Kahvaltıdan Sonra Uyku Gelmesi

İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Filiz Çalışkan, yemekten sonra halsizlik, yorgunluk ve uyku gibi şikayetler yaşayanlara uyarılarda bulundu.

Yemekten sonra gelen uykunun en sık nedenlerinden birinin insülin direncinin yüksek olmasından kaynaklandığını ifade eden Çalışkan, “Pankreasın salgıladığı insülinin tam olarak kullanılamamasına, insülin direnci denir. Özellikle hareketsiz yaşayan, fazla kilosu olan ve sağlıksız beslenen kişilerde görülen bir rahatsızlıktır. İnsülin direnci, yemekten sonra uyku ve halsizlik belirtileriyle kendini gösterir. İnsülin direnciniz olup olmadığını öğrenmek için, dahiliye uzmanına test yaptırabilirsiniz. Kansızlık, tiroid bezlerinin az çalışması, uyku apnesi, çölyak hastalığı ve gıda alerjisi, yemekten sonra uyku ve halsizlik hissi veren sağlık sorunlarının başında yer alır. Bu hastalıklardan birinin siz de olabileceğini düşünüyorsanız, bir uzmana danışarak doğru tedavi yöntemleriyle uyku sorunundan kurtulabilirsiniz” dedi. 

"DENGESİZLİĞE YOL AÇABİLİR"

Çalışkan, diyabetin yemekten sonra uyuklama, halsizlik gibi belirtiler verebileceğini hatırlatarak, “Diyabet hastası olan biri yemek yedikten sonra kendini sürekli yorgun hissediyorsa, bu hipoglisemi veya hiperglisemi belirtisi olabilir. Yemek saatlerinin çok düzensiz olması, kan şekerinin dalgalanmasına yani dengesizliğine yol açabilir. Kan şekeri dengesizliği de yemek sonrası halsizlik şikayetine dönüşebilir” diye konuştu.

"DAHİLİYE DOKTORUNA BAŞVURMALI"

Şikayetlerin sık sık tekrarlanması veya hiç geçmemesi durumunda en kısa sürede doktora başvurulması gerektiğini söyleyen Çalışkan, “Yemek sonrası halsizlik ve uyku için, ilk olarak dahiliye doktoruna başvurmalı, insülin direnci, D vitamini, B12 vitamini ve kan testi yaptırmalısınız. Bu testler neticesinde doktorunuz sizin için en doğru tedaviyi uygulayacaktır. Mutlaka uyku düzeniniz olsun. Erken yatıp erken kalkmayı alışkanlık edinin. Her gün en az 1 saat tempolu yürüyüşe çıkın. Özellikle kendinizi halsiz hissettiğinizde, hafif tempolu yürüyüşler yaparak uykunuzu açabilirsiniz. Güne kahvaltı ile başlayın. Kahvaltıyı sakın atlamayın. Günde 2 litre su içmeye özen gösterin. Ağır ve yağlı yemekler tüketmeyin. Alkolden uzak durun. Tek seferde çok fazla yemek yerine, küçük porsiyonları tercih edin” ifadelerini kullandı.

ÖĞLEN YEMEĞİNDEN SONRA UYKUNUZ MU GELİYOR?

Önce şunu söyleyeyim öğlen uykusu, insanlar dahil pek çok memeli hayvanın doğasında vardır. Günümüz çalışma ve yaşam koşulları maalesef çoğu insanı aslında faydalı olan bu alışkanlıktan mahrum ediyor. Bu açıdan öğlen yemeğinden sonra biraz uykumuzun gelmesi normaldir. Sağlıklı bir insan pencereyi açıp hava alarak ya da yüzünü yıkayarak bu uyku atağını geçiştirir. Anladığım kadarıyla bazıları değil yüz yıkamak başlarını suya sokarak bile uykularını açamıyorlar. Her kes aşırı uyku halinin yemekle ilintili olduğunun farkında ancak konuşmalarından anladığım kadarıyla yanlış besin grubunu suçluyorlar. 

KARBONHİDRAT MI YOKSA YAĞ MI UYKU HALİ YAPAR?

Diyelim öğlen yemeğinde her zamankinden bir iki dilim fazla pizza, üzerine de üç dört top dondurma yediniz. Yemekten sonra da bir ağırlık çöktü ve uykunuz geldi. Suçlu yediğiniz karbonhidrat mı yoksa yağ mı? Bir başka deyimle suçlu pizzadaki beyaz un, dondurmadaki şeker mi yoksa pizzadaki ve dondurmadaki yağ mı? Beyaz un ve şeker uzak durmamız gereken kötü karbonhidratlardır ancak suçluyu doğru tespit etmek açısından söyleyeyim bu menüde uykunuzu getiren besin maddesi un ve şeker değil pizza ve dondurmadaki YAĞDIR. 

Avusturya Adelaide Üniversitesi doktorları yaşları arasındaki erkeğe değişik besin grupları vererek hangi besinin uyku halinden sorumlu olduğunu araştırdılar ve YAĞLI YİYENLERDE uykulu olma halinin % 78 daha fazla olduğunu gördüler. En çok yağlı yiyen gruptaki insanların % 46'sı sadece öğlen yemeği sonrası değil gün içinde devamlı uyku hali hissettiklerini söylediler. Bu çalışmada karbonhidrat veya protein alımı ile uykulu olma hali arasında bir ilişki bulunamadı. Çalışmanın bir başka sonucu daha var: gün içinde fazla yağlı beslenenlerde gece uykuda sleep apne sendromu gelişme ihtimali daha yüksek bulunuyor. 

Dostlarım, ihtiyacınız olan “yağ” besinlerin kendi yapısında zaten vardır. gram bulgurda mg yağ vardır. Bulgur pilavı yaparken tencereye hiç yağ koymasanız da bir porsiyondan aldığınız 83 kalorinin 2 kalorisi bulgurun içindeki yağdan gelir. Sadece tahıllarda değil tüm yeşillikler yağ içerir. gram ıspanak yediğinizde 66 mg’ı omega-3 yağı olmak üzere gene mg yağ alırsınız. Dışarıdan yemeklere kattığınız yağın, ister zeytinyağı, ister tereyağı fark etmez, lezzet dışında size hiçbir katkısı yoktur. Bu nedenle yemeklerinizi mümkün olduğu kadar az yağlı yapın, dondurma başta olmak üzere tüm süt ürünlerinin ve hayvansal gıdaların fazla miktarda yağ içerdiğini unutmayın. 

(1)Yingting Cao, Ph.D. candidate, population research and outcome studies, University of Adelaide, Adelaide, Australia; Jim White, R.D.N., spokesperson, Academy of Nutrition and Dietetics, Chicago; April 8, , Nutrients, online

Yemek yedikten sonra aniden bastıran uyku ihtiyacı, sindirim sistemi tarafından tetiklenir. Bunun sıklıkla yaşanması başka bir hastalığın habercisi olabilir.