Süreli Engelli Raporu Ile Araç Alımı

Engelliler için hayatı daha kolay kılmak adına kendilerine verilen çeşitli haklar vardır. Bu haklardan bazıları engelli bireylerin araç alımı ve araç kullanımı ile ilgilidir. Bunlar arasında en önemlisi ise ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) ödemeden sıfır bir araca sahip olmaktır. Ayrıca MTV (Motorlu Taşıt Vergisi) muafiyeti de bu kolaylıklardan biridir. Araç alım satımı hakkında detaylı bilgi almak için yazımızı okuyabilirsin. 

Motor silindir hacmine bağlı olarak araç satışlarından çeşitli oranlarda ÖTV alınmaktadır. ÖTV oranları aracın türüne göre %45 ile % arasında değişmektedir. Engelli vatandaşlar, engelli ÖTV indirimi uygulamasından yararlanarak ÖTV indirimli veya muafiyetli olarak araç satın alabilmektedir. ÖTV indirimi ile ilgili detaylı bilgi almak için içeriğimizi okuyabilirsin. 

Tabii ki öncelikle ÖTV muafiyetli veya indirimli engelli araç alımı şartları karşılanmalıdır. Bu şartların en önemlisi ise engelli bireyin tam teşekküllü hastaneden engelli raporuna sahip olması gerekliliğidir. Ancak burada kişinin raporunda yazan engellilik yüzdesi önemlidir.

Engelli Raporu Başvurusu İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?

Eğer yukarıda belirttiğimiz şartları sağlıyorsan ve “Engelli raporu nasıl alınır?” öğrenmek istiyorsan rapor başvurusu için gerekli belgeleri hazırlamanız gerekir. Bu belgeler şunlardır:

• Engelli kişinin nüfus cüzdanı, nüfus cüzdanı fotokopisi ve 5 adet vesikalık fotoğrafı
• Vasi kararının belgesi (Engelli birey 18 yaşından küçükse başvuru işlemini ebeveynleri yapar. Aksi halde bireyin vasisi olanlar için mahkemenin verdiği vasi belgesi gerekir.)
• Engellilere özel başvuru formu
• İmzalı ve onaylı muayene belgesi (engellilik oranı için)
• Engelli Sağlık Kurulu Raporu'na başvurmak için hastane tarafından verilen dilekçe

Engelli Araç Alımı İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?

• Engelli bireye ait engel raporu
• ÖTV ödeme belgesi (Vergi dairesinden alınır.)
• Sürücü belgesi

Engelli Araç Limiti Ne Kadar?

Özel Tüketim Vergisi engelli araç limiti  yılının gelmesi ile birlikte  TL’ye yükseltilmiştir. Böylece bu kapsamda yer alan vatandaşlar, vergiler dahil söz konusu nihai fiyatı ve motor hacmi litreyi geçmemek kaydıyla sıfır kilometre otomobil satın alabilmektedir. 

%40 Engelli Raporu ile Araç Alım Şartları ve ÖTV İndirim Oranı

“Yüzde 40 özürlü raporu ile araba alabilir miyim?” sorusu %40 engelli raporu ile araç alımı yapmak isteyen kişilerin merak ettiği sorulardır. Eğer sıfır araç alımında bireyin engellilik yüzdesi % arasında ise ÖTV indirimi % oranında uygulanırken KDV ödemesi ise % oranında uygulanır. %40 engelli ÖTV indirimi ile araç almak isteyen kişilerin öncellikle engelli araç alma şartlarını sağlaması gerekir. Engelli raporu ile araç alma şartları  yılı için şu şekildedir.

• Engelli raporu ile araba almak için engelli bireyin en az %40 uzuv kaybının olması
• Aracı alacak kişinin 18 yaşından büyük olması,
• Tam teşekküllü hastaneden alınan engellilik raporunda %%89 arasında engellilik oranına sahip olması ve “Sürücü belgesi alabilir” ibaresinin yer alması,
• %40 engelli kişinin engel durumundan dolayı aksamlı bir araç kullanması gerekiyorsa engelli raporunda “Tertibatlı araç kullanır” ibaresinin, herhangi bir tertibat gerekli değilse “Tertibatlı olmaksızın ÖTV indiriminden faydalanır” ibaresinin bulunması,
• Engelli kişinin raporunda “Otomatik vitesli araç kullanabilir” veya “Otomatik vitesli araç kullanamaz” ibaresi yer alıyorsa bu şartlara uygun bir araç satın almak zorunda olması,
• Engelli raporu ile araç almak için engelli bireyin rapordaki şartlara göre hazırlanmış bir araç alacak olması ve araç almadan önce A veya B sınıfı ehliyetlerden birine sahip olması şartı aranır.

% arası engelli raporu olan bir bireye, sıfır araç satın alırken uygulanacak indirimleri daha kolay anlatmak için şöyle bir örnek verelim: TL değerinde bir araç alacaksan % ÖTV indirimi ile araç için ödemen gereken ücret, TL olur. KDV indirimi de kabaca %15 olarak uygulanırsa araca TL yerine yaklaşık TL ödeyerek sahip olabilirsin. 

%60, %70 ve %80 Engelli Raporu ile Araç Alma

Yüzde 60, 70 ve 80 oranında engelli raporuna sahip olan kişiler, %90 altı kişiler için belirlenen genel alım-satım şartlarına göre işlem yapabilirler. 

%90 Engelli Raporu ile ÖTV’den Muaf Araç Alım Şartları Nelerdir?

“Yüzde 90 engelli raporu ÖTV indirimi ne kadar?” sorusu engelli raporu ile araç almak isteyen kişilerin merak ettiği bir konudur. Fakat ÖTV muaflı araç alabilmek için bazı şartları yerine getirmen gerekir. Engelli bireyler, engellilik yüzdeleri %90 ve üzeri ise sıfır araç alırken ÖTV’den muaf tutulur. Dolayısıyla yüzde 90 özürlü raporu ile araba almak için ÖTV ödemek zorunda kalmazsın. Ancak %90 engelli bireylerin H sınıfı ehliyete sahip olması gerekir. 

%90 Engelli Aracını Kimler Kullanabilir?

Engelli adına alınan aracı kimin kullanamayacağı Karayolları Trafik Yönetmeliğinde belirlenir. ÖTV istisnasından yararlanılarak alınan aracı üzerine kayıtlı olan engelli bireyler kullanabilir. Peki, %90 engelli kişinin aracını kimler kullanabilir? 

• Tam teşekküllü hastaneden alınan Engelli Sağlık Kurulu raporunda %90 ve üzeri engellilik durumuna sahip olması ve raporunda “ÖTV istisnalı araç kullanabilir” ifadesinin bulunması gerekir. Ancak kişinin raporunda “Sürücü ehliyeti alabilir” ibaresi yer almıyorsa aracı, yakınlık derecesi gözetilmeksizin herkes kullanabilir.
• %90 engelli bireylerin trafiğe çıkmasının uygun olmaması durumunda ise araç ruhsatına kaydettirilen 3 kişinin daha aracı kullanmasına izin verilir. Buna göre %90 ve üzerinde engelli olan kişilerin adına araçları 2. ve 3. dereceye kadar akrabaları kullanabilir. 
• Noter tarafından teyit edilen iş arkadaşlarının ruhsata işlenmesi hakkı saklı tutulmuştur. Ruhsatta ismi olmadığı halde aracı kullanan kişileri aracın bağlanması veya ağır para cezalarına maruz kalabilir. Üstelik hastalık ve doğum gibi acil durumlarda bile ruhsatta adı geçmeyen kişilerin dışında herhangi birinin aracı kullanması mümkün değildir. 

%90 Engelli Aracı Kimler Satın Alabilir? 

Engelli bireyler, engellilik yüzdeleri %90 ve üzeri ise sıfır araç alırken ÖTV’den muaf tutulur. Fakat kişinin ÖTV muaflı araç alabilmesi için bazı şartları yerine getirmesi gerekir. Engelli raporu ile araç alımının gerçekleşmesi için 18 yaşından büyük ve zihinsel engeli olmayan kişi, kendi başına işlemlerini gerçekleştirebilir. Fakat 18 yaşından küçük ise anne ve babasının muvafakatname vermesi gerekir. 18 yaşından büyük ve zihinsel engelli bireyler için de vasi kararı gerekir. Peki, yüzde 90 engelli raporu ile araç alımı şartları nelerdir?

%90 engelli raporu ile araç satın alabilme şartlarını kısaca şu şekilde sıralayabiliriz.

• %90 ve üzeri engelli oranına sahip kişiler engel nedenine bakılmaksızın araç alabilirler.
• Eğer ağır engelli (%90 ve üzeri) bir birey için araç alımı söz konusuysa aracı alacak kişinin 18 yaşından büyük olması şartı aranmaz. Bireyin aile yakınları, aracı satın alabilir.
• Engelli raporu ile araç alımının gerçekleşmesi için 18 yaşından büyük ve zihinsel engeli olmayan kişi, kendi başına işlemlerini tamamlayabilir. 
• 18 yaşından küçük ise anne ve babasının muvafakatname vermesi şartı aranır. 
• 18 yaşından büyük ve zihinsel engelli bireyler için ise vasi kararı gerekir.
• 18 yaşı altı çocuk için anne-baba boşanmış ise araç alım-satış işlemlerini velayet kimin üzerineyse o kişi yapar. 
• Araç satın almadan önce aracı kullanacak kişinin A veya B sınıfı ehliyetlerden birine sahip olması beklenir.

%90 Engelli Kişiler için ÖTV İndirim Uygulaması

ÖTV indirim uygulaması %90 ve üzeri engelli oranına sahip kişiler için iki farklı şekilde uygulanır. 

• Taşıtta tadilat aranan ÖTV uygulaması: Sürekli tekerlekli sandalye ya da sedye kullanmak zorunda kalan ve engellilik raporu %90 üzeri olan kişiler ÖTV istisnasından yararlanabilir. Ancak bu uygulamada engelli birey aracını kendisini kullanamaz bundan dolayı da taşıtı yakınlarından birinin kullanması gerekir. 
• Taşıtta tadilat aranan ÖTV uygulaması: Aracı satın alacak kişinin %90 engelli olması ancak aracın kullanımına engel olacak herhangi bir sorun olmaması durumunda ÖTV istisnası uygulanır. Bu uygulamada engel sebebinin bir önemi olmadığı için satın alınacak araçta da herhangi bir tadilat şartı aranmaz. 

Engelli Araç İndirimi Hesaplama Nasıl Yapılır? 

ÖTV indirimi araçlar için hesaplanırken şu yöntemler kullanılır. 

• Engelli araç indirimi hesaplama yapılırken aracın ham fiyatına ÖTV uygulanır ve ham fiyat ile ÖTV fiyatı toplanarak toplam tutarın KDV’si eklenir. 
• Araç satın alırken faydalanacağın indirimlerden bir diğeri de KDV indirimidir. Normal şartlarda %18 KDV ödenirken engelli indiriminden faydalandığından bu oran %15’lere kadar düşer. 
• KDV ve ÖTV ile yapılan ayrı ayrı indirimler, satın almak istediğin aracın satış fiyatı yaklaşık olarak % arasında değişir. 

ÖTV Muafiyetli Araçlar Hangileridir?

Motor silindir hacmine bakılmaksızın hesaplanması gereken ÖTV ve diğer her türlü vergiler dahil bedeli TL altında olan binek otomobil, panelvan, pick-up, arazi taşıtı, ATV, jeep,station wagon gibi taşıtlar ÖTV muafiyeti veya indirimi kapsamındadır. Motor hacimlerine bakıldığında ise sınırlamalar şunlardır:

• Motor silindir hacmi cm³’ü geçmeyen, eşya taşımaya mahsus van, panelvan, pick-up gibi açık veya kapalı kasalı kamyonetler
• motor hacmi ve altında olan binek otomobiller
• Motor silindir hacmi önemli olmaksızın tüm motosikletler

ÖTV İstisnalı Araç Satılabilir mi?

Özel Tüketim Vergisi Kanununa göre ÖTV istisnasından yararlanan kişilerin beş yıl geçmeden aracı istisnadan yararlanamayan kişi ya da kurumlara satışı veya devrinin yapılabilmesi için ÖTV ödenmesi gerekir. Aynı kanunun 7. maddesinin 1.fıkrasına göre ilk iktisabı yapılmış ve ÖTV istisnasından yararlanılmış olan taşıtın beş yıl geçmeden bir malul veya engelliye satışı ya da devrinde de malul veya engelli tarafından aracın kayıt veya tescil işleminden önce ÖTV ödenmesi gerekir.

Araç 5 yıl geçmeden sel, heyelan, yangın veya kaza sonucu kullanılamaz hale gelirse (pert olursa) yeni bir araç alımında ÖTV ödenmesine gerek yoktur. 

MTV Muafiyetinden Nasıl Faydalanılır?

Motorlu Taşıt Vergisi, araç sahiplerinden her yıl 2 kere alınan bir vergi çeşididir. MTV tutarı; araçların yaşına, koltuk sayısına, karbon emisyon oranına göre değişir. ÖTV muafiyeti ile araç alan engelli sürücüler ise MTV’den de muaftır. Kasko yaptırmak için detaylı bilgiyi de funduszeue.info üzerinden öğrenebilirsin.

Engelli Raporuyla Ötv&#;siz Araba Nasıl Alınır? Vasi Tayini Nedir?

Bir engelli veya ona bakmakla yükümlü olan kişi araç almak istediğinde satın alacağı aracı ÖTV&#;siz şekilde almaktadır. ÖTV indirimli engelli araç alımından yararlanılarak alınan araçların 5 yıl içerisinde satışı yapılması durumunda ÖTV doğar verginin ödenmesi gerekir. Ayrıca engelli aracın beş yıl doldurmadan satış durumunda, ÖTV indiriminden tekrar faydalanabilmek 5 yıl beklemek gerekir. Ancak beş yılı doldurmadan aracı ÖTV indirimli araç alma hakkına sahip bir başka engelli kişiye satışı durumunda ÖTV borcu doğmaz.

Engellilere Vasi Tayini Nedir?

Türk Medeni Kanunu /3 maddesi “Kısıtlanan ergin çocuklar kural olarak vesayet altına alınmayıp velâyet altında bırakılır” hükmü ile aynı kanunun md. /2 “Hâkim vasi atanmasına gerek görmedikçe, kısıtlanan ergin çocuklar da ana ve babanın velâyeti altında kalırlar” hükümleri gereği ana babası hayatta olan ergin engelli bireylere mahkeme tarafından gerekli görülmedikçe vasi atanmaz, velayet altında bırakılmalarına karar verilir.

18 yaşına gelen engelli bireyin iş ve işlemlerini sürdürebilmek için ana ya da babası tarafından yapılması gereken, kısıtlanması istenen engellinin yerleşim yerinde bulunan Sulh Hukuk Mahkemesinden “engellinin kısıtlanarak velayet altında bırakılmasını” talep etmektir.

Ana babasının velayeti altında kalamayacak engelli birey ise velayet değil vesayet hükümlerinden yararlanır ve yine kısıtlanması istenen engellinin yerleşim yerinde bulunan Sulh Hukuk Mahkemesinden kendisine vasi atanması talep edilir.

Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından yapılacak iş engelli bireyin engeline ilişkin rapor aldırmak, ardından velayetin devamını isteyen ana baba ya da vasi atanmasını isteyen kişinin sosyal durumunu araştırarak engelli bireyin iş ve işlemlerini yürütüp yürütemeyeceğini değerlendirmektir.

Sulh hukuk mahkemesine başvuru yaptıktan sonra mahkeme tarafından duruşma tarihi verilecek. Hakim gerekli incelemeleri yaptıktan sonra sağlık kurulu raporunun mahkemenin belirlediği hastanede yenilenmesini isteyebilir.

Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından tüm araştırmalar yapıldıktan sonra;

• Velayetin Devamını İsteyen Ana Baba Bakımından

Engelli birey kısıtlanarak velayet altında bırakılır ve velayet hükümleri gereğince çocuğu borç altına sokan işlemler hariç diğer tüm işlemlerin çocuk adına velisi tarafından yapılmasında vesayet makamının izin ve yetkisi gerekmediğine karar verilir.

Kısıtlanan engelli bireyin malvarlığı ile ilgili uyuşmazlıklarda velayet hükümleri gereği görevli mahkeme ise Aile Mahkemesidir.

Ana ve babanın deneyimsizliği, hastalığı, başka bir yerde bulunması veya benzeri sebeplerden biriyle velayet görevini gereği gibi yerine getirememesi, ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklaması hallerinde velayet kaldırılır. Velayet ana ve babanın her ikisinden kaldırılırsa çocuğa bir vasi atanır.

Vasi Araç Alımı Ek Karar Nedir?

Engelli ya da hasta olması sebebiyle mahkeme tarafından kısıtlanan ve kendisine vasi atanan kişilerin, hastane raporuyla tespit edilmiş engellilik oranı %90 ve üzerindeyse Özel Tüketim Vergisi’nden muaf bir şekilde araç alma hakları bulunmaktadır. Ancak son yıllarda bu durumun engelli/hasta yakınları tarafından lüks araçların ÖTV’siz alınması ve kendileri menfaatine kullanılması nedeniyle vasilikte araç alımı ek karar adı altında uygulama vardır. Araç alımı için ek karar dilekçesiyle ilgili kararı veren mahkemeye başvurmak gerekmektedir. Mahkemelerdeki iş yoğunluğu da dikkate alınarak sürecin avukatla takip edilmesi hak kaybı olmaması adına oldukça önem arz etmektedir.

Engelli ÖTV İndirimi İle Alınmış Aracı Kimler Kullanabilir?

ÖTV indirimi ile engelli aracı alındığında bu aracın kimler tarafından kullanılabileceği sınırlandırılmıştır.

Bunun amacı ÖTV indirimli araç yurt dışından alınmışsa; 3. dereceye kadar yakın akraba olmak gerekiyor. Bu durumlarda, aracınızı herhangi 3. bir kişi kullanamaz. Aracı özel şoför tarafından kullanılacak ise iş akdi yapılıp noter tarafından onaylatılması gerekir.

%90 ve üzerinde engelliler tarafından kullanılan araçlarda; araç üzerinde teknik tertibat bulunuyorsa bile, eğer aracın orijinal fabrika özelliklerinde değişiklik yapılmamışsa, sadece 3. dereceye kadar yakın akrabalar kullanılabilir.

ÖTV İndirimli Engelli Araç Sahibi Vefat Ederse ÖTV Ödenir Mi?

Aracın sahibi olan engelli bireyin vefatı sonrasında araç üzerinde hak sahibi olan diğer varisler sahip oldukları payları dilerlerse sadece bir varise aktarabilirler. Noter onayı ile  imza altına alınacak feragatname aracılığıyla araç geçişi yapıfunduszeue.info halde kalan tek kişi artık söz konusu aracın ruhsat sahibi olmuş olur. Mirasta varis olanlar yine miras üzerinde hak sahibi olan bireye araç devri yaptığı halde ; ÖTV ödenmesi şartı gerekmemektedir. Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) aracın devir işlemlerinin yapıldığı dönemin sonrasında süre gelen ilk dönem için tahsil edilmeye başlanır.

Mirasın en hızlı ve kolay şekilde tek bir kişiye aktarılması için :

TMK Madde – Terekenin tamamı veya bir kısmı üzerinde miras payının devri konusunda mirasçılar arasında yapılan sözleşmelerin geçerliliği yazılı şekle bağlıdır. Bir mirasçının üçüncü kişiyle yapacağı böyle bir sözleşmenin geçerliliği, noterlikçe düzenlenmesine bağlıdır. Sözleşme bu kişiye paylaşmaya katılma yetkisi vermez; sadece paylaşma sonunda mirasçıya özgülenen payın kendisine verilmesini isteme hakkını sağlar

Mirasın reddi de bu konuda izlenebilecek yollardan biridir fakat devir sözleşmesine göre daha uzun süreceği öngörülebilir:

Madde – Yasal mirasçılardan biri mirası reddederse onun payı, miras açıldığı zaman kendisi sağ değilmiş gibi, hak sahiplerine geçer. Mirası reddeden atanmış mirasçının payı, mirasbırakanın ölüme bağlı tasarrufundan arzusunun başka türlü olduğu anlaşılmadıkça, mirasbırakanın en yakın yasal mirasçılarına kalır.

Madde – Mirasçılar, mirası reddederken, kendilerinden sonra gelen mirasçılardan mirası kabul edip etmeyeceklerinin sorulmasını tasfiyeden önce isteyebilirler. Bu takdirde ret, sulh hâkimi tarafından daha sonra gelen mirasçılara bildirilir; bunlar bir ay içinde mirası kabul etmezlerse reddetmiş sayılırlar. Bunun üzerine miras, iflâs hükümlerine göre tasfiye edilir ve tasfiye sonunda arta kalan değerler, önce gelen mirasçılara verilir.

Vasi Araç Satışa İzin Dilekçe Örneği Nedir?

Vasi Araç Satışa İzin Dilekçe Örneği adı altında internette birçok dilekçe vardır. Ancak sadece dilekçe yazmayla süreç bitmediği için alanında uzman bir avukatla takip hem zaman hem de artan fiyatlar nedeniyle zarara uğramamak adına oldukça önemlidir.

Araç Alımı Ek Karar Ne Kadar Sürede Çıkar?

Araç alımı ek karar talebine istinaden birkaç gün ile birkaç hafta arasında karar çıkabilmektedir. Bu durum mahkemelerin yoğunluğuna göre değişmektedir. Ancak alanında uzman bir avukatla takip hem zaman hem de artan fiyatlar nedeniyle zarara uğramamak adına oldukça önemlidir.

Vesayet Makamından İzin Alınması Gereken Durumlar Nedir?

Aşağıdaki hallerde vesayet makamı olan Sulh Hukuk Mahkemesinin izni gereklidir:

• Taşınmazların alımı, satımı, rehnedilmesi ve bunlar üzerinde başka bir ayni hak kurulması,
• Olağan yönetim ve işletme ihtiyaçları dışında kalan taşınır veya diğer hak ve değerlerin alımı, satımı, devri ve rehnedilmesi,
• Olağan yönetim sınırlarını aşan yapı işleri,
• Ödünç verme ve alma,
• Kambiyo taahhüdü altına girme,
• Bir yıl veya daha uzun süreli ürün ve üç yıl veya daha uzun süreli taşınmaz kirası sözleşmeleri yapılması,
• Vesayet altındaki kişinin bir sanat veya meslekle uğraşması,
• Acele hâllerde vasinin geçici önlemler alma yetkisi saklı kalmak üzere, dava açma, sulh olma, tahkim ve konkordato yapılması,
• Mal rejimi sözleşmeleri, mirasın paylaştırılması ve miras payının devri sözleşmeleri yapılması,
• Borç ödemeden aciz beyanı,
• Vesayet altındaki kişi hakkında hayat sigortası yapılması,
• Çıraklık sözleşmesi yapılması,
• Vesayet altındaki kişinin bir eğitim, bakım veya sağlık kurumuna yerleştirilmesi,
• Vesayet altındaki kişinin yerleşim yerinin değiştirilmesi.

Vasinin ve Vesayet Dairelerinin Sorumlulukları Nedir?

Vesayet organları ve vesayet işleriyle görevlendirilmiş olan diğer kişiler, bu görevlerini yerine getirirlerken iyi bir yönetimin gerektirdiği özeni göstermekle yükümlüdürler.

Vasi, görevini yerine getirirken kusurlu davranışıyla vesayet altındaki kişiye verdiği zarardan sorumludur. Kayyım ve yasal danışmanlar hakkında da aynı hüküm uygulanır.

Devlet, vesayet dairelerinde görevli olanların hukuka aykırı olarak sebebiyet verdikleri zararlardan doğrudan doğruya sorumlu olduğu gibi; vasi, kayyım ve yasal danışmanlara tazmin ettirilemeyen zararlardan da sorumludur.

Zararı tazmin eden Devlet, zararın meydana gelmesinde kusurlu olanlara rücu eder. Zararın doğmasına kusurları ile sebep olanlar, rücu hakkını kullanan Devlete karşı müteselsilen sorumludurlar.

Devletin vesayet dairelerinde görevli kişilere karşı rücu davasına bakmaya, vesayet dairelerinin bulunduğu yere en yakın asliye mahkemesi yetkilidir. Vesayetle ilgili tazminat ve diğer rücu davaları vesayet dairelerinin bulunduğu yer asliye mahkemesinde görülür.

Daha fazla makale için tıklayınız.

Hukuk Arama Motoru

Sormak İstediğiniz Bir Soru Mu Var?

30 Mart tarihli sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak, yürürlüğe giren Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik’te Kazanılmış haklar alt başlığında

“Madde 18 –(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce; özürlüler için düzenlenmiş sağlık kurulu raporlarıyla belirlenmiş olan özür oranları, çalışma gücü kayıp oranları, vücut iş görme gücü kaybı oranları, tüm vücut fonksiyon kaybı oranları geçerli olup bu oranlara dayanılarak sağlanmış sosyal destek ve yardım hizmetlerinin sürdürülebilmesi için yeniden özürlü sağlık kurulu raporu düzenlenmez.

(2) Ancak, süreli verilen raporlar ile ilgili olarak hastaneye yeniden sevk işlemi uyarınca veya herhangi bir sebeple yeni bir rapor istenmesi durumunda, özür oranları, bu Yönetmelik hükümlerine göre yeniden belirlenir.” hükmüne yer verilmiş olup, bu Yönetmelik uyarınca da engelli bireyin % 90 engelli olduğu raporu kazanılmış hak olgusu gereği, esas kabul edilmesi gerekmekte iken, Vergi İdaresi aksi tutumla son zamanlarda engellilerin ÖTV istisnası ile aldıkları araçlara dair, sonradan alınan raporları gerekçe edinerek vergi/ceza ihbarnameleri düzenlemektedir.

İdare, vergi tahakkukunu %90 altında engellilik durumu olanlara dair tanınan istisnaya dayandırmış olsa da, konuyu düzenleyen Tebliğ’de de açıkça görüleceği üzere;

  tarih sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği’nin II-C 5. Ortak Hususlar Bölümünde;

 “Engellilere, engelli sağlık kurulu raporu verilmesine dair ilgili mevzuatın değişmesi halinde, değişiklik tarihinden önce usulüne uygun olarak düzenlenmiş olan engelli sağlık kurulu raporları ÖTV istisnası uygulamasında geçerlidir. Ancak, Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun yürürlüğe girdiği tarihten önce alınmış sağlık kurulu raporlarına dayanılarak bu istisna kapsamında işlem tesis edilmez.

Malul veya engellinin, birden fazla engelli sağlık kurulu raporunun bulunması halinde, en son tarihli rapor bu uygulamada dikkate alınır. Malul veya engelli tarafından geçerli raporun ibraz edilmediğinin tespiti ve ibraz edilmeyen en son tarihli raporun da ilgili istisna uygulamasında aranılan mahiyette olmaması durumunda, ziyaa uğratılan vergi, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte malul veya engelliden aranır.

Engelli sağlık kurulu raporunda, raporun süresiz olduğunun belirtilmesi halinde herhangi bir tarihle sınırlı olmaksızın; belirli süre içinde geçerli olduğunun belirtilmesi halinde, raporun süresinin bitimine altı aydan az bir süre kalmaması kaydıyla, bu süre içinde, ilk iktisabı yapılacak taşıtlar bakımından söz konusu raporlara dayanılarak istisnadan yararlanılabilir.

Süreli raporlara dayanılarak istisnadan yararlanılması halinde, raporun süre bitiminde ÖTV istisnasının devamı için yeni rapor ibrazı aranmaz.” hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda özeti verilen Tebliğde Engelli Raporları ile ilgili iki parağraf bu konuya ilişkindir.

İlk parağrafta “Malul veya engellinin, birden fazla engelli sağlık kurulu raporunun bulunması halinde, en son tarihli rapor bu uygulamada dikkate alınır.”

Hemen takip eden parağrafta ise “Engelli sağlık kurulu raporunda, raporun süresiz olduğunun belirtilmesi halinde herhangi bir tarihle sınırlı olmaksızın;… ilk iktisabı yapılacak taşıtlar bakımından söz konusu raporlara dayanılarak istisnadan yararlanılabilir. hükmü bulunmaktadır. Birinci parağraf genel hüküm mahiyetindedir. Ancak ikinci parağraf özel hüküm mahiyetinde olup “raporun süresiz olduğunun belirtilmesi halinde herhangi bir tarihle sınırlı olmaksızın ….söz konusu raporlara dayanılarak istisnadan yararlanılabilir.” hükmünü içerdiğinden istisnanın geçerliliği konusu şüpheden aridir.

 Yani ilk alınan %90 engellilik raporu, süresiz bir rapor olduğundan, o raporun gerçek olmadığı ispatlanıncaya kadar, yukarıdaki Tebliğ hükmüne göre geçerlidir.

Yukarıda düzenlenen mevzuat hükümlerine göre engelli bir vatandaş, usulüne uygun olarak hastaneden bir Rapor almışsa, engellilik oranı %90 ve üzeri olmak koşulunu taşıyorsa, tereddütsüz bir şekilde, engellilere tanınan vergi istisnasından yararlanmasında her hangi bir ihtilaf yoktur.

Burada kanun vazıı, Anayasa’mızda belirtilen sosyal hukuk devleti olmanın gereği olarak, toplumda korunması geren engelli bireylerin hayatını kolaylaştırmak amacıyla son yıllarda artarak gelişen düzeyde çeşitli vergi teşvikleri ve maddi imkanlar getirmeyi amaç edinerek düzenlemeler yapmaktadır.

Engelli bireylerin hayatını kolaylaştırmak maksatlı olarak öncelikle engelli bireylere sahip ailelerin hayatlarını kolaylaştırmayı hedeflemiştir. Zira kendi ailesi tarafından bakılmayan engellilerin terk edildiği yer devletin şefkat kucağından başka bir yer değildir. Bu durum ise devlete hem maddi hem de yeterince bakamamaktan kaynaklı manevi birçok külfet yüklemektedir. Zira hiçbir engelli bakımının, kendi ailesinin bakımından daha iyi olmayacağı açıktır.

Bu kapsamda kanun koyucunun engelli bireylerin hayatını kolaylaştırmak için getirdiği vergi teşviklerinde de bu konuyu esas almıştır.

Ne yazık ki bazen mevzuat uygulayıcısı idareciler, kanunların ruhunu ve gerekçesini yanlış anlayarak veya vicdanlarının sesi yerine, konuları dar yorumlayarak, engelli bireylere hayatı bir kez daha zehir etme, hayatlarını karatma yoluna gitmektedirler.

Engelli bireyin daha sonra başka bir nedenle (mahkemeden vasilikle ilgili karar alması gibi) rapor alması gerekmiş ve alınan bu raporda ise engellilik oranı, Sağlık Bakanlığı’nın engellilik oranı matematiksel hesaplamalarında yaptığı değişiklikle, bu raporda oran %85 olarak belirlenmiş ve bu rapor vasilik için yeterli olduğundan, herhangi bir itiraz yapılmamış ve bu Rapor başka bir amaçla alınmadığından, başka bir yerde de kullanılmamış ve aslında zihinsel engelli olan bireyde herhangi bir değişiklik olmamasına rağmen, Sağlık Bakanlığı’nın raporlamada yaptığı matematiksel değerlendirmeden kaynaklı olan bu durum ile engelli bireyin hayatını adeta zehir etmek için vesile kılınmıştır..

Aslında yapılan işlem Anayasa’mızın eşitlik ilkesine aykırıdır. Şöyle ki;

Süresiz Engellilik Raporunda engellilik oranı %90 olan zihinsel engelli iki bireyden birisi hayatının daha sonraki bölümünde başka bir rapor almamış olsun. Bu engelli bireyin, her beş yılda bir sıfır araç alımında ve aracını 5 yılda bir yenilediğinde almış olduğu rapor süresiz olduğundan yukarıdaki tebliğ hükmüne göre istisnadan yararlanmasında ihtilaf yoktur.

Ancak aynı durumda zihinsel engelli diğer bir bireyin,  vasisinin değişmesi gerekmiş (anne yada babadan birinin vefatı vs), yeni vasi atanması için mahkeme yeni rapor istemiştir. Sağlık Bakanlığının rapor değerlendirme şartlarındaki puanları değiştirmesinden kaynaklı olarak aynı kişiye %85 oranında engelli oranı vermesi durumunda, bu engellinin daha önce aldığı engellilik oranından kaynaklı vergi istisnası hakkının, bu yeni rapordan sonra kullanılamayacağını, şayet %90 oranlı rapor sürekli yazmasına rağmen araç yenilenirken kullanılırsa teşviklerin cezalı olarak geri alınmasını İdare talep ediyor.

Yukarıda anlatılan örneklemelerde aynı durumda olan iki engelli bireyin farklı sonuçlara maruz kalması anlatılmıştır. Bu durum kanunun uygulamasında aynı durumdaki her bireyin aynı hak ve menfaatlere sahip olması gerektiğinden, buna aykırı uygulamalar eşitlik ilkesine aykırıdır.

Vergi Dairesi de yukarıda açıklanan tebliği yanlış yorumlayarak ilk araç alımında ÖTV istisnasından yararlanan engelli bireylerin almış oldukları bütün raporları Sağlık Bakanlığı hastanelerinden talep ederek, daha önce %90 oranında raporu olduğu halde sonradan alınan bir rapordaki engellilik oranı %90’ın altında olan bireylerin daha önce yararlandığı vergi teşviklerini cezalı olarak faizi ile vergi/ceza ihbarnamesi düzenleyerek talep etmektedir

İlk araç iktisaplarında Vergi Dairesi tarafından, engelli bireye, en son alınan %85 oranlı rapor geçerlidir denilerek, (Halbuki Tebliğde açıkça belirtildiği üzere araç iktisabında kullanılan %90 oranlı süresiz engelli raporu, hiçbir süre ile sınırlı olmaksızın istisnadan yararlanır hükmünü içeriyor iken) ÖTV tarhiyatına ilişkin vergi ve ceza ihbarnameleri düzenlenerek engelli bireyden talep edilmektedir

Vergi Dairesi tarafından, yeni alınan araç, ikinci alınan rapordan sonra iktisap edildiğinden, ilk önce alınan ve %90 engellilik oranını havi ve SÜREKLİ ibaresi açıkça yazılı olan rapor, araç alımında kullanılamaz denilerek, yararlanılan ÖTV, KDV ve 6 yıllık MTV vergileri bir kat vergi zıyaı cezalı ve faizi ile geri istenmektedir. Bunun insafla, vicdanla, hukukla bağdaşır yanı yoktur. Eğer bir iyileşme durumu söz konusu olsaydı, bu ayrı bir durum olurdu ki ortada fiili olarak bir iyileşme durumu, engelin ortadan kalkması durumu bulunmamaktadır.

Bu konudaki uygulama hatalarının acilen düzeltilmesi ve engelli bireylere yapılan bu haksızlığın sonlandırılması gerekmektedir.

Bu haksızlıkların engellenmesi için açtığımız davalarda sonuçlar gelmeye başlamış olup, Mahkeme şu hususları dikkate alarak karar tesis etmiş bulunmaktadır:

1- Önce alınan rapor usülüne uygun mu (ki uygun)
2- Sürekli ibaresi bulunanlardan yeniden rapor istenilmeyeceğine dair kuralın ihlali
3- Bir haktan yararlanırken o hakkı sağlayan kuralların sürekli olacağına dair beklentilerini boşa çıkaracak işlemler tesis edilmesinin sosyal hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmayacağı

Aynı mahkeme / ve sayılı kararlarla MTV ve KDV için yapılan işlemleri de iptal etmiştir.

Kararın tam metni aşağıdadır:

T.C.
KAYSERİ
VERGİ MAHKEMESİ

ESAS NO : /
KARAR NO : /
DAVACI: xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
VEKİLİ: AV. İSMAİL ARSLAN
DAVALI: KAYSERİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

DAVANIN ÖZETİ:

SAVUNMANIN ÖZETİ: Malul ve engellilerin taşıt alımına ilişkin istisnadan yararlanan davacının sağlık kurulu raporunun teyidinin raporu düzenleyen sağlık kuruluşundan sorulması üzerine davacının engellilik oranının %78 olduğunun tespit edilmesi nedeniyle davacı adına yapılan dava konusu cezalı tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Kayseri Vergi Mahkemesi'nce, dava dosyası incelenerek gereği düşünüldü:

Dava, davacı adına /2 dönemi için yapılan vergi ziyaı cezalı özel tüketim vergisi tarhiyatının kaldırılması istemiyle açılmıştır.

sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nun "verginin konusu" başlıklı 1. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olanların ilk iktisabının bir defaya mahsus olmak üzere özel tüketim vergisine tabi tutulduğu, "Diğer istisnalar" başlıklı 7. Maddesinin 2. fıkrasının (a) bendinde (II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tâbi mallardan; (motor silindir hacmi cm³'ü aşanlar hariç), (motor silindir hacmi cm³'ü aşanlar hariç) ve G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, engellilik oranı % 90 veya daha fazla olan malûl ve engelliler tarafından, beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabının vergiden müstesna edildiği kural altına alınmıştır.

sayılı Vergi Usul Kanununun maddesinde, verginin tarhının, vergi alacağının kanunlarında gösterilen matrah ve nispetler üzerinden vergi dairesi tarafından hesaplanarak bu alacağı miktar itibarıyla tespit eden idari bir işlem olduğu açıklanmıştır.

Beyana dayanan vergilerde asıl olan, verginin mükellef tarafından belli dönemlerde beyan edilen matrah üzerinden hesaplanması olup beyanının doğru olmadığının kanıtlanması durumunda ise noksan ödenen veya hiç ödenmeyen vergi, vergi idaresince yasada öngörülen tarh yöntemleri kullanılmak suretiyle tarh edilir.

Bu tarh yöntemlerinden birisi olup sayılı Kanunun tarh ve tahakkuk usulünü düzenleyen ikinci kısmında yer alan maddesinin birinci fıkrasında; re'sen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde, takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması şeklinde tanımlanarak, inceleme raporunda bu maddeye göre belirlenen matrah veya matrah farkının resen takdir olunmuş sayılacağı kuralına yer verilmiştir.

Belirtilen tanımdan da anlaşılacağı üzere, vergi idaresince re'sen vergi tarh olunabilmesi için öncelikle, re'sen takdir olunmuş bir matrah veya matrah farkının varlığı gereklidir. Başka bir anlatımla, vergi idaresince re'sen yapılan vergi tarhının hukuken geçerli olabilmesi için, bu tarhiyatın, sayılı Kanunun maddesi uyarınca matrah takdiri yapmakla görevli bulunan takdir komisyonunca takdir olunan ya da maddesi uyarınca vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından düzenlenen inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah farkına dayandırılmış olması gerekmektedir.

Diğer yandan, sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu'nun, "Verginin Mevzuu" başlıklı 1/a maddesinde; Karayolları Trafik Kanununa göre trafik şube veya bürolarına kayıt ve tescil edilmiş bulunan motorlu kara taşıtlarının motorlu taşıtlar vergisine tabi olduğu belirtilmiş; 2/1 maddesinde; "motorlu taşıt", karada, havada insan, hayvan ve eşya taşımaya yarayan ve makine kuvvetiyle hareket eden taşıtlar olarak tanımlanmış; "Mükellef" başlıklı 3. maddesinde; motorlu taşıtlar vergisinin mükellefinin; trafik sicili ile Ulaştırma Bakanlığınca tutulan sivil hava vasıtaları sicilinde adlarına motorlu taşıt kayıt ve tescil edilmiş olan gerçek ve tüzel kişiler olarak gösterilmiş; 7. maddesinde, motorlu taşıtlar vergisi mükellefiyetinin, motorlu taşıtların trafik sicili ile Ulaştırma Bakanlığı tarafından tutulan sivil hava vasıtaları siciline kayıt ve tescili ile başlayacağı kuralına yer verilmiştir.

Öte yandan aynı Kanunun "İstisnalar" başlıklı 4/c maddesinde, sakatlık dereceleri % 90 ve daha fazla olan malul ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtlar ile diğer malul ve engellilerin, bu durumlarına uygun hale getirilmiş özel tertibatlı taşıtları motorlu taşıtlar vergisinden müstesna tutulmuştur.

Yukarıda yazılı düzenlemelerin birlikte değerlendirilmesinden, belli bir oranda sakatlık derecesi bulunan malul ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtların motorlu taşıtlar vergisi ve özel tüketim vergisi yönünden istisna edildiği görülmektedir.

Öte yandan özür durumunun tespitine yönelik olarak, 30/03/ tarihli ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğin Özürlü sağlık kurulu raporunun geçerlilik süresi başlıklı Maddesinde (1) Özürlü sağlık kurulu raporunun sürekli olup olmadığı ile süreli raporlarda raporun geçerlilik süresi mutlaka belirtilir. (2) Özürlü sağlık kurulunca kişinin özür durumunun sürekli olduğuna karar verilmesi durumunda, özürlü sağlık kurulu raporunun ilgili bölümünde bu durum belirtilir. Ancak özür durumunun değişmesi halinde, kişinin talebi üzerine rapor ve buna bağlı kişinin özür oranı yeniden belirlenir. (3) Özürlü sağlık kurulunca özürlünün özür durumunun sürekli olmadığına karar verilmesi halinde de bu husus ilgili bölümde belirlenerek özürlü sağlık kurulu raporunun geçerlilik süresi belirtilir. Zaman içinde değişebilen veya kontrolü gerektiren hastalıklar, hastanın önceki özürlü sağlık kurulu raporu da kurula sunularak, özürlü sağlık kurulunun belirleyeceği süre içinde yeniden görüşülür ve karara bağlanır. (4) Bu Yönetmelik hükümlerine göre alınmış olan sürekli raporlar ile süreli raporların geçerlilik süresi dolmadan tekrar rapor alınmak istenmesi durumunda, mükerrer rapor tanzimini önlemek maksadıyla, ilgililerin daha önce özürlü sağlık kurulu raporu alıp almadıklarına ilişkin beyanı istenir. İlgilinin beyanı üzerine veya bir başka şekilde, evvelce özürlü sağlık kurulu raporu verilmiş olduğunun tespiti halinde tekrar rapor verilmez. Kullanım amacına uygun olarak düzenlenmiş ve bu Yönetmelik hükümlerine göre alınmış olan sürekli raporlara sahip kişilerden kurumlarca yeniden rapor istenilmez, kuralı yer almaktadır.

Dosyanın incelenmesinden; Kayseri Devlet Hastanesi'nin davacı adına düzenlediği funduszeue.info tarih ve xxxx numaralı özürlüler için sağlık raporunda davacının sürekli olarak %91 oranında özürlü olduğunun tespit edilmiş olması nedeniyle motorlu taşıtlar ve özel tüketim vergileri istnasından yararlanan davacının özür oranın davalı idarece ilgili sağlık kuruluşuna sorulması üzerine davacı adına Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nce funduszeue.info tarihinde düzenlenen raporda özürlülük oranın %78 olarak belirlendiğinden bahisle davacı adına vergi ziayı cezalı özel tüketim vergisi tarhiyatı yapılmasına binaen bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Olayda her ne kadar davalı idarece davacının vergi istisnasından yararlanmasının dayanağı olan funduszeue.info tarihli %91 sürekli özürlü raporundan sonra özür oranını %78 olarak gösteren funduszeue.info tarihli rapor tespit edilmiş ise de; engellilerin hayatlarını kolaylaştımak amacıyla getirilen düzenlemelerde istisnadan yararlanancak engellilerden sağlık raporlarında "sürekli" ibaresi bulunanlardan yeniden rapor istenilmeyeceğine dair kurala rağmen, davacının istisnadan yararlanmasının dayanağı olan ve usulüne uygun olarak düzenlenmiş bulunan sürekli olarak %91 oranında özürlü olduğuna dair sağlık kurulu raporunun yok sayılarak davacı adına cezalı tarhiyat yapılmasında hukuka uyarlık bulunmadığı gibi bireylerin hukuk devletinde bir haktan yararlanırken o hakkı sağlayan kuralların sürekli olacağına dair beklentilerini boşa çıkaracak işlemler tesis edilmesi sosyal hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle; davanın kabulüne, dava konusu cezalı tarhiyatın kaldırılmasına, aşağıda dökümü yapılan ,TL yargılama giderinin ve ,TL vekalet ücretinin davalı idarece davacıya ödenmesine, artan posta avansının kararın kesinleşmesi üzerine davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde Anakara Bölge İdare Mahkemesi'ne istinaf yolu açık olmak üzere, 19/07/ tarihinde karar verildi.

Kaynak: funduszeue.info
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemizekayıt olun.

>> Vergi Affı Rehberi ( Soru - Cevap) Ücretsiz E-Kitap:hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

GÜNDEM