Yenidoğan bebeklerden ileri yaştaki bireylere kadar her yaştan kişiyi etkileyebilen ishal, günümüzde en yaygın görülen akut bağırsak enfeksiyonlarının başında gelmektedir. Bu kadar yaygın olarak görülmesine rağmen çok fazla önemsenmeyen ishal oldukça ciddi komplikasyonlara ve hatta ölüme bile neden olabilmektedir. Özellikle 5 yaşından küçük çocuk ölümlerinin başlıca nedenlerinden biri ishaldir.
İshalden ve vücutta yüksek su kaybının neden olduğu sağlık sorunlarından korunmak içinse beslenme değişiklikleri yapılmasının yanı sıra ilaçlar da kullanılmaktadır. Tedavi öncesinde ve sonrasında ishalden korunmak da tedavi kadar önem taşımaktadır.
Tıpta diare olarak da bilinen ishal; aşırı ve normalden çok daha sık, sulu ve gevşek dışkılama durumudur. Bu duruma ise bağırsaklarda serbest halde fazla sıvı dolaşımı ya da kalın bağırsakta bulunan sıvının yeteri kadar emilememesi neden olmaktadır.
Yemekler kalın bağırsağa gelmeden önce sindirilerek sıvı hale gelmektedir. Kalın bağırsak ise sıvı haldeki atıkları emerek çok katı olmayan bir forma sokmaktadır. Kalın bağırsakta meydana gelen herhangi bir fonksiyon bozukluğu ise sıvının emilmesini engellemektedir.
İshal, genel olarak en geç birkaç gün içinde geçen ve kalıcı olmayan bir hastalıktır. Genelde tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden geçen ishal bazı durumlarda kronik hale de gelebilmekte ve çok daha uzun sürede iyileşmektedir.
İshalin kendiliğinden geçtiği ya da kronik hale geldiği durumlarda hastalarda bazı belirtiler ortaya çıkmaktadır:
İshalin belirtileri şiddetine göre değişiklik göstermektedir. Sıvı kaybının ortalama %3-4 olduğu hafif vakalarda ağızda kuruluk ve susuzluk gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır. Sıvı kaybının %7-8 olduğu orta şiddette ishalde hem ağızda kuruma ve ruh halinde değişimler hem de idrar miktarında belirgin bir azalma görülmektedir. İleri seviyede şiddetli ishalde ise ortalama %9-10 oranında sıvı kaybı görülmektedir. Şiddetli belirtilerle seyreden ishal halk arasında su gibi ishal olarak da bilinmektedir.
İshal, pek çok farklı nedenle ortaya çıkmaktadır. Virüs, bakteri ve parazitler en sık görülen ishal sebepleri arasında bulunmaktadır. Aynı zamanda, beslenmeye bağlı da yaygın olarak ishal görülmektedir. Özellikle uzun süreli ishal nedenleri arasında bakterilerin neden olduğu hastalıklar ve besin zehirlenmesi başta gelmektedir.
İshalin genel nedenleri şunlardır:
Sitomegalovirüs, norwalk virüsü ve hepatit ishale neden olan virüs çeşitlerinden bazılarıdır. Aynı zamanda özellikle çocuklarda rotavirüs ishalin öncelikli nedenlerinden biridir. Parazit ve bakteriler ise genel olarak gün içinde tüketilen yiyecek ve içeceklerden bulaşmaktadır. İshalin en yaygın görülen nedenlerinden biri de su ve gıdalardan bulaşan bakterilerdir.
Süt ve süt ürünlerinde bulunan ve bir tür şeker olan laktoz ve meyvelerde bulunan fruktozu sindirmekte zorlanan bireylerde de bu yiyeceklerin tüketiminin ardından ishal görünmektedir.
Parazit ve bakteriler ishalin en yaygın görülen nedenlerinin başında gelmektedir. Çeşitli besinlere ve suya karışan bakteri ve parazitler bu yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi sonucunda ishale neden olmaktadır. Bir tür bakteri olan ve genellikle ameliyatlardan sonra ortaya çıkan clostridium difficile, ishalin yanı sıra enfeksiyonlara da neden olan bakterilerden biridir.
Antibiyotikler de ishale neden olabilmektedir. Bunun en önemli nedeni antibiyotiklerin bağırsaklardaki tüm bakterileri öldürerek sindirim sisteminin işleyişini ve dengesini bozmasıdır. Antibiyotiklerin yanı sıra kanser ilaçları da ishale neden olabilmektedir.
Kronik ishal nedenleri arasında ise çeşitli hastalıklar bulunmaktadır. Ülseratif ya da misroskopik kolit, çölyak hastalığı, huysuz (irritable) bağırsak sendromu ve Crohn hastalığı gibi sindirim sistemi hastalıklarından muzdarip olan bireylerde de ishal görülmektedir.
İshal, süresine ve şiddetine göre çeşitlere ayrılmaktadır. Akut ishal, genellikle birkaç gün süren ve kendiliğinden geçebilen ishal türüdür. Günümüzde en yaygın olarak görülen bağırsak problemlerinin başında akut ishal gelmektedir.
Sürekli ishal ise akut ishale göre daha şiddetli belirtilerle karakterizedir. Genel olarak 2 haftadan uzun sürse de tedavinin ardından en fazla 30 gün sürmektedir.
Kronik ishal ise belli aralıklarla ortaya çıkmaktadır. En fazla 30 gün süren kronik ishalde, özellikle şiddetli belirtiler için tedavi olmak gerekmektedir.
Genel olarak 0-5 yaş arasında çocuk ve bebeklerde ishal sık rastlanan hastalıklardan biridir. Özellikle bebekte ishal olması için günlük dışkılama miktarına değil kıvama bakılmaktadır.
Bebeklerde ve çocuklarda ishale genel olarak bakteriler ve enfeksiyonlar neden olmaktadır. Temiz içme suyunun olmaması ve mama hazırlarken hijyen kurallarına dikkat edilmemesi gibi nedenler ishalin oluşma sebepleri arasında bulunmaktadır.
Virüsler içinde ise rota virüs, özellikle çocuklarda ishalin başlıca nedenlerinden biridir. Mide ve bağırsak sisteminde görülen ve viral enfeksiyona neden olan rota virüs, 2 yaş altındaki çocuklarda daha yaygın görünmektedir. Aşırı kusma ve ishal belirtisi ile karakterize olan virüs, yüksek oranda sıvı kaybına neden olmaktadır. Bu virüsten bebek ve çocukları koruma yöntemi ise aşıdır. Bebeklerin 6. haftası ve 4. ayı arasında ilk doz uygulanmakta, takip eden 4-8 hafta arasında ise ikinci doz uygulanmaktadır. Ağız yolu ile uygulanan aşı rota virüs ve ishale karşı alınacak etkin tedbirlerden biridir.
Bebeklerde ishal tedavisinde ise anne sütü büyük önem taşımaktadır. Anne sütü hem bağırsak florasının korunmasını sağlamakta hem de bağışıklık sistemini güçlendirmektedir. Bebeklerin 6. ayından sonra ise çeşitli besinlerle ishale karşı önlem alınabilmektedir. Bu anlamda pirinç lapası ve patates püresi gibi yiyecekler çocuklara verilebilir.
Uzun süren inatçı ishal ise özellikle 5 yaşın altındaki çocuklarda ciddi sağlık problemlerine ve ölüme neden olabilmektedir. Kronik ya da inatçı ishalin en önemli semptomu dehidrasyondur. Sıvı kaybı olarak da bilinen dehidrasyonun önüne geçebilmek için çocuk ve bebeklerde kaybedilen sıvının takviye edilmesi gerekmektedir. 5 yaşından küçük çocuklarda görülen bu tip ishal ciddi sonuçlar doğurabileceği için mutlaka sağlık kuruluşuna başvurmak gerekmektedir.
Hormonlarda meydana gelen değişiklikler bağışıklık ve sindirim sistemi üzerinde etkili olarak hamilelikte ishal ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Virüsler, bakteriler, bağırsak parazitleri, gıda zehirlenmesi ve ilaçlar da gebelikte ishal nedeni olarak görülmektedir. Bununla birlikte, hamilelikte ishal yaygın görülen bir sorundur.
Gebelikte sık sık ishal probleminin görünmesinde ise ani beslenme değişiklikleri, yeni gıdalara geçişte yaşanan hassasiyet, prenatal vitaminler, takviye ilaçlar ve en önemlisi de hormonal değişimler etkili olmaktadır. Özellikle gebeliğin son 3 ayında ishal daha sık görülebilmektedir; bunun en önemli nedeni ise vücudun kendini doğuma hazırlamasıdır. Gebeliğin ilk 3 ayında da görünen ishalin nedeni ise genel olarak hormonlardaki değişimdir.
Hamilelikte ishal tedavisinde ise ilaç kullanımı çok sınırlıdır. Genellikle kendiliğinden geçen ishal için ilaç kullanmaya gerek yoktur. Bununla birlikte gebelerde şiddetli belirtiler görünüyorsa mutlaka doktor kontrolünde ilaç kullanmak gerekmektedir.
Fetüse olan kan akışının yavaşlamaması için dehidrasyona girmemeye dikkat etmek gerekir. Bu anlamda, ishal süresince sıvı kaybının mutlaka takviye edilmesi şarttır. Bol sıvı alımının yanı sıra şekerli ve gazlı içeceklerden, baharatlı yiyeceklerden ve kafeinden uzak durmak da hamilelikte ishali atlatmaya yardımcı olan yöntemlerdir.
Sindirim sistemini aşırı yoran ve işlevini bozan ishal yapan şeyler mutlaka ishal süresince uzak durulması gereken yiyeceklerdir. Bu yiyecekler arasında;
Vücutta dehidrasyona neden olan sıvı kaybını yerine koymak, ishali kesmenin en kolay yollarından biridir. Su takviyesi, sodyum ve klorür gibi elektrolitleri yenilemektedir. Doğal meyve suları da sodyum ve potasyumun kazanılmasına yardımcı olmaktadır.
Sıvı takviyesinin yanı sıra probiyotik içerikli ya da düşük lifli gıdalar da ishali kesmektedir.
Mide bulantısı, karın ağrısı ve ishal belirtilerine sahip olanlar bazı yiyecekleri tüketerek semptomların hafiflemesini sağlamaktadır. Özellikle lif oranı düşük gıdalar hem ishal belirtilerinin hafiflemesini hem de kaybedilen besin değerlerinin geri kazanılmasını sağlamaktadır. Aynı zamanda, ishal sırasında az ama sık aralıklarla besin tüketmek de etkili yöntemlerden biridir.
Bağırsaklardaki iyi bakterilerin üremesini sağlayan probiyotikler de ishali daha hızlı iyileştirmektedir. Probiyotik içeren ürünler;
İshal tedavisi, belirtilerin şiddetine ve süresine göre planlanmaktadır. Yaygın olarak görülen akut ishal genellikle birkaç gün sürdüğü için tedaviye gerek yoktur. Bu durumda hastalar sıvı ve besin takviyesi ile ishali atlatabilmektedir.
Kronik ya da geçmeyen ishal vakalarında ise belirtilerin şiddetine göre ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Reçetesiz satılan ilaçlar aynı zamanda akut ishal semptomlarını hafifletmek amacıyla da kullanılabilir. Bizmut subsalisilat, loperamid ve çinko içerikli ilaçlar yalnızca semptomları hafifletmek amacıyla kullanılmaktadır.
İshalin altında yatan bir bakteri ya da enfeksiyon hastalığı bulunuyorsa hastaların antibiyotik kullanması gerekmektedir. İshale neden olan hastalık tedavi edildiğinde ishal de iyileşmektedir.
İshalin süresi ishal tipine göre değişmektedir. Akut ishal en fazla 2-3 gün sürmekte ve kendiliğinden geçmektedir. Bununla birlikte sürekli ve kronik ishal bazı durumlarda 30 güne kadar sürmekte ve ilaçlı tedavi gerektirmektedir.
Bebeklerde ishal, tıpkı kabızlık gibi bebeklerde sık görülen rahatsızlıklardan biridir. İshal bebeklerin sağlık durumunu izlemek yine annelerin üzerine düşen önemli görevlerdendir. Öncelikle bebeğinizin vücut ısısının normal olup olmadığını kontrol etmeniz gerekir. Çünkü ishal eğer ateşle birlikte görülüyorsa ciddi sorunlara işaret edebilir ve hızla doktor kontrolü gerekebilir.
Her sıvı dışkılama ishal demek değildir. Yeni doğan bebekler her beslenmeden sonra kaka yaparlar ve kakaları genelde yumuşaktır. Bunun yanı sıra anne sütü de bebeğin kakasını etkiler. Dolayısıyla bebeğin her zamankinden farklı bir şekilde kaka yapması endişelenecek bir durum değildir. İshal vakaları soğukkanlı ebeveynleri bile alarma geçirirken, birçok aile genelde ishal vakalarının hafif geçeceğini düşünerek, bebek susuz kalmadığı sürece bunu sağlık tehdidi olarak algılamaz.
Zaten en çok dikkat edilmesi gereken nokta da susuzluk halidir. İshal olan bir bebekte susuzluk ciddi, hatta hayati bir durum olabilir. Bu sebeple bebeğinizin ishal olması halinde yeteri miktarda su aldığından emin olmalısınız.
Doktora başvurmakta zamanlama önemli
3 aylık ya da daha küçük bebeğiniz ishal olduysa, mutlaka doktor kontrolünden geçmelidir. Eğer daha büyükse ve 24 saat içinde bir düzelme görülmemişse, aşağıdaki durumların varlığı halinde doktora gitmelisiniz:
Bebeğinizi ishalden korumanın yolları
Bebeğinizi ishalden korumak için yapabileceğiniz birkaç şey var:
Süt ve süt ürünleri, lif bakımından zengin meyveler ve meyve suyu, yumurta, sıcağa dayanıklı olmayan ve çabuk bozulmaya müsait yiyecek ve içecekler bebeğinizde ishale sebebiyet verebilir. Bebeğinizin gıda alerjisi de olabilir. Alerji yapan besin tüketildiğinde ishale kusma da eşlik edebilir.
Son zamanlarda bebeğinizin kaka miktarı arttıysa, bunun nedeni araştırılmalıdır. Ama aniden ortaya çıktıysa sorumlu yiyecekler olabilir. Bebeklerde ishali tetikleyen etkenler arasında anne sütünün etkisi hiç de azımsanacak durumda değildir.
Dolayısıyla emziren annenin de yediklerine dikkat etmesi gerekir. İşte süt veren annelerin bebeğini ishalden koruması için uzak durması gereken besinler:
Bebeklerde ishale neden olan birçok şey vardır. Viral ya da bakteriyel enfeksiyonlar ishale neden olabilir. Bunun dışında bağırsak paraziti, antibiyotik ya da beslenme düzeni de ishale sebebiyet verebilir.
Bakteriyel enfeksiyon durumlarında ise, ishal çok daha ciddi bir hal alır. Bu tür durumlarda kramplar, dışkının kanlanması ve ateşlenme görülebilir. En kısa sürede doktor yardımı almanız gerekir.
İshal durumununda bebeğiniz kulaklarını çekiştiriyorsa ve keyfi yerinde değilse, kulak enfeksiyonu olmuş olabilir. Bu durum, ishal olmasının bir nedeni olabilir.
Eğer bebeğinizde gaz varsa, midesi rahatsızlanıyorsa, ishal dışkısı yağlıysa parazit sorunu olabilir. Bu enfeksiyonlar çok bulaşıcıdır. Bir doktor gözetiminde ilaç tedavisi görülmesi gerekir.
Antibiyotik kullanımında verilen ilaç çok önemlidir. Kullanılan antibiyotik, öldürmesi gereken bakterilerle birlikte yararlı bakterileri de öldürüyor olabilir. Bu da ishale neden olabiliyor. Doktor kontrolünde, bu sorunu çözebilirsiniz.
Şekerli içecekler ve meyve suları ishale neden olabilir. Bu tür gıdaları azaltırsanız, ishal de beraberinde azalacaktır. Bebeğinize meyve suyu yerine, mevyenin kendisini vermeyi tercih edebilirsiniz.
Gıda hassasiyeti sıkça görülen bir durumdur. Laktoz hassasiyeti, bebeklerde en çok görülen hassasiyettir. Bu durum da ishale neden olabilir. İshalin yanında karın ağrısı ve gaz da görülür.
İshalin yanında kusma görülüyorsa, bebeğiniz yiyecek dışında ilaç, bitki, kimyasal gibi başka bir madde yutmuş olabilir. Bir an önce hastaneye gidilmelidir.
İshal olan bebeğinizin yemesi gereken besinleri öğrenin!
Bebeklerde ishal, her bebeğin başına gelebilecek bir rahatsızlıktır. Bu dönemde bebeğinizin ateşlendiğini ve halsiz düştüğünü gözlemleyebilirsiniz. Bu belirtiler sizi korkutmasın. Bebeğinize ishal sürecini kısaltacak besinler yedirerek onun daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabilirsiniz.
Uzun süre geçmeyen ishallerde ise mutlaka bir uzmana gitmelisiniz.
Herkeste olduğu gibi bebeklerde de su, ishal için çok faydalıdır. İshalle birlikte vücut halsiz düşer ve sürekli sıvı kaybeder. Bu durumun önüne geçmek için bebeğiniz ishal olduğu andan itibaren ona doktorunuza sorarak bol bol su içirmelisiniz. Belli aylardan önce çocuklara su verilmediğini göz önünde bulundurmak şartıyla.
Şeftali, muz, elma gibi faydalı besinler bebeğinizin ishalini geçirmede yardımcı olacak besinlerdir. Bu meyveleri bebeğinize yedirmeden önce mutlaka bol su ile yıkamalısınız. Eğer minik yavrunuz bu meyveleri ısırarak yiyemeyecek kadar küçükse, meyveleri püre halinde de yedirebilirsiniz.
Pirinç lapası, patates püresi, yoğurt çorbası gibi besinlerin sindirimi kolay olduğundan bebeğinize güvenle verebilirsiniz. Bu dönemde bebeğinizin yağdan uzak durması gerektiği için bu lapaların yapımında kesinlikle yağ kullanmamalısınız.
Tıpkı meyvelerde olduğu gibi lapa yapımına başlamadan önce malzemelerinizi bol su ile yıkamalısınız.
Bebeğiniz ishali boyunca en az su kadar vitamin ve mineral kaybı yaşayacaktır. Kaybettiği vitamin ve mineralleri ise besinlerle yerine koyabilmeniz mümkün. Bu konudaki en büyük destekçiniz ise kesinlikle havuçtur!
İster suyunu sıkın ister haşlayarak püre haline getirin, havucun ishal tedavisinde etkili bir sebze olduğunu unutmayın.
Uzm. Dr. Nihan Çehreli tarafından onaylanmıştır
Yetişkinlerde görülen ishal besin bozuklukları, hava şartları gibi birçok etkenlere bağlı olurken bebeklerde belirli dönemlerde ishal görülmesi de normal bir durumdur. Bebeklerin bünyesi yetişkinlere göre de zayıf olduğu için ishal gibi bir durumda çok su kaybeder. Ateşlenme ile beraber bu kayıp giderek artar. Uzun süreli ishal durumunda sıvı kaybı da artacağı için bebekler muhakkak doktora götürülmeli ve bebeklerde ishal neden olur sorusuna doktorla birlikte yanıt aranarak gerekli tedaviler uygulanmalıdır. Bebeklerde ishal nasıl geçer ve ishale ne iyi gelir sorusunun yanıtı ebeveynler için önemlidir. Evde uygulayabileceği yöntemlerle ishali durdurabilirler. İşte bebeklerde ishal ilacı ve bitkisel yöntemler.
Bebeklerde ishale ne iyi gelir? Sorusunun yanıtını merak edenler için bir liste hazırladık. Bu önerileri uygulayarak bebeğinizdeki ishal sorununu çözebilirsiniz. Yöntemler bitkisel ve doğal olduğu için bebeğiniz için daha yararlı olacaktır. Her ihtimale karşı doktor önerisi ile kullanmanız tavsiye edilir. Bebeklerde alerji sorunu ortaya çıkabilir.
Bebeklerde ishali kesmek için ne yapmalı? İşte önerilen yöntemler…
Bebeklerdeki sindirim sistemi henüz besinlere karşı hazır olmadığı için ishal vakasının görülme olasılığı yüksektir. Ayrıca bağışıklık sistemindeki güçsüzlük kolay hastalanmalara yol açtığı için ishal de hastalığın belirtisi olarak ortaya çıkar.
Bebeklerde ishal belirtileri kusma, ateş, halsizlik, huzursuzluk, sürekli ağlama gibi durumlarla kendini gösterebilir. Diğer yandan şu etkenler ishale neden olur:
Bebekler yetişkin insanlara göre farklı şekilde ishal olurlar. Bebeklerde belirli dönemlerde görülebilirken yetişkinlerde belirli sebebe bağlı olmayan birçok etkene göre ishal olabilirler. Bebeklerde ishal çeşitleri; rota virüsü kaynaklı ishal, soğuk algınlığı hastalıklarına bağlı ishal, anne sütünün yaramamasına bağlı ishal, yiyecek ve içeceklere bağlı ishal olmak üzere sınıflandırılabilirler. Bunlar arasında en tehlikelisi rota virüsüne bağlı zehirli ishaldir. Bebeği susuz bırakarak ölüme kadar yol açabilir. Bebeklerin belirli dönemlerdeki aşıları düzenli olarak yapılmalıdır.
Bebekler ishal dönemimde çok su kaybederler. İlk önce sıvı dengesini korumak önemlidir. Yenidoğan bebeklerde ishal görülmesi normaldir. Yenidoğan bebeklerde dışkılama günde 7-8'e kadar çıkabilir. Sürekli devam eden ishal olursa doktora başvurulması gerekir.
Anne sütü alan bebekler daha çok emzirilmeli, anne sütü almayan bebeklerde ise su tüketimi arttırılmalıdır. Bebekler bu dönemde suyun tadını sevmeyebilirler. Bazı bebekler hiç su içmeyebilir. Böyle durumda mama ya da ek gıdaların içindeki su miktarı arttırılabilir. Örneğin; pirinç unu yapılırken su miktarı normale göre biraz daha arttırılabilir.
Bebeklerde mide bulantısı ve kusma gibi durumlar oluşabilir. Bu durumda yemek yemeye zorlanmamalı, ara öğünler uygulanarak azar azar yemekler yedirilmelidir. Bu sayede kilo kaybının önüne geçilmiş olunur.
Bebeklerin ishalini kesmek için doktor kontrolünde tavsiye edilen ishal kesen mamalar kullanılabilir. Düzenli saatlerde kullandığınızda ishal duracaktır.
Bebekler ishale kolay yakalandığı gibi çok kısa sürede de kurtulabilmektedirler. Genel olarak bebeklerde ishal 1 ila 3 gün içerisinde geçebilmektedir.
İshale Ne İyi Gelir? İshal Nasıl Geçer, İshali Kesen Doğal Yöntemler, En Çabuk Ne Keser?çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası