Sarı Mantar Zehirlimi

Mantar tutkunlarının yeni lezzetler deneyimlemek için tükettikleri mantarlardan biri de genellikle tirmit mantarı oluyor. Bulunması zor olan bu mantar eşsiz tariflerle hazırlandığında gayet lezzetli bir öğüne dönüşebiliyor. İşte herkesin tirmit mantarı hakkında bilmesi gereken o detaylar…

TİRMİT MANTARI NEDİR?

Bol sütlü, beyaz, yumuşak ve çok sıkı, sıkı etli, solucanlar tarafından nadiren saldırıya uğramış, neredeyse çürümeye karşı dayanıklıdır. Temmuz'dan Ekim'e kadar, yaprak döken, iğne yapraklı ağaçların altında veya karışım halinde; meşe, kayın, kestane, ladin, çam; kireçli veya killi bir eğilimi olan serin topraklarda yetişir.

TİRMİT MANTARI ZEHİRLİ Mİ, YENİR Mİ?

Tirmit mantarı bir yenilebilir mantardır. Aslında bu türün L. torminosus gibi diğer mantarları zehirlidir. Bunların yoğun bir balık kokusu vardır. Fakat piştikten sonra kısmen koku azalır. Mantarların besin değerleri üzerine yapılan bir araştırma, Lactarius volemus'un iyi bir protein ve karbonhidrat kaynağı olduğunu ortaya koymuştur.

TİRMİT MANTARI NEREDE YETİŞİR?

Kesilirse veya kırılırsa, mantar büyük miktarda kötü kokulu beyaz lateks üretir ve hava ile temas ettiğinde koyulaşır. Büyüme sırasında şapka genellikle şeklini değiştirir. Bu kimyasal bileşimi steroller ve ergosterol gibi bileşikler bulunmaktadır, bunlardan bazıları sadece mantar bu türün içinde mevcut olduğu görülmektedir. Tirmit mantarı Nepal'de satılan en popüler yabani mantar biridir. Sarı peveraccio, aynı zamanda Çin pazarlarında satılan birçok yenilebilir mantardan biridir. İtalya'da Lattario volemo adıyla da bilinir.

Dünyada den fazla &#;bilinen türü tespit edilmiş olan ve Coral Funguslar- Mercan Mantarları olarak tabir edilen Ramaria türü mantarların memleketimizde de zehirli ve zehirsiz 20 kadar türü kayıtlara geçmiştir. Bunlardan en çok rastlanılan bazı türler alfabetik olarak; Ramaria abietina, Ramaria aurea, Ramaria bataillei, Ramaria botrytis, Ramaria condensata, Ramaria flava, Ramaria formosa, Ramaria lutea, Ramaria pallida, Ramaria stricta, Ramaria versatilis’dir.

Mantarlar binlerce yıldır varlığını korusa da hala daha yenilebilir mantar çeşitleri hakkında yeterince bilgi sahibi olunmuyor. Asıl olarak ekosistemin döngüsü ve bitkilerin gelişimi açısından yüksek öneme sahip olan mantarlar yeri geliyor en lezzetli sofraların baş rolünü üstleniyor. Binlerce farklı türe ayrılan mantarların ne yazık ki tamamı yenilebilir mantar çeşitleri arasında yer almıyor. Zaman zaman öldürücü etkiye de sahip olabilen mantarların hangisinin yenilebilir hangisinin ise zehirli olduğunu bilmek oldukça önem arz ediyor.

Ankara’nın en iyi termal oteli Çam Otel olarak hazırladığımız yazımızda Türkiye’de yetiştirilen yenilebilir mantar çeşitleri neler listeledikten sonra faydalarını da sizler için anlatacağız. Yazımızı okuduktan sonra ülkemizin eşsiz doğasında karşılaşabileceğiniz mantar türleri hakkında yeterli bilgiye sahip olabileceksiniz.

Aynı zamanda Ülkemizde Yetişen Orman Meyveleri ve Faydaları başlıklı yazımızı okuyarak, ülkemizde yetişen bir diğer leziz tat hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

Türkiye’de Yetiştirilen Yenilebilir Mantar Çeşitleri

Mantar çeşitliliği açısından oldukça zengin bir ülke olan Türkiye birçok farklı mantar türüne ev sahipliği yapıyor. Temel olarak zehirli, yenilebilir, zehirli olmayan ama yenilemeyen olarak 3’e ayrılan mantar çeşitlerinin tamamına ülkemizin topraklarında rastlanıyor. Yaklaşık zehirli mantar türünün yanında ’e yakın yenilebilir mantar çeşidine sahip Türkiye’de doğada sık rastlanılan mantarların hangilerinin yenilebilir olduğuna geçebiliriz.

İmparator Mantarı

Türkiye’de genellikle Şile, Kandıra ve Göksu vadisi civarında bulunan imparator mantarı Güney Avrupa’da sevilen ve sık tüketilen mantar çeşitlerindendir. Keskin tadı sayesinde yemeklere oldukça leziz tatlar katan imparator mantarı Latince adını tahmin edilebileceği gibi Sezar’dan almasından dolayı dilimizde imparator mantarı olarak bilinir. Arasında zehirli olanlarında çıkabileceği için dikkat edilerek tüketilmesinde fayda vardır. 

Kuzu Göbeği Mantarı

Akdeniz ve Karadeniz’in kıyılarında yetişen halk arasındaki ismiyle höbelen şifalı mantar olarak da bilinir. Diğer yenilebilir mantarlardan en büyük farkı ise pişirilmeden çiğ haliyle yenilmesi gerektiğidir. Fransız mutfağında oldukça sık kullanılmasından dolayı da ekonomik değeri yüksektir. Fındık, kayın, akçaağaç ve karaağaçların altında tek tek bulunan kuzu göbeği mantarı zengin minerale sahip toprakları sever. 

İstiridye Mantarı 

Doğada kış aylarında geniş yapraklı ağaçların altında ortaya çıkan istiridye mantarı aynı zamanda yüksek oradan ticari üretimi de yapılan bir mantardır. Dünyada en çok yetiştirilen ikinci mantar türü olan istiridye mantarı büyük şapkası ve dalgalı kenarlarıyla oldukça eşsiz bir görünüme sahiptir. Izgaradan soteye her şekilde tüketilen istiridye mantarı enfes tadıyla sofraların vazgeçilmez lezzetleri arasındadır.

Kanlıca Mantarı 

Batı Karadeniz’de yaygın olan kanlıca mantarı 3 türe ayrılır. 3 türü de yenilebilir mantar çeşitleri arasında yer alan kanlıca mantarı birçok mantar türünden farklı olarak genellikle yağda kızartılarak tüketilir. Enfes lezzeti sayesinde en çok tercih edilen mantarlardan olan kanlıca mantarı ekonomik olarak da oldukça yüksek değere sahiptir. 

Kültür Mantarı

Dünyanın en çok yetiştirilen mantarı olan kültür mantarı market raflarında, tariflerde en sık karşılaşılan mantar türüdür. Nemli ve sıcak havaları sevmesi nedeniyle neredeyse tüm dünyada yetiştirilebilen yenilebilir mantar çeşitleri listesinde olan kültür mantarı ülkemizin de farklı bölgelerinde yetiştirilir.

Tamamen beyaz renkte olan yapıları sayesinde diğer mantarlardan ayırt etmesi oldukça kolaydır. Sindirim sistemini desteklemesinden antioksidan içermesine vücuda birçok katkısı olur.

Pestik Mantarı

İtalyan mutfağında bilinen ismiyle porcini oldukça yüksek lezzete sahip bir mantardır. Yüksek fiyatlarla market raflarında yerini alan pestik mantarı Batı Karadeniz’de fazla yağış alan ve zengin minerallere sahip topraklarda yetişir. Çörek mantarı adıyla da bilinen pestik mantarı, eklendiği yemeklerin lezzetini kolaylıkla artırabilir. 

Tirmit Mantarı 

İlk çıkmaya başladığında sarı olan rengi zaman geçtikçe ve büyüdükçe kırmızıya dönen tirmit mantarı yoğunluklu olarak Karadeniz bölgesinde görülür. Oldukça zahmetsiz pişirilmesi sayesinde pratik şekilde sofralara lezzet katılabilir. Yemeklere katılmasının yanı sıra aynı zamanda ara sıcak olarak da servis edilebilir. Görüntüsü ile de iştah açıcı olan tirmit mantarına doğada kolaylıkla rastlanılabilir.

Borazan Mantarı

Görüntüsünün korku yaratabilecek olmasından dolayı genellikle zehirli olduğu düşünülen borazan mantarı koyu rengi ve borazana benzeyen yapısının aksine yenilebilir mantar çeşitleri arasındadır. Ege bölgesinde sık görülen bu garip şekilli mantar sebze yemeklerinde sık tercih edilir. Oldukça lezzetli olmasının yanı sıra az bulunması da borazan mantarın fiyatını yükseltmektedir.

Kıvırcık Mantarı

Beyaz bir marula benzeyen görüntüye sahip olan kıvırcık mantar saçaklı yapısıyla diğer mantar türlerinden gözle görülür şekilde ayrılır. Akdeniz bölgesinde görülen bu garip şekilli mantar yapısından dolayı içinde toz tutmaya oldukça yatkındır. Yenilebilir olan fakat tüketmeden önce oldukça iyi yıkanması gereken kıvırcık mantar aynı zamanda çam mantarı olarak da bilinmektedir.

Bal Mantarı

Sarı rengi dolayısıyla bal mantarı olarak adlandırılan ve oldukça hızlı şekilde çoğalabilen bu mantar türü hızlı bir şekilde yetişir. Çoğu ormanda yer alan ve tat olarak da kültür mantarına benzeyen bal mantarı yüksek oranlarda tüketildiğinde sağlık problemlerine yol açabilir. 

Türkiye’de Yetişen Mantarların Faydaları

Dünya genelinde ve ülkemizde en sevilen besinlerin başında yer alan yenilebilir mantar çeşitleri vücudumuz için birbirinden farklı faydalara sahiptir. Hem lezzetli hem de besleyici olmalarının yanı sıra vücudumuz için fayda sağlamaları mantarların yemek için sık şekilde tercih edilmelerinin ana sebeplerindendir. Gelin mantarların faydaları neler bakalım.

• Mantarlar yüksek oranda içerdikleri A, D, B, E, K ve P vitaminleri sayesinde bağışıklık sisteminin korunmasını ve hastalıklara karşı direnç geliştirilmesini sağlarlar.
• Düzenli mantar tüketmenin vücudumuza olan bir diğer katkısı vücut için gerekli folik asit ve demirin karşılanarak kansızlık problemlerinin giderilmesine katkı vermesidir.
• Düşük kalorili olmaları sayesinde diyet yapanların en favori besinlerinden olan mantarlar metabolizmayı aktif hale getirir ve zayıflama sürecini hızlandırır.
• Vücudun zararlı maddelerden arınmasını sağlayan antioksidanlar mantarların içerisinde yüksek oranda bulunur. Bu yüzden mantar tükettiğinizde vücudunuzda biriken fazla su ve toksinler atılmaya başlanır.
• Lifli bir besin olması sebebiyle kan şekerini dengeler, zamansız acıkmaların önüne geçer. 
• İçerdiği vitaminlerin vücudumuza bir diğer katkısı kalp ve damar sağlığının korunmasına olur.

Türkiye’de yetiştirilen yenilebilir mantar çeşitleri ve vücudumuza olan faydalarını anlattığımız yazımızın sonuna geldik. Siz de yazımızda listelediğimiz yenilebilir mantar çeşitlerini deneyerek damak zevkinize en uygun olanları rahatlıkla bulabilirsiniz.

Bu enfes lezzete sahip mantar türlerinin bazılarına onlarca farklı ağaca ev sahipliği yapan Soğuksu Milli Parkı’nda rastlamak mümkün. Çam Otel ormanın en güzel yerlerinden birinde bulunan konumu sayesinde sizlere yürüyüşlerinizde bu mantar türlerine rastlamayı ve eşsiz lezzetleri deneyimlemeyi sunuyor. Sizler de bu keyifli deneyimi yaşayabilmek için Çam Otel’e rezervasyon yaptırabilirsiniz.

Aynı zamanda birçok farklı konu hakkında bilgilendirici yazılarımızın yer aldığı blog sayfamızı da ziyaret edebilirsiniz.