim Hastalık bulunan mera tehlikelidir.

Hastalık Nasıl Bulaşır?

Hasta hayvan, ölmeden gün önce mikrop çıkarmaya başlar. Sütü mikropludur, dışkısı mikropludur, idrarı mikropludur. ölenlerin ağzından, burnundan gelen kanlarla da mikrop çıkar. Bu mikroplar havaya, suya, ahırdaki malzemelere bulaşır. Oradan diğer hayvanlara.

Kan emici sineklerde şarbon mikrobunun taşınıp, yayılmasında önemli rol oynarlar.

Hastalığın Belirtileri Nelerdir?

Şarbonlu Hayvanı Şöyle Tanırız:

Hayvan halsizdir. Sendeler, ayakta duramaz, titrer. Kasılmalar gösterir. Ateşi yükselmiştir. Nefes almada zorluk çeker. Kabızlık ve sonra kanlı ishal görülür. İdrarı kanlıdır, koyu kırmızı renktedir. Boğaz altında, vücutta şişkinlikler oluşur. Hayvan birden bire düşüp ölür.

Koyunlar, halsizleşip, titreyip, nefes almada zorlanıp, kan işeyerek pat diye ölüveriyorlarsa, işte şarbon!

ölenler: Hayvanlar katılaşmaz. Yani ölüm sertliği oluşmaz veya az oluşur.

Kan koyu renktedir, pıhtılaşmaz. Dalak misli büyümüştür. Karaciğer ve böbrekler şişmiştir. Bağırsaklar parlak kırmızı renkli kanlı bir sıvı ile doludur.

Hasta hayvanların durumunu söyledik. ölenlerde neler olduğunu anlattık. Bunlara ek olarak, veteriner hekim, laboratuvarda muayeneler de yapar, şarbonu kesinlikle teşhis eder.

Nasıl Tedavi Edilir?

Hastalık çok çabuk geliştiği için, tedavisi zordur. Antibiyotiklerle ve serum ile tedavi yapılabilir. Ancak bu çok pahalı bir metottur.

HASTALIK ÇIKIŞI NASIL ENGELLENİR?

Hastalıkla uğraşmaktansa, hastalığı kapıya uğratmamak daha doğrudur. Bu da aşı ile olur. İki aylıktan büyük hayvanlara ilkbaharda aşı yapılmalıdır. Yakınlarda bir yerde hastalık çıktığı duyulursa, hemen aşı yapılmalıdır. Aşılamadan 2 hafta sonra hayvanlar bağışıklık kazanır.

Hastalığın çıkışı meradan ise, hayvanlar meraya çıkarılmaz. Şüpheli otlar, samanlar yakılır, yok edilir. ölen hayvanlar, 2 metre derine, üzerine sönmüş kireç dökülüp gömülür.

Hastalık ağılda çıkmış ise, sağlam hayvanlar ayrılarak aşılanır.

Hastalık şüphesi bile olsa, hemen Veteriner Hekime haber verilmelidir.

Şarbon insanlara da geçer. Deride, sinir sisteminde veya akciğerlerde yerleşir. Akciğer şarbonu insanı öldürebilir. Şarbondan insanları da korumalıyız.

Facebook'ta Yayınla>

Sorular / Yorumlar

Yazılış Tarihi :

Merhaba ilk baharda koyunlar otlamaya başlarken zamanla kuzularimizda hastalanıp ölüyorlar

Yazılış Tarihi :

Merhabalar
Kedilerde son zamanlarda karında şişlik oluyor veteriner hekimin müdahale etmesine rağmen üç defa tekrarlayıp ölüyor ölen hayvanı kestik nedeni ne acaba diye miyde boştu bağırsakta 3 5 tane ceviz büyüklüğünde cisimler vardı başına gelen veya sebebi nedir bilgi alabileceğim arkadaş varmi acaba

Cevaplama Tarihi :

Aşmanıza mildiyö hastalık gı geliyor filizler yeşerdikten itibarenbordo bulamacı ve sulandırılan kükürt fıs fıslayın 10 günde bir tamamen organiktir

Cevaplama Tarihi :

son baharda ve ılk baharda asmaları bordo bulamacı ıle ıyıce ılacla yıkar gıbı ılacla
baharda acmadan bordo bulamacı hazır var kılosu on lıra gıbı ıyı sırt pompası al
acınca sıvı kukurt yap bır kac defa kolay gelsın

Yazılış Tarihi :

Kecimizin bir tanesi ilk gordugumde beee bagirip kafayi sallayip yayilmaya devam ediyordu istahida cok iyidi aonra ayni haraketleri yapip kusma olmaya basladi yine istahi iyi devam ediyordu uc gun sonra istahi kesilmeye basladi bizde tedaviye baslamistik veterinin verdigi ilaclarla azda ateslenme falan oldu kisik kisik oksuruk basladi zor solumaya basladi ve suan agzindan salya geliyo agzi acik agzindan zor nefes aliyor bu nasi bi hastaliktir veterinerler gelip bakamadi islerinden dolayi bi turlu uc veterinere soykedik ucude farkli ilac verdi nabicagimizi sasirdik tedaviyi durdurduk suan yemesini biz yapiyoruz sivi gida veriyoruz agzindan yasiyor keci ama duzelirmi acaba ne hastaligi bu :(

Yazılış Tarihi :

Merhaba iyi günler hayvanların boyunların tenis topu büyüklüğünde şişlikler oluyor hangi hastalık olduğunu söyleyebilir misiniz

Cevaplama Tarihi :

Cevaplayan : ismet

merhaba nitroamofoska doke bilirsin

Yazılış Tarihi :

Keçilerde yüzde şişme ve ağızda kabarcık şeklinde yaralar funduszeue.infoe arada kanlı şekilde bozuk geliyor sebebi nedir ne yapılmalı teşekkürler

Cevaplama Tarihi :

öncelikle selamlaradam bulamama konusunda belliki bir sıkıntı var peki bu işi yarı yarıya toplayanlar varmıfunduszeue.info ürünü ağacın üstünde satma gibi bir şansımız varmıteşekkürler

Copyright - Tarım Kütüphanesi -

Ölüme götüren hastalık: Karaciğer kist hidatiği

Hastalığın halk arasında “köpek kisti" diye de bilindiğini ifade eden Dr. Tolga Hüner, “Olgun parazit; kurt, çakal, köpek gibi hayvanların bağırsaklarında yaşar. Parazitin yumurtası kurt, çakal, köpek gibi hayvanların dışkısı ile dışarıya atılır. Parazitin evriminde ara konak olarak rol oynayan küçükbaş ve büyükbaş hayvanlar bu parazit yumurtası bulaşık gıdaları yiyince yumurta onların bağırsaklarına geçer ve bağırsakta kurtçuk açığa çıkarak, kan dolaşımına karışır ve vücudun değişik yerlerinde, en sık da karaciğerde yerleşerek giderek büyüyen kistler meydana getirir. Buna hidatik hastalık diyoruz.

Parazit kendine nasıl bir üreme alanı bulur

Bu kistlerin içinde binlerce parazit oluşturacak kurtçuklar mevcuttur. Daha sonra hastalıklı (bu kistlerden içeren) organların kurt, çakal ve köpek gibi hayvanlar tarafından yenmesi ile parazit tekrar bunların bağırsağına ulaşır ve burada gelişerek erişkin parazit haline gelir. Başka bir deyişle parazitin üremesi için böylesine bir döngüye ihtiyacı vardır.

İnsanda nasıl ortaya çıkar

İnsan da bu tabloda zaman zaman bir ara konak vazifesi görebilmektedir. Eğer, parazitin yumurtasının bulaştığı maddeler (gıda,su) ağız yolu ile alınırsa, yumurtalar bağırsakta açılır ve içinden çıkan parazit aynı şekilde sıklıkla karaciğerde yerleşmek üzere insanda da kistler oluşturur. Hastalık, yüzde karaciğerde yerleşir. Daha az sıklıkla akciğer, karın içi diğer organlar ve beyinde bile görülebilir. Olay nerede olursa olsun, parazitin yerleştiği yerde giderek büyüyen içi basınçlı bir sıvı ile dolu kist oluşur.

Karaciğer kist hidatiği insana bulaşabilir mi?

Karaciğer kist hidatiği insandan insana bulaşmaz. İnsan dışkısında bulunmaz. Ancak bir şekilde parazit yumurtası bulaşmış kirli gıdalar herkes tarafından alınabilir ve dolayısıyla hastalık ailenin değişik fertlerinde de ortaya çıkabilir.

Hastalık karaciğerde hasar oluşturur mu?

Genellikle karaciğer dokusunu iterek kendine yer açtığından karaciğer hücreleri fonksiyonlarına devam ederler, hasar oluşturmaz.

Karaciğer kist hidatiği ne gibi şikayetlere neden olur

Karaciğer kist hidatiği hastalığının özgün bir şikâyeti yoktur. Kist karaciğerde bir ya da birden fazla olabilir. Küçük kistler genellikle şikâyet nedeni olmaz. Hastalık genellikle başka nedenlerle yapılan görüntülemelerde ortaya çıkar. Daha büyük kistler ise sağ tarafta ağrı dolgunluk hissi gibi şikâyetler ile ortaya çıkarır.

Kist kent haline bırakılırsa ne olur

Genellikle giderek büyür ve istenmeyen olaylara neden olur. Bunlar kistin içinde bakterilerin üremesi, sarılık ile delinme ve yırtılmadır. Bunların ortaya çıkması, hastalıkla mücadeleyi güçleştiren riskleri artırır. Kistin kendi kendine patlaması ve delinmesi nadiren görülebilir. Daha ziyade büyük kistlere gelen ani ve şiddetli darbeler (kaza, yumruk) böyle bir yırtılmaya neden olabilir. Kist yırtıldığında, kist içeriği antijenik özellik taşır, yani şiddetli, hayatı tehdit edebilecek alerjik reaksiyonlar uyandırabilir. İkincisi ise, kist içeriği bütün karın boşluğu içerisine yayılarak yaygın hastalık halini alabilir. O zaman hastalıkla mücadele güçleşir.

Hastalığın tedavisi nedir?

Hastalığın standart tedavisi cerrahidir. Cerrahi yöntem ise, kistin büyüklüğü, karaciğerdeki yeri, sayısı, komplikasyon olup olmaması gibi değişkenlere göre belirlenir. Uygun vakalarda laparoskopik yöntemle cerrahi tedavisi yapılabilir. Laparoskopik cerrahide hastanın karnına büyük bir kesi yapmadan kamera eşliğinde üç adet ufak delikten özel cerrahi aletlerle girilerek kist temizlenmektedir. Bu işlem sırasında kist içeriğinin karın boşluğuna temas etmemesi için özel cerrahi ekipmanlar kullanılmaktadır. Diğer laparoskopik ameliyatlarda da olduğu gibi hastanın hastanede yatış süresi kısalmakta ağrısı daha az olmakta yara yerinde fıtıklaşma riski olmamaktadır. Açık yapılan her ameliyat hastanın başka bir cerrahi gereken durumda laparoskopik ameliyat olabilme şansını azaltmaktadır.

Uzmanlar kurban kesenleri uyarıyor: Kist Hidatik hastalığına dikkat!

Prof. Dr. Orhan Sezgin, yaklaşan kurban bayramı öncesi, ülkemizde yaygın bir sorun olan “Kist Hidatik” hastalığına dikkat çekti.

Yayınlanma:

Uzmanlar kurban kesenleri uyarıyor: Kist Hidatik hastalığına dikkat!

Türk Gastroenteroloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Sezgin, kurban bayramlarında yapılan kesimler sırasında hayvanların karaciğer ve akciğerlerinde su kesesi şeklinde görülen ve görüntüleri sebebiyle tüketilmeyen organların çiğ olarak köpeklere verilmesinin kist hidatik hastalığının etkeni parazitin artışına ve yayılmasına katkı sağladığını belirterek, kistli sakatatların derin bir çukura gömülerek veya fırınlarda yakılarak ortadan kaldırılması gerektiğini vurguladı.

Sezgin, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye’de önde gelen paraziter hastalıklardan birisi olan “kist hidatik”in etkeninin, “echinococcus granulosus” adlı bir parazit ve parazitin esas kaynağının köpek, kurt, tilki gibi et yiyen hayvanlar olduğunu kaydederek, sıklıkla köpeklerin insanlarla iç içe yaşamalarının bu sağlık sorununa neden olduğunu anlattı. Parazitin köpeklerin ince bağırsaklarında yaşadığını ve hastalığın köpek dışkısıyla atılan yumurtalarla insana bulaştığını ifade eden Sezgin, şu bilgileri verdi:
“Köpek dışkısı ile atılan yumurtalar çok dayanıklıdır, toprakta ve soğukta bir yıl kadar canlı kalabilirler. Dışkıyla atılan yumurtalar hayvanların ayakları, dış koşullar ile yayılır. İnsanlar bu yumurtaları çiğ tüketilen ve iyi yıkanmamış meyve ve sebzelerden, kirli içme sularından alırlar. İnsandan başka koyun, keçi, sığır ve manda gibi otla beslenen hayvanlar da yumurtaları alarak hastalanırlar. Alınan bu yumurtalar, bağırsaklarda açılarak barsak duvarını geçer, kan ve lenf yoluyla karaciğer, akciğer ve diğer organlara yerleşerek kist (içi sıvı dolu kesecikler) oluşturarak yaşamlarını sürdürürler.”
Sezgin, hastalığın başlarında kistin küçük olduğu dönemlerde uzun yıllar boyunca belirtisiz seyredebildiğini ancak kist büyüdükçe bulunduğu bölgeye ve oluşturduğu basıya göre belirtiler ortaya çıktığını anlatarak, kistlerin en sık karaciğer ve akciğerlerde görüldüğüne işaret etti.

“KİŞİSEL TEMİZLİK KURALLARINA DİKKAT EDİLMELİ”

Önemli rahatsızlıklara yol açabilen kist hidatik hastalığında uygulanan tedavileri “ilaçlar”, “kistin boşaltılması” veya “cerrahi olarak çıkarılması” şeklinde sıralayan Sezgin, şu önerileri paylaştı:
“Kurban bayramlarında yapılan kesimler sırasında koyun, keçi ve sığır gibi hayvanların özellikle karaciğer ve akciğerlerinde su kesesi şeklinde görülen ve görüntüleri sebebiyle tüketmediğimiz bu organları eğer çiğ olarak köpeklere verirsek bu parazitin artışına ve yayılmasına katkı sağlarız. Kistli sakatatları hayvanlara yedirmeden ulaşamayacakları biçimde derin bir çukura gömerek veya fırınlarda yakarak ortadan kaldırmak gerekir. Hastalıktan korunmak için ayrıca kişisel temizlik kurallarına dikkat edilmeli. Çünkü parazit mücadelesi yapılmadan serbest dolaşan köpeklerin okşanması ve sevilmesi sırasında parazit yumurtaları ellere geçebilir. Bu şekilde kirlenen ellerin yıkanmadan ağza götürülmesi ile parazitin yumurtası alınır. Bu nedenle özellikle çocukların köpeklerle temasından sonra ellerini bol su ve sabunla yıkamaları sağlanmalıdır. İçme ve kullanma suları temiz olmalı, çiğ yenen sebze ve meyveler bol su ile iyice yıkandıktan sonra tüketilmelidir. Köpekler bu parazitlere karşı ilaçlanmalıdır. Köpekler gezdirilirken etrafa dışkılamaları halinde dışkıları alınarak poşete konulmalı, ağzı bağlandıktan sonra çöpe atılmalıdır.”

BilimcanlıköpekkurbanMersinMersin ÜniversitesiSağlıkTürkiye

nest...

92362 92363 92364 92365 92366