Akciğerde Su Birikmesinin Nedenleri

Havada bulunan partiküller, kimyasallar ve mikroorganizmaların solunum sistemiyle sıklıkla etkileşime geçtiği için akciğerlerde çeşitli sağlık sorunlarının ortaya çıkabildiğine vurgu yapan Medicana Avcılar Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Taner Has, akciğerde su toplanması hakkında uyarılarda bulundu.

Akciğerde su toplaması durumunun akciğer dokusu ile organı çevreleyen ince zar arasındaki boşluğa çeşitli sebeplere sıvı akışının gerçekleşmesi olduğunu belirten Has, "Akciğerde meydana gelen iltihaplanmalar veya kan sıvısının damar dışına çıkmasına neden olan çeşitli rahatsızlıklarda akciğerde su toplanması görülebilir. Boşluğa dolan sıvı, akciğerleri bası altında bırakarak soluk alıp vermeyi güçleştirebileceği gibi, sıvının iltihaplanması sonucu ciddi enfeksiyon hastalıklarına ve hayatı tehdit eden durumlara yol açabilir. Akciğerde su toplanması için kan sıvısının damar dışına çıkmasına neden olan bir mekanizmanın varlığı gereklidir. Bu anlamda sıvıyı damar içinden dokulara doğru akmaya iten her türlü durum, plevral efüzyonla sonuçlanabilir" diye konuştu.

BİRÇOK HASTALIK AKCİĞERDE SU TOPLANMASINA NEDEN OLABİLİR

Dr. Has, birçok hastalığın akciğerde su toplanmasına neden olduğuna dikkat çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Akciğer dokusunda iltihaplanmayla sonuçlanan zatürre (pnömoni) gibi enfeksiyonlarda iltihaplı sıvı birikimi görülebilir. Özellikle sol kalp yetmezliklerinde kanın akışındaki bozulmalara paralel olarak akciğerde sıvı toplanması ortaya çıkar. Kandaki proteinlerin üretimi ve düzenlenmesinden sorumlu karaciğer veya böbreklerdeki aksamalar, kan proteinlerinin azalmasına ve dolayısıyla kan sıvısının damar dışına hareketine neden olur. Akciğer damarlarının pıhtı ile tıkanması anlamına gelen pulmoner embolide, etkilenen bölgeyle uyumlu su toplanması görülebilir. Lupus, iltihaplı eklem romatizması gibi çeşitli romatolojik hastalıklar akciğerlerde iltihaplanmaya ve sıvı toplanmasına sebep olur. Akciğerlerde ortaya çıkan tümörler çeşitli düzeylerde plevral efüzyon yapabilir."

BU BELİRTİLER AKCİĞERDE SU TOPLANMASININ HABERCİSİ OLABİLİR

Akciğer su toplanmasının solunum hareketini kısıtladığını ve bası altından kaldığından çeşitli belirtilerin ortaya çıkmasına neden olduğunu söyleyen Dr. Has, “Nefes darlığı, öksürük, göğüs ağrısı, ateş, eforla çabuk yorulma ve balgam çıkarma önemli belirtileridir” dedi.

NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Akciğer zarları arasında su birikmesinde dikkat edilmesi gereken konulardan birinin, plevral boşlukta biriken sıvının miktarı, özelliği ve birikme hızı olduğunu vurgulayan Has, sözlerini şöyle tamamladı:

"Burada toplanan sıvının yoğun protein içerikli veya berrak olması durumuna göre, altta yatan hastalık hakkında önemli bilgiler elde edilir. Yine biriken miktara ve dolma hızına bağlı olarak tedavi planlaması değişkenlik gösterebilir. Plevral efüzyon tedavisinde asıl amaç, altta yatan hastalığın tedavi edilmesidir. Bu bağlamda, enfeksiyon varlığında, etken mikroorganizmaya uygun antibiyotik veya semptomatik tedaviler verilirken; kalp yetmezliğinde kalbin atım gücünü artıran ilaçlar ve antihipertansifler verilebilir. Yine karaciğer ve böbrek fonksiyonlarının düzeltilmesi veya diğer hastalıkların spesifik tedavilerinin yapılması gereklidir. Biriken sıvı miktarı çok yüksek olduğunda veya kısa zamanda çok miktarda sıvı biriktiğinde, girişimsel yöntemlere başvurulması gerekebilir. Bu doğrultuda, enjektör yardımıyla tekrarlayan şekilde biriken sıvının boşaltılması gerekebileceği gibi; sürekli biriken sıvının göğüs tüpü yardımıyla sürekli drene edilmesi sağlanabilir. Kanser gibi ciddi sıvı birikimine yol açan durumlarda, akciğer zarının çeşitli yöntemlerle kapatılarak boşluğun tamamen giderilmesi ve sıvı birikiminin önüne geçilmesi gerekebilir.’"

Plörezi, akciğerleri ve göğüs boşluğunu saran ve plevra olarak adlandırılan iki katlı, ince bir zar tabakasında aşırı sıvı birikimi sonucu ortaya çıkan ciddi akciğer hastalıkları arasında yer alır. Sıvı miktarının artması plevral efüzyon veya halk arasında zatülcenp olarak da adlandırılır. Tedavi edilmediği durumlarda kalıcı sağlık sorunlarına neden olabilir. Ateş, solunum sırasında şiddetli göğüs ağrısı, solunum güçlüğü gibi belirtilere yol açabilir. Tedavisi, hastalığın altta yatan nedenlerine bağlı olarak uygulanır.

Her yaşta ve cinsiyette görülebilecek bir hastalıktır. Genellikle 65 yaş üstü kişilerde ortaya çıkma ihtimali yüksektir. Çoğu zaman enfeksiyonların neden olduğu bir hastalıktır. Ancak pek çok hastalık da bu duruma yol açabilir. Hastalık, uzman doktorlar tarafından yapılan inceleme, fiziki muayene ve bazı görüntüleme teknikleri sonucu teşhis edilebilir ve tanı konabilir. Sonrasında ise tedavi süreci planlanarak hastalığın altta yatan nedenine bağlı olarak tedavi uygulanır.

Plörezi Neden Olur?

Akciğerleri ve göğüs duvarını kaplayan plevra zarları arasındaki boşlukta sıvı miktarının çok fazla artması ve bu bölgenin iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Birçok hastalık veya rahatsızlık bu duruma neden olabilirken, genellikle görülen plörezi nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Viral ve bakteriyel enfeksiyonlar
• Mantar enfeksiyonu
• Akciğer kanseri
• Akciğer ödemi
• Bazı ilaçlar
• Pulmoner emboli (akciğerlere kan ileten atardamarların pıhtı nedeni ile tıkanması)
• Romatoid artrit veya lupus gibi otoimmün bozukluk
• Kaburga kırığı veya travması
• Tüberküloz (verem)
• Zatürre
• Kalp yetmezliği
• Kalp cerrahisi sonrası oluşan komplikasyonlar
• Karaciğer ve böbrek hastalıkları

Plörezi Belirtileri Nelerdir?

Göğüs hastalıklarının genelinde görüldüğü gibi bu hastalıkta da öksürük ve göğüs ağrıları çok fazla görülmektedir. Bu hastalıkta genellikle şiddetli görülen göğüs ağrıları sonucunda solunum güçlüğü yaşanmaktadır. Plörezi belirtileri arasında nefes darlığı gibi ciddi sorunlar yer alır. Hastalar sırt üstü yatmakta zorluk çeker. 
Belirtiler arasında; ateş, titreme, terleme, yorgunluk, çok fazla üşüme hissi, halsizlik ve iştah kaybı gibi durumlar yer alabilir. Hastalığın erken evrelerinde derin nefes alan birey, tek veya çift taraflı gıcırtı sesine benzeyen bir ses duyabilir. Hastalığın ilerlemesi ile birlikte öksürük çok daha fazla şiddetlenerek yerini vücudu sarsan bir öksürüğe bırakabilir.
Pek çok vaka, öksürük sırasında sırta bıçak saplanma gibi ağrılara neden olduğunu bildirir. Ağrılar bazı durumlarda omuz ve karın kısmında hissedebilir. Tüm bu belirtilerin yanı sıra bu duruma neden olabilecek hastalıklara bağlı olarak da farklı semptomlar ortaya çıkabilir.
Belirtilerin ortaya çıkması ve öksürük şikayetlerinin yaşanması halinde vakit kaybetmeden göğüs hastalıkları uzmanına muayene olunmalı ve durumun hangi nedenlerden kaynaklandığı öğrenilmelidir.

Plörezi Tanısı Nasıl Konur?

Plörezi tanısı, göğüs hastalıkları uzmanı tarafından yapılan muayeneler ve incelemeler sonucu konur. Göğüs hastalıkları uzmanı, hastanın tıbbi öyküsünü ve yaşadığı şikayetleri detaylıca öğrenmek içi bazı sorular sorar. Daha sonra hastaya fiziki muayene uygulanır. 
Muayene sonrası hastalığın teşhisinin netleştirilmesi için uzman hekim tarafından birtakım testler ve tetkikler istenebilir.

Kan testleri
Enfeksiyonun varlığının belirlenmesi için ve birtakım otimmün hastalıkların olup olmadığını tespit etmek için yapılan testlerdir.

Akciğer Röntgeni
Uzman doktorun plevral efüzyondan şüphelenmesi durumunda yapılan ilk testler arasında akciğer röntgeni yer alır. Göğüs boşluğu ve akciğerlerin durumunu görüntülemek için yapılır.

Bilgisayarlı Tomografi (BT)
Göğüs boşluğunun ve akciğerlerin detaylıca incelenmesi ve görüntülenmesi amacıyla uygulanan görüntüleme yöntemlerinden biridir.

Ultrasonografi
Akciğer ve göğüs boşluğu arasında biriken sıvının miktarını ve tam olarak yerini öğrenmek için yapılır. 

Torasentez
Plevra zarları arasında biriken sıvıdan bir örnek alınır. İnceleme yapılır ve altta yatabilecek enfeksiyonlar ve kanser gibi ciddi hastalıklar araştırılır.

Torakoskopi
Tüberküloz ya da kanser gibi ciddi hastalıklardan kaynaklı gelişme gösterdiği düşünülen plevral efüzyonlarda, plevra zarından örnek almak için yapılan cerrahi operasyonlardır.

Plörezi Tedavisi

Plörezi tedavisi, hastalığın altta yatan nedenine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Hastalık bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklandığı durumlarda uzman doktor tarafından antibiyotik tedavisi önerilebilir. Ayrıca enfeksiyonun neden olduğu iltihaplanmalara anti-enflamatuar ilaçlarla tedavi uygulanabilir.
Hastalık verem (Tüberküloz) nedenli gelişme göstermişse uzun süreli kullanım için antibiyotik tedavisi uygulanır. Akciğer ya da akciğer zarı kanserlerinin neden olduğu hastalıkta ise onkoloji doktoru ve cerrahisi tarafından gerekli görülen tedaviler yapılır.
Bunların yanında, aşırı sıvı birikimine yönelik yapılan uygulamalar şu şekildedir:

Drenaj
Plevrada biriken sıvı, kaburgaların arasında bir iğne veya küçük bir tüp yardımıyla boşaltılır.

Plörodez
Drenaj yöntemi ile biriken sıvının boşaltılmasının ardından tekrar etmemesi için göğüs boşluğuna ilaçlı bir sıvı ya da kişinin kendi kanı enjekte edilerek plevra katmanlarının birbirine yapışması sağlanır.

Plörektomi/Dekortikasyon
Akciğer zarı kanseri hastalarına yapılan bir cerrahi uygulamadır. Plevranın göğüs duvarına yapışık olan ve sıvı üretimini sağlayan katman, ameliyat ile alınır ve ileri zamanlarda ortaya çıkabilecek plevral efüzyonların önüne geçilir.

Sayfa içeriğinde yer alan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. İlgili sayfada tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğeler yer almamaktadır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Akciğerde su toplaması şeklinde görülen plörezi, akciğer kaynaklı önemli hastalıklar arasında yer almaktadır. Plörezinin belirtileri ve uygulanan tedavi yöntemleri ise hastalığın nedenlerine göre şekillenmektedir. Dolayısıyla plörezi şüphesi taşıyan hastaların tanı ve tedavi aşamaları hakkında doğru şekilde bilgi sahibi olması çok önemlidir.

Akciğerde Su Toplaması Nedir?

Göğüs boşluğunu çepeçevre saran zarlardan oluşan plevra, aynı zamanda akciğerin dış kısmında da yer almaktadır. Bu iki zarın arasında kalan bölgeye ise plevra boşluğu adı verilmektedir. Plevra boşluğu, akciğerin solunum esnasında rahatça hareket edebilmesi adına kaygan bir sıvı ile kaplanır. Yaklaşık 20 mL ölçüsündeki sıvı, akciğerde bulunan plevra zarından salgılanır ve göğüs boşluğundaki zarlardan geçerek emilim sürecini tamamlar. Böylece akciğerin normal şekilde çalışması kolaylaşır.

Plörezi, zarlar arasında dolaşan sıvının salınım miktarının artması ya da emilimin normal düzeyde olmamasına bağlı olarak plevra boşluğunda oluşan sıvı artışı sonucu gerçekleşir. Halk arasında akciğerin su toplaması olarak da nitelendirilen bu hastalığın tıptaki bir diğer karşılığı ise plevral efüzyondur. “Plörezi ne demek?” sorusunun detaylı cevabı bu şekilde açıklanabilir.

Akciğerde Su Toplaması Nedenleri

Vücutta plörezi hastalığının oluşmasına pek çok dışsal faktör neden olabilmektedir. Akciğer su toplaması nedenleri konusunda verem hastalığı başı çekmektedir. Verem hastalığının bir etkisi olarak plevra boşluğunda gerekenden daha fazla sıvı birikmesi oluşur ve bundan ötürü plörezi görülebilir. Ayrıca akciğer kanserinde akciğeri saran plevranın kanserli hücrelerin istilasına uğraması, plevra duvarını zayıflatır. Bundan ötürü emilen sıvının miktarı azalır ve plevra boşluğundaki sıvı artar. Bundan dolayı akciğer su toplaması kanser nedeniyle oluşabilir.

Bakteriler sonucu vücutta tespit edilen enfeksiyonlar da plörezi hastalığının kaynağı olarak görülmektedir. Zatürre gibi solunum yolu hastalıkları, akciğer embolisi ve asbest gibi zararlı maddelerin solunması da akciğeri zayıflatıp vücutta plörezi oluşmasına neden olabilmektedir.

Plörezi (Akciğer Su Toplaması) Nasıl Tedavi Edilir?

Plörezi tedavisi hususunda akciğerin neden su topladığını öğrenmek, doğru tedavi yöntemi belirleme konusunda çok önemlidir. Plörezinin oluşmasına sebep olan durumun enfeksiyon kaynaklı oluşması durumunda antibiyotik takviyeli ilaç tedavisi ile hastalık kolay bir şekilde atlatılmaktadır. Verem hastalarında ise plöreziyi giderecek ilaç tedavisi, uzman doktorun da görüşü alınarak ana tedaviyi destekleyecek şekilde uygulanır. Kalp yetmezliği görülen hastalarda da idrar sökücü ilaçlar tedavi için kullanılmaktadır.

Akciğer kanseri gibi daha ağır hastalıklarda görülen plörezinin tedavisi ise onkoloji biriminin tavsiyesi neticesinde gerçekleşir. Hastalığın ileri safhalarında gerçekleşen drenaj, plöridez ve dekortikasyon gibi cerrahi müdahaleler ile akciğer duvarında biriken fazla suyun tahliyesi sağlanır. Bunun yanında kanserli hücrenin plevra duvarına yerleşmesi durumunda ise cerrahi operasyon ile plevradaki kalınlaşma temizlenerek, her iki plevral yaprağın yapışarak tekrar sıvı birikmesine engel olmaya çalışılabilir.

Plörezi konusunda en çok merak edilen soruların başında “Plörezi tedavisi ne kadar sürer?” gelmektedir. Tedavi süreci, plöreziyi tetikleyen hastalığın tehlike durumuna göre değişmektedir. Plörezi tedavisinde kullanılan ilaçlar yardımıyla bu süreç günlerle ifade edilebilirken, cerrahi müdahale gerektiren tedavi ise daha uzun sürebilir.

Plörezi Belirtileri

Akciğer su toplaması belirtileri arasında en sık görülen unsur, göğüs kafesinin yan kısmında meydana gelen şiddetli ağrıdır. Plevral boşlukta biriken fazla sıvı, miktarına göre bir süre sonra göğüs kafesine baskı yapmaya başlar. Bu da özellikle hareket esnasında hastayı rahatsız etmektedir. Göğüsteki ağrının yanı sıra anlık gerçekleşen nefes darlığı da plörezi belirtileri arasında görülmektedir. Oluşan sıvının özellikle uyku esnasında akciğeri sıkıştırması, nefes alışverişinde hastaya sıkıntı yaratmaktadır. Bununla beraber nefes darlığı çekildiği sırada plevra boşluğundan çıkan sürtünme sesi ise sıvı birikmesine işaret olabilir.

Plörezi Ölümcül müdür?

Her hastalıkta olduğu gibi plörezinin de erken teşhis edilmesi, hastalığın tedavi sürecinin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesi için çok önemlidir. Akciğerde su toplanmasını genellikle başka bir hastalık tetiklediği için plörezi tek başına ölümcül değildir.

“Plörezi öldürür mü?” sorusunun cevabı ise hastalığın neden kaynaklandığına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Akciğer kanserinin plevral boşluğa sıçraması, plörezinin tek ve en büyük doğrudan öldürücü etkisidir. Bunun dışında tüberküloz ve enfeksiyon kaynaklı plörezi oluşumunda ilaç tedavisi uygulandığı için akciğerdeki sıvı oluşumu kolay şekilde dengelenmektedir.