Paralel Bağlı Devre Direnç Hesaplama
*Her bir devre elemanının gerilimi (volt), toplam gerilime eşfunduszeue.info Gerilim UT = U1=U2=U3
*Toplam akım şiddeti (amper), her bir devre elemanının çektiği akım şiddetlerinin toplamına eşittir. Toplam Akım Şiddeti I T = I1+I2+I3
*Toplam direnç formülü ise şöyledir: Toplam Direnç: 1/RT = 1/R1+1/R2+1/R3
Paralel devrenin detaylı özellikleri ve açıklamaları:
*Her bir devre elemanının gerilimi (volt), toplam gerilime eşittir. Yani gerilim her yerde aynıdır. Örneğin aküde 12 volt gerilim ölçülürse, paralel bağlı lambalarda da 12 volt gerilim ölçülür.
Toplam Gerilim UT = U1=U2=U3
*Toplam akım şiddeti (amper), her bir devre elemanının çektiği akım şiddetlerinin toplamına eşittir.
Toplam Akım Şiddeti I T = I1+I2+I3
Paralel Devrede Akım Şiddetinin (Amper) Hesaplanması
Motorlu araçlardaki elektrik tesisatında, tüm elektrikli alıcıların elektrik kaynağı aküdür. Araçtaki her alt elektrik tesisatı, kendi içinde seri bağlıdır. Fakat tüm araç tesisatı göz önüne alındığında, tüm elektrikli sistemler birbirine paralel bağlıdır. Yani bir far lambası devresi seri bağlıdır, fakat far tesisatı, sinyal tesisatına paralel bağlıdır. Yani sinyaller arızalanınca, farlar bundan etkilenmez, yine onlarca alt elektrik devresinde, birbirlerine paralel bağlı olduklarından, elektrik gerilimi eşit dağılır (12 volt). Her donanımın elektrik tesisatında gerilim 12 volttur. Fakat akım şiddeti (amper) bölünür, tüm tüketicilerin çektiği akım (amper), toplam akım, akü amperinden çekilir. Örneğin kalorifer 7 amper, farlar 5 amper, silecekler 8 amper; toplam çekilen akım 20 amper (Birinci Kirchhoff (Kirkof) Kanunu).
Birinci Kirchhoff (Kirkof) Kanunu: Elektrik akımı elektronların hareketidir, paralel devrede, kablo tesisatı bir düğümden paralel hatlara (dallara) ayrılırlar ve daha sonra tekrar birleşerek bataryanın eki kutbuna ulaşırlar. Paralel devrede kollara ayrılan elektrik akımı, bu kollarda &#;kısmi akım&#; meydana getirir. Kollara ayrılıp akan elektronlar, yok olamayacağına göre, kollar birleştiğinde tekrar elektronlar da burada toplanır. Kirchhoff kanunu der ki, kısmi akımların toplamı, toplam akıma eşittir. ITop= I1 + I2 + I3&#;
Paralel devrede gerilim tüm hatlarda eşittir. Elektrik akımı (amper), dirençlerin büyüklüğüyle ters orantılı olarak dağılır. Yani küçük dirençten büyük akım geçer. Büyük dirençten küçük akım geçer.
Birinci Kirchhoff (Kirkof) Kanunu: Buna &#;Düğüm Kuralı&#; da denir. Paralel devrede, paralel kolların oluştuğu düğüm noktalarındaki akımların toplamı sıfırdır. Burada düğüme gelen akım pozitif, düğümden çıkan akım negatif olarak alınır. I1 + I2 + I3 -ITop= 0
Paralel Devrede Akım Şiddeti (amper) ve Direnç İlişkisi
Örneğin direnci daha düşük bir lamba varsa, daha çok oradan akar, yani o lambanın çektiği akım daha fazla olur. Mesela paralel bağlı 3 adet lamba olsun, bir iletken tel ile 4. Paralel hat çekilirse, akımın tamamı bu telden geçecektir, çünkü bu iletken telin direnci çok çok azdır. Bu durumda diğer lambalardan akım geçmeyeceği için sönecektir. Bu durumunun aslında kısa devrenin tanımı olduğu da görülmektedir.
Paralel devrede akımın daha düşük dirençli devre elemanından daha fazla geçmesini, su tesisatı örneğiyle de açıklayabiliriz. Bir su borusu 3 kola ayrılsın ve daha sonra tekrar birleşsin, iki su borusu çapı küçük olsun, bir boru ise çok kalın olsun, bu durumda suyun akışı daha büyük çaplı borudan gerçekleşecektir, küçük çaplı dar borulardan daha az su akacaktır. Akan suyun toplam miktarı ise değişmez ve her bir boru hattından akan suyun toplam miktarına eşittir.Tıpkı elektrik akımının yapacağı gibi.
Örneğin araçlarda kullanılan çift flamanlı stop (fren) ve park lambası. Tek bir ampul içerisinde birbirine paralel bağlı iki adet ampul teli (flaman) bulunur.
Parklar açıldığında daha ince telli olan ve direnci daha yüksek (3ohm) olan park lambası teli yanar, daha az akım (amper) çeker, daha sönüktür. (Yüksek direnç, düşük akım çeker)
Fren pedalına basıldığındaysa, daha kalın telli ve direnci daha düşük (1ohm) olan tel yanar, daha çok akım çeker, daha parlaktır. (Düşük direnç, yüksek akım çeker)
Bu durum ohm kanunu formülüyle de açıklanabilir. V=IxR olduğuna göre I= V/R olur, yani akım eşittir gerilim bölü direnç, gerilim 12Volt sabit olduğuna göre, direnç arttıkça akım şiddeti düşer, direnç azaldıkça akım şiddeti artar. Paralel bağlı devrede her bir devre elemanı için I=V/R formülü uygulanırsa, her birinin çektiği akım hesaplanabilir.
Motorlu araçlarda (otomobillerde) bulunan onlarca elektrik devresi, örneğin; park lambası, stop lambası, sinyal, fan, far devresi, hepsi aküden beslenir ve araç tesisatı göz önüne alınırsa bir birlerine göre bir paralel devre oluştururlar. Farlar bozulduğunda fan çalışması etkilenmez, tümü 12 volt gerilimle beslenir, çektikleri akım (amper) toplam olarak aküden (alternatörden) karşılanır.
*Toplam direnç formülü ise şöyledir: Toplam Direnç: 1/RT = 1/R1+1/R2+1/R3 bu formüldeki RT değeri bize toplam direnci verir.
Paralel bağlı devrede birden fazla devre elemanı paralel olarak bağlanmıştır ve her birinin direnci farklı farklı (aynı da) olabilir. Tüm dirençlerin toplamı (RT) (yani eşdeğer direnç), her zaman, devredeki en düşük direnç değerine sahip elemanın direncinden daha küçüktür.
Paralel Devre Eşdeğer (Toplam) Direnç Hesaplaması
Paralel bağlanmış dirençlerin eşdeğer direnci (toplam direnci) hesaplandığında. Eşdeğer direnç her zaman, paralel bağlı dirençlerin ayrı ayrı en küçük değerinden daha düşüktür.
Örnek: R1= 3 ve R2 = 8 ohm&#; luk iki direnç paralel bağlanmış olsun ve 12 V gerilimle beslensin.
I1 ve I2 akımlarını, toplam akımı, R1 ve R2 yerine geçen toplam direnci hesaplayınız.
UT=U1=U2 Devre gerilimi her bir elemana eşit uygulanır.
Ohm kanunu her bir devre elemanına teker teker uygulanarak, I akım şiddeti değerleri bulunur.
U=I.R ise I=U/R formülünden;
I1=U/R> I1=12/3 -->I1=4 amper
I2= U/R> I2=12/8 -->I2= 1,5 amper
Toplam akım: IT= I1 + I> IT= 4 + 1,5 -->IT= 5,5 amper.
Eşdeğer (toplam) direnç;
1/RT = 1/R1 +1/R2--> 1/RT = 1/3+ 1/8 -->1/RT=11/>RT=24/11 -->RT= 2,18 ohm
Seri ve Paralel Devre Arasındaki Farkları
Seri devrede akım şiddeti eşittir. Gerilimler toplanır.
Paralel devrede gerilimler eşittir. Akımlar toplanır.
Paralel Devrede Akım Şiddetinin Hesaplanması ve Kirşof Kanunu
Paralel elektrik devresinde, toplam akım şiddeti, kollara ayrılan akım şiddetlerinin toplamına eşittir. Kirşof kanununa göre (kirşof düğümler kuralı); paralel devrede bir düğümden giren akım, kollara ayrılan akımların toplamına eşittir.
(Bkz: Seri Elektrik Devresi)
(Bkz: Hesaplama Örnekleri)
Ana konu (Bkz: Temel Elektrik- Elektriğin Esasları)
Eşdeğer Diren&#; Nedir? Eşdeğer Diren&#; Nasıl Hesaplanır, Form&#;l&#; Nedir?
Bir devre içinde birden fazla direnç ile birlikte akım ve potansiyel fark değişik davranışlar göstermeye yardımcı olur.
Eşdeğer Direnç Nedir?
Eşdeğer direnç, aslında fiziksel olarak var olmayan ama matematiksel olarak çalışan dirence denir. Yapılan bu matematiksel hesaplama sonucunda birlikte bir devre içinde birden fazla direnç oluştuğunda, eşdeğer direnç üzerinden dengeleme yapılır. Bu durum ise, seri direnç ya da paralel direnç üzerinden değişkenlik gösterir.
Özellikle de gerilim ve akım hesaplaması için eşdeğer direnç kullanılır. Aynı zamanda etkin bir çözüm yöntemi sağlar. Bu sayede herhangi bir devre içinden ne kadar direnç ya da dirençlerin geçeceği konusunda değer bilinir.
Eşdeğer Direnç Nasıl Hesaplanır?
Eşdeğer direnç hesaplamaları iki farklı şekilde yapılır. Bunlardan birisi de seri bağlı dirençler bir diğeri ise paralel bağlı olan dirençlerdir. Seri bağlı dirençlerde elemanlar uç uca bağlanarak bir üretici bağlandığı zaman seri devre oluşur.
Eşdeğer Direnç Formülü Nedir?
Genel seri bağlama formülü şu şekildedir;
Rt = R1 + R2 + R3 + R4 + R5
Paralel bağlama formülde şu şekilde yapılır;
Rt = R1 x R2 x R3