Büyük Kanyon 12

Büyük Kanyon (İngilizce Grand Canyon), Güneybatı ABD Arizona eyaletinde bulunan, ortalama metre derinlik ve km uzunluğa sahip Colorado Nehri tarafından oyulmuş dik bir kanyonun adı olup, yılda yaklaşık 5 milyon ziyaretçi çekecek kadar muhteşem manzaralarıyla ünlüdür.  Büyük Kanyonun özellikle güney kenarı, Colorado Nehri&#;nin nefes kesici manzarası yüzünden kanyonun en çok ziyaret edilen bölgesidir. İlginçtir, Büyük Kanyon Ulusal Parkı, çölden orman arazisine kadar çeşitli ekosistemlere ev sahipliği yapmakta olup, bu ekosistemler, nesli tükenmekte olan birçok tür de dahil olmak üzere pek çok bitki ve hayvan için ekolojik bir sığınak vazifesi görmektedir. Büyük Kanyon, dünyadaki en derin, en uzun veya en geniş kanyon olmasa da, güzelliği ve etkileyici boyutuyla ünlüdür. km uzunluğa sahip devasa çatlak Colorado Nehri Havzası&#;nın bir bölümünü oluşturan Colorado Platosu&#;nu bölmektedir. İnsanlar son Buzul Çağı&#;ndan bu yana kanyonun içindeki ve çevresindeki bölgeyi yaşamıştır. Büyük Kanyon’a ulaşan ilk Avrupalılar, ’larda İspanyol kaşiflerdi. Başkan Benjamin Harris ilk kez &#;te Büyük Kanyon&#;u orman rezervi olarak korumuş ve &#;da resmen bir Birleşik Devletler Ulusal Parkı olmuştur.

Büyük Kanyon Nasıl Oluştu?

Kanyonun oluşumundan Colorado Nehri&#;nin 6 hatta yeni teorilere göre 17 milyon yıldır yarattığı erozyon sorumlu olup, kanyonun duvarları, Dünya’nın farklı jeolojik evrelerinin eşsiz bir temsilini sunmaktadır. Büyük Kanyon&#;un duvarlarında bulunan kayaların, Dünya&#;nın yaşının yaklaşık üçte biri yaşında olduğuna inanılmaktadır.

Coğrafya

Colorado Nehri, Güney Kıyı ve Kuzey Kıyı&#;nın ortalama kotları sırasıyla deniz seviyesinden m, m ve m yukarıda yer almaktadır. Bu geniş yükseklik aralığı, Büyük Kanyon’un muazzam biyoçeşitliliğine yol açmıştır. Yedi yaşam bölgesinden beşi Grand Canyon Ulusal Parkı&#;nda ve dört ana çöl türünden üçünde bulunabilir. Sonuç olarak, Büyük Kanyon Ulusal Parkı &#;den fazla yerli bitki türüne, kuş türüne, 89 memeli türüne, 47 sürüngen türüne, 9 amfibi türüne ve 17 balık türünü barındırmaktadır. Park ayrıca çöl kaplumbağası, iki leopar kurbağa türü, kel kartal, Amerikan alacadoğanı (Falco peregrinus) ve Amerika yaban koyunu (Ovis canadensis) gibi çok sayıda nesli tükenmekte olan bitki ve hayvan türüne de ev sahipliği yapmaktadır.

Grand Canyon&#;a nasıl gidilir?

Öncelikle ABD’de Las Vegas veya Phoenix International havaalanlarına uçmanız gerekmektedir. Buralardan bir araba kiralayabilir veya alternatif olarak, sunulan birçok otobüs turundan birine rezervasyon yaptırabilirsiniz. Her iki havaalanından da Büyük Kanyon’a yolculuk yaklaşık 5 saat sürmektedir. Kendi aracınızıkullanmak isterseniz Büyük Kanyon’a gitmek için, Kuzey Kenarı’na erişmek için Arizona Eyalet Yolu 67’yi, Güney Rim ve Büyük Kanyon köyüne ulaşmak için Eyalet Yolu 64’ü kullanın.

Grand Kanyon&#;da nerede kalınır?

Grand Kanyonun hem Kuzey hem de Güney kenarında birçok konaklama seçeneği bulunmaktadır. Özellikle yaz aylarında konaklamak istiyorsanız popüler oteller için önceden rezervasyon yapmanız akıllıca olacaktır. Konaklama bilgileri için National Park Services Grand Canyon konaklama sayfasına gidebilirsiniz.

Büyük Kanyon&#;u ziyaret etmek için en iyi zaman

Büyük Kanyon&#;u ziyaret etmek için yılın en iyi zamanı ilkbahar ya da sonbahar olup, yürüyüş koşullarının ideal olduğu ve ziyaretçi sayısının az olduğu dönemlerdir. Bu durum kanyonda yapılacak bir yaz tatilini göz ardı etmeniz gerektiği anlamına gelmez ama 38 °C’yi aşan yüksek sıcaklıklarda yürümek zordur dahası yazın en yoğun turist sezonu olduğundan kalabalıkdan bunalmanız da cabası olacaktır. Kışın ise sıfırın altında soğuk ve yoğun kar yağışı ihtimalini beraberinde getirir ki bu da iki kenardan birine erişimi engelleyebilir. Aslında, Kuzey Kenarı’na giden yol her yıl Ekim ayının sonundan Mayıs ortasına kadar kapalıdır.

Büyük Kanyon Hakkında İlginç Bilgiler

Büyük Kanyon&#;da Amerikan Yerlileri

Arkeologlar, Büyük Kanyon&#;da yaklaşık yıl öncesinde yaşamış bölge sakinlerin arkeolojik kalıntılarını ve eserlerini keşfetmişlerdir. Tarih öncesi insanlar ilk

olarak, son Buzul Çağı boyunca kanyonun içine ve çevresine yerleşmişti ki bu dönemde mamutlar, dev hayvanlar ve diğer büyük memeliler Kuzey Amerika&#;da yaşıyordu. Arkeologlarca bulunan büyük taş mızrak noktaları, erken insan yerleşimi için önemli kanıtlar sunmaktadır. MÖ yılları arasında yapılan yüzlerce küçük dal böceği figürü Kanyon duvarındaki mağaralarda keşfedilmiştir. Antropologlar, tarih öncesi avcıların başarılı bir av sağlamak için bu figürleri mağaraların duvarına çizdiklerini düşünmektedir. Pueblo halkı ardından Paiute, Navajo, Zuni ve Hopi kabileleri bir zamanlar Büyük Kanyon&#;da yaşamışlardır. Havasupai halkı artık Büyük Kanyon&#;u atalarının evi olarak kabul etmektedir ki bu halk yıldan fazla bir süredir kanyonun içinde ve çevresinde yaşamaktadır.

Büyük Kanyon Ulusal Parkı neredeyse bir eyalet büyüklüğündedir

Büyük Kanyon Ulusal Parkı, km² yüzölçümüyle ABD’nin Rhode Island eyaletinden daha büyüktür. Bazı yerlerde kanyonun kendisi bir mil derinliğinde ve on mil genişliğe ulaşmaktadır.

Öbür Dünyaya Açılan Kapı

Hopi Kabilesi, Büyük Kanyon&#;u öbür dünyaya açılan bir kapı olarak görmektedir. Ölümden sonra bir kişinin, kanyondaki Colorado ve Küçük Colorado nehirlerinin birleştiği noktadan yukarı öteki dünyaya geçtiğine inanırlar.

Kanyon gizli mağaralarla doludur

Kanyonda tahmini mağara olup, bunların yalnızca tanesi kayıtlıdır. Kanyondaki mağaralardan sadece bir mağara halka açıktır.

&#;da önemli bir aldatmacaya konu olmuştur

’da Arizona Gazetesi’nde arkeologların kanyondaki bir yeraltı tünelinde eski bir Tibet veya Mısır medeniyetinin izlerini keşfettiğini bildirmiştir. Smithsonian, bahsi geçen arkeologlar hakkında bilgisi olmadığını iddia ederek haberi yalanlamıştır. Bununla birlikte bazı komplo teorisyenleri hala bu haberin doğru olduğunu ve  devlet tarafından sır olarak saklandığına inanmaktadır.

Kolb Fotoğraf Stüdyosu

Kolb kardeşler kanyonu ziyaret eden turistleri fotoğraflayarak para kazanabileceklerini keşfetti. Turistler katırlara yola çıktığında fotoğraf çeker ve biniciler yolculuklarından döndüklerinde onları geri satarlardı. Kolb Studio, Büyük Kanyon Köyü&#;nde yer almaktadır.

Kim Keşfetti?

Büyük Kanyon’u görmüş olduğu bilinen ilk Avrupalı, ’a gelen İspanya’dan García López de Cárdenas’dı.

Kaibab

Kuzey Amerikan Yerlilerinden Paiute kabilesi Büyük Kanyon’a Kaibab yani kendi dillerinde ‘Aşağı inen dağ’ adını vermiştir.

The Grand Canyon Adını Kim Koydu?

Kolunu Shilo Savaşı&#;nda kaybeden ABD&#;li bir asker ve kâşif olan John Wesley Powell, öncesinde ‘Great Canyon’ veya ‘Big Canyon’ olarak bilinen bölge için ilk kez &#;da ‘Grand Canyon’ ifadesini kullanmıştır.

Ulusal Park Olması

&#;da Başkan Woodrow Wilson tarafından Büyük Kanyon&#;a Ulusal Park statüsü verilmiştir. Böylece Büyük Kanyon Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri&#;nde kurulan milli park olmuştur.

2 milyar yıllık Kayalık

Büyük Kanyon&#;un dibinde (Vishnu Schist) bulunan kayalığın yaklaşık 2 milyar yaşın altında olduğu, üst kenardaki kalker kayalığın (kireç taşı) yaklaşık milyon yıllık olduğu tahmin edilmektedir.

Kanyon Üzerinde Uçakların Çarpışması

&#;de, 30 Haziran &#;da Büyük Kanyonlar hava sahasına uçmak için izin isteyen iki yolcu uçağı havada çarpışmış ve tüm yolcular ölünce Federal Havacılık İdaresi (FAA) bu korkunç bir olaya cevaben kurulmuştur.

Büyük Kanyon aslında dünyanın en derin kanyonu değil

Dünyanın en ünlü kanyonu olabilir ama Arizona&#;nın simgesi aslında Peru&#;daki Cotahuasi Kanyonu ve Nepal&#;deki Kali Gandaki Boğazı&#;nın arkasından gelebilir.

Kanyondaki en tehlikeli hayvan aslında kaya sincabıdır

Gila canavarları adlı kertenkele (Heloderma suspectum) ve Amerikan koyunu da burada yaşasa da, ziyaretçiler daha çok bu mütevazi sincap tarafından ısırılmaktadır.

Kanyonun içinde bir kasaba var

Büyük Kanyon içerisinde yer alan ABD kasabası nüfusu Supai Village, Amerika Birleşik Devletleri&#;ndeki diğer yerleşimlere en uzak topluluktur.

Pembe Çıngıraklı Yılanlara Dikkat

Pembe Çıngıraklı Yılan (Crotalus oreganus abyssus) sadece Büyük Kanyon&#;da bulunur ve park sınırları içinde yaşayan altı çıngıraklı yılan türünden biridir.

ABD’de park yetkililerinin verdiği ilandan sonra Büyük Kanyon Ulusal Parkı'nda silahla bizon öldürme fırsatı için 45 binden fazla başvuru yapıldı.

Yetkililere göre bizonlar arkeolojik kazı yerlerini ve başka alanları ayaklarıyla çiğniyor ve kanyonun North Rim bölgesindeki suyu kirletiyor.

Yetenekli atıcıların yardımını isteyen ender rastlanır nitelikteki ilan, salı günkü kapanış tarihinden önce kayıt yaptıran 45 binden fazla adayın dikkatini çekti.

Arizona Avcılık ve Balıkçılık Birimi (AZGFD) bu büyük aday havuzundan 25 kişiyi seçip güvenlik incelemesi yürütecek ve listeyi Milli Park Hizmeti'ne (NPS) gönderecek.

Milli Park yetkilileri adayları değerlendirecek ve Büyük Kanyon'daki bizon avında yer alacak 12 kişiyi belirleyecek.

AZFGD'ye göre adayların yüzde 15'i, yani 6 bin 'si Arizona'dan başvururken üçte birlik başka bir kısmı, yani 14 bin 'si Teksas, Kaliforniya, Colorado ve Utah'tan başvurdu.

Büyük Kanyon'un North Rim bölgesinde gerçekleşecek olan av, 2 bin metre veya üstü rakımda yaya olarak gerçekleştirileceği için son 12 kişi zorlu arazi ve çalışma şartlarıyla karşılaşacak.

Ayrıca gönüllülerin ağırlığı kilogramı bulan bizonları, motorlu araçların veya yük hayvanlarının yardımı olmaksızın geri getirmesi gerekiyor.

Pennsylvania'dan başvuran 29 yaşındaki çiftçi Rich Dawley Jr., Associated Press'e şunları söyledi:

12 kişiden biri olayım diye dua ediyorum. Oynamadan kazanamazsınız.

Nebraska'dan başvuran 27 yaşındaki James Vasko şunları ekledi:

Bunun harika bir deneyim olacağını düşündüm. Ben tutkulu bir balıkçı ve avcıyım. Bizon avlamak için Büyük Kanyon'a gitmek kesinlikle muhteşem olur.

ABD'deki milli parklarda avlanmak yasak olsa da kaynakları körelten veya park personeli ve ziyaretçileri için riskli diye sınıflandırılan hayvanların sayısının azaltılması için avlanmaya izin veriliyor.

Milli Parklar Hizmeti, bizonların doğal habitatı olmayan North Rim bölgesinde bulunan tahmini ila bizonun bölgeye zarar verdiğini belirtiyor ve hayvan popülasyonunu 'e indirmeyi amaçlıyor.

Yaban hayatı uzmanları Büyük Kanyon planını, diğer Milli Parkları da avlanmaya açabileceğinden ötürü eleştiriyor.

Associated Press'ten de yararlanılmıştır

* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

funduszeue.info

Independent Türkçe için çeviren: İrem Oral

Büyük Kanyon (İngilizce: Grand Canyon), Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona eyaletinde ve Colorado Nehri çevresinde bulunan dik yamaçlı kanyondur. ABD'nin ilk ulusal parklarından olan Büyük Kanyon Ulusal Parkı içinde yer alır.

Kanyon, Colorado Nehri'nin yatağını milyonlarca yıl boyunca yarmasıyla oluşmuştur. kilometre uzunluğundadır ve genişliği metre ila 2,4 kilometre arasında değişmektedir. Derinlik açısından da metreye kadar ulaşır. Kanyonun katmanlarında Dünya'nın iki milyar yıllık tarihi gözükebilmektedir.

Kıtanın yerlileri kanyonun bazı bölgelerinde yerleşim yerleri kurmuştur. Büyük Kanyon'u ilk kez fark eden Avrupalı ise, yılında bölgeyi bulan İspanyolGarcía López de Cárdenas olmuştur. İlk bilimsel araştırma ise John Wesley Powell öncülüğünde 'da gerçekleşmiştir.

Wikimedia Commons'ta Büyük Kanyon ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.