Kilo Kaybettiren Ilaçlar

60 yıllık Amerikan diyet firması WeightWatchers, bu hafta, sayıları giderek artan çevrimiçi abonelerine obezite giderici ilaç reçetesi yazan doktorları bünyesinde bulunduran bir telesağlık şirketini satın alacağını duyurdu.

WeightWatchers'ın telesağlık firması Sequence ile yaptığı milyon dolarlık anlaşma, kilo verdiren reçeteli ilaç piyasasının kızıştığının son göstergesi oldu. Ozempic gibi şeker hastalığı ilaçları, kilo verdirici olarak onaylanmış olmasa bile ünlü kişiler tarafından kilo vermeye yardımcı olduğu gerekçesiyle sosyal medyada aylardır övülüyor. Aşırı talep nedeniyle piyasada Ozempic sıkıntısı yaşanıyor.

WeightWatchers, yaklaşık 3 buçuk milyon abonesine, spor ve diyet gibi kilo vermede etkili olan davranışsal değişikliklerin ötesine geçen yeni nesil ilaçlar sunmaya başlayacak. Obezite uzmanları, ilaçların, Amerika'da yetişkinlerin yüzde 42'sini etkileyen aşırı şişmanlık tedavisinde devrim yapabileceği görüşünde.

Yeni diyet ilaçları nedir?

Kilo vermeye yardımcı olduğu öne sürülen söz konusu reçeteli ilaçlar, GLP-1 agonistler olarak bilinen ilaç sınıfına ait. Bu ilaçlar arasında en popüler olan Ozempic ve Wegovy, semaglutide adlı ilacın farklı dozlarını içeriyor.

6 yıldır Tip 3 şeker hastalığının tedavisinde kullanılan Ozempic, kilo verdirici olarak onaylanmış bir ilaç değil. yılında yetişkinlerde obezite tedavisi için onay alan Wegovy ise geçen yıl 12 yaş ve üzerindeki çocuk ve ergenlerde görülen obeziteyi tedavi için onaylandı.

Doktorlar, bu ilaçları sadece şeker hastası olan kişilere ya da başka sağlık sorunları da olan obez ya da şişman kişilere yazıyor. Bu ilaçların çoğu, haftalık enjeksiyon şeklinde uygulanıyor.

Geçen yıl tedarikte yaşanan sorunlar ve hızla artan talep nedeniyle bu ilaçlara erişim zorlaşmıştı. Ancak ilaç üreticisi Novo Nordisk, ilaç stoklarının yenilendiğini bildirdi.

İlaçlar nasıl kilo verdiriyor?

Bu ilaçlar, yemek yedikten sonra harekete geçen bir sindirim hormonunu taklit ediyor ve insülin salgılama hızlanıyor. Karaciğerde şeker üretimi engelleniyor ve iştah baskı altına alınıyor.

Tirzepadite kimyasal adlı yeni bir ilaç ise daha büyük etki göstermek için iki hormonu birden taklit ediyor. İlaç firması Eli Lilly tarafından imal edilen ve Mounjaro ticari adıyla satılan bu yeni ilaç, şimdi şeker hastalığı tedavisi için de onay aldı. Ancak ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), ilacın obezite tedavisi onayı alması için değerlendirme süresini hızlandırdı. İlkbahar aylarında FDA'in değerlendirmesinin sonucunu açıklaması bekleniyor.

İştahın azalması ve tokluk hissinin artmasıyla birlikte bu ilaçları kullananlar daha az yiyor ve kilo veriyor.

İlaçlar ne kadar etkili?

Yapılan bir klinik deneyde Wegovy alan yetişkinlerde, beden ağırlıklarının yüzde 15'i oranında kilo kaybı olduğu gözlendi. Ergenlerdeki kilo kaybıysa beden ağırlıklarının yüzde 16'sı oranında oldu.

Halen çalışmaları devam eden Mounjaro'nun klinik deneyinde kullanılan doza göre beden ağırlığının yüzde 15 ila 21'i arasında kilo kaybı görüldü. Deneyde plasebo alan gruptaki kilo kaybı yüzde 3 oranında gerçekleşti.

Sadece diyet ve egzersiz yetersiz mi?

Cornell Üniversitesi bünyesindeki Weill Cornell Tıp Merkezi Kapsamlı Kilo Kontrol Merkezi Direktörü Dr. Louis Aronne, sadece diyet ve egzersiz uygulanan tipik bir kilo verme programında katılımcıların üçte birinin beden ağırlıklarının yüzde 5 ya da fazlasını kaybettiklerini söylüyor.

Dr. Aronne, insan bedeninin daha az yemek yemeye verdiği biyolojik tepkiler nedeniyle çoğu kişinin kilo vermekte zorlandığını kaydediyor. Açlık hissini arttırmak ve beden kitlesini korumak amacıyla kalori alımı azaldığında bazı hormonlar devreye giriyor.

Dr. Aronne, "Gerçek bir fiziksel olgu var. Bedeniniz kilo vermenizi engellemek için eşgüdümlü bir direniş mekanizması ortaya koyuyor" diyor.

İlaçların yan etkileri nelerdir?

Bulantı, kusma, ishal, mide ağrısı ve kabızlık gibi kısa süreli sindirim sistemi sorunları, bu ilaçların en sık rastlanan yan etkileri.

Olası diğer yan etkiler arasında tiroid tümörleri, kanser, pankreas enflamasyonu ile böbrek, safra kesesi ve göz sorunları bulunuyor. Ailesinde bazı tiroid kanserleri geçmişi olan ya da nadir rastlanan genetik endokrin bozukluğu olanlarınsa bu ilaçları almamaları tavsiye ediliyor.

Tüketiciler nelere dikkat etmeli?

Michigan Üniversitesi'nden endokrinoloji uzman Dr. Amy Rothberg, bu yeni ilaçların, kilo vermede çok yönlü yaklaşımın etkili bir parçası olabileceğini söylüyor. Dr. Rothberg, aynı zamanda Rewind adlı sanal kilo kontrolu ve şeker hastalığı programını yönetiyor.

Ancak uzman, WeightWatchers gibi programların abone sayısını ve buna bağlı olarak karı arttırma odaklı olmasından kaygılanıyor.

Dr. Rothberg, "Umarım gerekli önlemleri alırlar ve ilaç kullanan hastaları yakından takip ederler" diyor.

Hastaların bu ilaçları hedeflenen amaç için almalarının önemli olduğunun altını çizen Dr. Rothberg, hastaların bu ilaçları almamalarını gerektirecek durumların tespiti ve yan etkilerin takibinin yapılması gerektiğini vurguluyor.

Kilo verme ürünlerindeki popüler etken maddelerden bazıları (Ephedra, Hydroxycut, Fenfluramin, Sibutramin); artan kalp atış hızı, yüksek tansiyon, huzursuzluk, ishal, uykusuzluk, böbrek sorunları, karaciğer hasarı ve rektal kanama gibi zararlı yan etkiler nedeniyle FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) tarafından yasaklanmıştır. 

Çarpıcı kilo kaybı vaat eden promosyon malzemeleri gerçekçi değildir. Diyet veya egzersiz olmaksızın “kolay” kilo vermek çoğu insan için imkansızdır. Bitkisel/doğal olanlar dahil reçetesiz satılan diyet takviyelerinin en büyük riski, bir ürünün içerdiği maddelerden her zaman emin olmamaktır. Şayet üreticiler tüm aktif bileşenleri etiketlerinde listelemediyse ne içtiğimizi bilmek mümkün değildir. Piyasadaki tüm kilo verme ürünleri güvenlik açısından test edilmediğinden her bir üründeki içerdiği her bileşenin güvenli olduğuna dair bir garanti yoktur. Birçok kilo kaybı takviyesi sibutramin, rimonabant, fenitoin ve fenolftalein gibi tehlikeli ve yasa dışı maddeler ile kontamine edilmiştir. Güvenliğinizi sağlamanın en iyi yolu, herhangi bir kilo kaybı takviyesi almadan önce bir sağlık uzmanına danışmaktır. 

Herhangi bir diyet takviyesini önerilen dozdan fazla almak, normal veya düşük kilolu iseniz tavsiye edilmeyen bir diyet takviyesi kullanmak, reçeteli zayıflama ilaçlarını doktor gözetimi olmadan almak, birden fazla kilo verme takviyesini bir arada kullanmak, diyet haplarını diüretiklerle veya laksatiflerle birleştirmek ve diyet takviyelerini yasa dışı kokain veya metamfetamin gibi uyarıcılarla içmek son derece tehlikelidir ve çoklu organ yetmezliğiyle sonuçlanabilmektedir. 

Kilo verme ilaçları için doğru adaylar şayet diyet veya egzersiz ile kilo veremediyse; beden kitle indeksi 30 üstü olanlar ya da beden kitle indeksi 27 üstü olup beraberinde diyabet, yüksek tansiyon, eklem problemleri ve uyku apnesi gibi obezite kaynaklı ciddi tıbbi bir sağlık sorunu olanlardır. Bu bireylerde uzun süreli kullanım (12 haftadan fazla) için onaylanan zayıflama ilaçları ve yaşam tarzı değişikliklerinin kombinasyonu önemli ölçüde kilo kaybı sağlar. Bu ilaçlarda mide bulantısı, kabızlık veya ishal gibi hafif yan etkiler yaygın görülebilmektedir. Pek çok insan kilo verme ilaçlarını bıraktığında kaybettikleri kiloların bir kısmını geri alır, bununla birlikte sağlıklı bir yaşam tarzı benimsenmesi kilo alımını sınırlandırmaya yardımcı olacaktır. İştahı azaltarak ve/veya tokluk hissini artırarak ya da yağ emilimine müdahale ederek çalışan onaylanmış kilo verme ilaç etken maddeler: naltrekson/bupropion, liraglutid, orlistat ve fentermin /topiramattır.

Kilo verme ilaçları, kilo vermeye kolay bir yanıt değildir. Sadece onaylanmış ilaçlar doktor kontrolünde bahsettiğimiz kategorideki bireyler için kilo vermek ve sağlığı iyileştirmek için gerekli yaşam tarzı değişikliklerini yapmalarına yardımcı olabilir. 

ABD merkezli ilaç şirketi, Eli Lilly & Co, kişilerin vücut ağırlıklarının yüzde 21'ini vermelerini sağlayan yeni bir ilacın ilk testlerinin tamamlandığını duyurdu. Eğer ilaç onay alırsa, , bu kadar yüksek düzeyde kilo kaybı sağlayan ilk ilaç olacak.

ABD merkezli olan ve ülkede faaliyet gösteren ilaç şirketi Eli Lilly & Co tarafından üretilen obezite ilacı tirzepatidin hakkında yapılan araştırmalar, ilacın kişilerinin vücut ağırlıklarının yüzde 21’ini vermelerini sağladığını ortaya koydu.

Şirket tarafından yayımlanan sonuçlara göre, ilaç kullanan kişilerin yaklaşık 23 kilo verdiği belirlendi. Şirket, kilo kaybının 15 ila 23 kilogram arasında değiştiğini açıkladı.

Şirketteki tirzepatide obezite programının kıdemli tıbbi direktörü Nadia Ahmad, ilacın, bu kadar yüksek düzeyde kilo kaybı sağlayan ilk ilaç olduğunu söyledi. Ahmad, “Obezite tedavisi için yepyeni bir çağda olduğumuzu doğruluyor.” ifadelerinde bulundu.

İŞTAHI BASTIRIYOR

Haftada bir kez enjekte yoluyla alınan tirzepatid, uzun süredir test ediliyordu. Hükümet istatistiklerine göre, ABD’li yetişkinlerin yaklaşık dörtte üçü, onları obez veya aşırı kilolu aralığa sahip. Bununla birlikte, kilo verme tedavileri ülkede yeterince kullanılmıyor.

Lilly’nin tirzepatidi, GLP-1 ve GIP adlı iki bağırsak hormonunun etkilerini taklit ederek, iştahı bastırıyor ve vücudun kendi enerjisini tüketmesini tetikliyor. Ahmed, ilacın yan etkilerinin çok az düzeyde olduğunu ve bunların mide bulantısı ve ishalle sınırlı olduğunu vurguladı.

Yetkililer, ilacın tam onayı için Amerika Birleşik Devletler Gıda ve İlaç Dairesi’ne başvuracaklarını da açıkladı.

Eğer bir sağlık sorununuz varsa, doktorunuza danışmanızı öneriyoruz… 

ABDAmerikaEvrimHükümetobezobeziteSağlık