Hamilelikte Kan Sayımı Ne Zaman Yapılır

Sağlıklı Bir Gebelik Ve Bebek İçin Testler Önemli

Gebelik kesesinin oluşması ile birlikte hamilelerin bir kadın doğum uzmanı tarafından takip edilmesi önemlidir. Bu süreç boyunca anne adaylarının en merak ettiği şey ise bebeklerinin sağlıklı olup olmadığı ve gebeliğin sağlıklı devam edip etmediğidir. Bu yüzden hamilelik süreci boyunca bebeğin ve annenin sağlıklı olması için birçok tanı ve tarama testi yapılır. Böylece olası sağlık sorunları erken teşhis edilerek zamanında tedavi olanağı sağlanır.

Gebelikte İlk Muayene

Hamilelik şüphesi ile gelen kadınlarda ilk yapılması gereken test kanda gebelik testidir. Bu testin pozitif çıkması halinde vajinal ultrason muayenesi ile rahim içine bakılır. Böylece gebeliğin rahim içimi yoksa dış gebelik mi olduğu saptanır. Ayrıca yapılan bu ilk muayene ile gebelik haftasının da tam olarak belirlenmesi sağlanır. Hamilenin kilosu ve tansiyon ölçümü her muayenede yapılır. Yanı sıra idrar tahlili ve tam kan sayımı tahlili verilir. Kan grubuna bakarak kan uyuşmazlığı riski olup olmadığı anlaşılır. CMW enfeksiyon testi ile vücutta bulunan enfeksiyon tespiti için yapılır. Bebek ölümlerinde ilk sıralarda yer alan bu virüs basit bir grip enfeksiyonu gibi belirti verir. Bu yüzden gebe kalmadan veya gebeliğin ilk haftalarında yapılmalıdır. Yine bebek kayıplarına sebep olan rubella testi ve bebekte zeka geriliğine neden olan tiroid bezi fonksiyon testleri de yapılır.

İkili Tarama Testi ( Hafta)

Hamileliğin ilk haftası olan ilk 3 ayı birinci trimester olarak tanımlanır. Bu haftalarda önemli bir test olan ikili tarama testi yapılır. Anneden alınan kanda Beta HCG ve PAPP-A (gebeliğe özgü plazma proteini) bakılır. Ayrıca eş zamanlı olarak ultrason ile bebeğin ense kalınlığı ölçülür, burun kemiğinin olup olmadığına, kardiyak veya farklı bir probleminin olup olmadığına da bakılır. Testte amaç bebeğin down sendromu olup olmadığının belirlenmesidir. Tahlil Haftadan sonra yapılamaz. Bu yüzden zamanında yaptırılması oldukça önemlidir.

Üçlü ve Dörtlü Tarama Testleri ( Hafta)

Hamileliğin ikinci 3. ayı, ikinci trimester olarak adlandırılır. Genellikle ikili test yapamayan kişilerde down sendromu riskine bakmak için yapılır. Bu testler ile spina bfida ve kromozom anomalisi için yapılır. Kanda serbest fetal DNA tarama testidir. İkili, üçlü veya dörtlü testlerin herhangi birinde yüksek risk çıkması halinde kesin teşhis konulması için gebelik haftası baz alınarak amniyosentez sıvısı (bebeğin suyu) alınarak ileri tetkik yapılır.

Detaylı Ultrason ( Hafta)

Bu haftalar arasında ise bebeğin eşi denilen plesenta ve bebeğin organlarının detaylı incelendiği bir ultrason tetkiki yapılır. Ayrıca rahim ağzının uzunluğu, rahmi besleyen damarların kan akışı gibi durumlara da ayrıntılı olarak bakılır.

Şeker Yüklemesi (hafta)

Hamilelikte gebelik hormonlarından dolayı diyabeti olmayan kişilerde bile gestasyonel diyabet ismindeki gebelik şeker hastalığı oluşabilir. Gestasyonel diyabet teşhis edilip tedavi edilmediği takdirde bebekte doğum öncesi veya sonrası bası problemler gelişebilir. Bu yüzden gebeliğin haftalarında gebelere 75gr. şeker yükleme testi yapılır. Diğer şeker testi ise 50 gr şeker yükleme testidir. Bu testtin yüksek çıkması halinde gebeye gram daha şekerli su verilerek glukoz tolerasn testi yapılır ve gebelik şekeri olup olmadığı saptanır. Ayrıca bu haftalar arası idrar tahlili, idrar kültürü ve tam kan sayımı tekrar yapılır. Rh uyumsuzluğu olan kişilerde ise haftada indirekt combs testi tekrarlanarak sonucuna istinaden kan uyuşmazlığı iğnesi yapılır.

Grup B Streptokok Bakteri Taraması ve NST (Hafta)

Hamileliğin son haftalarında annenin sancı durumu ve bebeğin kalp atışlarını değerlendirmek için NST( Nonn Stres Test) çekilir. Ayrıca annede olabilme ihtimaline karşı grup B streptokok bakterisi için vajina ve anüsten kültür örnekleri alınır.

Dilerseniz konu ile ilgili videomuzu izleyebilirsiniz.

Gebelik her anne adayı için mucizevi bir dönemdir. Bu heyecanlı süreçten beklenen, hem anne adayının hem de bebeğin hamilelik dönemini sağlıklı bir şekilde geçirmesi ve doğumun gerçekleşmesidir.

Gebelik boyunca annenin ve bebeğin iyilik hâlini değerlendirmek için belirli zamanlarda yapılması gereken testler mevcuttur. Tam kan sayımı (hemogram) da bu testlerden biridir ve hekime gebelik sürecinin yönetilmesi için oldukça önemli bilgiler sağlar.

Hamilelikte Tam Kan Sayımı Nedir, Ne Zaman Yapılır?

Tam kan sayımı, hem gebelerde hem de gebe olmayan kişilerde herhangi bir sağlık probleminin taranması veya var olan bir hastalığın takibi amacıyla kullanılan ilk basamak testlerden biridir. Bu noktada “Gebelikte kan sayımı nedir, hamilelikte kan sayımı ne zaman yapılır?” gibi soruların akla gelmesi doğaldır.

Günümüzde gelişen teknolojik imkânlara bağlı olarak tam kan sayımı tetkiki, kanı oluşturan hücrelerin otomatik bir cihaz tarafından sayılması prensibine dayanır. Uygulanması oldukça kolaydır. Gebenin sıklıkla kol veya el üstü gibi yüzeysel damarlarının bulunduğu bölgelerden birkaç mL (mililitre) kan alınması tam kan sayımı yapılması için yeterlidir.

Gebelik tespit edilir edilmez tam kan sayımı da istenmelidir. Elde edilen parametreler anne adayının mevcut sağlık durumunu yansıtmasının yanında, bir hastalığı olup olmadığının ve gebelik sürecinde bebeğin gelişimi için hangi takviyelere ne düzeyde ihtiyacı olduğunun hekim tarafından belirlenmesini sağlar.

Gebelik süresi boyunca da hekimin gerekli gördüğü aralıklarla tam kan sayımı incelemesine devam edilir. Böylece gerekli müdahalelerin zamanında yapılması ve hamilelik sürecinin en iyi şekilde geçirilerek doğumla sonlanması sağlanmış olur.

Gebelikte Kan Sayımında Nelere Bakılır?

“Tam kan sayımında gebelik çıkar mı?” sorusunun yanıtı kısaca “hayır” olarak verilebilir. Gebelik durumu her ne kadar kan tetkiki ile tespit edilebiliyor olsa da gebelik tetkikinde incelenen parametre kan değerleri değil çeşitli hormon düzeyleridir.

Tam kan sayımında değerlendirilen parametreler oldukça fazladır. Her bir parametrenin kendine özgü bir anlamı ve işaret ettiği bir durum vardır. Bu nedenle “Gebelikte tam kan sayımında nelere bakılır?” sorusunun birden fazla cevabı bulunur.

Tam kan sayımında ilk incelenen parametre hemoglobin değeri ve alyuvar sayısıdır. Hemoglobin, kanın dokulara oksijen taşıyan temel molekülüdür. Yapısında demir elementi yer alır. Hemoglobin pek çok fizyolojik ve patolojik durumdan etkilenebilir.

Yaş, cinsiyet, yüksek rakımlı bir yerde yaşamak ve gebelik gibi hormonal değişiklik meydana getiren fizyolojik durumlar, hemoglobin düzeyini değiştirebilir. Kansızlık durumunda, vitamin eksikliklerinde, enfeksiyonlarda, kronik iltihabi ve romatizmal hastalıklarda da ilk etkilenen kan parametrelerinden biri hemoglobin düzeyidir. Hemoglobin düşüklüğü kansızlık (anemi) olarak yorumlanır.

Hemoglobin yüksekliği düşüklüğü kadar sık olmasa da görülebilir. Hemoglobin, kanda en fazla bulunan hücreler olan alyuvarların yapısına katılır. Vücuttaki alyuvar sayısının tam kan sayımındaki göstergesi tetkik raporunda “RBC“ adıyla yer alır. Alyuvar sayısı, hemoglobin ile paralel bir şekilde benzer fizyolojik ve patolojik durumlardan etkilenir.

Tam kan sayımında bakılacak diğer parametre alyuvar ortalama hacmidir. Tetkik raporunda “MCV” olarak görülür. Alyuvarların boyutunu ifade eder. Gebelikte sık görülen demir, B12 vitamini ve folik asit eksikliği başta olmak üzere kansızlığa neden olabilecek pek çok durumda artma veya azalma gösterir.

Alyuvarların hacimlerinin ve dağılım genişliklerinin birbirinden ne kadar farklı olduğu da önemlidir. Tam kan sayımında “RDW” olarak ifade edilen bu parametre, özellikle gebelik için iki önemli durum olan demir eksikliği ve akdeniz anemisini ayırt etmede yardımcıdır.

“MCH” ve “MCHC” olarak adlandırılan değerler ise sırasıyla, alyuvarların ortalama volümünü ve ortalama hemoglobin konsantrasyonunu ifade eder. Bu iki parametrenin yükselmiş olması sıklıkla alyuvarların genetik geçişli hastalıklarının belirtisidir.

Gebelikte tam kan sayımında bakılan bir diğer veri, beyaz kan hücrelerinin sayısıdır. Tetkik raporunda “WBC” olarak görülen bu değer nötrofil, eozinofil, bazofil, monosit ve lenfosit gibi bütün beyaz kan hücrelerinin toplam sayısını ifade eder.

Her bir beyaz kan hücresinin mutlak sayısı da tam kan sayımında saptanabilir. Gebelerde WBC değerinin normalin bir miktar üzerinde saptanması doğal olmakla birlikte, çoğu gebede normal sınırlarda WBC düzeyine rastlanır. Gebelikte viral ve bakteriyel enfeksiyonlar başta olmak üzere pek çok sebep beyaz kan hücrelerinin sayısını etkileyebilir.

En küçük kan hücresi olan, pıhtılaşmayı sağlayan ve kan pulcukları denilen trombositler de tam kan sayımında değerlendirilen parametrelerden biridir. Kansızlık, kan sulandırıcı ilaç kullanımı, bazı ağrı kesiciler ve antibiyotikler, enfeksiyonlar ve kronik hastalıklar trombosit sayısında değişikliğe yol açabilir.

“MPV” ve “PDW” olarak bilinen trombosit indeksleri ise trombositlerin ortalama hacmini ve dağılım genişliğini gösterir. Yükseklikleri ya da düşüklükleri aşırı ve kontrol edilemeyen kanama durumlarının değerlendirilmesinde anlamlıdır.

Hamilelikte Tam Kan Sayımı Kaç Olmalı?

Tam kan sayımı ile elde edilen her bir değerin gebeler için belirli bir referans aralığı mevcuttur. Referans aralıklar tam kan sayımını yapan cihazın türüne göre değişmekle birlikte gebelikte tam kan sayımında incelenen değerlerin normal aralıkları belirlidir. Anne adayının değerlerinin normal aralıklarda tutulması, hem annenin sağlığı hem de bebeğin gelişimi için son derece önemlidir. Peki, hamilelikte kan sayımı kaç olmalı?

Gebelikte fizyolojik mekanizmalar neticesinde annenin vücudundaki su ve sıvı miktarı artar. Bu da kan volümünü arttırırken, kan hücrelerinin kanın sıvı kısmına karşı görece olarak azalmasına yol açar. Tam kan sayımına hemoglobin düzeyinde azalma olarak yansıyan bu duruma “gebeliğin fizyolojik anemisi” denir.

Hamilelikte kan sayımı düşüklüğü denince genellikle akla gelen hemoglobin düzeyinde azalmadır. Gebelikte normal hemoglobin düzeyi 12 g/dL olmakla birlikte hedef, hemoglobin değerini 10,5 g/dL’nin üzerinde tutabilmektir. MCV’nin normal değeri fl arasındadır.

Hemoglobindeki azalma ile birlikte MCV azalması gebelerde sıklıkla demir eksikliğini işaret ederken, MCV yüksekliği folik asit ve B12 vitaminlerinin eksikliğinde görülür. RDW’nin normal aralığı yüzde cinsinden ifade edilir ve yüzde arasındadır. Demir eksikliği olan gebelerde RDW artmış beklenir. MCH’nin normal değeri pg iken MCHC’nin normali ise g/dl’dir.

Beyaz küre sayısı yani WBC ise normal kişide /mm³ iken gebelerde üst sınır /mm³’e kadar normal kabul edilir. WBC sayısı gebeliğin son aylarına doğru iyice artar ve doğumda /mm³’e yükselebilir. Doğumdan sonra ise normale döner. WBC düzeyini gebelikte patolojik olarak ise en sık enfeksiyonlar değiştirir.

Trombositlerin gebeler için normal aralığı /mm³’tür. Gebeliğe bağlı olarak özellikle son trimesterde trombosit sayısı azalabilir. Buna “gestasyonel trombositopeni” adı verilir. Gestasyonel trombositopenide trombosit düzeyi sıklıkla /mm³ arasındadır ve doğum ile normale döner. MPV normal aralığı fl iken PDW ise yüzde cinsinden yüzde arasında ise normal kabul edilir.

Aklınıza takılan tüm sorularınız için Umut Ol Umut Bul Facebook grubumuza üye olabilirsiniz.