Kağıt uçak yapmayı ve uçurmayı aslında hemen hemen herkes sever. Ancak bir çocuk oyunu olarak düşündüğümüz bu aktivite aslında insanların uçma hayali kurduğu ilk zamanlardan beri bilim insanlarının ilgisini çekmiştir. Sonuçta kağıt uçaklar fizik kurallarını, aerodinamik ve mühendisliği keşfetmek için hem eğlenceli hem de gerçeğe yakın modeller üretmemizi sağlar.
Kâğıt uçakların ne zaman icat edildiğine dair kesin bir bilgi yoktur. Kâğıt kullanılarak yapılan oyuncakların yaklaşık yıl öncesinde Çin’de ortaya çıktığı kabul edilmektedir. Ayrıca Leonardo da Vinci’nin bazı uçuş makinaları projeleri için kâğıt modeller yapıp bunları uçurmaya çalışmıştır.
Bugün yaptıklarımıza benzeyen kâğıt uçaklar ilk olarak yüzyılın başında tasarlanmaya başlandı. Uçak deyince akla ilk olarak elbette Wright Kardeşler gelir. Kendilerinin evlerinde çok sayıda ve çeşitli kağıt uçak modelleri inşa ettikleri ve bunları yine evlerinde inşa ettikleri bir rüzgar tünelinde test ederek, uçuş sırasında meydana gelen kuvvetleri anlamaya çalıştıkları bilinmektedir.
’larda Northop uçak fabrikasının kurucularından Jack Northop tarafından geliştirilen kâğıt uçak modelleri dönüm noktasıdır. Çünkü geliştirdikleri modelleri tasarım, test aşamalarından geçirilerek gerçek uçak üretimi için ön bilgiler elde etmede kullanmışlardır. İnternetin yükselişi ve tasarım parçalarının doğru şekilde çoğaltılmasına olanak tanıyan yazıcılar ile kağıt uçak tasarımları giderek daha karmaşık hale geldi.
Başlamadan önce bazı hatırlatmalar
Kullandığınız kâğıt, uçağınızın dayanıklı olması açısından önemlidir. Kâğıdınız çok ince olursa uçağınız savrulacaktır. Çok kalın olursa da uçmayacaktır. En ideal kağıt, A4 boyutu ve ağırlığında olanlardır. Fakat uçağınızın daha çok havada kalmasını isteyenlerdenseniz, kırtasiyelerde el işi kartonu olarak satılan kâğıtlardan da alabilirsiniz. Kullanacağınız kâğıdın buruşmamış ve üzerine bir şey yazılmamış olmasına dikkat edin. Tüm bunlar da uçuş performansını etkileyecektir.
Bir de size tüyo, uçağınızı güneşli havada asfalt zeminde daha çok havada kalacaktır. Çünkü ısınan asfalttan sıcak bir hava dalgası yükselir ve uçağınız uzun süre havada kalır. Ayrıca kağıt uçağınızın daha fazla uçmasını istiyorsanız, yapımı kadar onu nasıl attığınız da önemli olduğunu unutmayın. Fırlatırken mümkün olduğu kadar dik durup karşıya değil, yukarıya doğru fırlatın. Bu sayede havada kalma süresi artacaktır. Şimdi hazırsanız başlayalım.
Kağıt Uçak Yapımı
Kolay Bir Model
Kağıdı önce boyuna ikiye katlayın ve ardından açın. Üst iki köşeyi, ortadaki kıvrımla buluşacak şekilde aşağı doğru katlayın. Şimdi kağıdı ters çevirin ve köşeleri tekrar ortadaki kıvrıma denk gelecek biçimde katlayın. Köşelerin aynı hizaya denk gelmesine dikkat edin. Şimdi üstteki sivri kısmı elde ettiğiniz birleşim noktası ile örtüşecek biçimde aşağıya doğru katlayın. Şimdi kağıdınızı ortadan ikiye katlayın.
Artık kağıt uçağımız uçmaya neredeyse hazır. Son bir iki düzenleme kaldı. Kanatları yapmak için görselde de gördüğünüz gibi, kağıdın iki yarısını dışa doğu katlayın. Bu sayede basit ama uzun süre uçacak bir uçak elde ettiğiniz. Şimdi ikinci yönteme geçelim.
Orta Zorluk
Bu sefer ki uçak biraz daha ek katlama gerektiriyor. Ancak uçuş performansı az evvel aktardığımızdan daha iyi. İlk iki görselde de gördüğünüz gibi başlangıç aslında aynı. Ancak üçüncü görsele geldiğimiz da burada bir fark var. Bu noktada üst köşeyi katlıyoruz. Ancak altta bir miktar boşluk bırakıyoruz. Şekil bir zarfa bezemelidir. Şimdi köşeleri orta kat çizgisine denk gelecek biçimde içe katlayalım. Ancak altta küçük bir üçgen kalmasına dikkat edin. Sonrasında önceki kıvrımları yerinde tutmak için o küçük üçgeni yukarı katlayın. Şimdi ikiye katlayın, ancak içe değil, dışa doğru katladığınızdan emin olun. Önceki üçgen katın alt kenarda görünmesini istiyorsunuz.
Şimdi kanadı yapacağız. Bunun için görsele dikkat edin. Kanadı, kenarı uçağın alt kenarıyla buluşacak şekilde katlayın. Diğer tarafta da bunu tekrarlayın. Bu uçağınız alttaki küçük üçgen sayesinde daha dengeli uçacaktır.
Biraz Daha Zor Ama Başarılı
Şimdiki kağıt uçağımızda biraz daha fazla katlama var. Ama aktardığımız modeller arasında en hızlı gideni ise bu. Resimleri takip etmeye dikkat ediniz. Başlangıç katlamamız aşağıdaki görsellerde de gördüğünüz gibi biraz farklı. Hedefimiz bu sefer ortada bir X harfi elde etmek.
Sağ üst köşeyi aşağı doğru katlayın, böylece kenarı sol üstten sağ alta uzanan kıvrımla buluşur. Aynısını sol üst köşe için de yapın. Görseldeki gibi tam olarak örtüştüklerinden emin olun. Uçağı kendi üzerine ikiye katlayın, ardından açın. Bu orta kıvrımı kılavuz olarak kullanacaksınız.
Kağıdı açtıktan sonra, kenarı alt kenarla buluşacak şekilde üst kısmı aşağı doğru katlayın. Uçları orta kıvrımda buluşacak şekilde üst köşeleri de aşağı doğru katlayın. Sonra açın. Bu çizgiler de kılavuz olacaktır. Şimdi daha önce katladığınız üst kenarı alın ve kenarının önceki adımdaki kıvrımlarla buluştuğu noktaya doğru tekrar katlayın. Aşağıdaki şekli dikkatle inceleyin.
Şimdi kanatları oluşturmak için iki tarafta kalan kağıdı kılavuz çizgiye doğru görseldeki gibi içeriye katlayın.
Ardından kenarları bir kere daha içe doğru, daha önce yapmış olduğumuz kıvrım boyunca katlamalıyız. Her iki kanadın da katlanmış halini aşağıda görebilirsiniz.
Şimdi üst kısmı içe doğru katlayın. Sonrasında da tüm kağıdı ortadan ikiye dışa doğru katlayın.
Son olarak kanatları, kenarları uçağın alt kenarıyla buluşacak şekilde aşağı doğru katlayın. Bu aşamada kağıt kalınlaştığı için işiniz zorlaşabilir. Acele etmeyin. Ancak sonunda işiniz bitti. Sonuçta kağıt katlama ile sağlam bir uçak elde edebildiniz.
Biz sadece üç model aktardık. Daha bir çok model olduğunu da unutmayın. Denemek isteyen herkese şimdiden iyi eğlenceler dileriz.
Kaynaklar ve ileri okumalar:
Dip Not
Matematiksel, tamamen gönüllü bir ekip tarafından yılından beri yürütülen, Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmayı hedefleyen, öğretmenler tarafından kurulmuş bir bilim platformudur. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Sonuçta biz sizlerin desteği ile varlığımızı sürdürüyoruz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.