Mostar Köprüsü Yıkılışı
Mostar Köprüsü
Mostar Köprüsü, Bosna-Hersek Cumhuriyeti'nin Mostarşehrinden geçen, Neretva Nehri üzerinde Mimar Sinan'ın öğrencisiMimar Hayruddin tarafından yılında inşa edilen köprü.Mimar Sinan'ın öğrencisi olan Hayruddin, köprü için kalıp taş kullandı.Köprü, çevresindeki kente adını da verdi. Mostar, Hersek bölgesinin ana kenti oldu.
Kanuni Sultan Süleyman zamanında Osmanlı Devleti sınırları içine giren Bosna-Hersek'te cami, medrese, kervansaray ve köprü gibi mimari değeri yüksek pekçok eser yapılmıştır. Kanuni Sultan Süleyman tarafından Mimar Sinan'a Neretva Nehri üzerine yaptırılan “Mostar Köprüsü” de bunlardan biridir. Yapım harcında yumurta ve keçi kılı kullanılan köprü, tek kemerli iki ayak arası metre genişliğinde olan hilal şeklindeki köprünün yüksekliği 20 metredir. Taş korkulukları arasındaki genişlik metredir. Üst döşemesi düz olmayıp kademelidir. Bu özelliğiyle köprüden yayalar ve arabalar rahatlıkla geçebilmektedir. Zamanla köprünün üst ve diğer kısımlarında bazı değişiklikler yapılmıştır. Mostar Köprüsü, “Büyük Köprü” ismiyle de bilinmektedir.
Özellikleri
Neretva Nehri'nden 24 metre yüksekte 30 metre uzunluğunda, 4 metre genişliğinde olan Mostar Köprüsü, dönemine göre gelişmiş bir teknolojiyle inşa edildi. Köprü inşaatında kalıp taş kullanıldı. Köprü, inşa edildikten sonra yakınındaki şehre ismini verdi, şehirde ticareti canlandırdı ve zenginleştirdi. Böylece Mostar, Hersek bölgesinin önemli bir şehri haline geldi.Yıkılışı
Bosna-Hersek'te başlayan iç savaş sırasında Mostar Köprüsü'ne ilk saldırıyı 'de Bosnalı Sırplar düzenledi. 'te Hırvat tankları köprüye daha büyük bir zarar veren saldırılarını başlattı. Kasım ayının sonunda köprü tamamen yıkıldı. Dev taşları, Neretva Nehri'nin sularına gömüldü. Mostar Köprüsü, yüzyıllar boyunca Bosna'da hoşgörü ve kültürel çeşitliliğin sembolüydü. Şehrin Müslüman ve Hırvat kesimini, birbirine bağlıyordu. Köprünün yıkımı, Mostar'ın çok uluslu mirasının reddedilmesi anlamına geliyordu.Savaş sonrasında İngiliz güçleri yıkılan köprünün yerine geçici bir demir köprü yaptı. Mostar civarındaki diğer köprüler de tahrip edildiğinden, nehrin iki yakasını birleştiren tek yapı olarak bu köprü kaldı.
Yeniden inşası
Mostar Köprüsü'nün eski haline uygun olarak yeniden inşaası çalışmaları (TİKA) UNESCO ve Dünya Bankası'nın desteğiyle 'de başladı. Köprünün inşaatını Türk şirketi olan ER-BU üstlendi. Macar ordusundan dalgıçlar orijinal taşları nehir yatağından bulup vinçlerle çıkardı.suyun içinde bozulmaya uğrayan taşlar yapıda kullanılamadığından orjinal taşların çıkarıldığı günümüzde kapalı olan taş ocağı tekrardan bu iş için açılıp aynı ocaktan çıkarılan taşlar yapımında kullanıldı. Orijinal modele sadık kalan şirket, köprünün temellerini de sağlamlaştırdı. 30 metre uzunluğundaki, 24 metre yüksekliğindeki köprünün kemerindeki çalışma Haziran'de başladı. Kilit taşı Ağustos'te yerine konuldu.İnşaatı tamamlanan Mostar Köprüsü, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu çok sayıda devletin temsilcilerinin hazır bulunduğu bir törenle, İngiliz Prensi Charles tarafından 23 Temmuz tarihinde açıldı. Açılışı çok sayıda televizyon ekibi naklen yayınla seyircilerine ulaştırdı.
Mostar Köprüsü, eski Mostar şehriyle birlikte yılında Dünya Miras Listesi'ne eklendi.
Bugün çok uluslu bir yönetim tarafından idare edilen Mostar'da savaş döneminde başlayan bölünmeler hala devam etmektedir. Hırvatlar nehrin batısında, Müslümanlar ise doğusunda yaşıyor. Savaş sırasında şehirden ayrılan Sırplarsa bir daha geri dönmedi.
Mostar K&#;pr&#;s&#;'n&#;n yıkılışını "hafızalara kazıyan" kameraman o g&#;n yaşananları unutamıyor
Bosna Savaşı'nda Hırvat Savunma Konseyine (HVO) bağlı topçu birliklerinin 8 Kasım 'te başlattığı yoğun top atışlarına dayanamayan ve 9 Kasım saat 'da yıkılan Mostar Köprüsü'nün çöküş anını hafızalara kazıyan Palata, eski kamerasıyla çekim yaptığı noktada, o gün yaşadığı anı AA muhabirine anlattı.
Lise 4. sınıf öğrencisiyken Mart 'de babasının zoruyla Almanya'ya gittiğini ifade eden Palata, Haziran 'e kadar orada kaldığını söyledi.
Palata, Almanya'da geçirdiği bir yılın ardından ülkesine döndüğünü belirterek "Almanya'ya alışamamıştım. Kendimi üzgün ve kaybolmuş gibi hissediyordum. Ülkemde savaş varken Almanya'daki ortamda iyi hissetmiyordum." dedi.
Ailesini Almanya'da bıraktığını anlatan Palata, "Mostar'ın sol tarafı düşmandan arındırılmıştı. Ben de otobüse bindim ve ilk olarak Capljina'ya kadar geldim. Kız kardeşimin eşi de oradaydı. Capljina'dan da Mostar'a geçtim." ifadesini kullandı.
"9 Mayıs geldiğinde, HVO ordusuyla çatışmalar başladı"
Mostar'a döndüğünde Bosna Hersek Cumhuriyeti Ordusuna katıldığını belirten Palata, "9 Mayıs geldiğinde, HVO ordusuyla çatışmalar başladı. İşte savaş, o zaman tam anlamıyla başlamıştı. Zor bir savaştı ve sokak çatışmaları mevcuttu." diye konuştu.
Palata, ailesi Bosna'da olmadığından evde kalanları düşünme sıkıntısı çekmediği için vaktinin büyük çoğunluğunu cephede geçirdiğini söyledi ve Mostar Köprüsü'nün yıkıldığı günü şöyle anlattı:
"9 Kasım günü çok güzeldi ve hava güneşliydi. Duş almak için eve doğru yola çıktım. Keskin nişancılardan korunmak zorunda olduğumuz için bahçelerden ve nehir kenarından gizlenerek geçiyorduk. O gün, köprünün nasıl bir durumda olduğunu görünce koşarak eve gittim ve kameramı aldım. Köprü zaten 8 Kasım'da topa tutulmuştu ve neredeyse yıkılmak üzereydi, belki bir yağmur damlası bile onu yıkabilirdi. Elektrikler kesikti, kameramın şarjının olup olmadığını da bilmiyordum. Kameramı getirdim ve biraz kaydetmeye başladım. Arkadaşım, daha iyi görünen bir noktaya geçmemizi söyledi ve o anda top atışları başladı. Tam da köprünün sağ alt köşesine bir top isabet etti ve köprü yıkıldı."
"Birilerinin ölümünü neden kutlarsınız ki?"
Köprünün yıkılma anını gözyaşları içerisinde anımsayan Palata, "Havaya ateş açmaya ve bu durumu kutlamaya başladılar. O gün yaşananları unutamıyorum. Bunu neden kutluyorsunuz? Birilerinin ölümünü neden kutlarsınız ki? O, bizim için köprüden daha da öteydi. O günün üzerinden 29 yıl geçmesine rağmen yaşananları hala anlayamıyorum." dedi.
Bugün ise kentte durumun çok farklı olduğunu, İvan isimli bir Hırvat arkadaşıyla çalıştığını ve hiçbir problemlerinin olmadığını belirten Palata, "Eğer insansanız, insansındır. 'larda böyle düşünüyordum 'lerde de böyle düşünüyorum." ifadesini kullandı.
Köprü 'te yeniden açıldı
Mimar Sinan'ın öğrencisi Mimar Hayreddin tarafından 'da inşa edilen ve Hırvat Savunma Konseyine (HVO) bağlı topçu birliklerinin 8 Kasım 'te başlattığı yoğun top atışlarına dayanamayan Mostar Köprüsü, bir gün sonra saat 'da yıkıldı.
Asırlar boyunca farklı kültür ve medeniyetleri birbirine bağlayan bu köprünün yıkılması, Bosna'daki savaşta dünya kamuoyunun en fazla tepkisini çeken olaylardan biri olurken birçok ülke bu yapılana sessiz kalmadı.
Türkiye'nin de aralarından bulunduğu bazı ülke ve uluslararası kuruluşların desteğiyle aslına uygun olarak yeniden inşa edilen Mostar Köprüsü, 'te görkemli bir törenle açıldı.
Mostar Köprüsü, iki yakasına uzanan eski Mostar şehriyle beraber 'te UNESCO'nun Dünya Mirası Listesi'ne eklendi.
Bosna-Hersek'te başlayan iç savaş sırasında Mostar Köprüsü'ne ilk saldırıyı 'de Bosnalı Sırplar düzenledi.[4] 9 Kasım 'te Hırvat tankları köprüye daha büyük bir zarar veren saldırılarını başlattı. Kasım ayının sonunda köprü tamamen yıkıldı.[5] Dev taşları, Neretva Nehri'nin sularına gömüldü. Mostar Köprüsü, yüzyıllar boyunca Bosna'da hoşgörü ve kültürel çeşitliliğin sembolüydü ve yıldır ayaktaydı.[6] Şehrin Müslüman ve Hırvat kesimini birbirine bağlıyordu. Köprünün yıkımı, Mostar'ın çok uluslu mirasının reddedilmesi anlamına geliyordu.
Savaş sonrasında İngiliz güçleri yıkılan köprünün yerine geçici bir demir köprü yaptı. Mostar civarındaki diğer köprüler de tahrip edildiğinden, nehrin iki yakasını birleştiren tek yapı olarak bu köprü kaldı.
Yeniden inşası[değiştir Tarihin Tanığı Bir Köprü: Mostar Köprüsü
![OLYMPUS DIGITAL CAMERA]()
Bosna-Hersek&#;in, Mostar kentindeki Neretva nehri üzerinde yer alan Mostar Köprüsü, yılında Mimar Sinan&#;ın öğrencisi olan Mimar Hayreddin tarafından inşa edilmiştir. Bu köprü inşa edildikten sonra bulunduğu bölgede bir sembol, bir başyapıt, bir ilgi odağı ve kültürel hoşgörü simgesi olarak görülmüştür.
Mostar Köprüsünün yapısı incelendiğinde 24 metre yükseklik, 30 metre uzunluk ve 4 metre genişlik bu köprünün ölçülerini oluşturmaktadır. Aynı zamanda bu köprü dönemine göre oldukça gelişmiş bir teknoloji ve mimari bilgiyle inşa edilmiştir. İnşaat sırasında kalıp taş kullanılmıştır. Köprünün hemen inşasının ardından köprünün ismi yakındaki bir şehre verilmiştir. Aslında köprüyü özel kılan olaylar hemen inşası sonrasında başlamıştıseafoodplus.info bu köprü, Mostar şehrindeki ticareti canlandırma fonksiyonu görmüştüseafoodplus.infotin gelişmesi sayesinde, Mostar şehri, Hersek bölgesinin en önemli şehirlerinden birisi olmayı başarmıştıseafoodplus.info bu köprü, sporcular için bulunmaz bir nimet olarak algılanmıştıseafoodplus.info köprü, bir atlama platformu olarak, cesur sporcularca yıllarca kullanılmıştır. Şehre ismini veren, şehirde ticareti canlandıran ve sporcuların arenası olarak kullanılan bu köprü, düğün işlerine de vesile olmuşseafoodplus.info bölgedeki geleneğe göre, bir erkek, nişanlılara cesur olduklarını kanıtlamak için, bu köprüden atlamak zorundaydı.
Kısa zamanda Hersek bölgesi için bir simge haline gelmeyi başarmış olan köprü, iç savaş sırasında, yılında, Hırvat tankları tarafından yıkılmıştır. Köprüye ait koca koca taşlar Nevetra&#;ya gömülmüştür. Köprü, asırlar boyunca Bosna&#;da kültürel çeşitliliğin ve hoşgörünün çok önemli bir sembolü sayılmaktaydı. Köprünün yıkılışı Mostar kenti için, çok uluslu bir hoşgörünün reddedilmesi anlamına gelmekteydi.
![_mos]()
Mostar köprüsünün yıkılmadan önceki aslına uygun inşasına, UNESCO ve Dünya Bankası desteğiyle, yılında yeniden başlandı. Köprü, Bosna için o kadar önemliydi ki köprünün yıkılan taşları dalgıçlar tarafından su altından bulunup çıkartılmış vinçler yardımıyla köprünün yeniden yapımında kullanılmıştır. Ve bu köprünün inşasını, bir Türk firması üstlenmiştir. Mostar köprüsü, aslına uygun olarak yine 30 metre uzunluğunda, 24 metre yüksekliğinde ve 4 metre genişliğinde inşa edilmiştir.
İnşaatı tamamlanıp hazır hale getirilen köprü, çok sayıda devletin temsilcilerinin yer aldığı törenler, İngiliz Prensi tarafından 23 Temmuz tarihinde açılmıştır. Aynı zamanda, açılışta birçok tv kanalı hazır bulunmuş ve bu tarihi görüntüyü canlı yayınla izleyicilerle buluşturmuşseafoodplus.info bu köprü, yılında Dünya Miras Listesine eklenmiştir.
Yazar:erdoğan gul
nest...
Tarihin Tanığı Bir Köprü: Mostar Köprüsü
Bosna-Hersek&#;in, Mostar kentindeki Neretva nehri üzerinde yer alan Mostar Köprüsü, yılında Mimar Sinan&#;ın öğrencisi olan Mimar Hayreddin tarafından inşa edilmiştir. Bu köprü inşa edildikten sonra bulunduğu bölgede bir sembol, bir başyapıt, bir ilgi odağı ve kültürel hoşgörü simgesi olarak görülmüştür.
Mostar Köprüsünün yapısı incelendiğinde 24 metre yükseklik, 30 metre uzunluk ve 4 metre genişlik bu köprünün ölçülerini oluşturmaktadır. Aynı zamanda bu köprü dönemine göre oldukça gelişmiş bir teknoloji ve mimari bilgiyle inşa edilmiştir. İnşaat sırasında kalıp taş kullanılmıştır. Köprünün hemen inşasının ardından köprünün ismi yakındaki bir şehre verilmiştir. Aslında köprüyü özel kılan olaylar hemen inşası sonrasında başlamıştıseafoodplus.info bu köprü, Mostar şehrindeki ticareti canlandırma fonksiyonu görmüştüseafoodplus.infotin gelişmesi sayesinde, Mostar şehri, Hersek bölgesinin en önemli şehirlerinden birisi olmayı başarmıştıseafoodplus.info bu köprü, sporcular için bulunmaz bir nimet olarak algılanmıştıseafoodplus.info köprü, bir atlama platformu olarak, cesur sporcularca yıllarca kullanılmıştır. Şehre ismini veren, şehirde ticareti canlandıran ve sporcuların arenası olarak kullanılan bu köprü, düğün işlerine de vesile olmuşseafoodplus.info bölgedeki geleneğe göre, bir erkek, nişanlılara cesur olduklarını kanıtlamak için, bu köprüden atlamak zorundaydı.
Kısa zamanda Hersek bölgesi için bir simge haline gelmeyi başarmış olan köprü, iç savaş sırasında, yılında, Hırvat tankları tarafından yıkılmıştır. Köprüye ait koca koca taşlar Nevetra&#;ya gömülmüştür. Köprü, asırlar boyunca Bosna&#;da kültürel çeşitliliğin ve hoşgörünün çok önemli bir sembolü sayılmaktaydı. Köprünün yıkılışı Mostar kenti için, çok uluslu bir hoşgörünün reddedilmesi anlamına gelmekteydi.
Mostar köprüsünün yıkılmadan önceki aslına uygun inşasına, UNESCO ve Dünya Bankası desteğiyle, yılında yeniden başlandı. Köprü, Bosna için o kadar önemliydi ki köprünün yıkılan taşları dalgıçlar tarafından su altından bulunup çıkartılmış vinçler yardımıyla köprünün yeniden yapımında kullanılmıştır. Ve bu köprünün inşasını, bir Türk firması üstlenmiştir. Mostar köprüsü, aslına uygun olarak yine 30 metre uzunluğunda, 24 metre yüksekliğinde ve 4 metre genişliğinde inşa edilmiştir.
İnşaatı tamamlanıp hazır hale getirilen köprü, çok sayıda devletin temsilcilerinin yer aldığı törenler, İngiliz Prensi tarafından 23 Temmuz tarihinde açılmıştır. Aynı zamanda, açılışta birçok tv kanalı hazır bulunmuş ve bu tarihi görüntüyü canlı yayınla izleyicilerle buluşturmuşseafoodplus.info bu köprü, yılında Dünya Miras Listesine eklenmiştir.
Yazar:erdoğan gul