Askerlik Yapamaz Raporu Kimlere Verilir

Birçok vatandaş çürük raporunun ne olduğunu araştırıyor. Çürük raporu almaya neden olacak hastalıkların ne olduğu, çürük raporunun ne anlama geldiği merak ediliyor. Biz de bu haberimizde çürük raporunun ne olduğundan, hangi hastalıklar sonucunda çürük raporu verildiğinden, sahte çürük raporu çıkarılmasının cezasından ve aşırı kilolu olanların hangi durumda çürük raporu alabildiklerinden bahsettik. 

Çürük raporu nedir?

Çürük raporu, askerlikte kullanılan tabirlerden biridir. Bir erkek vatandaşın askere gitmek için girdiği sağlık kontrolleri sonucunda askerlik yapamaz ya da askerliğe elverişsiz durumda bulunması çürük raporuna neden olur. Genelde çürük raporu ya da çürüğe kalmak olarak halk arasında adlandırılan bu durum kişinin askerlikten muaf olmasına neden olur.

Çürük raporu nasıl alınır?

Çürük raporu kişiye askerlik şubelerinde yer alan askerlik meclislerindeki heyet tarafından ya da askeri hastanelerin yetkilileri tarafından verilir. Çürük raporu almak için bireyin daha önceden sağlık kuruluşlarından temin ettiği sağlık belgeleriyle birlikte askerlik şubesine başvurması gerekir. Daha sonra askerlik şubesinde yapılan sağlık taraması sonucunda çürük raporunun verilip verilmeyeceğine ilişkin bir kontrol gerçekleştirilir. Meclis iki doktordan oluşur ve başvuran kişinin belgelerini inceleyerek çürük raporu alma şartlarını taşıyıp taşımadığına bakar. Eğer taşıyorsa kişiyi hastaneye sevk ederler. Hastanede tekrar kontrol yapıldıktan sonra kişinin askerlik yapmasına engel olacak sağlık sorunları varsa askerlik yapamaz raporu olan çürük raporu verilir.

Bu rapor bireyin hayatının geri kalanında önemli bir ye teşkil edeceği için çürük raporu bireye verilmeden önce birçok sağlık kontrolü yapılır. Ciddi testler sonucunda rapora karar verilir. Kişinin sağlık bütünlüğü, beden bütünlüğü ve psikolojik bütünlüğü detaylı olarak incelenir ve kesin sonuç elde edilmesine özen gösterilir.

Çürük raporu hangi hastalıklara verilir?

Hangi hastalıkların sonucunda kişiye çürük raporu verileceğini söylemek pek olası değildir. Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nde hangi hastalıklar meydana çıktığında kişinin çürük raporu alması gerektiği ile alakalı bir madde bulunmamaktadır. Bunların yanı sıra halkın bildiği üzere ciddi sayılabilecek kronik hastalıklar tespit edilirse hastalığın seviyesine göre çürük raporu verilebilir. Dolayısıyla hastalığın nüvesine, cinsine, yaygınlığına, kişinin normal hayatını ne kadar ve nasıl etkilediğine bakılmaktadır. Ek olarak tüm tıbbi ve bilimsel testler sonucu bir karar verilmektedir.

Ayrıca şahsın hastalığının o tarihten itibaren maksimum 5 sene içinde iyileşme göstermediği takdirde askerliğe elverişli olmadığından dolayı çürük raporu verilir. Şahsın kronik bir hastalığının olduğu net bir şekilde görülmekteyse ya da farklı raporlarla hastaneler bu durumu tespit etmişse şahıs yukarıda belirtilen süreyi beklemeye gerek kalmadan askerlikten muaf edilir.

Hangi psikolojik bozuklukları olanlara çürük raporu verilir?

Bu duruma ilişkin de herhangi bir kanun ya da madde yoktur. Yukarıda bahsedilen durumlar psikolojik hastalıklar için de geçerli sayılmaktadır.

Aşırı kilolulara hangi durumda çürük raporu verilir?

Aşırı kiloya ilişkin olarak Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nde ayrıntılı bir şekilde tıbbi kriterler belirtilmiştir. Belirtilen yazıda vücut, kilo ve kitle endeksi yer almaktadır. Burada bahsedilen endeks hesaplaması internette karşımıza çıkan hesaplamalar gibi değildir. Daha farklı bir yöntem kullanılmaktadır. Bu hesaplamaya ilişkin bir yönetmelik de mevcuttur. Ayrıca toplumun zihnine kazınmış "çok kilolu olmak askerlikten muaf olmaya neden olur" düşüncesi de yanlıştır. Çünkü çürük raporu almak için kiloyu geçmek yeterli değildir.

Belirlenen hesaplamalar kapsamında kişinin boy ve kilo oranı sağlıksal açıdan orantısız çıktığı takdirde takip etme süreci başlar. Bu süreçte bir diğer yoklama dönemine kadar devam etmektedir. Takip süreci maksimum 5 seneye kadar uzatılmaktadır. Eğer bu süreçte kişinin boy ve kilo oranında bir düzelme meydana gelmezse durum kronik olarak değerlendirilir ve askerliğe elverişli olmadığı raporu verilir.

Çürük raporunu hangi kurum vermektedir? Çürük raporu nereden alınır?

Çürük raporu verme yetkisi olan tek yer askeri hastanelerdir. Dolayısıyla özel hastanelerden, üniversitelerden, devlet hastanelerinden bu rapor alınamaz. Bu hastanelerden getirilecek raporlar sadece askeri şubeler için ve askeri hastaneler için kişinin sağlığı ile ilgili olarak delil niteliğindedir.

Kişi çürük raporu için hastaneye giderken yanında önceden aldığı sağlık belgelerini bulundurmak zorundadır. Ayrıca kişi sağlıksal sorununu kontroller sırasında söylemez ise ve askerlik şubelerinde herhangi bir sorunun olup olmadığı incelenmezse ve askerlik esnasında kişi bir rahatsızlıktan dolayı sorun yaşarsa bu durumdan kesinlikle Türk Silahlı Kuvvetleri sorumlu tutulamaz. Dolayısıyla kişilerin herhangi bir rahatsızlığı varsa askerlik şubesinde bulunan doktorlara bunu iletmelidir.

Bunların yanı sıra askeri hastanelerin ya da askerlik şubelerinin düzenleme yetkisi verdiği çürük raporunun revize etme etkisi yalnızca GATA'da değildir. GATA, askeri hastaneler arasında bir hastanedir. Kişilerin başvurdukları askerlik şubelerinin en yakınında bulunan askeri hastane bu raporu vermeye yetkilidir.

Sahte çürük raporu almanın cezası var mı?

Sahte bir şekilde çürük raporu alan kişiler bunun yanı sıra bu raporu düzenleyenler söz konusu durum ortaya çıktığı takdirde bazı yaptırımlarla karşı karşıya kalırlar. İlk olarak evrakta sahtecilik suçundan dolayı Türk Ceza Kanunu’nun Maddesi gereğince 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabilirler. Bu raporu düzenleyen kişilerin resmi sıfata haiz olan kişiler olması durumunda ise bu kişilere daha ağır cezalar verilebilir. Ayrıca Sayılı Askerlik Kanunu’nda belirtildiği üzere idari para cezası da verilebilmektedir.

Sözleşmeli er ve erbaşlar aslen askerlik görevinin gereklerini belirli ücret karşılığında yapan erbaş ve erlere verilen asker kadrosudur. İlgili kanun ve yönetmeliklerce bu askerlerin kalacak yerleri, sığınma, yemek ve diğer ihtiyaçlarının devlet tarafından karşılanacağının garantisi verilmektedir ve pek tabii verdikleri hizmet için yukarıda da belirttiğimiz gibi belirli bir ücret almaktadırlar. Öte yandan sözleşmeli er ve erbaşların diğer askerlerle rütbe sıralaması yapılacak olursa; emsallerindeki muvazzaf erbaşların üstüyken, yine emsallerindeki uzman erbaşların ise astı pozisyonundadırlar. Sözleşmeli er ve erbaşlarla ilk imzalanacak sözleşmenin süresinin 3 yıldan az 4 yıldan ise fazla olmayacağı düzenlenmiş olup akabinde yapacakları sözleşme süresi 1 ile 3 yıl arasında öngörülmüş ayrıca sözleşme süreleri sona ermeden istifa edemeyecekleri de hüküm altına alınmıştır. Sözleşmeli er ve erbaş sağlık yönetmeliği tüm sözleşme yenileme döneminde uygulanır.

Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği adı geçen kurumların mensubu olan personel, öğrenciler ve bunların adaylarının görevlere uyarlık bakımından sağlık yeteneklerini tespit etmekte ve barışta ve savaşta yapılacak sağlık işlemlerini düzenlemektedir. Uzman Erbaş, Sözleşmeli Erbaş ve Erler ile Adaylarının Sağlık Yetenekleri, Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin üçüncü bölümünde, maddelerde düzenlenmiştir. Yönetmelikte sırasıyla;

• Uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er alım muayeneleri,
• Komando, paraşüt, özel harekât, özel kuvvetler ve arama kurtarma, dalgıç (birinci sınıf dalgıç, SAT, SAS, mayın harbi dalgıcı) ve kurbağa adam özel ihtisasları ve kurtarma yüzücülüğü ile ilgili sağlık yetenekleri,
• Sözleşme yenileme muayeneleri,
• Görev yapamaz raporları,
• Yurtdışı görev muayeneleri,
• Astsubaylığa geçiş,
• Atamaya esas sağlık raporları ile atandıktan sonra rahatsızlanan personel hakkında yapılacak sağlık işlemleri

konuları ele alınmaktadır.

Bunlar dışında sözleşmeli er ve erbaşların taşımaları gereken birtakım sağlık yetenekleri bulunmaktadır. Bu şartlar Türk Silahlı Kuvvetleri-TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği ile hüküm altına alınmıştır. Sağlık kontrolüne sevk edilen sözleşmeli er ve erbaşlar bu yönetmeliğin “Uzman Erbaş ve Sözleşmeli Erbaş ve Er Adayları ile Uzman Erbaş ve Sözleşmeli Erbaş ve Erlerin Sağlık Yetenekleri” başlıklı üçüncü bölümünde belirtilen şartları taşıyıp taşımadığı irdelenerek başvuruları tamamlanmaktadır. Bu sağlık şartlarının sınanacağı ise Sözleşmeli Er ve Erbaş Yönetmeliğinde bulunan onikinci maddenin dördüncü fıkrasında yapılan atıfla belirlenmiştir. Kısacası yukarıda sayılan başvuru şartlarını taşıyan adayların son olarak sözleşmeli er ya da erbaş olabilmeleri için ilgili yönetmelik uyarınca sağlık şartlarına da haiz olmaları gerekmektedir.

Sağlık Şartlarına Uygunluğun Denetlenmesi

Adaylar ilgili başvuru şartlarını taşıyorlarsa ilk etapta müracaat kabul heyeti tarafından fiziki ve yazılı-sözlü sınavlara ve ön sağlık muayenesine tabi tutulurlar. Tüm bu süreçleri tamamlayan adaylar sağlık raporunu alabilmeleri için son aşama olarak tam teşekküllü hastaneye sevk edilirler. Tam teşekküllü bu hastanelere sevk ise alım yapan komutanlıkların Personel Daire Başkanlıklarınca yapılacağı yönetmelikçe hüküm altına alınmıştır. Bu süreç Sözleşmeli Er ve Erbaş Yönetmeliği m.9’da hüküm altına alındığı gibi; sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin 3.bölümü m’nın birinci ve ikinci bentlerinde ön sağlık muayenesinden geçemeyenlerin uzman, sözleşmeli er ve erbaş olamayacakları; devamında ise hangi hastalıkların bu mesleklere girişte engel teşkil edeceği açıkça belirtilmiştir.

Başvuru yapan ve ön sağlık kontrolünden geçen adaylarda; TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin maddesi gereğince hepatit B, hepatit C, HIV, yaygın sekelle iyileşmiş veya aktif tüberküloz ile kronikleşebilecek ya da zamanla artabilecek nitelikte herhangi bir hastalık ve renk körlüğünün bulunmaması gerektiği ve görme yeteneklerinin tam olması ile ruh sağlığı ve hastalıkları açısından tam sağlam olması gerektiği hükmü amirdir. Adayın bu maddede bahsi geçen hastalıklardan taşıdıkları durumlara göre “Uzman erbaş ya da Sözleşmeli Er/Erbaş olur/olamaz” şeklinde verilecek karar sonucu adaylıkları sonlandırılır yahut devam eder. Bu sağlık şartları ile ilgili kan, idrar ya da radyolojik testlerin tümü yapılarak karar verilmektedir.

Ayrıca adayın taşıdığı sağlık yeteneğine göre; komando, paraşüt, özel harekat, özel kuvvetler ve arama kurtarma, dalgıç (birinci sınıf dalgıç, SAT, SAS, mayın harbi dalgıcı) ve kurbağa adam olur/olamaz şeklinde özel sağlık raporları da verilebilmektedir. Bu raporların verilebilmesi ise yine aynı yönetmeliğin maddesi son bendinde yer alan şartlara göre düzenlenmektedir.

Sözleşmeli Er/Erbaş Olur Raporu

Tüm bu süreçleri tamamlayan adaylar “Sözleşmeli Er/Erbaş Olur.” İbareli sağlık raporunu alarak aşamayı tamamlamış olurlar. Bu aşamada yanlış bir tanı sonucu “Sözleşmeli Er/Erbaş Olamaz.” raporu alan aday er ve erbaşlar 60 günlük iptal davası açma haklarını kullanarak hak kaybına uğramaktan kurtulabilirler. Bu konuda ise Ankara idare avukatı olarak sizlere profesyonel destek vermekten mutluluk duyacağız.

Sözleşme Yenileme Muayeneleri

Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nin üçüncü bölümünde ve maddeler arası Uzman Erbaş ve Sözleşmeli Er/Erbaşların alımı hakkında uygulanacak sağlık yeteneği şartları düzenlenmiştir. Aynı yönetmeliğin maddesi sözleşmesi yenilenecek olanlara ilişkin olup maddede sözleşmesi yenileneceklerde muayene için amirlere bir takdir yetkisi verildiği görülmektedir. Şöyle ki; gerekli görülen hallerde ve rahatsızlıklarını beyan edenlerde muayene tekrarlanacakken diğerlerinde muayeneye gerek duyulmayacağı hüküm altına alınmıştır. Yine aynı maddede “Amirin gerekli gördüğü ile rahatsızlıklarını beyan edenlerin ise muayene sonrasında Hastalıklar Listesinin (A) dilimlerinde belirtilen rahatsızlıklara sahip olanlar sınıfı veya branşı görevlerine devam ederler.” şeklindeki cümle uyarınca A dilimi hastalıkların engel teşkil etmeyeceği belirtilmiştir.

Görev Yapamaz Raporu

Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Şartları Yönetmeliği’nin maddesi uyarınca görev yapamaz raporlarının hangi durumlarda verileceği düzenlenmiştir. Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği uyarınca Hastalık ve Arızalar tablosunda B ve D dilimine koyulmuş hastalıklara sahip olanlara TSK’da görev yapamayacakları yönünde rapor verilmektedir. Tabi ki burada da bazı istisnalar mevcuttur ki bunlar; kanser, tüberküloz, kronik böbrek yetmezliği, ruh sağlığı ve hastalıkları ile sinir hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalıklar olup, sağlık kurulları raporlarında gösterilecek lüzum üzerine toplam olarak ve fiilen üç yılı geçmemek şartıyla tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulabileceği ve bunların ilişiklerinin kesilmeyeceği aynı maddede güvence altına alınmıştır.

Maddenin 2.fıkrasında ise sözleşmeli er veya erbaşların barış ya da savaş hali olması fark etmeksizin görev esnasında yahut görev esnasında olmasa da görevi yüzünden yaralanmaları durumunda sıhhi izinde sayılacakları düzenlenmiştir. Tabi ki bu izin kesin işlem kararlı raporun düzenlenmesine kadar geçen sürede geçerlidir.

Rapor Kararlarına İtiraz

Tam teşekküllü hastanelere yönlendirilen sözleşmeli er ve erbaş adayları bu hastanelerden aldıkları raporlara tebliğ tarihinden itibaren 3iş günü içerisinde itiraz edebilirler. İtiraz edilen rapor o yerin en büyük mülki amirliğince ilk raporun tasdikli bir nüshasıyla en yakın başka bir tam teşekküllü hastaneye gönderilir ve ilk iki rapor karşılaştırılır. Bu iki rapor arasında fark olduğu durumlarda İl Sağlık Müdürlüğü adayı hakem hastane belirleyerek buraya gönderecektir, iki raporun da aynı yönde olması durumunda ise rapor kesinleşecektir.

Düzenlenen rapor sonucu “sağlık şartlarına uygun olmadığı” gerekçesiyle ilişiği kesilen aday tesis edilen idari işlemin iptaline ilişkin davayı idari yargıya taşıyabilmektedir. 60 günlük hak düşürücü dava açma süresine dikkat ederek hak kaybına uğramadan, tarafınıza tebliğ edilen idari işlemi Ankara idare avukatı ile profesyonel bir şekilde yürütülecek dava ile iptal ettirebilirsiniz.