Kronoloji Nedir

Kronoloji bugün bilinen tarih olarak adlandırılan tarihsel süreci beli bir sıra yani zaman içinde düzenler. Böylece biz olayların, olguların aslında ne zaman gerçekleştiğini biliriz. Buradaki zaman kritik noktadır ve hedeftir. Daha genel ifadeyle tarihle ilgili edindiğimiz her yeni bilgi kendi konusu içinde kronolojik sıralamalarda tarihsel yerini alır. Peki kronoloji biliminin sağladığı faydalar nedir? Kronoloji örnekleri nelerdir? Kronoloji hazırlamanın ne tür faydaları vardır? İşte kronoloji ile ilgili bilinmeyenleri sizler için derledik.

Kronoloji Nedir?

Kronoloji olayları zaman içindeki oluş sıralarına göre düzenleme bilimidir. Kronoloji kelimesi eski Yunancadaki “chronos” zaman, “logos” mantık sözcüklerinden türetilmiştir. Bu bilim, zaman ölçümü olarak bilinen kronometri ve tarih yazımına dayanır. Eskiden yaşamış canlıların yaşını tahmin etmek için kullanılan radyo karbon tarihleme tekniği, kronoloji alanında da kullanılmaktadır. Aynı şekilde, dendrokronoloji, ağaçların yaşını, odunlarındaki çeşitli büyüme halkalarının ve iklimsel değişimleri yansıtan bilinen referans dizileriyle ilişkilendirilmesi yoluyla tahmin eder. Dendrokronoloji, radyo karbon tarihleme eğrileri için bir ölçümleme referansı olarak kullanılır.

Kronoloji tarihçi için kritik öneme sahip olmakla birlikte, kronoloji belirleme yöntemleri başta astronomi, jeoloji, paleontoloji ve arkeoloji olmak üzere birçok bilim dalında kullanılmaktadır. Yazılı tarihin yokluğunda, yüzyılın sonlarında arkeologlar çanak çömlek teknikleri ve stillerine dayalı göreceli kronolojiler geliştirebileceklerini keşfettiler. Mısırbilim alanında William Flinders Petrie, mezarlarda tek bir zamanda bir araya getirilmiş çağdaş eser gruplarını kullanarak ve Mısır'ın en erken tarihsel evrelerinden geriye doğru metodik olarak çalışarak, hanedan öncesi Neolitik dönemlere nüfuz etmek için sıralı tarihlendirmeye öncülük etmiştir. Bu tarihleme yöntemi serileme olarak bilinir.

Kronoloji Neyi İnceler?

Kronoloji esası itibariyle bir belgeleme metodudur denebilir. Tarihsel süreçleri belgelerken kullanılan bu yöntem özellikle tarih araştırmacıları ve arkeologlar tarafından sıkça kullanılır. Tarihsel olayları, belgeleri, buluntuları gerçekleşme ve var olma bakımından tarihsel süreklilik içerisinde sıralama yöntemi kronolojidir. Dolayısıyla kronoloji bilimsel yöntemleri kullanarak geçmişteki objelerin, belgelerin ait oldukları tarihi bulmaya çalışır ve onları kronolojik olarak sıralar. Peki kronolojik zaman nedir?

Kronolojik Zaman Nedir?

Kronolojik zamanda, zamansal olguların, olayların oluş sırasına göre sıralanması kastedilmektedir. Bir nevi sıralı zaman veya zamanın sürekliliği dâhilinde sıralanması da denilebilir.

Kronoloji Biliminin Sağladığı Faydalar

Kronoloji biliminin en öneli faydaları şüphesiz tarih alanında olmaktadır. Tabi ki kronoloji yalnızca tarih alanında değil hemen hemen hayatın ve bilimin tüm alanlarında kullanılır ve hayati öneme sahiptir.

Kronoloji Hazırlamanın Ne Tür Faydaları Vardır?

Belirli bir konuya ait olguların oluş sıralarına göre düzenlenmesi o konuyla ilgili daha net bir görüş kazanmamızı sağlar. Kronoloji zamana yayılmış araştırma bulgularını, tarih, arkeoloji gibi, oluş sırasına göre düzenleyerek konunun bütünselliğinin algılanması ve ortaya konmasına yardımcı olur.

Kronoloji Örnekleri

Kronoloji örneğini insanlık tarihinden vermek gerekirse orta paleolitik (eski taş devri) dönemde insanlığa ait bilgilerin sıralaması şu şekilde olacaktır;

• yıl önce: Fas 'da Homo sapiens'in olası ilk görünüşü.
• yıl önce: "Y kromozom Âdem'i". Sadece erkekleri (baba) takip eden en yakın ortak ata.
• yıl önce: Neandertal insanın ilk görünüşü
• yıl önce: Batı Asya'da modern insan olması (Misliya mağarası)
• yıl önce: "Mitokondriyal Havva". Sadece kadınları (anne) takip eden en yakın ortak ata.
• yıl önce: (Etiyopya), anatomik modern insanlar ortaya çıkmıştır.
• yıl önce: Homo Sapiens İdaltu (Sapiens’in bir alt türü)
• yıl önce: İnsanlar ilk defa bu tarihte tekstil eşyası giymeye başladılar.
• yıl önce: Afrika'nın Halkı.
• yıl önce: Eemian buzullar arası dönemin zirvesi.
• – yıl önce: Kuzey Afrika'da, Sahara Çölü bölgesi ıslak ve bereketliydi.
• yıl önce: Fas'taki Taforalt 'dan küçük delikli deniz kabuğu boncukları dünyanın herhangi bir yerinde bulunan kişisel süs eşyası yapımının en erken kanıtıdır.
• yıl önce: Toba Yanardağı neredeyse insanlığın soyunu tüketen süper volkan patlaması gerçekleşti. Tüm Dünya'da yaklaşık kişi kalmış olabilir.
• yıl önce: Blombos Mağarası, Güney Afrika'dan soyut sanat veya sembolik sanatın en eski örneği — ızgara veya çapraz kapak desenleriyle kazınmış taşlar.
• ila yıl önce: Khoisanid Güney Afrika'dan Doğu Afrika'ya geri göç.

YAŞAM ÖYKÜSÜNDEKİ OLAYLAR DİZİNİ ()

19 Mayıs - Ali Rıza Efendi ile Zübeyde Hanım'ın "MUSTAFA" adını verdikleri çocukları, Selanik Kasımiye Mahallesi, Islahane Caddesi'ndeki evde, bugün müze olarak kullanılan iki katlı pembe evde dünyaya geldi.

- Mustafa çok kısa bir süre Mahalle Okulu'nda okuduktan sonra, modern eğitim yapan Şemsi Efendi İlkokulu'nu bitirdi. Babası ölünce, annesiyle dayısının çalıştığı çiftliğe gitti. Orada tarla bekledi, daha sonra annesiyle Selanik'te oturan teyzesinin yanına döndü. Burada kısa bir süre Mülkiye Hazırlık Okulu'na devam etti.

- Küçük Mustafa, Selanik Askeri Okulu'na (rüştiye'ye) girdi. Sınıfta aynı adı taşıyan Matematik Öğretmeni Mustafa, sınıf birincisi olan küçük Mustafa'nın adını "Mustafa Kemal" olarak değiştirdi.

- Mustafa Kemal, Manastır Askeri Okulu'na (idadiye) girdi.

13 Mart - Mustafa Kemal, İstanbul'da Harp Okulu'na girdi.

10 Şubat - Mustafa Kemal, Harp Okulu'ndan mezun oldu. Kurmay Okulu'nda öğrenci iken tarihsel konulara ilgi duydu. Bu sıralarda kimi arkadaşlarıyla el yazısı bir dergi çıkardı.

11 Ocak - Mustafa Kemal, Harp Akademisi'nden Kurmay Yüzbaşı rütbesi ile mezun oldu. Merkezi Şam'da bulunan 5. ordu emrine verildi.

- Mustafa Kemal, arkadaşlarıyla Şam'da "Vatan ve Hürriyet Cemiyeti'ni" kurdu.

- Mustafa Kemal, gizlice Selânik'e giderek, bu cemiyetin orada bir şubesini açtı.

13 Nisan - Mustafa Kemal, Selanik'te bulunduğu sırada, İstanbul'da, 31 Mart Olayı oldu. Mahmut Şevket Paşa komutasındaki Hareket Ordusu, Selanik'ten İstanbul'a yürümeye başladı. Mustafa Kemal, bu ordunun kurmaybaşkanı idi.

22 Eylül - Mustafa Kemal, Selanik'te toplanan İttihat ve Terakki Kongresi'ne katıldı. Burada yaptığı konuşmada: "Devletin iç ve dış tehlikelere karşı koyabilmesi için güçlü bir orduya ve partiye ihtiyacı bulunduğunu, fakat bunların ayn ayrı çalışması gerektiğini" söyledi. Bu görüşünden dolayı ittihatçılarla arası açıldı.

- Mustafa Kemal, Arnavutluk isyanının bastırılmasında kurmay başkanı olarak görev yaptı. Aynı yıl içinde, Fransız ordularının manevralarını " izlemek üzere bir askerî heyetle Fransa'ya gitti.

13 Eylül - Mustafa Kemal, İstanbul'daki Genelkurmay Karargâhı'nda görevlendirildi.

5 Ekim - Mustafa Kemal, Tobruk'ta ve Derne'de italyanlara karşı savunma savaşlarına katıldı.

27 Kasım - Mustafa Kemal, Trablusgarp'ta bulunduğu sırada
binbaşılığa terfi etti.

9 Ocak - Mustafa Kemal, Trablus-İtalyan-Osmanlı Savaşı'nda Tobruk saldırısını başarıyla yürüttü.

8 Ekim - Mustafa Kemal, Balkan Savaşı'nın çıkması üzerine anavatana dönerek, Bolayır'da kurulan kolordunun harekât şubesi müdürlğüne getirildi.

25 Kasım - Mustafa Kemal, Çanakkale Boğazı Kuvayı Birlikleri Harekât Şubesi Müdürlüğü'ne atandı.

- Mustafa Kemal, Kolordu Kurmay Başkanı olarak Edirne'nin kurtarılmasına katıldı.

1 Mart - Mustafa Kemal, yarbaylığa terfi etti.

2 Şubat - Mustafa Kemal Eceabat (Maydos)'ta bulunan Tümen Komutanlığı'na atandı,

18 Mart - İngiliz ve Fransızların büyük bir donanma ile Çanakkale Boğazı'nı zorlamaları üzerine. Mustafa Kemal, burada düşman birliklerini denize dökerek Çanakkale Deniz Zaferi'ni kazandı.

25 Nisan - Mustafa Kemal komutasındaki Türk birlikleri, Arıburnu'nda çıkarma yapan ingiliz ve Anzaklar'ın saldırılarını durdurdu.

1 Haziran - Mustafa Kemal, Albaylığa terfi etti.

8/9 Ağustos - Mustafa Kemal, Anafartalar Komutanlığı'na atandı. 10 Ağustos'ta düşmanı yenilgiye uğratü.

17 Ağustos - Mustafa Kemal, Kireçtepe Zaferi'ni
kazandı.

21 Ağustos - Mustafa Kemal, ikinci Anafartalar Zaferi'ni kazandı.

19 Aralık - Düşmanlar sayısız ölü bırakarak, bir daha dönmemek üzere gittiler.

14 Ocak - Mustafa Kemal, Edirne'de bulunan Kolordu Komutanlığı'na atandı.

1 Nisan - Mustafa Kemal, Tuğgeneralliğe terfi etti.

6/7 Ağustos - Mustafa Kemal. 7. Ordu Komutanı iken, 18 Martta 2. Ordu Komutanhğı'na getirildi.

5 Temmuz - Mustafa Kemal, 7. Ordu Komutanhğı'na atandı.

20 Eylül - Mustafa Kemal, 7. Ordu Komutanı iken memleketin ve ordunun durumunu açıklayan tarihsel bir rapor hazırladı.

15 Aralık - Mustafa Kemal, Veliaht Vahdettin'le Almanya'ya gönderildi.

5 Ocak - Mustafa Kemal, Almanya'dan geri döndü.

16 Ağustos - Mustafa Kemal, yeniden 7. Ordu Komutanhğı'na getirildi. Düşmana karşı Halep'in kuzeyinde bir savunma hattı kurdu.

26 Ekim - Halep yakınlarında düşman saldırısını durdurdu.

31 Ekim - Mustafa Kemal, Limon Fon Sanders'ten Yıldırım Orduları Komutanhğı'nı teslim aldı.

13 Kasım - Mustafa Kemal, İstanbul'a döndü.

21 Kasım - Mustafa Kemal, Fethi Bey'le (Okyar) İstanbul'da Mimber Gazetesi'ni çıkarttı.

20 Nisan - Mustafa Kemal, 9. Ordu Müfettişliği'ne atandı.

30 Nisan - Mustafa Kemal, 9. Ordu Müfettişi olarak Anadolu'ya tayin edildi.

15 Mayıs - Mustafa Kemal, Vahdettin'le görüştü.

16 Mayıs - Mustafa Kemal, Bandırma Vapuru'yla İstanbul'dan Samsun'a hareket etti.

19 Mayıs - Mustafa Kemal, Salı günü sabah saat sekizde Samsun'a çıktı.

28 Mayıs - Mustafa Kemal Paşa, Havza'da yayınla dığı genelge ile Kurtuluş Savaşı'm başlattı.

21/22 Haziran - Mustafa Kemal Paşa, Amasya'da millî mücadeleyi başlatan, "Amasya Genelgesi"ni yayınladı.

25 Haziran - Mustafa Kemal Paşa, Amasya'dan Sivas yoluyla Erzurum'a hareket etti.

3 Temmuz - Mustafa Kemal Paşa, "Doğu İlleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" toplantısına katılmak üzere Erzurum'a geldi.

8 Temmuz - Mustafa Kemal Paşa, çok sevdiği askerlik mesleğinden istifa etti. Türk ulusunun bir kişisi olarak vatanı ve ulusu kurtarmak için çalış malara başladığını açıkladı.

23 Temmuz - Mustafa Kemal Paşa, Erzurum Kongresi'nde, Temsil Heyeti Başkanlığı'na seçildi. Bu toplantıda, "Misak-ı Millî Kararları" kabul edildi.

4 Eylül - Mustafa Kemal Paşa, Sivas Kongresi Başkanlığı'na seçildi.

11 Eylül - Mustafa Kemal, Anadolu ve Rumeli Müdaffa-i Hukuk Cemiyeti Temsil Heyeti Başkanlığı'na seçildi.

12 Eylül - Mustafa Kemal, illere ve komutanlıklara, İstanbul Hükümeti ile her türlü haberleşmenin kesildiğini bildirdi.

20/22 Ekim - Mustafa Kemal Paşa'nın Amasya'da İstanbul Hükümeti temsilcileri ile görüştü ve Amasya Protokolü'nü imzaladı.

7 Kasım - Mustafa Kemal, Erzurum'dan milletvekili seçildi.

27 Aralık - Mustafa Kemal Paşa, Temsil Heyeti ile Sivas üzerinden Ankara'ya geldi.

28 Aralık - Mustafa Kemal Paşa'nın Ankara'lılarla yaptığı konuşmada: "Vatanı düşman istilâsından mutlaka kurtaracağız. Fakat vazifemiz bununla bitmeyecektir. Medenî milletler arasında yerimizi alacağız." diyordu.

10 Ocak - "Hâkimiyet-i Milliye" Gazetesi Ankara'da kuruldu.

12 Ocak - Meclis-i Mebusan İstanbul'da toplandı.

28 Ocak - "Misak-ı Millî", Meclis-i Mebusan'ın İstanbul'da yaptığı gizli toplantıda kabul edildi.

16 Mart - Mustafa Kemal Paşa, İstanbul'un İtilâf Devletleri tarafından işgalini. İstanbul Hükümeti'ne ve bütün devletlere gönderdiği bir yazı ile protesto etti.

19 Mayıs - Mustafa Kemal Paşa, Anadolu'ya geçen Osmanlı milletvekillerine bir çağrıda bulunarak, olağanüstü yetkilere sahip ve ulusun gerçek iradesini temsil edecek bir meclisin Ankara'da toplanmasını istedi.

23 Nisan - Mustafa Kemal Paşa, Ankara'da Hacı Bayram Camii'nde kılınan Cuma namazından sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni açtı.

24 Nisan - Mustafa Kemal Paşa, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına seçildi.

11 Mayıs - Mustafa Kemal Paşa, istanbul'da toplanan bir Divan-ı Harp tarafından idam cezasına varptınldı. Bu karar, 24 Nisan günü padişah tarafından onaylandı.

10 Ağustos - istanbul Hükümeti ile itilâf Devletleri arasında, Türkiye'yi parçalayan ve bağımsızlığımızı sona erdiren SEVR ANTLAŞMASI imzalandı.

13 Eylül - Halkçılık programı, Mustafa Kemal Paşa tarafından TBMM'sinde okundu.

29 Eylül - TBMM'si kuvvetleri, Sarıkamış'ı düşman istilâsından kurtardı.

30 Ekim - TBMM'si kuvvetleri, Kars'ı düşman işgalinden kurtardı.

8/9 Aralık - Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Moskova Büyükelçiliğine; Genelkurmay Başkanı İsmet Bey (İnönü) de Batı Cephesi Komutanlığı'na atandı.

2/3 Aralık - Türkiye-Ermenistan arasındaki sınırı çizen belge, TBMM'si ile Rusya arasında yapılan Gümrü Antlaşmasıyla tespit edildi.

5 Aralık - Mustafa Kemal Paşa, istanbul'dan gelen Osmanlı delgeleıi ile (izzet ve Salih Paşalar) Bilecik Tren fstasyonu'nda görüştü.

25 Aralık - Mustafa Kemal Paşa; "Hiçbir kimse, hiçbir neden ve sebeple Ankara'daki Hükümet'in bilgisi olmadan kuvvet toplamaya yetkili değildir, "bildirisini yayınladı.

29 Aralık - Kuva-i Seyyare Komutanı Çerkez Ethem ve arkadaşlarının ulusal otoriteye karşı oldukları anlaşıldı.

10 Ocak - Yunanlılarla yapılan Birinci inönü Savaşı'nda, Mustafa Kemal Paşa, inönü'ye çektiği bir telgrafta: " Bu başarının kutsal topraklarımızı düşman istilâsından tamamiyle kurtaracak olan kesin zafere bir hayırlı başlangıç olmasını Allah'dan dilerim., "diyordu.

20 Ocak - Yeni Türk Devleti'nin ilk Anayasası kabul edildi.

12 Mart - Mehmet Akif'in yazdığı İstiklâl Marşı, TBMM'si tarafından millî marş olarak kabul edildi.

16 Mart - TBMM'si ile Rusya arasında "Moskova Antlaşması" imzalandı.

1Nisan - Yunanlılara karşı İkinci İnönü Zaferi kazanıldı. Mustafa Kemal Paşa, ismet İnönü'ye çektiği telgrafta: "Siz orada yalnız düşmanı değil, ulusun makûs talihini de yendiniz." diyordu.

10 Mayıs - Mustafa Kemal Paşa'nın önerisiyle, TBMM'sinde "Anadolu ve Rumeli Mûdafaa-i Hukuk Grubu" kuruldu; Mustafa Kemal, bu grubun
başkanlığına seçildi.

21 Haziran - Mustafa Kemal Paşa. Fransız elçisi F. Boullion ile Ankara'da görüştü.

5 Ağustos - TBMM'si tarafından-geniş yetkilere dayalı üç aylık süre ile Mustafa Kemal Paşa'ya Başkomutanlık yetkisi verildi. Bunun üzerine
kürsüye gelen Başkomutan Gazi Mustafa Kemal, yaptığı konuşmada şöyle diyordu: "Efendiler., düşmanı kesinlikle yeneceğimize dair olan güvenim bir dakika olsun sarsılmamıştır. Bu dakikada, bu gönül dolusu güvenimi, yüksek
heyetinize karşı, bütün millete karşı ve bütün âleme karşı ilân ederim".

23 Ağustos - Bu tarihte 22 gün ve 22 gece süren Sakarya Meydan Savaşı başladı. Başkomutan, or-duya yayınladığı bir emirde: "Müdafaa hattı yoktur; müdaffa sathı vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz." diyordu.

19 Eylül - Mustafa Kemal Paşa'ya TBMM tarafından "Mareşallik ve Gazi" unvanı verlidi.

20 Ekim - Fransa Hükümeti'nin Ankara Hükümeti'ni tanıması ve Fransa, Türkiye arasında Ankara Antlaşması'mn imzalanması.

5 Ocak - Fransızların çekilmesiyle Türk Ordusu'nun Adana'ya girişi.

26 Ağustos - Mustafa Kemal Paşa, Büyük Taarruz'u, Kocatepe'den saat 'da topçu ateşiyle başlattı.

30 Ağustos - Mustafa Kemal Paşa, Dumlupınar'da Yunan ordusunu kesin yenilgiye uğrattı. Başkomutanlık Meydan Savaşı'nı kazandı.

30/31 Ağustos - Kütahya kurtuldu. Belediyeye Türk Bayrağı çekildi.
1 Eylül - Mustafa Kemal Paşa'nın Başkomutanlık emri: "Ordular! İlk hedefiniz Akdenizdir, ileri!"

2 Eylül - Yunan askeri birlikleri komutanı General Trikopis ile Digenis esir alındı. Ertesi günü Mustafa Kemal'in huzuruna getirildiler.

9 Eylül - Türk ordusu İzmir'e girdi. Türk Bayrağı Kadife Kale'ye çekildi.

10 Eylül - Başkomutan Gazi Mustafa Kemal İzmir'e geldi. Aynı gün Türk Ordusu, Bursa'yı düşmandan geri aldı.

3 Ekim - Mudanya Konferansı toplandı. Bu tarihte Batı Cephesi Komutanı ismet Paşa, İngiltere delegesi General Harrington, Fransız delegesi General Charpy ile İtalyan delegesi General Monbelli bir araya geldiler.

11 Ekim - Mudanya Ateşkesi imza edildi.

1 Kasım - Mustafa Kemal'in emriyle, TBMM'si tarafından saltanat kaldırıldı.

17 Kasım - Vahdettin, İngiliz savaş gemisi Malaya ile İstanbul'dan ayrıldı.

20 Kasım - Lozan'da barış görüşmelerinin başlaması.

25 Kasım - Edirne'deki düşman yönetiminin TBMM'si Hükümetine geçmesi.

26 Kasım - Çanakkale'deki yönetimin TBMM'si Hükümeti'ne geçmesi.

2 Aralık - Anadolu'daki yenilgileri nedeniyle Yunan hükümet üyeleri ile Yunan orduları başkomutanı Hacıanesti Atina'da idam edildi.

-

14 Ocak - Mustafa Kemal Paşa'nın annesi Zübeyde Hanım, İzmir'de öldü.

20 Ocak - Mustafa Kemal Paşa, Lâtife Hanım'la evlendi. 5 Ağustos günü boşanarak ayrıldılar.

4 Şubat - Lozan Konferansı, önemli görüş ayrılıkları nedeniyle kesildi.

17 Şubat - Mustafa Kemal Paşa'mn emriyle İzmir'de ik kez "Türkiye İktisat Kongresi" toplandı.

23 Nisan - 4 Şubat'ta kesilen Lozan Konferansı'nın yeniden başlaması.

24 Temmuz - Lozan Barış Antlaşması imzalandı.

13 Ekim - Çıkarılan bir yasayla Ankara, Hükümet merkezi yapıldı.

29 Ekim - Anayasa değişikliği yapılarak Cumhuriyet ilân edildi. Gazi Mustafa Kemal, meclisin gizli oylamasında, oybirliği ile Cumhurbaşkanlığına seçildi.

3 Mart - Eğitimi birleştiren yasa kabul edildi. Halifelik kaldırıldı. Osmanlı hanedanı Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışına çıkartıldı.

20 Nisan - Yeni Anayasa (Teşkilât-ı Esasiye Kanunu) kabul edildi).

13 Şubat - Doğu'da Şeyh Sait isyanı başladı. 13 Mayıs tarihinde bu isyan kesin olarak bastırıldı.

27 Ağustos - Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, şapka ile inebolu Türk Ocağı'na geldi. Kastamonu gezisi boyunca giysi yeniliği hakkında konferanslar verdi, toplantılar yaptı.

2 Eylül - Tekke, zaviye ve türbeler kapatıldı. Din görevlileri hakkında giysi değişikliği ile ilgili kararname çıkarıldı.

25 Kasım - Şapka Kanunu onaylanarak yürürlüğe girdi.

30 Kasım - Tekke, zaviye ve türbelerde çalışan kişilerin tüm unvanları bir yasa çıkartılarak yasaklandı.

26 Aralık - Bir yasa çıkartılarak uluslararası saat ve takvim kabul edildi.

17 Şubat - Medenî Kanun kabul edildi. Türk kadını medenî haklara kavuştu. Çok evlilik yasaklandı. Hukuk düzenimiz çağdaşlaştınldı.

20 Mayıs - İlkokul öğretmenleri hakkında yasa çıkartıldı.

5 Haziran - Türkiye, ingiltere ve Irak arasında, Türk-Irak sınırını belirten antlaşma imzalandı.

15/6 Haziran - Gazi Mustafa Kemal Paşa'ya izmir'de suikast düzenlendi. Eylemi düzenleyenler yakalanarak idam edildi. Bu üzücü olaydan sonra Gazi Mustafa Kemal, Türk Ulusu'na yayınladığı bir duyuruda şöyle diyordu: "Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak o lacaktır; fakat, Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır".

3 Ekim - Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal'in ilk heykeli, İstanbul Sarayburnu'na dikildi.

15/20 Ekim - Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Büyük Söylev'ini okudu.

1Kasım - Gazi Mustafa Kemal Paşa, ikinci kez Cumhurbaşkanı seçildi.

4 Kasım - Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın ikinci heykeli, Ankara Etnografya Müzesi önüne dikildi.

28 Ekim - Türkiye'de ilk kez nüfus sayımı yapıldı. O tarihteki nüfusumuzun 13 milyon olduğu belirlendi.

10 Nisan - Anayasa değişikliği yapılarak Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Lâik bir devlet haline getirildi.

24 Mayıs - Uluslararası rakamların kullanılmasıyla ilgili yasa çıkartıldı.

28 Mayıs - "Millet Mektepleri" açıldı. Türk vatandaşlığı yasası çıkartıldı.

1 Kasım - Yeni Türk Harfleri'nin kabul ve uygulanmasıyla ilgili yasa TBMM'si tarafından onaylanarak yürürlüğe girdi.

5 Ocak - TBMM'sinden çıkartılan bir yasa ile Anadolu-Bağdat, Mersin, Tarsus, Adana demir yolları ile Haydarpaşa Limanı satın alındı.

3 Nisan - Menemen'de Cumhuriyete karşı ayaklanma yapıldı. Öğretmen yedeksubay Kubilây bu olayda şehit edildi.

12 Nisan - Atatürk'ün emriyle Türk Tarih Kurumu kuruldu.

15 Nisan - Gazi Mustafa Kemal, üçüncü kez Cumhurbaşkanı seçildi.

25 Ekim - Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Balkan Konferansı'nın Ankara'da yapılan kapanış toplantısında: " Balkan milletleri kardeştir . İnsanları mesut edeceğim diye onları birbirine boğazlatmak insanlık dışıdır", diyordu.

12 Temmuz - Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal'in emriyle Türk Dil Kurumu kuruldu.

4 Ekim - Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Diyarbakır gazetesi sahibine verdiği bir demeçte: "Diyarbakırlı, Vanlı, Erzurumlu, Trabzonlu, istanbullu, Trakyalı, Makedonyalı, hep bir ırkın evlâtları, hep aynı cevherin damarlarıdır", diyordu.

26 Ekim - Türk kadınlarına köy ihtiyar heyetlerine seçilme ve seçme hakkı tanındı.

29 Ekim - Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Cumhuriyetin onuncu yıl dönümü törenlerinde "ONUNCU YIL SÖYLEVl'ni okudu. Bu söylevinin bir
yerinde şöyle diyordu:".. Türklüğün unutulmuş büyük medenî vasfı ve büyük medenî kabiliyeti bundan sonraki inkişafıyla, geleceğin yüksek medeniyet ufkundan yeni bir güneş gibi doğacaktır.. Ne mutlu Türk'üm diyene!"

21 Haziran - Soyadı Yasası kabul edildi. Bütün Türk yurttaşlarının öz adından başka bir soyadı taşımaları zorunlu hale getirildi.

24 Kasım - Gazi Mustafa Kemal'e, TBMM'sinin çıkardığı bir yasa ile 'ATATÜRK' soyadı verildi.

3 Aralık - Hangi dinden olursa olsun, ülkemizde din adamlarının mâbet ve âyinler dışında dinsel giysi kullanmaları yasaklandı.

5 Aralık - Anayasa değişikliği yapılarak, Türk kadınlarına milletvekili seçme ve seçilme hakkı verildi.

14 Haziran - Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nin kuruluş yasası mecliste onaylanarak kabul edildi.

11 Aralık - Atatürk, Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin kuruluş yıldönümü nedeniyle yapılan törene gönderdiği kutlama yazısında şöyle diyordu: "Yüksek Türk! Senin için yüksekliğin hududu yoktur, işte parola budur!"

20 Temmuz - Montreux Boğazlar Sözleşmesi imzalandı. Boğazlar tamamiyle Türk egemenliğine geçti. Türk askeri, "gayri askeri" adı verilen yerlere girdi.

9 Ekim -Türk Hükümeti, Fransız Hükümeti'ne bir nota vererek Antakya ve İskenderun sancağına bağımsızlık verilmesini istedi.

27 Ocak - Hatay'ın Bağımsızlığı, Milletler Cemiyeti tarafından kabul edildi.

5 Şubat - TBMM'sinin aldığı bir kararla, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na: "Cumhuriyetçilik, milliyetçilik, halkçılık, devletçilik, lâiklik, devrimcilik" ilkeleri kondu.

9 Haziran - Ankara Tıp Fakültesi'nin kurulması için yasa çıkartıldı.

11 Haziran - Atatürk, Trabzon'dan, Cumhuriyet Hükümeti'ne, bütün çiftliklerini ve mallarını Türk Ulusuna bağışladığını bildirdi.

25 Ekim - İnönü Başbakanlıktan çekildi. Başbakanlığa Celâl Bayar atandı.

28/29 Ekim - Atatürk, son kez Ankara'da Cumhuriyet Bayramı törenlerine katıldı.

14 Ocak - Türkiye, Irak, Iran, Afganistan arasında kurulan "Sâdâbat Paktı", TBMM'si tarafından onaylandı.

19 Mayıs - Atatürk, son kez 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı gösterilerini izledi. Rahatsız olmasına karşın Hatay sorunuyla ilgili güney gezisine çıktı.

20 Mayıs - Atatürk, Mersin'de askeri geçit törenini izledi.

24 Mayıs - Atatürk, Adana'da askeri geçit törenini izledi.

3 Temmuz - Antakya'da Türk ve Fransız askeri heyetleri arasında, Hatay'la ilgili bir antlaşma imzalandı.

4 Temmuz - Hatay bunalımı nedeniyle feshedilen Türk Fransız Dostluk Anlaşması Ankara'da yeniden imzalandı.

5 Temmuz - Türk askeri birlikleri, coşkun sevgi gösterileri içinde Hatay ve İskenderun'a girdi. Anlaşmada öngörülen yerlerde göreve başladı.

2 Eylül - Hatay Millet Meclisi toplandı; Tayfun Sökmen'i Devlet Başkanı seçti.

7 Eylül - Hatay Millet Meclisi Başkanı A. Melek, Hükümet Programı'nı sunuşunda şöyle diyordu: ".. Programımızın ruhu ve esası KEMALiZM rejimi ve bütün icabatıdır.."

17 Ekim - Atatürk, yakalandığı hastalıktan kurtulamayarak ilk komaya girdi.

29 Ekim - Atatürk'ün bulunamadığı Cumhuriyet Bayramı büyük bir üzüntü içinde kutlandı. Cumhuriyetin yıl dönümü nedeniyle Atatürk'ün hasta yatağından Türk Ordusu'na yayınladığı son bildiride şöyle diyordu:
" Zaferleri ve mazisi insanlık tarihi ile başlayan, her zaman zaferle beraber medeniyet ışıklarını taşıyan Kahraman Türk Ordusu Türk vatanının ve Türklük dünyasının şan ve şerefini, iç ve dış her türlü tehlikelere karşı korumaktan iba-ret olan görevini her an yapmaya hazır ve amade olduğuna benim ve büyük milletimizin tam bir inan itimatlınız vardır".

8 Kasım - Atatürk'ün hastalığının ağırlaştığını bildiren bir rapor yeniden yayınlandı.

10 Kasım - Saat dokuzu beş geçe, Türk Ulusu'nun yetiştirdiği bu en büyük Türk, son nefesini vererek hayattan ayrıldı.

21 Kasım - Atamızın tabutu, geçici olarak Etnografya Müzesi'ne kondu.

10 Kasım - Atamızın tabutu, yapılan büyük bir törenle bugünkü Anıt-Kabre kaldırıldı.

Geri