Larry Shiner Sanatın Icadı

Sanatın İcadı, modernliğin yerleşik kurumlarından biri olan sanatın soykütüğünü çıkaran, sanat ve etrafında kurulu tüm kavramlar sistemini yapısöküme uğratan bir kitap. Son yıllarda teori ve felsefede yaşanan dönüşümler, yaşadığımız toplumun hiçbir kurumunun kendinden menkul yapılar olmadığını bize gösteriyor. İçinde yaşadığımız kültürün tüm unsurlarının bir tarihsel matris içinde gerçekleştiğini öğrenmek kimsede şaşkınlık uyandırmıyor. Eski tarih yazımı yöntemlerinin bir kenara bırakılması ve tarihin yeniden yazılması gereğinden daha sık söz ediliyor. Sanat tarihini sanat yapıtlarının tarihi olarak ele alan, Batı dışı kültürleri Batılı kategorilerle ele alan yaklaşım da bu sorgulamadan daha fazla kaçamayacak hale geldi!

Larry Shiner, öncelikle, Batı'nın diğer toplumlara ve hatta kendi geçmişine bakışının, son iki yüzyıl içinde kurumsallaşmış olan sanat ve zanaat ayrımına göre biçimlendiğini gösteriyor. İlk bakışta alanın çatışmalarını içermediği düşünülen sanat kavramlarının çoğunun, baştan aşağı ırkçılık, cinsiyetçilik, Avrupamerkezcilik, sömürgecilik ve sınıfsal ayrımcılıktan beslendiğini açıklıyor. Daha sonra, el emeği üzerinden kurulan "usta ve ustalık" kavramının gittikçe gözden düşürülerek; yerine eserinin bağımsızlık halesini korumak adına hayattan kopmuş "sanatçı ve sanat" kavramının yüceltilmesinin ve estetik değerin her şeyin önüne geçmesinin hikayesini anlatıyor. Geçmişin sanat ve zanaat, sanat ve hayat ayrımlarını içermeyen sisteminden modern güzel sanatlar sistemine geçiş sürecinde yaşana bölünmeleri aşma yönündeki kuramsal ve sanatsal deneyimleri örnekleyerek günümüz sanatındaki alternatif arayışlara bağlıyor hikayesini.

Sanatın İcadı'nı kaleme alırken çağdaş Fransız düşüncesinden, özellikle Michel Foucault ve Paul Ricoeur'dan etkilenen Shiner, her tür okurun zevkle okuyacağı, alışılmadık bir sanat kitabı yazmış. Yalnızca sanatseverlere değil, modern toplumun kurulma süreçlerini ve çağdaş düşüncenin hayatı yorumlama gücünün katettiği mesafeyi merak edenlere göre bir kitap.

Sanatin Icadi, modernligin yerlesik kurumlarindan biri olan sanatin soykütügünü çikaran, sanat ve etrafinda kurulu tüm kavramlar sistemini yapisöküme ugratan bir kitap. Son yillarda teori ve felsefede yasanan dönüsümler, yasadigimiz toplumun hiçbir kurumunun kendinden menkul yapilar olmadigini bize gösteriyor. Içinde yasadigimiz kültürün tüm unsurlarinin bir tarihsel matris içinde gerçeklestigini ögrenmek kimsede saskinlik uyandirmiyor. Eski tarih yazimi yöntemlerinin bir kenara birakilmasi ve tarihin yeniden yazilmasi gereginden daha sik söz ediliyor. Sanat tarihini sanat yapitlarinin tarihi olarak ele alan, Bati disi kültürleri Batili kategorilere sokan yaklasim da bu sorgulamadan daha fazla kaçamayacak hale geldi. Larry Shiner, öncelikle, Bati’nin diger toplumlara ve hatta kendi geçmisine bakisinin, son iki yüzyil içinde kurumsallasmis olan sanat ve zanaat ayrimina göre biçimlendigini gösteriyor. Ilk bakista toplumsal alanin çatismalarini içermedigi düsünülen sanat kavramlarinin çogunun, bastan asagi irkçilik, cinsiyetçilik, Avrupamerkezcilik, sömürgecilik ve sinifsal ayrimciliktan beslendigini açikliyor. Daha sonra, el emegi üzerinden kurulan “usta ve ustalik” kavraminin gittikçe gözden düsürülerek; yerine eserinin bagimsizlik halesini korumak adina hayattan kopmus “sanatçi ve sanat” kavraminin yüceltilmesinin ve estetik degerin her seyin önüne geçmesinin hikâyesini anlatiyor. Geçmisin sanat ve zanaat, sanat ve hayat ayrimlarini içermeyen sisteminden modern güzel sanatlar sistemine geçis sürecinde yasanan bölünmeleri asma yönündeki kuramsal ve sanatsal deneyimleri örnekleyerek günümüz sanatindaki alternatif arayislara bagliyor hikâyesini. Sanatin Icadi’ni kaleme alirken çagdas Fransiz düsüncesinden, özellikle Michel Foucault ve Paul Ricoeur’dan etkilenen Shiner, her tür okurun zevkle okuyacagi, alisilmadik bir sanat kitabi yazmis. Yalnizca sanatseverlere degil, modern toplumun kurulma süreçlerini ve çagdas düsüncenin hayati yorumlama gücünün katettigi mesafeyi merak edenlere göre bir kitap.

“Bu kitap sanata dair kavramsal anlayisimiza olaganüstü bir katkida bulunuyor Bilge, sabirli ve konusuna hâkim bir yazarin elinden çikan bu kitabin gelecekteki tüm tartismalarda vazgeçilmez olacagi kesin.”

-Arthur C. Danto-

(Tanitim Bülteninden)

Hamur Tipi : 2. Hamur

Ilk Baski Yili :

Ebat : 14x22

Baski Sayisi : 4. Basim

Sayfa Sayisi :

Medya Cinsi : Ciltsiz

Orijinal Adi : The Invention of Art A Cultural History