Köprülü Kuzey Makedonya

Kırgız Edebiyatı’nın kurucusu, büyük devlet adamı Kasım Tınıstanov 9 Eylül 1901 tarihinde dünyaya geldi. 1912-1914 yıllarında değişik Özbek mekteplerine devam etti. 1914-1916 yılları arasında Karakol şehrindeki Rus Tüzem Mektebi’nde okudu. Taşkent’te yayımlanan Cas Kayrat, Canga Öris, Sana, Ak Col adlı Kazak gazetelerinde çeşitli görevlerde çalıştı. Kasım Tınıstanov sosyal içerikli, pedagojik hikayeleriyle, şiirleriyle, eğitimciliğiyle, dilciliğiyle, gazeteciliğiyle, aydın kimliğiyle tanınmış bir insandır. Kasım Tınıstanov, Kırgız Türklerinin medeniyet tarihinde çok önemli bir yere sahiptir. Kırgız Türkçesinin önemli gramer âlimi, Kırgız Türkçesi Morfolojisi, Kırgız Türkçesi Sentaksı, Kırgız Türkçesi Grameri kitaplarının müellifidir. Kasım Tınıstanov, yirminci yüzyılda Manas destanını derleme çalışmalarını da Kırgızistan’da başlatan halk bilimcilerdendir. 1926 yılında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de gerçekleştirilen Türkoloji kongresine Kırgız Türkleri adına katılmış ve alfabe değişikliğiyle ilgili Bakü’de ilmî bir konuşma yapmıştır. Kırgız Türkolog Kasım Tınıstanov’un Bakü Türkoloji Kongresi’nde Latin alfabesine geçişle ilgili görüşleri ve Latin alfabesine geçişte bugünkü durum makalede incelenecektir.

Уважаемые читатели!

Мы рады вновь приветствовать Вас на страницах 65-го выпуска нашего журнала, освещающего деятельность Международной организации тюркской культуры, которая не снизила интенсивность реализации проектов даже в текущий период, когда весь мир столкнулся с серьезными ограничениями, связанными с глобальной пандемией, из-за чего поездки между странами и внутри них были временно запрещены.

В разделе «Коротко» нашего журнала представляем вашему вниманию краткий информационный тур, составленный на основе мероприятий, которые были организованы либо в которых приняла участие ТЮРКСОЙ, продолжающая выполнять свою миссию во благо сохранения и популяризации культуры, искусства и литературы тюркских народов.

Ходжа Ахмед Яссави, один из выдающихся личностей, которые внесли уникальный вклад в укрепление тюркского сознания и процветание тюрко-исламской цивилизации, и идеи которых и в наши дни продолжают формировать общую культуру на всем пространстве тюркской географии и освещать пути развития тюркских народов. Город Туркестан, где жил и творил Яссави, был центром формирования и распространения этих учений. Неформальный саммит лидеров Совета сотрудничества тюркоязычных стран (Тюркский совет), состоявшийся в городе Туркестане (Казахстан), который на протяжении веков служил одним из очагов знаний и мудрости тюркского мира, а в наши дни был объявлен культурной и духовной столицей тюркского мира. Надеемся, что вы с интересом ознакомитесь с данным материалом.

В 2021 году отмечается 30-летие независимости таких братских стран, как Азербайджан, Казахстан, Кыргызстан, Узбекистан и Туркменистан. В рамках этого ТЮРКСОЙ в текущем году организовала и провела целый ряд различных международных масштабных акций.  В текущем номере нашего журнала вы сможете прочитать информацию о фотовыставке «30-летие Независимости Азербайджана, Казахстана, Кыргызстана, Узбекистана и Туркменистана», которую мы впервые открыли в районе Сеферихисар провинции Измир, а затем выставили в Айдыне, Денизли, Испарте, Анкаре и Биледжике, а также в штаб-квартире ТЮРКСОЙ. Вместе с этим мы рассказали в настоящем номере о ярком концерте «Цвета тюркского мира», организованного ТЮРКСОЙ совместно с министерством культуры Туркменистана.

К 880-летию со дня рождения известного азербайджанского философа и поэта Низами Гянджеви, который известен не только в азербайджанской, но и во всей тюркской литературе, оставил яркий след в истории мировой словесности и оказал огромное влияние на становление литературного стиля всех последующих поэтов. Мы расскажем для вас о памятном мероприятии, организованным ТЮРКСОЙ с участием министра культуры Азербайджана Анара Керимова в честь 100-летия со дня рождения выдающегося художника Микаила Абдуллаева, чье имя стало всемирно известным благодаря его неповторимым работам, живопись которого является одной из вершин азербайджанского изобразительного искусства.

В настоящем выпуске журнала «ТЮРКСОЙ» вы сможете узнать о традиционном Новом годе – Неврузе, который традиционно отмечатся Международной организацией тюркской культуры как праздник, символизирующий приход весны, и начало нового года среди тюркских народов. В праздновании Невруза, проведенного в этом году в саду генерального секретариата ТЮРКСОЙ в связи с ограничениями, связанными с эпидемией, поразившей весь мир, принял участие министра культуры Турецкой Республики Мехмет Нури Эрсой. В этом материале вы сможете узнать о том, как данная древняя традиция сохраняется и передается их поколения в поколение и продолжает жить в наши дни.

ТЮРКСОЙ продолжает издавать литературные шедевры тюркского мира. За прошедший период была издана книгу «Коркутнаме», в которой истории Деде Коркута, который является общей ценностью и мудрой личностью тюркских народов и занимает важное место в культуре тюркского мира, изложены в поэтической форме на современном турецком языке. Надеемся, что вым будет интерено прочитать материал об этом событии.

В рамках объявленного «Года Абая Кунанбаева-2020» в честь 175-летия со дня рождения известного казахстанского поэта и просветителя Абая Кунанбаева, одного из мудрых деятелей тюркского мира, мы расскажем о презентации в разных странах арт-альбома «Читая Абая», награждении «Почетной медалью Абая» частных лиц и организаций, которые внесли большой вклад в популяризацию творческого наследия Абая, а также о незабываемом концерте «Уважение поэту Абаю» .

580-летие со дня рождения узбекского поэта, писателя, мыслителя и государственного деятеля Алишера Навои, который также получил известность как «Султан-властитель искусства газели», одного из литературных звезд тюркского мира, внесший уникальный вклад в развитие тюркского мира посредством своих трудов. Мы с гордостью представляем вам в настоящем выпуске журнала материал о мероприятиях, которые были организованы в честь 150-летия со дня рождения известного востоковеда Агатангела Крымского, ставшего первым ученым-автором академических исследований по истории тюрко-исламской географии, а также расскажем о многих других событиях в культурной деятельности ТЮРКСОЙ.

Напоминая, что вы можете узнать новости о текущих проектах ТЮРКСОЙ на сайте http://www.turksoy.org, желаем вам приятного чтения и до встречи в следующем номере.

Translated from Turkish to Russian by PhD. Timur B. Davletov / [email protected]

The translation has been located at: International Journal TURKSOY, issue: 65

The original text:

Değerli okurlarımız,

Dünya genelinde devam eden salgın nedeniyle bu güne kadar insanlığın karşılaşmadığı çeşitli kısıtlamalarla karşı karşıya kaldığımız, birçok ülkede kapanmaların yaşandığı, ülkeler arasında ve ülke içlerinde seyahatlerin yasaklandığı bu dönemde yakaladığı fırsatlarla üstlendiği ulvi görevini yerine yetiren Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı’nın etkinliklerinin yer aldığı dergimizin 65. sayısıyla siz kıymetli okurlarla buluşmanın mutluluğunu yaşıyoruz.

Türk halklarının kültür, sanat, edebiyatının yaşatılması, tanıtılması ve gelecek nesillere aktarılması amacıyla her şartta ve koşulda çalışmalarını sürdüren TÜRKSOY’un bu yayın döneminde düzenlediği ziyaret ve görüşmelerden derlediğimiz kısa haber turunu dergimizin “Kısa Kısa” bölümünde ilginize sunuyoruz.

Türk coğrafyasında kültürümüze yön veren, fikirleriyle yolumuzu aydınlatan görkemli şahsiyetlerden biri olan Hoca Ahmet Yesevi, sadece Orta Asya’da yaşayan Türk halklarının değil, Türk Dünyası’nın farklı bölgelerinde de aydınlanmayı sağlamış, Türklük bilincinin yaygınlaşması ve Türk-İslam medeniyetinin güçlenmesine eşsiz katkılar sağlamış,  Yesevi’nin yaşadığı Türkistan şehri de bu öğretilerin oluşması ve yayılmasının merkezi olmuştur. Asırlarca Türk Dünyası’nın ilim – irfan kaynaklarından birine dönüşen Kazakistan’ın Türkistan şehrinin ev sahipliğinde bu yıl gerçekleştirilen ve Türkistan’ın “Türk Dünyası’nın Manevi Başkenti” ilan edildiği Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi) Liderleri Gayri Resmi Zirvesi’ne ilişkin derlememizi bu sayımızda ilgiyle okuyacağınızı umuyoruz.

2021 yılında kardeş ülkelerimiz Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan’ın bağımsızlıklarının 30. yılı kutlanmaktadır.  TÜRKSOY olarak Türk Cumhuriyetleri’mizin bağımsızlıklarının 30. yıl dönümünü düzenlediğimiz bir birinden farklı etkinliklerle kutlamaktayız. Dergimizin 65. sayısında İzmir’in Seferihisar ilçesinde ilk açılışını yaptığımız ve daha sonra Aydın, Denizli, Isparta, Ankara ve Bilecik‘te sergilediğimiz TÜRKSOY’un “Bağımsızlıklarının 30. yılında Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan” fotoğraf sergisini ve TÜRKSOY – Türkmenistan Kültür Bakanlığı iş birliğinde düzenlediğimiz “Türk Dünyası’nın Renkleri”  özel konserini sizlerin beğenisine sunuyoruz.

Kendi üslubuyla dünya edebiyatına damga vuran ve yazdığı “Hamse” ile kendinden sonraki şairleri etkileyen, ünü sadece Azerbaycan’ı ve Türk edebiyatını değil, bütün dünya edebi coğrafyasını kuşatmış, Azerbaycanlı ünlü filozof ve şair Nizami Gencevi’nin 880. doğum yıl dönümüne ithafen Azerbaycan Kültür Bakanı Anar Kerimov’un da katılımlarıyla TÜRKSOY’un düzenlediği anma etkinliği ve yine Azerbaycan resim sanatının zirvelerinden, çizdiği eserlerle ünü Türk Dünyası’nın da sınırlarını aşarak dünyaya yayılan ressam Mikayıl Abdullayev’in doğumunun 100. yılı  vesilesiyle düzenlediğimiz etkinliğimiz hakkında bilgileri sizler için derledik, beğeniyle takip edeceğinizi umuyoruz.

Yine bu sayımızda, baharın gelişini simgeleyen ve Türk halkları tarafından yıl başlangıcı olarak kabul gören Nevruz Bayramı, TÜRKSOY tarafından geleneksel olarak her yıl coşkuyla kutlanmaktadır. Dünyayı etkisi altına alan salgın nedeniyle TÜRKSOY Genel Sekreterliği bahçesinde düzenlenen ve Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un katılımıyla gerçekleşen Nevruz kutlamalarında, ata yadigârı gelenekler yaşatılarak Nevruz coşkusu ve sevincinin Türk Dünyası’yla birlikte paylaşıldığına şahit olacaksınız.

TÜRKSOY Türk Dünyası edebiyatı yazılı hafızasına şaheserler kazandırmaya devam etmektedir. Bu yayın dönemimizde de Türk halklarının ortak değeri ve bilge şahsiyeti, kültür dünyamızda önemli yere sahip Dede Korkut’un hikayelerinin akıcı ve dupduru bir üslupla, aslına sadık kalmak suretiyle, günümüz Türkiye Türkçesinde şiirlerle anlatıldığı “Korkutname” kitabını yayımlayarak okuyucularla buluşturduk. “Korkutname” kitabı hakkında ve yapılan tanıtımlarına ilişkin materyallerimizi de bu sayımızda ilgiyle okuyacağınızı umuyoruz.

Türk Dünyası’nın bilge şahsiyetlerinden ünlü Kazak aydını Abay Kunanbayev’in doğumunun 175. Yılı münasebetiyle ilan edilen “2020 Abay Kunanbayev Anma Yılı’’ çerçevesinde Teşkilatımızın hazırladığı ve içerisinde ünlü ozanın hikmetli sözlerinin yanı sıra, eserlerine ithafen Türk Dünyası ressamlarının resimlerinin yer aldığı “Abay’ı Okumak” sanat albümünün tanıtımını gerçekleştirdiğimiz toplantılar,  bu yıl çerçevesinde Abay’ın tanıtılması için yapılan faaliyetlere katkı sunan kişi ve kuruluşlara “Abay Madalyası” takdim törenleri ve düzenlenen “Şair Abay’a Saygı” konserini de dergimizin 65. sayısında sizlerin beğenisine sunuyoruz.

Türk Dünyası’nın edebiyat güneşlerinden “Gazel Mülkünün Sultanı” olarak da ün kazanan Özbek şair, yazar, düşünür ve devlet adamı Alişir Nevai’nin doğumunun 580. yıl dönümü ve çalışmalarıyla Türk Dünyası’na önemli katkılar sunmuş, Türk ve İslam coğrafyasının tarihi üzerine akademik çalışma yürüten ilk bilim insanlarından ünlü şarkşinas bilim insanı Agatangel Krımskiy’in doğumunun 150. yıl dönümü anısına düzenlediğimiz etkinliklerin yanı sıra bahsetmediğimiz diğer faaliyetlerimizi yine bu sayımızda sizlere sunmaktan kıvanç duymaktayız.

TÜRKSOY’un güncel faaliyetlerine ilişkin haberlerine http://www.turksoy.org adresinden de ulaşabileceğinizi hatırlatarak, keyifli okumalar dileklerimizle, bir sonraki sayımızda buluşuncaya kadar hoşçakalın diyoruz.