Perspektif Daire Çizimi

Üç boyutlu cisimlerin iki boyutlu düzlemde sadece X ve Y eksenleri kullanılarak üç boyutlu olarak çizilmesine perspektif çizimi denir. Perspektif çizimleri, teknik resimlerde çıktısı alınacak üç boyutlu nesnenin belli bir standart dâhilinde görüntülenmesini sağlar. Perspektif çizimlerden mimaride, imalat sektöründe ve inşaat sektöründe sıklıkla faydalanılır. Kâğıt üzerinde nesnelerin üç boyutlu halinin görülmesini sağlayan perspektif çizimlerinin sık kullanılan türleri izometrik, dimetrik ve trimetrik perspektiflerdir.

En çok kullanılan CAD programlarının başında gelen AutoCAD programı perspektif çizimler için de sıklıkla kullanılır. AutoCAD programı ile yapılan perspektif çizimler, programın üç boyutlu tasarımı desteklemediği ilk sürümlerinden beri geliştirilmektedir. Güncel AutoCAD sürümleri ile iki boyutlu düzlemde perspektif çizimleri yapılabildiği gibi üç boyutlu tasarımı yapılan nesnenin perspektif çizime dönüştürülmesi de mümkündür. AutoCAD programında üç boyutlu çizim örneklerinin iki boyutlu perspektif çizimine dönüştürülmesi mümkünken, iki boyutlu bir perspektif örneğinin üç boyutlu modele dönüştürülmesi mümkün değildir.

AutoCAD Perspektif Çizimi

AutoCAD programı, iki boyutlu perspektif çizimleri için özel fonksiyonlara sahiptir. Perspektif çizimleri arasında en yaygın kullanılan ve en kolay çizilen türü olan izometrik perspektif çizimleri, AutoCAD programında kolaylıkla yapılabilir. Üç boyutlu nesnenin her yönden eşit açılarla görüntülendiği izometrik perspektifte 90 derecelik her köşe teknik resim üzerinde derece olarak çizilir. Yatay çizimler ise standart yatay düzleme göre 30 derece eğik olarak çizilir.

AutoCAD programında yapılan izometrik çizimlerde üçüncü boyut ekseni olan Z ekseni kullanılmaz, çizim yalnızca X ve Y eksenleri üzerine yapılır. AutoCAD perspektif çizimi yapılırken programda bulunan Snap özelliği kullanıcılara büyük kolaylık sağlar. AutoCAD ile izometrik perspektifte çizim yapabilmek için öncelikle AutoCAD’in ayarlar bölümünde Drafting Settings penceresinin Snap and Grid sekmesinde bulunan Snap özelliği aktifleştirilerek “Isometric snap” seçeneği seçilir.

Isometric snap özelliği aktifleştirildikten sonra iki boyutlu düzlemde perspektif çizimi yapılabilir durumdadır. İzometrik snap özelliğinin aktifleştirilmesinden sonra fare imleci her zaman olduğundan eğik bir hal alacak, böylece istenilen düzleme çizim yapılabilir konuma gelecektir.

AutoCAD programında izometrik perspektife yapılan çizimlerde; üst düzleme çizim yapılırken komut satırına “isoplane top”, sol düzleme çizim yapılırken “isoplane left” ve sağ düzleme çizim yapılırken “isoplane right” komutları girilir. Böylece AutoCAD programı tarafından çizimi yapılacak düzleme göre eğim otomatik olarak atanmış olacaktır. Klavyeden F5 tuşuna basarak veya CTRL+E tuş kombinasyonu girilerek de düzlemler arasında kolayca geçiş yapılabilir.

AutoCAD programında bulunan Isometric snap özelliği perspektif çizimleri için oldukça faydalı olan bir özelliktir. Bu özellik aktif edilerek standart iki boyutlu AutoCAD çizimlerinde kullanılan komutlar hiçbir değişiklik olmadan kullanılarakperspektif çizimi yapılabilir. Perspektif çizimlerini etkili ve ileri düzeyde yapmak isteyen kullanıcıların AutoCAD eğitimlerine katılmaları önerilir.

AutoCAD Eğitimi

AutoCAD programı perspektif çizimlerinin dışında başka pek çok çizim ihtiyacı için de sıklıkla kullanılır. Perspektif çizimlerin yanında katı modeller, iki boyutlu çizimler, teknik resimler de AutoCAD programının profesyonel olarak kullanıldığı bazı alanlardır. Bu programı etkili ve pratik şekilde kullanmak isteyen kullanıcılar AutoCAD eğitimine katılabilirler. Mimari çizimler, inşaat, imalat ve makine sektöründe sık sık ihtiyaç duyulan perspektif çizimleri AutoCAD dersleri ile detaylı bir şekilde öğrenilebilir.

AutoCAD dersleri , kullanıcıların mesleki gelişimlerine katkıda bulunur. AutoCAD mimari çizim dersleri ile mimari çizimlerde daha pratik ve kolay çizimler yapabilir hale gelirken, AutoCAD modelleme dersleri ile kullanıcılar etkin bir şekilde üç boyutlu modelleme yapabilirler.AutoCAD çizim dersleri ile kullanıcılar çizmek istedikleri nesnenin perspektif çizimini hazırlayabilir, kesit modelini alabilir ve teknik resmini hazırlayabilir seviyeye gelirler. AutoCAD programını profesyonel amaçlar için kullanan kullanıcılar, AutoCAD eğitimi ile program hakkındaki yetkinliklerini en ileri düzeye taşıyabilirler.

DAİRELERİN ve YAYLARIN İZOMETRİK PERSPEKTİFİ

  1. İZOMETRİK KÜPTE ELİPSLER
  Daireler belli açılarda döndürülüp eşlenik dik izdüşümleri çizildiğinde elips şeklinde görünür. Elipsin iki ölçüsü vardır. Büyük ölçü dairenin çapına eşittir. Küçük ölçü değişkendir ve açıya göre değişir.
  Dairelerin izometrik görünüşleri Şekil 1’de gösterildiği gibi izometrik küpün yüzeylerine çizilen elipsler gibidir. Genellikle parçalar üzerindeki elipsler küpün üç yüzeyindeki elipslere benzer. Burada dikkat edilecek husus küpün sağ tarafınamı, sol tarafınamı yoksa üst tarafınamı?  çizileceğidir. 
       Şekil 1:Küpün yüzeylerine çizilmiş elipsler                        Şekil 2:Daire ve kare 2. DAİRELERİN İZOMETRİK RESİMLERİ
  Dairelerin izometrik resimlerinin çiziminden pratik olduğu için dört merkezli elips çizim metodu kullanılacaktır. Önce dairelerin dışına çap ölçüsünde kare çizilir (Şekil 2).
  İlk olarak küpün sağ tarafına elips çizmek için aşağıdaki yol takip edilir:
  1. Sağ tarafa (x-z düzlemi) yatayla 30˚açı yapan, kenarlarının uzunluğu olan eşkenar dörtgen şeklindeki izometrik sağ düzlem çizilir (Şekil 3).
  2. A ve B geniş açılı köşelerden karşısındaki kenarlara dik doğrular çizilir (Şekil 4). C ve D merkez noktalarıyla kenarlar üzerinde 1, 2, 3 ve 4 numaralı noktalar bulunur.    
 Şekil 3:İzometrik sağ düzlem        Şekil 4:Dik kenarlar        Şekil 5:Büyük yaylar            3. Pergel A köşesine batırılarak 1 ve 2 numaralı noktalar arasına R1 yarıçaplı bir yay çizilir. Pergel B köşesine batırılarak 3 ve 4 numaralı noktalar arasına R1 yarıçaplı bir yay daha çizilir(Şekil 5).
  4. Pergel C noktasına batırılarak 2 ve 3 numaralı noktalar arasına R2 yarıçaplı bir yay çizilir (mavi renkli). Pergel D noktasına batırılarak 1 ve 4 numaralı noktalar arasına R2 yarıçaplı bir yay daha çizilir ve elips çizimi tamamlanır (Şekil 6).
  5. Dört merkezli elips çizimi, sağ düzlemde anlatıldığı gibi, sol ve üst düzlemede aynen uygulanır (Şekil 7). 
 Şekil 6:Küçük yaylar                Şekil 7:Sol düzlem ve üst düzleme elips çizimi
  funduszeue.infoIN İZOMETRİK PERSPEKTİFLERİ
  Yayların izometrik resimlerinin çizimi, dairelerin izometrik resimlerin çiziminde kullanılan metot kullanılır. Şekil 8’de görülen ve yarıçapı 60 olan yayın izometrik resmini çizmek için aşağıdaki yol takip edilir:
  1. Yayın çizileceği köşedeki izometrik doğrular çizilir. A köşesinden X ve Y eksenleri yönünde yarıçap ölçüsü 60 alınır, 1 ve 2 noktalar işaretlenir (Şekil 9). 
             Şekil 8:Yay                       Şekil 9:Doğrular ve yarıçap ölçüleri
  2. AX, AY doğruları üzerindeki 1 ve 2 numaralı noktalardan  dik doğrular çizilir. Doğruların kesim yeri yayın merkezidir (Şekil 10).
  3. Pergel merkeze batırılır ve noktaları arasındaki yay çizilir (Şekil 11).
  Not: İzometrik daire ve yaylar çizilip ölçüldüğünde gerçek ölçü olmayabilir. Bu durum yanlışlık değildir ve sizi yanıltmasın. Ölçülendirmede siz gerçek ölçüyü yazarsınız. 
 Şekil Yayın merkezini bulma                         Şekil İzometrik yay
  4. Şekil 12’ de köşelerde çizilmiş izometrik yaylar görülmektedir.

                  Şekil Üst ve sol yan düzlemlerde izometrik yaylar  4. DÜZGÜN OLMAYAN YAYLARIN İZOMETRİK PERSPEKTİFLERİ
  Pergelle çizilen yayların izometrik resimlerinin çizimini daha önceki konularda anlattık. Şimdi de düzgün olmayan yayların (spline) izometrik resimlerinin çiziminin yapılmasını anlatalım. Düzgün olmayan yayların (Şekil 13)perspektifini çizmek için aşağıdaki işlem sırası uygulanır:
  1. Düzgün olmayan yay kısımlara ayrılır ve ölçülendirilir (Şekil 14). 
      Şekil Düzgün olmayan yaylı parça                          Şekil Bölüntüler  2. Ön görünüşün izometrik resmini yay yokmuş gibi sol düzleme çizelim (Şekil 15).Eğrinin bölüntü çizgileri ölçüsünde tabana paralel çizilir (Şekil 16). 
     Şekil Ön görünüş             Şekil Bölüntü çizgileri  3. Bölüntü çizgilerinin uç kısımları yay cetveliyle (pistole) üçer üçer birleştirilerek izometrik görünüşü tamamlanır (Şekil 17).Sağ tarafa değerindeki genişlik değeri çizilir izometrik perspektif tamamlanır (Şekil 18).
  Not:Perspektif çizimlerinde görünmeyen kenarlar tamamen silinir. Yarım görünen kenarların da görünmeyen kısımları silinir. 
Şekil Eğrinin izometrik resmi     Şekil İzometrik perspektif  5. KONİNİN İZOMETRİK PERSPEKTİFİ
  Koni, tabanı daire olan geometrik bir şekildir. Ön görünüş üçgen, üst görünüş daire şeklindedir (Şekil 19). Koninin izometrik perspektifini çizmek için aşağıdaki işlem sırası uygulanır:
  1. İzometrik üst düzleme kenar uzunlukları koninin taban çapına eşit eşkenar dörtgen çizilir. Daha önce anlatıldığı gibi eşkenar dörtgenin içine 4 merkezli elips çizilir (Şekil 20). 
     Şekil Görünüşler               Şekil Dört merkezli elips çizimi  2. Elipsin yatay eksenleri çizilir. Eksenlerin kesim yerinden Z ekseni yönünde  mm uzunluğunda dik bir eksen çizilir (Şekil 21).
  3. Yan ayrıtlar için ekseninin üst noktasından taban elipsine teğet doğrular çizilir. Elipsin arkada kalan kısım gerekiyorsa kesik çizgiyle çizilir ve şekil tamamlanır (Şekil 22).  
    Şekil Yükseklik ekseni            Şekil İzometrik koni