Ayak Tırnakları Neden Çürür

Dermatoloji Uzmanı Dr.Ata Nejat Ertek, tırnağın yavaş uzayan bir deri eki olduğunu belirterek, "Tırnak mantarı (onikomikozis) tırnağı kalınlaştırır, rengini bozar ve tırnak yatağından ayırır. Ülkemizde tırnak mantarı sorunu oldukça sık karşılaşılan bir problemdir. Sıklıkla erişkinlerde görülür. Tırnak mantar hastalıkları ağrı gelişimi, başka enfeksiyonlara yol açması ve bulaşıcı olması nedeni ile ciddi bir sağlık sorunudur. Özellikle yaşlı hastalarda, şeker hastalarında ve savunma sistemi problemli olan hastalarda daha dikkatli olunmalıdır. Bunun yanı sıra el ve ayak tırnaklarında ciddi estetik problemlere sebep olmaktadır" diye konuştu.

5 PARMAĞIN TIRNAKLARINA DA UYGULANMALIDIR

Tırnak mantarlarının en etkili tedavi yöntemlerinin başında lazer tedavisi geldiğini kaydeden Dermatoloji Uzmani Dr.Ata Nejat Ertek, "Lazer tedavileri; her yaş döneminde düşük risk ve geniş güvenli kullanım özelliği, yüksek hasta uyumu ve klinik iyileşmesi ile tırnak mantarlarında ilk tedavi seçenekleri arasına yer almaktadır. Ayak tırnağına uygulanan lazer ışığı, tırnak yatağına, tırnak ve etrafındaki yumuşak dokuya zarar vermeden uygulanır. Mutlaka 5 parmağın tırnaklarına da uygulanmalıdır çünkü diğer parmaklardaki tırnaklarda da gizli mantar olabilir. Lazer tedavisi sırasında hafif ısınma hissi duyulur. Herhangi bir şekilde ağrı kesici veya anesteziye gerek yoktur. Uygulama sonrasında hemen günlük aktivitelerinize geri dönebilirisiniz" dedi.

Lazerle tırnak mantarı tedavisi işleminin yaklaşık 15 dakika kadar sürdüğünü ifade eden Dermatoloji Uzmani Dr.Ata Nejat Ertek, "Tedavide bazı hastalar için tek seans yeterli olurken bazı hastalar (çok ileri safhalar) içinse daha fazla seansa (6-8 seans veya fazlası) gerek vardır.Lazer işlemi sonrası hemen pedikür yaptırabilir ya da oje sürebilirsiniz. Burada önemli olan lazer işlemi öncesi dönemdir. Lazer işlemi uygulanmadan 1 gün önce ayağınızdaki tüm ojeleri temizleyip, ayak temizliğinizi yapmalısınız.
Mantar hastalığı çevresel faktörlere bağlı bir rahatsızlık olduğu için tekrarlaması mümkün olabilir.Bu nedenle mutlaka hastalıktan korunmak için uzmandan bilgi alınmalıdır" diye konuştu.

TIRNAK MANTARI HASTALIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?

• Tedavi enfekte olmuş tırnağın hekiminiz tarafından mümkün olduğunca uzaklaştırılması ile başlayabilir. Bu şu şekilde yapılabilir:
• Tırnağın makas ile kesilmesi
• Törpülenmesi
• Üre içerikli bir krem ile eritilmesi

Eğer enfeksiyonunuz hafif ve tırnağınızda küçük bir alana sınırlıysa, dermatoloğunuz antifungal bir krem veya ilaçlı bir tırnak cilası verebilir. Eğer enfeksiyon tırnağınızın geniş bir alanında veya birkaç tırnakta ise hekiminiz terbinafin veya itrakonazol gibi bir oral antifungal tedavi verebilir. Her iki ilaç da bazen sıkıntılı yan etkilere neden olabilir. İtrakonazol ciddi ilaç etkileşimlerine neden olabilir. Çok şiddetli olgularda tırnak mantarı tedaviye dirençli ise tırnağın tümünü cerrahi olarak çıkarmak gerekli olabilir.

TEDAVİ SONRASI TIRNAK NASIL GÖRÜNÜR?

Birçok birey birkaç ay süreli oral antifungal ilaç ile tedavi edilebilir. Ancak mantar öldükten sonra bile tırnak normal görünümüne dönemeyebilir. Bazı bireylerde oral antifungal ilaç ile başarılı bir tedavi sonrası bile tekrar nüks edebilir.

TIRNAK MANTARI BULGULARI NELERDİR?

Tırnak rengi sarı veya kahverengiye dönüşür. Tırnak kalınlaşır ve aşırı büyür. Tırnak altında kötü kokulu bir birikim olabilir. Enfeksiyon ilerledikçe tırnak gitgide ufalanıp dökülebilir ya da ayakkabı içerisinde rahatsızlık veya ağrıya neden olacak kadar kalınlaşabilir.

TIRNAK MANTARI HASTALIĞININ TANISI NASIL KONUR?

Dermatologunuz el ve ayak tırnaklarını görünümüne bakarak tanı koyabilir. Bazen tırnaklarınızdan küçük örnekler alınabilir. Bu örnekler test edilmesi için laboratuvara gönderilir ve tanı kesin konulabilir.

TIRNAK MANTARI RİSKİNİZİ ARTTIRABİLECEK FAKTÖRLER NELERDİR?

• Ayakları uzun süre nemli kalan meslekler (asker, atlet, madenci vb.)
• Enfeksiyona direncinizi azaltabilecek veya ayak parmaklarınıza kan akımını engelleyebilecek hastalık hikayesi(diabet, dolaşım bozukluğu, HIV)
• Tırnakta zedelenme, travmalar
• Parmakları sıkıştıran dar ve ucu sivri ayakkabı giyilmesi,
• Soyunma odaları, yüzme havuzu ve duş gibi ortak kullanım alanlarının kullanımı
• Aynı ayakkabıları üst üste giymek
• Hijyenik olmayan ortamda, sterilizasyonu sağlanmamış aletlerle yapılan manikür ve pedikür
• Çıplak ayakla toprağa basılması
• Ayakların aşırı terlemesi sonucu oluşan nemli ortam
• Kötü ayak hijyeni

TIRNAK MANTARI HASTALIĞININ BEKLENEN SÜRESİ NE KADARDIR?

Tırnak mantarı nadiren kendiliğinden iyileşir. Genellikle kronik (uzun-süren) bir durumdur. Giderek kötüleşerek diğer tırnakları etkileyebilir. Etkilenen tırnak düşse de yeni tırnakta mantar ile enfekte olabilir.

TIRNAK MANTARI HASTALIĞINDAN NASIL KORUNULUR?

Tırnak mantarından korunmak için:

• Ayağınızın hava almasına izin veren rahat ayakkabı ve çoraplar giymelidir.
• Ortak kullanılan duş ve soyunma odalarında başkalarına ait ayakkabı, sandalet veya terlik giyilmemelidir.
• Ayaklarınızı her gün yıkayın. Tamamen kurulayın ve kaliteli bir ayak pudrası kullanın.
• Her gün temiz çorap giyin.
• Tırnaklarınızı kısa tutun.
• Pedikür aletlerini kullanmadan önce dezenfekte edin.

Bebeklerde ve çocuklarda genel muayene sırasında tırnakların incelenmesi önemlidir. Tırnak bulguları bazen bir sendromun veya cilt hastalığının habercisi olabilmektedir. Fakat çoğunlukla çocuklarda ve bebeklerde  tırnak bozuklukları;  normal sayılabilecek fizyolojik değişiklikler olarak ortaya çıkar, kendiliğinden gerileyebilir. Bu durumlarda ileri araştırma veya tedavi gerekmediği bilinmeli,  aileler bu konuda bilgilendirilmelidir.

Anne karnında dokuzuncu haftada tırnak gelişimi başlar ve beşinci aya dek sürer. Çocuklarda tırnak hastalıkları doğuştan genetik kökenli (konjenital) veya sonradan kazanılmış şekilde ortaya çıkabilir.  Doğuştan genetik kökenli hastalıklarda tırnak bulguları bebek doğduğunda henüz ilk muayenesinde de fark edilebilir. Sendromik bir durumun veya organ sistemlerini tutan bir hastalığın göstergesi olabilir.

Sonradan  kazanılmış  tırnak  hastalıkları ise erişkinlere benzemekle birlikte bazı  farklılıklar söz konusudur. Örneğin halk arasında tırnak mantarı denilen onikomikoz ve tırnak tümörleri çocuklarda çok az görülmektedir.

Çocuklarda Sık Görülen Tırnak Sorunları

Beau çizgiler

Yenidoğan bebeklerin çoğunda ilk ay içinde görülebilen normal fizyolojik bir durumdur. Tırnak plağı yüzeyinde gelişen enlemesine çizgi ve hafif oluklanma görülebilir. 3.-4. aylarda tırnak uzadıkça kendiliğinden kaybolur. Daha büyük çocuklarda ise örneğin oyun esnasında tırnağa gelen travmalar nedeniyle, ateşli hastalıklarda, el ayak ağız hastalığında veya kemoterapi alan çocuklarda da dönemsel beau çizgileri oluşabilir.

Kaşık tırnak (Koilonişi)

Tırnak yüzeyinde incelme, yumuşama, düzleşme vardır. Yenidoğanlarda tırnak yumuşaktır. Bu sebeple yenidoğan dönemi koilonişi görülmesi geçici ve olağandır.  Yaşla beraber tırnak kalınlaşır ve bu durum düzelir. Fakat Süt çocuklarında ve daha büyük çocuklarda görülen kaşık tırnak demir eksikliği anemisi şeklinde bir kansızlığın işareti olabilir.

Tırnak ucunun tabakalar halinde yarıklanması (Onikoşizi)

Genelde el ve ayak başparmaklarında görülür. Çocuğun başparmağını emmesi tetikleyici sebep olabilir. Bazı yayınlardaysa ayrıca nemli ortamların tırnak ayrışmasını tetkiklediği savunulsa da tam olarak nedeni bilinmemektedir.

Periungual siğil

Altı yaş altı çocuklarda el tırnaklarında human papilloma virüsün tetiklediği siğiller çok sık olmaktadır. Siğiller tırnak çevresinde gelişmektedir. Tırnak yeme alışkanlığı ile hastalık tetiklenmektedir. Hastaların üçte birinde hastalık kendiliğinden gerilemektedir. Yine de lezyonun yayılımını ve ağrı oluşumunu engellemek için tırnağa sürülebilen keratolitik vasıfta ilaçlarla tedavi yapılması gerekmektedir.

Tırnak mantarı (Onikomikoz)

Tırnak plağının mantar enfeksiyonları 18 yaş altında özellikle de ergenlik dönemi çocuklarda görülmektedir. Hava almayan dar ayakkabılar içinde ayağın terli ve nemli ortamda kalması, yüzme havuzları ve diğer kötü hijen koşulları başlıca nedenlerdir.

Ayrıca bağışıklık sistemine yönelik hastalığı olan çocuklarda da sık olarak tırnak mantar enfeksiyonları görülebilir. Tırnak plağının sarı renk değişimi, tırnak ucuna doğru kalınlaşma ve tırnak dokusunda ayrılma ve tabakalanmalar görülür. İlk tercih edilen tedavi şekli tırnağa uygulanan mantar önleyici cila ve kremlerdir. Tedavi uzun sürelidir.

Tırnak etrafı enfeksiyonu (Akut Paronişi)

Küçük çocuklarda, genelde parmak emmenin tetiklediği, tırnaK etrafındaki yumuşak dokuda, genelde bakterilerden kaynaklanan enfeksiyon bulunur. Enfeksiyon nedeni ile o bölgede kızarıklık, ağrı ve şişlik bulunur. Apse gelişimi çocukluk yaş grubunda nadir olmaktadır. Fakat dokuda apse geliştiği zaman genelde drene edilip boşaltılması gerekmektedir.

Tırnak yeme (Onikofaji)

Kronik tırnak yeme alışkanlığı 7-10 yaş civarı çocukların %30 kadarında vardır. Çocuklarda stres yaratan anksiyete bozuklukları ve obsesif-kompulsif bozukluklarla ilişkili olabilir. Tırnak yeme sonrasında tırnaklarda kalıcı kısalma ve doku hasarlanması sonucu enfeksiyon gelişimi görülebilir.

Tırnak yeme alışkanlığının tedavisi zordur. Çocuklarda etken stres faktörleri ortadan kaldırılmalıdır. Tırnak düzgün kesilip bakımı iyi yapılmalıdır. Şüpheli durumlarda, eğer obsesif -kompulsif bozukluk tespit edilmişse farklı tedaviler gerekebilir.

Batan ayak tırnağı (Onikokriptozis)

Tırnak dokusunun yan tarafları derinin içine doğru gömük vaziyettedir. Bebek ve süt çocuklarında fizyolojik bir durum olup genelde tedavi ve müdahale gerekmemektedir.  Daha büyük çocuklarda; tırnakların yanlış kesimi, sıkı ayakkabılar, aşırı terleyen ayaklar batan ayak tırnağına neden olabilir. Tedavi seçimi batmanın derecesine bağlı olarak ilaç tedavisi veya cerrahi tedavi olarak yapılabilir.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Hatice BULUT

“Çocuklarda Tırnak Yeme Alışkanlığı” Konulu yazımız okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayabilirsiniz.

Çocuklarda Tırnak Yeme Alışkanlığı: https://www.bebek.com/cocuklarda-tirnak-yeme-aliskanligi/