Yaban Eserinin Yazarı

Türk edebiyatında aydın-halk arasındaki uçurumu açık bir şekilde ele alan, yılında yayınlanan Yakup Kadri Karaosmanoğlu romanı.

Roman Kurtuluş Savaşı döneminde, Eskişehir&#;in sınırları içinde Porsuk Çayı&#;na yakın bir köyde yaşayan ahaliyle buraya sonradan gelmiş İstanbullu bir &#;yaban&#;ı (yabancıyı) anlatır.

Roman anı/günlük biçiminde kaleme alınmıştır. Olaylar Kurtuluş Savaşı yıllarında geçmektedir. &#;Yaban&#; edebiyatımızın tezli romanlarından biridir.

YABAN ROMANINDA;

OLAY ÖRGÜSÜ:

• Ahmet Celal&#;in emir eri Mehmet Ali&#;yle birlikte onun köyüne gelmesi,
• Ahmet Celal&#;in Mehmet Ali&#;nin evinde kalmaya gitmesi,
• Ahmet Celal&#;in Mehmet Ali&#;nin kardeşiyle konuşurken köyün gerçekleriyle yavaş yavaş karşı karşıya gelmesi,
• Ahmet Celal&#;in, ülkenin işgali ve savaşın devam etmesi konusunda köyde yaşayan insanların kayıtsızlığı ile karşılaşması,
• Ahmet Celal&#;in, Mehmet Ali&#;nin ve köyde yaşayanların ülkelerine olan kayıtsızlıkları karşısında hayal kırıklığı yaşaması.

ZAMAN:

Birinci Dünya Savaşı () sonrası.

KİŞİLER:

Ahmet Celal, Mehmet Ali, İsmail, Salih Ağa, Muhtar, Bekir Çavuş, Arabacı.

MEKÂN:

Eskişehir sınırlarında yer alan Porsuk Çayı kenarındaki köy, Mehmet Ali&#;nin odası, kahvehane.

TÜR:

• Konusuna göre: Tarihî ve sosyal roman
• Akımına göre: Realist roman

DİL VE ANLATIM ÖZELLİKLERİ:

ESER- DÖNEM İLİŞKİSİ:

• Kurtuluş Savaşı yılları, Anadolu&#;daki yaşam, Anadolu&#;nun içinde bulunduğu durum konu olarak işlenmiştir.
• Realizmin etkileri görülür; gözleme dayalı bir anlatım söz konusudur.
• Dili yalındır.
• Daha önce Fecriati ve Millî Edebiyat dönemlerinde de eser vermiş bir yazar tarafından kaleme alınmıştır.

YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU&#;NUN () EDEBÎ KİŞİLİĞİ

• Sanat hayatına Fecriati Topluluğu&#;nda başlamıştır.
• Millî Edebiyat ve Cumhuriyet Dönemi&#;nde de eserler vermiştir.
• Hikâye, roman, mensur şiir, anı gibi farklı türlerde eserler yazmıştır.
• Tanzimat, Meşrutiyet, Balkan Savaşı, I. Dünya Savaşı, Millî Mücadele, Cumhuriyet yıllarındaki Türk toplumunun yapısını, yaşantısını yansıtan eserler kaleme almıştır.
• Eserlerinde realizmin etkileri gözlenir.
• Tezli roman alanında Türk edebiyatının önde gelen yazarlarındandır.
• Yaban romanıyla tanınır.
• Yaban romanında Türk aydınıyla Anadolu insanının arasındaki ilişkiyi başarılı bir şekilde ortaya koymuştur.

Yaban () Romanı Özeti

I. Dünya Savaşı&#;na yedek subay olarak katılan Ahmet Celâl, bu savaşta tek kolunu kaybederek geri döner. İstanbul, ingilizler tarafından işgal edilince emireri Mehmet Ali&#;nin davetine uyarak, onun Porsuk çayı kıyısındaki köyüne gider. Ama aklı sürmekte olan savaştadır. Köyde, her gün gazete getirterek gelişmeleri izler. Fırsat buldukça da köylülere gelişmelerin önemini anlatır.

Köy halkı, yoksulluklarının ve cahilliklerinin asıl sebebi olan Salih Ağa&#;ya bağlıdır. O, ne derse ona inanırlar. Salih Ağa&#;nın etkisiyle kimse Ahmet Celal&#;e yanaşmaz. Köylü onu &#;yaban&#; olarak niteler. Bu duruma üzülen genç subay bunalıma düşer, iyice bunaldığı bir gün gezmeye, hava almaya çıkar; Emine ile karşılaşır, ona ilgi duyar. Ne var ki Emine, Mehmet Ali&#;nin kardeşi İsmail&#;in karısıdır. Aradan günler geçer. Köy Yunanlar tarafından işgal edilir. Yunanlar köyü yakıp yıkarlar, köylülere işkence ederler. Köylülerin çoğu köy meydanında topluca öldürülür.

Ahmet Celal, Emine ile birlikte bu ölüm çemberinden kaçıp kurtulmak ister. Arkalarından ateş edilir, ikisi de yaralanır. Güçlükle köyün mezarlığına ulaşırlar. Sabaha kadar orada beklerler. Ertesi gün yola çıkacaklardır. Fakat Emine yarası ağır olduğundan yürüyecek durumda değildir. Ahmet Celâl, elindeki anı defterini Emine&#;nin eline tutuşturur, bilinmeyen bir yöne doğru gider.

Sakarya Savaşı&#;ndan () sonra o bölgeden düşman ordularının çekilmesi üzerine, düşman zulmünü araştırmak için köye gelen araştırma kurulu yıkıntılar, kömürleşmiş insan kemikleri arasında bir defter bulur, kenarları yanık, ortası yırtık bu defter Ahmet Celâl&#;in anılarını yazdığı ve son anda Emine&#;ye teslim ettiği defterdir.

Yaban Kısa Özet

Millî Mücadele sırasında Orta Anadolu’da bir köy. Tanzimat aydınının sosyopsikolojik özelliklerinin uzantılarını taşıyan Ahmet Celal. Kendini kurtarıcı olarak gören, halkı eğitmeyi (ya da adam etmeyi) görev edinmiş, kafasında yarattığı gerçekle yaşanan gerçeğin çatışması sonucu *yaban*laşan tipik aydın.

Yirminci yüzyılın ilk yarısında büyük bir üretkenlikle dergilere yazdığı şiir, öykü, makale ve eleştri türü yazılarla Türk edebiyatı sahnesine adımını atan Yakup Kadri Karaosmanoğlu, romanları, hikayeleri, denemeleri, oyunları ve anılarıyla, en önemli edeiyatçılarımız arasında yer alır. Üslup özellikleri bakımından Yakup Kadri’nin ’dan ’e dek verdiği eserler Türkçe’nin geçirdiği bütün evreleri yansıtır. Eserlerinin konu ve fikir zenginliği de dil özelliklerinin çeşitliliğinden aşağı kalmaz. Yakup Kadri’nin Fransız edebiyatı etkisinde başlayan yazarlığı, ’lerden sonra özgün bir sese kavuşarak siyasi ve sosyolojik konulara, tarihe, dönem çatışmalarına ve birey psikolojisi irdelemelerine yönelir. Fecr-i Ati’den yetişmiş ama bunu izleyen elli yıl boyunca toplumsal koşullar, tarihi süreçler ve bireysel portreleri romanın dokusuna işlemek için roman tekniğiyle de boğuşmuş bir yazar olan Karaosmanoğlu’nun eserleri, hala tüketilmemiş ayrıntılarının tartışılıp incelenmesi gereken zengin bir *panoroma*dır.

Yaban Kitabının Konusu Nedir, Karakterleri Kimlerdir?

Yaban, toplumsal içerikli bir kitaptır. Yakup Kadri Karaosmanoğlu tarafından yılında Roman türünde yayımlandı. Kurtuluş Savaşında, Sakarya Meydan muharebesi döneminde başlayan ve 1. Dünya Savaşına kadar gelişen olaylara ışık tutmaktadır. Yaban kitabında, açık ve net ifade edilen konu, halkın eğitilmesi ve cehaletten kurtulmasının önemi vurgulanmaktadır.

Ayrıca eğitimin köyden başlaması gerektiği, köylünün cahil bırakılmamasının önemi anlatılmaktadır. 1. Dünya Savaşına katılmak istemeyen halkı ısrarla savaşa katılmak istememelerini gören Ahmet Celal’in ikna çabalarını anlatır. Yaban Kitabında Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun hayat verdiği karakterler;

- Ahmet Celal,

- Salih Ağa,

- Mehmet Ali’nin annesi,

- Emine,

- Mehmet Ali,

- İsmail,

- Bekir Çavuş’tur.

Yaban Kitabı Özeti

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, mağlup olarak biten 1. Dünya Savaşı sonunda, bir Anadolu köyüne yerleşerek halkı eğitme çabalarını vurgulamaktadır. Ahmet Celal, Köyde gördüğü cehaletin sona ermesinin önemini kavramıştır. Köy hayatına alışık olmadığı halde, vatan sevgisiyle yaşayan ve köylüyü cehaletten kurtarmaya çabalar.

Mehmet Ali’nin Annesi; Bir avuç toprakla, azıcık aşıyla yaşayan bir kadındır. Adeta toprağı için yaşamaktadır. Saf bir kadındır ve başkalarının sözüne kolaylıkla itibar etmektedir.

Salih Ağa; Çıkarları söz konusu olduğunda herkesi ezmekten çekinmeyen biridir.

Mehmet Ali; kendisi Celal’ in emireridir. Ahmet Cemal’i de köye davet ederek farklı bir bakış açısı kazandırır.

Emine; İsmail’in eşidir, Mehmet Ali’nin de kız kardeşidir. Aynı zamanda Celal’in özel ilgi duyduğu bir kadındır. İsmail ise Yaban kitabında, Emine’nin eşi olarak hayat bulmuştur.

Bekir Çavuş; Askerlik görevini yapmış olan biridir. Bu nedenle halkı gözlemleyerek olayların yanlışlığının da farkında biridir. Fakat köylüye söz geçiremeyeceğini bildiğinden ses çıkaramamaktadır.

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Kurtuluş Savaşı temasıyla yazdığı Yaban kitabında Milli Edebiyat geleneğine bağlı kalmıştır. Yaban tezli bir roman olarak kurgulanmıştır.

Yaban, Kurtuluş Savaşı sonunda köye gelen bir yabancıya köylünün taktığı bir isimdir. Savaşta kolunu kaybeden Ahmet Celal’in bir Anadolu köyüne yerleşmesi sonunda gelişen olayları konu almaktadır. Aynı zamanda Yaban adı verilen Ahmet Celal, Yaban’ın başkahramanıdır. Önceleri bu adı kabullenmese de zamanla alışır.

Ahmet Celal’in romantik oluşu kadar vatan sevgisi de göze çarpmaktadır. Ülkeler gelişmek istiyorsa köylüsünü eğitmekten başlamalıdır. Köylüyü cehaletten kurtaramayan milletler vatan sevgisini de aşılayamazlar. Zira köylüye karşı kendisinde üstün özellikler bulunduğuna inanmaktadır. Hatta “sağ kolumu bunlar için kaybettim” diyebilmektedir.

Köylüler ise Ahmet Celal’i Türk olarak değil, Batılı bir aydın olarak görmektedir. Yaban, karakterleri ve Ahmet Celal arasında geçen olaylar özenle kurgulanmıştır. Toplumuna yabancı bir aydın olarak bilinen Ahmet celal, romantik ve bedbin bir kişi olarak okurun karşısına çıkmaktadır.