Doğa Olayları Hangi Melek
Hangi Melek Ne Yapar?
Hangi melek ne yapar? Hangi melek sura üfler? Hangi melek vahiy meleğidir? Hangi melek doğa olaylarını düzenler? Koruyucu melekler hangileri? Yazıcı melekler hangileri? Kısaca melekler ve görevleri nelerdir?
Melek sözlükte, “haberci, elçi, güç ve kuvvet” gibi anlamlara gelir. Bunlar, Allah’ın emriyle çeşitli görevleri yerine getiren, yaratılış gayesine uygun olarak faâliyet gösteren, gözle görülmeyen nûrânî ve rûhânî varlıklardır. Yüce Allah
melekleri nurdan, cinleri ateşten ve insanı topraktan yaratmıştır. Meleklerin yaratılması insandan öncedir. (Bakara, 2/)
Kur’an-ı Kerim’de meleklere imanın farz olduğunu bildiren birçok âyet vardır:
“Peygamber, Rabbi tarafından kendisine indirilene iman etti, mü’minler de. Her biri Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine iman ettiler..” (Bakara, 2/)
“funduszeue.infoıl iyilik Allah’a, ahiret gününe, meleklere, kitaplara ve peygambberlere iman edenlerin iyi amelidir.” (Bakara, 2/)
MELEKLERİN GÖREVLERİ NELERDİR?
Âyet ve hadislerde sayıları hakkında bir bilgi bulunmayan fakat pek çok oldukları anlaşılan meleklerin temel görevleri, Allah’a ibadet ve verilen görevlleri eksiksiz yerine getirmektir. Melekler görevleri bakımından aşağıdaki grupllara
ayrılarak incelenebilir:
Kur’an-ı Kerim’de, Rûhu’l-Emîn, Rûhu’l-Kudüs ve Rûh gibi adlarla da anılır. Allah ile peygamberleri arasında elçilik görevi yapar. Bütün peygamberlere Allah’ın vahyini bu melek getirmiştir. Cebrâil (a.s)’dan Kur’an-ı Kerim’de şöyle söz edilir:
“O (Kur’an’ı), uyarıcılardan olasın diye, senin kalbine Rûhu’l-Emîn indirmiştir.” (Şuarâ, 26 /, ) “De ki: Onu, Rûhu’l-Kudüs, Rabbinin kattından, inananları güçlendirme, teslim olanlara yol gösterme ve bir müjde olmak üzere, gerçekle indirmiştir.” (Nahl, 16 / bk. Nahl, ; Şuarâ, )
Görevi ölüm sırasında canlıların ruhunu almak olduğu için “melekü’l-mevt (ölüm meleği)” adıyla anılmıştır. Onun bu görevi Kur’an’da şöyle bildirir: “De ki; size vekil kılınan ölüm meleği canınızı alacak, sonra da Rabb’inize döndürüleceksiniz.” (Secde, 32/11 .)
Kıyametin kopması ve yeniden diriliş için olmak üzere iki defa sûra üfürmekle görevlidir. Kur’an-ı Kerim’de, canlı varlıkların sonu olan bu olay şöyle ifadesini bulur: “(Birinci) sûra üfürülmüş, artık Allah’ın diledikleri dışında, göklerde kim var, yerde kim varsa hepsi düşüp ölmüştür. Sonra sûra bir kere daha üfürülür. Onlar da hemen ayağa kalkarak beklleşirler.” (Zümer, 39/)
Dünya ve dünya dışı bir takım fizik olayların, yağmur, rüzgâr ve ekinlerin bitmesi gibi oluşumların meydana gelmesinde görevli bir melektir. Kur’an-ı Kerim’de Mikâil (a.s)’dan şöyle söz edilmiştir: “Kim, Allah’a, meleklerine, peygamberlerine, Cibril’e ve Mikâil’e düşman olursa bilsin ki, Allah kâfirlerin düşmanıdır.” (Bakara, 2/98; bk. Nâziât, 79/5.)
DİĞER MELEKLER
Bu dört büyük melekten başka, çeşitli ibadet, taat ve işlerle görevli bir takım melekler daha vardır. Bunlardan özel görevleri bilinenlerin başlıcaları şunlardır:
Kiramen Katibin ( Yazıcı Melekler )
Bunlara “kirâmen kâtibîn” denir. İnsanın sağında ve sollunda bulunan iki melektir. Sağdaki melek iyi iş ve davranışları, soldaki ise kötü iş ve davranışları yazmakla görevlidir. Bunlar kıyamet günü hesap sırassında
yapılan işlere tanıklık da edeceklerdir. Kur’an’da bu melekler hakkında şöyle buyurulur: “Sağında ve solunda oturan iki melek yaptıklarınızı yazmmaktadır. İnsan hiçbir söz söylemez ki, yanında hazır bir gözetleyici bullunmasın.” (Kâf, 50/17, ) “Şüphe yok ki, üzerinizde kesin, bekçiler, değerli yazıcılar vardır. Onlar yapmakta olduklarınızı bilirler.” (İnfitâr, / . bk. Zuhruf, 43/)
Hamele-i Arş (Arşı Taşıyan Melekler)
“Hamele-i Arş” denilen bu melekler, arşın yükünü üstlenen meleklerdir. Âyette şöyle buyurulur: “Arşı yüklenen, bir de onun çevresinde bulunanlar Rablerini hamd ile tesbih ederler, O’na iman ederler..” (Mü’min, 40/12 .) “Melekler, onun çevresinde duracaklar, o gün Rabb’inin Arşı’nı onlardan başka sekiz tanesi taşıyacak.” (Hâkka, 69/)
Arşın taşıyıcıları olan bu melekler rivayete göre dört olup, yukarıdaki âyete göre kıyamet gününde bunların sayısı sekize çıkacaktır. Arşı yüklenmeleri; onu koruma ve yönetme ile görevli olduklarını ifade eder, ya da Cenâb-ı Hakk’a yakınlıkları ve şerefleri yüzünden böyle anılmışlardır. Ancak Kurr’an’da Arşın çevresini kuşatan meleklerin çok sayıda olduğu belirtilir. (Zümer, 39/ ) Arşı yüklenenlerle birlikte hepsine “kerûbiyyûn (Allah’a en yakın melekler)” denilir.
Münker ve Nekir ( Sorgu Melekleri )
Ölümden sonra kabirde sorgu ile görevli iki melekttir. “Bilinmeyen, tanınmayan, yadırganan” anlamına gelen münker ve nekir, mezardaki ölüye, hiç görmediği, yadırgayacağı bir şekilde görünecekleri için bu adı almışlardır. Bu iki melek kabirdeki kişiye; “Rabbin kim? Peygamber’in kim? Kitabın ne?” diye soracaklar, alacakları cevaba göre ölüye iyi veya kötü davranacaklardır.
Bunların dışında meleklerin, savaşlarda mü’minlere yardım etmeleri, Alllah’ı zikir ve tesbih etmeleri,Allah’a itâatları, peygamberlere dua etmeleri, insanları gözetlemeleri, mü’minler için dua etmeleri, bu iş ve görevler arassında sayılabilir.
CİN VE ŞEYTAN
Meleklerden ayrı olarak, yine latîf varlıklardan olan cinlerin varlığı Kitap ve sünnetle sabittir. Tekili cinnî olup, cânn kelimesi cin ile eş anlamlıdır. Gûl ve İfrît cinlerin değişik türlerindendir.
Kur’an’a göre insan topraktan, cinler ise ateşten yaratılmıştır. “Cinleri öz ateşten yarattı.” (Rahmân, 55/)“Şüphe yok ki, biz insanı kuru çamurdan, şekillenmiş kara balçıktan yarattık. Cinleri de daha önce, zehirli ateşten yarattık.” (Hicr, 15/26 , ) Bu âyet cinlerin insan türünden önce yaratıldığını göstermektedir. Cinler yeryyüzünde bulunur, mü’minleri ve kâfirleri vardır. İnsanlar gibi, Allah’ın emir ve yasaklarıyla yükümlüdürler, kendilerine peygamberler gönderilmiştir. Kur’anı Kerim’de şöyle buyurulur: “Ey cin ve insan topluluğu! Size, içinizden, âyetlerimi anlatan ve şu (kıyamet) gününüzün geleceğini haber verip sizi uyaran peygamberler gelmedi mi?” (En’âm, 6/)
Gözle görülmeyen fakat varlığı kesin olan, azgınlık ve kötülükte çok ileri giden ve insanları saptırmaya çalışan cinlere şeytan denir.
Kur’an’da, ilk şeytandan İblis diye söz edilir. Onun azmış, Rabbinin emrine isyan ederek sapıklığa düşmüş cinlerden olduğu bildirilir. “Hani biz melleklere Âdem’e secde edin demiştik. İblis dışında hepsi secde ettiler. O yüz çevirdi, büyüklük tasladı ve kâfirlerden oldu.” (Bakara, 2/) “İblis cinlerdendi; Rabbinin emrinden dışarı çıktı.” (Kehf, 18/ Bu son âyet onun cinlerden olduğunu açıkça belirtir.)
İMAN İLE KÜFÜR MÜCADELESİ KIYAMETE KADAR SÜRECEK
Yeryüzünde iyi ile kötü, hayırla şer, imanla küfür arasındaki mücadele kıyamete kadar sürecektir. Daima iyiliğin yanında melek, kötülüğün arkasında da şeytan var olmaya devam edecektir. İnsanoğlu, Cenâb-ı Hakk’ın verdiği irade gücünü iyi yolda kullanmaya karar verir ve azmederse bu konuda Allah’ıın yardımı tecelli eder. Bu ameli işlemek için kendisinde güç ve kuvvet bulur. Şer ve kötülük yönünde karar verirse, şeytanın desteğini arkasında bulur.
Kaynak: Prof. Dr. Hamdi DÖNDÜREN - Delilleriyle İSLAM İLMİHALİ, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan
İslam'da gerçekten melek, şeytan ve cin var mı
İslam teolojisinde, üzerinde en çok tartışmaların yapıldığı konulardan biri de melek, şeytan ve cin inancıdır. Bu konulardaki gerçeği doğru teşhis etmek elzemdir. Zira hurafelere açılan kapıların çoğu bu konulardan neşet etmektedir. O halde hurafe kapılarının kapanması için gerçeğin kapısını ardına kadar açmak gerekiyor.
Öncelikle melek inancından başlayalım.
İbrahimî dinlerde melek inancının “Angeloji” adı altında ele alındığını biliyoruz. Batı dillerinde melek anlamına gelen angel sözcüğü mevcut. Bu sözcük Yunanca “elçi” anlamına gelen “angelos” sözcüğünden gelmedir.
İslam angelojisi ise melek sözcüğü ile anlatılmakta. Melek sözcüğü de diğer pek çok dinsel sözcük gibi İbranice kökenlidir.
Arapçada melek sözcüğüyle aynı kökten gelen bazı sözcüklerin oluşturduğu anlam dünyası ilginç bir görüntü sunmaktadır. Mülk, malik, memlük, meleke Görüldüğü üzere bu sözcüklerin ortak anlamı bir şeye sahip olma ve güç manalarını içermektedir.
MELEKLER ALLAH'IN BUYRUKLARINI YERİNE GETİRMEK İÇİN YARATILMIŞLARDIR
İbrahimî dinler angelojisinde melek tanımları ve meleklerle ilgili bir kısım anlatımlar, Muhammedî İslam açısından primitif / ilkel izahlar olarak nitelenmeyi hak eden bir mahiyete sahiptir.
Egemen dinsel düşüncede melek kavramı izah edilirken aşağı yukarı şunlar deniliyor:
Melekler Allah’ın buyruklarını yerine getirmek için yaratılmış varlıklardır.
Nurdan / ışıktan yaratılmışlardır.
Cinsiyetleri yoktur.
Yemezler, içmezler.
Özgür istençleri / iradeleri yoktur.
Çok hızlı hareket ederler.
Kanatları vardır.
İnsan kılığına girebilirler.
Dört büyük melek vardır: Cebrail, Mikail, Azrail, İsrafil ( Gabriel, Michael, Uriel, Rafael)
Başka mekeler de vardır: Kiramen Katibîn ve Hafaza melekleri gibi
Meleklere ilişkin özelliklerin tümü gerçekte simgesel anlamlar taşımaktadır. Öncelikle şunu belirtmeliyiz ki, meleklerin ontolojik anlamda Tanrı’dan ayrı varlıkları yoktur. Zira melekler aslında doğa güçleri / tabiat kuvvetleridir. Doğa, dünya, evren, varlık bütünsel anlamda Tanrısal görünümü ifade eder. Bu bağlamda doğadaki güçlerin / tanrısal kuvvetlerin simgesel ifadesi olan melek inancını ontolojik bir varlık zeminine dayandırmanın, insan aklının geçirdiği düşünsel evrim esas alındığında isabetli bir inanç olarak görülemeyeceği ortadadır.
Birkaç örnekle konuyu daha da açıklığa kavuşturalım.
Söz gelimi, Cebrail adlı melek gerçekte vahyin, doğanın bağrından / Tanrısal alandan, insan aklına doğuşunu ifade eder. Nitekim Kur’an’da Cibril diye geçen Cebrail sözcüğü, sözcüksel anlam olarak, “Allah’ın gücü” demektir. Yine Azrail yahut Uriel “Allah’ın durdurması” demektir. Allah yaşamı durdurur. Bu nedenle Azrail’e Kur’an’da, “Melek’ül-mevt / Ölüm meleği” denilmektedir. Allah’ın yaşamı durdurması demek de, aslında biyolojik yasalar çerçevesinde yaşama süresinin sonuna gelmiş bir canlının yaşamını yitirmesi anlamını içermektedir.
Bir de Mikail ve İsrafil / Michael ve Rafael hakkında bilgi sunalım.
Mikail, İbranice, “Kim Tanrı gibidir?” anlamına gelen bir sözcüktür. İslam teolojisinde doğa olaylarını yönetmekle görevli melek olarak tanımlanan Mikail’in İbranice’deki anlamı da göstermektedir ki, doğa olaylarını yönetmek tanrısal bir hususiyet olmasından dolayı bu melek aslında Allah’ın tabiata olan egemenliği yahut Allah ile tabiatın iç içeliği anlamını içermektedir. Kim Tanrı gibidir, sözünde aynı zamanda bir övgü de söz konusudur. Zira Mikail sözü bu manayı da içermektedir. Mikail, bu bağlamda Tanrı’nın övülmesi diye de anlamlandırılmaktadır. Doğa olaylarının hepsi aslında Tanrı’nın övülmesine matuf eylemlerdir. Bu olaylar gerçekte tanrısal eylemlerdir.
YENİDEN DİRİLİŞİ SAĞLAYACAK OLAN MELEK
İsrafil’e gelince
İbrani dilinde Rafael denilen İsrafil adlı melek, İslam teolojisinde kıyametten önce sur adlı bir aygıta (boru yahut boynuz) üfleyerek kıyametin kopuşunu başlatacak olan ve daha sonra tekrar üflediğinde ise yeniden dirilişi sağlayacak olan melek olarak tanımlanıyor.
Rafael, Yahudi inancında şifa meleği olarak niteleniyor. Buradan hareketle İsrafil’i yeniden diriliş eylemini başlatacak ikinci üfleyişi bakımından şifa meleği olarak nitelemek egemen İslam teolojisi açısından da isabetli görülebilir. Muhammedî İslam düşüncesi ise İsrafil’i kıyamet adlı büyük değişim ve dönüşümün başlaması ve tamamlanmasının simgesel ifadesi olarak görmektedir. Kur’an’da İsrafil sözü geçmemektedir. Lakin Sur’a üfleneceğinden bahis vardır.
İsrafil’i, Tanrı’nın soluğu / nefesi olarak da anlamlandırıyoruz. Sur’a üflemek tabiri elbette ki bir nefesi / soluğu çağrıştırmaktadır ki o da Allah’ın nefesidir. Büyük değişim ve dönüşümün başlamasını ve tamamlanmasını anolojik olarak bir boruya nefes üflenerek verilen bir doğal / tabii komutla anlatan Kur’anî ifadeler, insanoğlunun idrak düzeyine hitap gayretinin gerçekçi sonucundan neşet etmektedir.
Türkçeye “Şerefli Yazıcılar” olarak çevirebileceğimiz Kiramen Katibîyn adlı melekler ise egemen dinsel düşünceye göre, insanların sağ ve sol omuzlarında bulunup günah ve sevaplarını bir deftere yazan yazıcılardır. Bu melekler amel defteri denilen defteri doldururlar. Kiramen Katibiyn ifadesi, Yarılma Bölümü Söz / İnfitar Suresi Ayette geçmektedir. Ayrıca Kaf Bölümü 17 - Sözlerde / Kaf Suresi Ayetlerde de bu meleklerden bahsedilmektedir.
Gerçek şu ki, söylenen her söz ve yapılan her iş atmosferde / havada silinmez bir iz bırakmaktadır. Yazmaktan, defterden kasıt aslında budur. Yoksa ki hakiki anlamda bir defter ve yazma eylemi söz konusu değildir. Bu melekleri de, yaptığımız her işin ve söylediğimiz her sözün bıraktığı silinmez izler olarak anlamamız gerekiyor. Defter ve yazı anlatısının modern yaşam ve teknolojik gelişmeler bağlamında artık daha dönemsel bir izah olduğu ortada değil midir? Zira bugün bir kimsenin yaptıklarını ve söylediği sözleri kayıt altına alma işini artık yazıyla, defterle değil ses kaydı yahut görüntü kaydı yapan aygıtlarla yapmak mümkündür. Bu örnek de göstermektedir ki Kur’an’ın bir kısım ayetleri ve izahları kesinlikle dönemseldir.
KORUYUCU MELEKLER
Kur’an’da insanları koruyan “koruyucu meleklerden” de bahsedilmektedir. Gerçek şu ki insanları ve dünyadaki yaşamı / canlılığı koruyan bir sistem vardır. Atmosferin Güneşten gelen zararlı ışınları engelleme ve böylece dünyadaki yaşamı koruma gibi bir özelliği bulunuyor. Koruyucu melekle kastedilenlerden birinin de atmosferdeki bu özellik olduğu aşikârdır.
Melekler bahsinde üzerinde önemle durmamız gereken bir diğer noktada Hz. Adem Kıssasındaki meleklerle Allah arasındaki konuşmadır. Bu konuda ilahiyatçı yazar R. İhsan Eliaçık’ın, “Kıssaların Anası 1- 2” başlıklı çalışmasından istifadeyle gerçeği gözler önüne sermeye çalışalım:
Malumunuz; bu konu Kur’an’ın çeşitli ayetlerinde özetle şöyle anlatılmaktadır:
Allah, meleklere, yeryüzünde bir halife yaratacağını söylüyor. Melekler ise; “Biz seni övüp yüceltiyoruz. Böyleyken yeryüzünde kan dökecek birini mi yaratacaksın?” diyor.
Allah; “Sizin aklınız ermez. Ben sizin bilmediklerinizi bilirim. Eğer biliyorsanız eşyanın / nesnelerin adlarını söyleyin bakalım” diye yanıt verir.
Melekler ise buna karşı şöyle derler: “Sen yücesin, bize öğrettiğinden başkasını bilmeyiz, her şeyi bilen sensin.”
Sonrasında Allah, Adem’i yaratır. Adem’i yarattığı nesne topraktır.
Yine İhsan Eliaçık’ın söz konusu anlatımından istifadeyle konumuza devam edelim:
“Adem” sözcüğünün “yeryüzü toprağı” anlamına gelen “edimu’l-arz” kelimesinden türediği en sahih görüştür. Buna göre insan türüne “Adem” adının verilmiş olması yeryüzünde olmuş olmasındandır. Nitekim Arapçada esmerliği artmak (udûme), esmer, kara, yağız (edmâ’), etle deri arası tabaka (edeme), gökyüzü (edîmu’s-semâ), gece karanlığı (edîmu’l-leyl), bir şeyin dış kısmı (edîmu’ş-şey), deri, cilt (edîm) kelimeleri bu köktendir. Sümercede babam anlamına gelen (adamu), Asur-Babil dilinde yapılmış, meydana getirilmiş, ortaya konulmuş, çocuk, genç anlamındaki (adamu), Sabiî dilinde kul, insan anlamına gelen (adam), Türkçede insan, kişi anlamına gelen (adam) ve batı dillerinde (edmurd, edward) sözcükleri de aynı köktendir. İbranicede (adam) insan türü için kullanılan müşterek isimdir. Bu sözcük, Tevrat’ta insan türü anlamında beş yüzden fazla yerde geçer. Kıssada Âdem (Adam) önceki varlıklara nazaran daha gelişmiş, bilgi, akıl, kavram üretme, eşyaya isim koyma, konuşma ve dil yetenekleriyle donatılmış, ev (beyt) yapan, ahlak ve hukuk üreten “insanı” temsil etmektedir.
Adem’in yani insanın “halife” olarak nitelenmesi de bu bakımdan mühimdir. Zira halife, sonra gelen, ardıl demektir. Bu bağlamda Adem yani insan, kendinden evvelki tüm varlıklardan ve canlılardan sonra gelen ve onlara göre gelişmiş, çok değişik yeteneklere sahip olan bir canlıdır. Eşyanın isimlerini bilmesi şeklindeki anlatım da, aslında insanın diğer varlıklardan işte bu türden farklarını ortaya koymak için başvurulan temsili bir izah tarzıdır.
Öte yandan cennet bahsinde de değindiğimiz üzere Adem ve eşi Havva’nın cennette yaratıldığı ifade edilmektedir. Bu cennet, yeryüzünde bir yerdir. Zira cennet, evren dışında bir yer olarak düşünülemez. Bu arada cennetle ilgili daha ayrıntılı bilgi için ahiret inancı hakkındaki yazımıza müracaat edilebilir.
Bilindiği üzere Allah daha sonra bütün meleklerden Adem’e secde etmelerini yani onu selamlamalarını, onu saygılamalarını ister. Hepsi bu emri yerine getirir ama İblis reddeder.
Gerçekte Allah diye konuşan kimdir? Meleklerle ne kastedilmektedir? İblis neden emri yerine getirmemiştir? Ve elbette gerçekte İblis kimdir, neyi simgeler?
Kısaca bunlara değinelim şimdi
İYİLİK VE KÖTÜLÜK DUYGULARININ BİRBİRİYLE MÜCADELESİ
Tanrı’nın içkinliği / evrende mündemiç oluşu inancı düzleminde düşündüğümüzde bu kıssada Allah olarak konuşan tüm peygamberlerin ve elbette son peygamber Hz. Muhammed’in bilincinde açığa çıkan fıtrî duygudur. Deyim yerindeyse bir nevi varlığın / evrenin iç sesidir. Bu iç ses iyiliğin sesidir. Ona karşı çıkan ve buyruğu yerine getirmeyen de aslında İblis simgelemesiyle ifade edilen kötülüğün sesidir. İnsanda hem iyiliğin sesi hem de kötülüğün sesi vardır. Bu kıssada Tanrı ve İblis arasındaki konuşma gerçekte insanın içindeki iyilik ve kötülük duygularının birbiriyle mücadelesini yansıtmaktadır.
Allah, mutlak iyidir. Karşısında da mutlak kötü vardır. İblis’i kötülüğün simgesi olarak görmenin semantik temeli sözcüğün mana bakımından tahliliyle daha iyi anlaşılacaktır.
Yine İhsan Eliaçık'tan istifadeyle devam edelim:
“İblis” sözlükte “Hayret eden, şaşan, hayırsız olan, üzgün bezgin olan, surat asan, ümitsiz olan, şaşkınlığından dolayı susan, şaşakalan” anlamına geliyor. Akadçada Be’el, Baal; Efendi, Tanrı anlamında, eski Filistin halkı tanrılarından Be’el zebub’a İbranîlerin verdiği aşağılayıcı isim olarak da kullanılmıştır. Yine Yunancaya iftiracı, kara çalan anlamında Diabolos, İngilizce’ye kötü ruh, şeytan anlamında Devil olarak geçmiştir.”
Bu kıssanın Kur’an’da yedi ayrı yerde geçtiğini biliyoruz. İblis’ten aynı zamanda şeytan olarak bahsedildiğini de biliyoruz. İblis buyruğa karşı geldikten sonra şeytan oluyor. Bu da şu anlama geliyor ki, insanda var olan kötü duygular, kuvveden fiile geçtiğinde insanın kötü eylem ve düşünceleri şeytan adlandırmasıyla başka bir simgesel ifadeye bürünüyor.
Kur’an’da şeytan anlamında geçen Hannas sözcüğü de mana itibarıyla geri kalmak, sıkılmak, daralmak anlamındaki hunûs kökünden mübalağa sıfatıdır. Bu bağlamda Hannas da insandaki, gizlenmeye çalışılan ama bir şekilde açığa çıkan kötü duyguları ifade etmektedir. Bu açığa çıkış biçimi insan ruhunun vesvelere yönelmesidir. İnsanlar Bölümünde / Nas Suresinde bu hadiseye işaret eden ifadeler mevcuttur.
İblis’in ateş – toprak kıyası ile Adem’i saygıyla selamlamaması konusu da çok büyük bir simgesel anlatıdır. Ateş; kibri, hırsı, kini ifade eder. Topraksa, tevazuyu yani alçakgönüllüğü
İNSANOĞLUNUN İÇİNDEKİ İBLİS
İşte İblis’in Adem’e secde etmemesi yani onu saygıyla selamlamaması insandaki kibir, hırs, kin gibi duyguların, tevazu duygusuyla mücadelesini anlatmaktadır. İnsan, tıpkı İblis’in Tanrı huzurundan kovulması gibi kendi içindeki kötü duyguları da kovmalı yani onları baskılamalı, dizginlemelidir. Zira o duygular; doğruluk ve dürüstlük yolunun üzerine bir engel olarak oturmakta, insanlara önlerinden, arkalarından, sağlarından ve sollarından sokulmaktadır. Yeryüzünde olan şeyleri süslü göstermekte ve insanları onlarla azdırmaktadır. Azmayacak olanlar ise İblis’e yani kötü duygularına tutsak düşmeyen temiz yürekli kimseler olmaktadır.
Yeryüzünde süslü gösterilen şeyler nelerdir?
Şehvet, hırs, servet ve iktidar
İşte insanoğlu kendisine süslü / güzel / çekici gelen bu şeylere şiddetli bir eğilim göstermektedir. Bunlar onun içindeki İblis’tir aslında İnsan bunların peşine düşüp eyleme geçtiğinde içindeki İblis de şeytana dönüşüp kişinin eylemlerinde açığa çıkmış oluyor. Dolayısıyla insanı şeytanın azdırması ifadesi de gerçekte İblis’in azdırmasıdır. İnsan azınca İblis, şeytana dönüşmekte ve kişinin eylemleriyle açığa çıkmaktadır.
Kıssada bütün meleklerin Adem’e / insana secde etmesi yani onu saygıyla selamlaması konusunun izahına geldiğimizde de idrakimize doğan yalın gerçek şudur:
Öncelikle bilelim ki burada meleklerden kasıt, doğa ve doğadaki güçlerdir. Yani tabiat ve tabiat kuvvetleridir. Rüzgâr, ışık, yağmur, yıldırım, bitkiler, ekinler, yer ve gökler gibi
Meleklerin Allah’a; “Biz seni övüp yüceltiyoruz, kan dökecek birini mi yaratacaksın?” demelerinin manası şudur:
Tüm peygamberlerin ve son peygamber Hz. Muhammed’in içinde yankılanan evrensel ve mutlak iyiliğin sesi; “Biz tüm varlığımızı ve eylemlerimizi iyilik zemininde yürütürken, içinde hem iyiliği hem de kötülüğü barındıran insan neden varlık alanına çıkıyor?” diye soruyor.
Ve Tanrı’nın şöyle demesinin manası nedir?
“Kuşkusuz ben sizin bilmediklerinizi bilirim.”
Başlangıçsız ve sonsuz varlığın bir parçası olan insanın, varlık alanına çıkması da varlığın zorunlu mevcudiyetinin bir gereğidir. Evet, denilmek istenen budur.
Melek konusunu sonlandırırken bir de “arşı taşıyan melekler” hakkında birkaç kelam etmek yerinde olacaktır, kanısındayım.
Bu ifade Kur’an’da İnanan Bölümü 7. Sözde / Mümin Suresi 7. Ayette ve Gerçekleşecek Olan Şey Bölümü Sözde / Hakka Suresi Ayette geçmektedir.
KIYAMETİN KOPUŞU
Arşı 8 meleğin taşıdığı şeklindeki ifade aslında Allah’ın otoritesinin anlatımıdır. Zira dünyada sultanların seyyar tahtlarını geçmişte 4 veya 8 köle taşımaktaydı. Buradan mülhem bir biçimde dönemin insanlarının idrak düzeyine uygun bir anlatımla arşı da sekiz meleğin taşıdığı belirtilmektedir. Arş yani bütün evren ve varlık bir nevi Allah’ın tahtıdır. Kıyametin kopuşu sırasında arşı yani evreni sekiz meleğin taşıdığının belirtilmesi gerçekte kıyamet dediğimiz hadisenin bir yok oluş olmadığını bir kez daha anlatmaktadır. Kıyamet kopsa da yani evrende büyük, hızlı bir form değişikliği yaşansa da varlık ve evren yok olmayacaktır. Zira onu Allah’ın sekiz meleği taşımaktadır. Yani korumaktadır. Taşıyan, koruyan da aslında Allah’ın ta kendisidir.
Nitekim evrenin Allah tarafından korunmakta ve korunacak olması Yaratan Bölümü Sözde / Fatır Suresi Ayette geçen şu ifadede de vurgulanmaktadır:
“Allah gökleri ve yeri yok olmasınlar diye tutmaktadır”
Tekraren ifade edelim ki; sekiz melek anlatımı biraz evvel de belirttiğimiz gibi yalnızca otoriteye bir vurgudan ibarettir. Yoksa ontolojik anlamda melekten / sekiz melekten bahsedilemez.
CİN KONUSU
İslam’da önemli konulardan biri de cin konusudur. Kur’an’da bu isimde bir sure de vardır. Sözlük anlamı; örtmek, örtünmek, gizli kalmak demek olan cin, egemen dinsel anlayışta şu şekilde tanımlanmaktadır:
“Duyularla idrak edilemeyen, insanlar gibi şuur ve iradeye sahip bulunan, ilâhî emirlere uymakla yükümlü tutulan ve mümin ile kâfir gruplarından oluşan varlık türü” (İslam Ansiklopedisi, Cin Maddesi)
Bu tanımda Muhammedî İslam’dan sapmanın kalın izleri var. Zira cinleri insanlar dışında ve görünmezlik vasfıyla vasıflı ontolojik varlıklar olarak kabul etme düşüncesi gerçekte İslam dışı bir inanışı yansıtmaktadır. Gerçeği Muhammedî İslam penceresinden bakarak görebiliriz. Ama önce bu cin konusunun dünyanın diğer kültür ve inançlarında da yer aldığını belirtelim. Yahudi ve Hristiyan mitolojisinden tutun, ta Hinduzim’e ve Şamanizm’e kadar cin inancının yahut onu çağrıştıran inanışların olduğunu görüyoruz. Yukarıda verdiğimiz egemen anlayış doğrultusundaki cin tanımının İslam dışı kültür ve inanışların yoğun etkisiyle oluşturulduğu muhakkaktır.
Cinler eski Araplar’da bazan hin kelimesiyle ifade edilmiştir. Farsçada cin karşılığında perî ve dîv kelimeleri kullanılır. Bazı şarkiyatçılar / doğubilimciler, cinin Latince kökenli “genie” veya “genius” kelimelerinden Arapçaya geçtiğini öne sürmüşlerse de İslam bilginleri bu kelimenin Arapça asıllı olduğunda görüş birliği içindedir. Kök anlamı ve çeşitli türevleri dikkate alındığı takdirde bu görüşün daha isabetli olduğunu söylemek mümkündür. Nitekim doğubilimcilerin bir bölümü de buna katılmaktadır.
Ragıb el- İsfahanî de, el- Müfredat adlı yapıtının cin maddesinde bu kelimeye egemen dinsel anlayış doğrultusunda bir anlam vermektedir. Ona göre cinler, insan ve melek dışında üçüncü bir varlık türüdür. Nitekim İslam bilginlerinin kahir çoğunluğu bu görüştedir.
Cin kavramına ilişkin dinler tarihindeki inanışlara bakıldığında bu inanışın nasıl bir irrasyonel tarihe sahip olduğu görülebilir. Bu noktada İlahiyatçı Süreyya Şahin’in kaleme aldığı, İslam Ansiklopedisi’nin cin maddesinden istifade edilebileceğini belirtmek isterim.
Kur’an’da cin meselesiyle ilgili olarak pek çok ayet vardır. Kur’an’da bir de Cin Bölümü / Cin Suresi adıyla bir bölüm / sure bulunuyor.
Cin sözcüğüyle ilgili olarak en bilinen ayet; “Ben cinleri ve insanları bana kulluk etsinler diye yarattım,” anlamındaki ayettir. ( Rüzgarlar Bölümü Söz / Zariyat Suresi Ayet)
Bu ayetten mülhem “ins-u cin” yani insanlar ve cinler ifadesi günlük konuşmalarımıza bile yerleşmiş ve bir deyim haline gelmiştir.
GERÇEK ONLARIN SANDIĞI GİBİ DEĞİLDİR
Bu ve benzer pek çok ayete bakıp cinlerin insan dışı ve gözle görülmez müstakil varlıklar olduğuna inanan Müslümanların sayısı inanmayanların sayısıyla kıyas bile kabul etmeyecek derecede çoktur. Oysa gerçek onların sandığı gibi değildir.
Zira “cinler” etrafımızda uçuşan (alem dışı) haricî varlıklar değildir. Alem içinde fakat “görünmeyen, tanınmayan, yabancı” demektir. Söz gelimi, bugün yeryüzünde bir milyon canlı türü var. Bir zamanlar otuz milyonmuş. Biz ömrümüz boyunca bunların kaçını görürüz? En fazla yüzünü, hadi bilemediniz beş yüzünü… İşte deniz altlarında, ormanlarda, ağaç kavuklarında, toprağın altında, kayalıklarda vb. geri kalan bütün göremediklerimiz cindir. Onları da Allah var etmiştir. Bu anlamda “ins-u cin” yani insanlar ve cinler, görünen ve görünmeyen tüm varlıklar anlamında Türkçede “sabah-akşam”,“yaş-kuru”, “gece-gündüz” dememiz gibi bir deyimdir. (İhsan Eliaçık, Gayb Nedir -2)
Kur’an’da Kum Tepeleri Bölümü / Ahkaf Suresi ve Cin Bölümü / Cin Suresi’nde “cinlerden gelen bir heyetin Hz. Muhammed’le görüştüğü” şeklindeki ifadeleri de doğru anlamak gerekmektedir.
Kastedilen; “cinlere inanan insanlardan bir heyet” ifadesidir. Evet, o dönemde cin inancının çok yaygın olduğu Nusaybin ve yöresinden bir heyet Hz. Muhammed’le görüşmeye gelmiştir. Bu gerçeği Taberî de tefsir çalışmasında açıklamaktadır. Gelen heyet, Hz. Muhammed’den Kur’an dinlemiş ve Kur’an’a iman etmiştir. Böylece cinlere inanmaktan vazgeçmişlerdir.
Gerçek şu ki cin kavramı etrafında oluşan akıl dışı / irrasyonel inanışlar bir rasyonalite kitabı olan Kur’an’ın alevinde erimektedir. Alev ve erimek sözcüklerini özellikle kullanıyorum. Zira cin denildiğinde tıpkı şeytan kavramında olduğu gibi akla hemen ateş sözcüğünün geldiğini biliyorum. Ateşin ve alevin eritici, yakıcı özelliği de malumdur. Kur’an akıl dışı inanışları aklın ateşi ve aleviyle yakıp eriten bir kitaptır. Kur’an’ın bu özelliği Cin Bölümü 9. Sözde / Cin Suresi 9. Ayette çok çarpıcı bir biçimde dile getirilmektedir.
“Gerçek şu ki, biz göğün bazı yerlerinde dinlemek için otururduk. Fakat şimdi her kim dinleyecek olursa kendini gözetleyen parlak bir alev bulur.”
Cin sözü, tıpkı İblis ve şeytanlar gibi bazen insanların iç dünyalarındaki çeşitli dürtüler anlamına gelmek üzere de kullanılmaktadır.
Kur’an’a göre cinlerin ve şeytanların doğası “kavurcu ateş” olarak betimleniyor. (Hicr Bölümü Söz)
Kavurucu ateşten maksat; kızgınlık, şehvet, öfke, haset, ihtiras gibi dürtülerdir. Demek ki iç dünyamızda (zati’s-sudur) “kanın damarda dolandığı gibi dolanan” öfke, kızgınlık, hırs, haset, ihtiras, şehvet vb. dürtüler, kişileştirilmek, canlı bir varlıkmış gibi resmedilmek suretiyle “şeytan” yahut “cin” adını alıyor. Bunlar bizi ve çevremizi ateşin odunu yiyip bitirdiği gibi yer bitirir. Cinler, tıpkı iblis ve şeytanlar gibi bir başka açıdan insanların içindeki kötü duyguları da ifade etmektedir.
İşte Kur’an da içimizdeki kavurucu ateşi söndüren akıl ateşidir.
Evet, Kur’an cincilik yapıp sözde göğün bazı yerlerinde oturarak bazı sırlara vakıf olduklarını iddia edenleri yakıcı aleviyle yakmaktadır. Bu ifadeler göstermektedir ki, Hz. Muhammed’e gelen heyet bundan böyle artık cincilik yapmayacaklarını ve cin inancını terk edeceklerini ilan etmişlerdir.
Kum Tepeleri Bölümü / Ahkaf Suresi ve Cin Bölümü / Cin Suresi’nde geçen bütün cin sözcükleri yerine yabancılar, tanımadıklarımız, cinlere inanan ve cincilik yapan kimseler sözlerini koyduğumuzda konuya ilişkin gerçek anlam ortaya apaçık bir biçimde çıkmaktadır.
Cin Bölümü 4. Sözde / Cin suresi 4. Ayette geçen ifadeler de meselenin gerçek boyutunun anlaşılması bakımından bir hayli dikkat çekicidir.
Şöyle deniliyor:
“Meğer bizim beyinsizlerimiz, Allah’a ilişkin yalan yanlış şeyler söylüyormuş.”
Evet, Hz. Muhammed’e gelen heyet böyle diyor. Allah’a ilişkin söylenen yalan yanlış şeyler nelerdir, sorusuna verilecek yanıt da bizzat konunun kendi içeriğinde yer almaktadır. Bir önceki ayette de belirtildiği üzere Allah, eş ve çocuk edinmemiş olduğu gibi birilerinin iddia ettiği şekilde kendisine yardımcılar anlamında ne müstakil bir varlık olarak melek var etmiştir ne de insan dışında ve fiziki alemin yasalarını aşan şeytan ve cinler var etmiştir.
Ontolojik açıdan meleklerin, şeytanın / şeytanların ve cinlerin var olduğu iddia etmek Kur’an’a ve tevhid inancına aykırıdır. Peygambere gelen heyet, onunla konuşup Kur’an’ı dinledikten sonra bunu beyinsizlik olarak niteliyor.
Cin inancı, cincilik ve falcılık gibi “bilinmezden haber verme ve büyücülük” sahtekârlığının temelini oluşturmaktadır. Bu sahtekârlık yüzyıllar boyu cahil insanların duygularını sömürme aracı olmuştur. Bu sahtekârlığın ortadan kaldırılabilmesi için Kur’an’ın akılcı yorumunu güçlendirmek, dini yeniden Muhammedî bir temele oturtmak gerekmektedir.
Son söz olarak yeniden belirtelim ki, Kur’an göre ne Allah’tan ayrı melek / melekler diye bir şey vardır ne de ontolojik manada İblis, şeytan ve cin vardır. Bunların tümü mecazi anlatımlardır. Melekler, Allah’ın güçlerini ifade eder. İblis ve şeytan da insandaki kötücül duyguları anlatım aracıdır. Cin ise, bilmediğimiz, vakıf olmadığımız, tanımadığımız topluluklar anlamına gelmektedir. Cin, bazen de tıpkı İblis ve şeytan gibi içimizdeki kötücül duygu ve dürtülerin ifade biçimidir.
Hurafe ve batıl inançlardan sıyrılıp Kur’an’a uyanlara ne mutlu!
Ne mutlu inancını aklın ve bilimin süzgecinden geçirebilenlere!
Ne mutlu Muhammedîlere!
Cemil Kılıç / İlahiyatçı-Yazar
funduszeue.info
ÇEŞİTLİ DİNLERDE MELEKLER
BUDİZM
Budizm'de meleklerin eş değeri göksel varlıklar olan Devaslar'dır. Budizm'in bazı okulları ayrıca Dharmapalas veya Dharma koruyucularına atıfta bulunur. Örneğin Tibet Budizm'inde Devas bazen gövdesi ya da aydınlanmış varlıkların yayılımı olarak düşünülür. Budizm'in farklı okullarında, Budist felsefeden değil, Budist öncesi kültürlerden ve dinlerden türetildiği için farklı önemli devalar vardır.
Form:
Devaslar doğası gereği manevi varlıklardır - biçimleri genellikle ışık veya enerjinin bedenleri veya yayılımları olarak tanımlanır. Bununla birlikte, bunlar genellikle fiziksel formda tasvir edilmektedir ve özellikle Tibet Budist ikonografisinde Devas ya da Darmarmalu'ların birçok resmi bulunmaktadır.
Müdahale:
Devas normalde insan ilişkilerine müdahale etmez, ancak Budist öğretmen Lama Surya Das'ın belirttiği gibi, dünyada yapılan iyi işlerden dolayı sevinçle dolan, çiçekleri öven ve alkış tutan bir melek olarak biliniyor. Tayland'da Devas'ın meditasyon yapan kişileri onayladığı ve davranışlarını onaylamayan insanları rahatsız edeceği düşünülmektedir.
Önemli melekler:
Çin'de Kwan Yin ve Tibet'te Chenrezig adıyla bilinen merhamet dolu bir Budist melek olarak görülür. Bodhisattva'nın orijinal Sanskritçe adı olan Avolokiteshvara, " çığlığın dinleyicisi" anlamına gelir - yani o (olağanüstü Budist metinlerdeki Bodhisattva erkektir, ancak birçok Budist okulda kadın olarak temsil edilir) tüm insanların acısını kavrayan duygusal varlıklardır.
HRİSTİYANLIK
1) KATOLİK
Katoliklerin melekleri, Tanrı ve insanlar arasındaki aracılardır. Hizmet etmek ve mesaj iletmek rollerine ek olarak, melekler de Tanrı'nın tahtında görev yapıyorlar. Katolik teolojisi, dokuz koroda üç gruba ayrılmış melekler hiyerarşisini özetlemektedir: Seraphim, Cherubim ve Thrones; Hakimler, erdemler ve yetkiler; Beylikler, Başmelekler ve Melekler.
Katolik Kilisesi Katek Tarikatı şöyle diyor: " Kutsal Kitap'ın genellikle 'MELEKLER' olarak adlandırdığı manevi, bedensiz varlıkların varlığı imanın bir gerçeğidir." Melekler, Hristiyanlık tarihinde büyük bir role sahiptir - İsa'nın doğumunu ilan ederek, Mesih'i vahşi doğada korurlar, Vahiy Kitabı'nda Şeytanlarla savaşırlar ve daha fazlası.
Form:
Melekler saf ruhlardır ve maddi biçimleri yoktur. Onlar sonsuza dek bedensiz olarak kalırlar. Geleneksel Katoliklik, meleklerin bir insanın "içinde" konuşabildiklerini fakat yine de insan olmadıklarını, dolayısıyla manevi yapılarını koruduğunu öğretir.
Müdahale:
Katolikler, her bireyin kendi koruyucu meleğinin olduğuna inanmaktadır. Koruyucu melekler insanlara yardım etmek için insanlık meselelerine müdahale edebilirler. Aynı zamanda insanların duygularını ve hayal gücünü de etkileyebilir, ancak iradelerini etkilemezler. Cennette bile suçlamalarıyla kalırlar. İlmihal, "Bebeğin doğumundan ölüme kadar, insan hayatının dikkatli bakımı ve şefaatiyle çevrilidir." Katolikler meleklere insanlık konularında yardım ve şefkat istemek için dua ederler.
Önemli melekler:
Baş melekler olarak adlandırılan melekler; Gabriel (Cebrail), Raphael ve Michael(Mikail)'tır. Gabriel, Tanrı'nın oğlunu doğuracağını Meryem'e ilan etmiştir. Michael'ın rolü, kötülük ve Şeytan ile savaşmak ve ölüm saatinde sadıkların canlarını kurtarmaktır. Deccal'in zamanında ve dünyanın sonuyla buluşacaktır. Tıpkı Tobiah'ın babasının körlüğünü Tobit kitabında iyileştirmesine yardım eden melek gibi Raphael de sadece Apocrypha'da görünür. Eski Ahit'te İsimsiz olan Rab'bin Melekleri, bazıları tarafından enkarnasyon öncesi Mesih olarak söylenir. Lucifer, gururunun günahı yüzünden cennetten atılan düşmüş baş melektir. Cehennemi yönetir ve insanoğlunun günah işlemesini ister.
2) ORTODOKS
Melekler ve baş melekler, Ortodoks geleneğinde dokuz bedensiz güç hiyerarşisinin bir parçasıdır. Melekler, işçilerdir ve Tanrı'nın peygamberleridir.
Form:
Melekler genellikle insan biçiminde veya altı kanatlı olarak fiziksel bir biçimde açıklanmaktadır. Bununla birlikte, meleklerin aslında fiziksel bedenleri yoktur.
Müdahale:
Dokuz türdeki ruh varlığından melekler insana en yakın olanlardır. Korumak ve müminlere yardım etmek için görevlendirilmişlerdir.
Önemli melekler:
Ortodoks Hristiyanlar, Katolik'e benzer melekler hiyerarşisini takip eder ve aynı zamanda üç seviyeye ayrılırlar. Seraphim, Kutsal Üçlemeye en yakın kişidir. Bütün meleklerin en önemlisi Başmelek Mikail'dir. Diğer baş melekler arasında Gabriel, Raphael, Uriel, Selaphiel, Jehudiel, Barachiel ve Jeremiel bulunur. Düşen melek Şeytan, diğer Hristiyan mezheplerine benzer bir rol oynamaktadır.
3) PROTESTAN
Melekler peygamberlerdir ve Allah'ın isteğini yerine getirirler. Bazı melekler koruyucu meleklerdir. John Calvin melekleri koruyucular ve yardımcılar olarak görmüştür. Melekler çok güçlü varlıklar olarak tanınırlar. Müjde, doğumunun habercileri olarak İsa ile ilgilenen meleklerin örnekleriyle doludur, vahşi doğada ona bakar ve fazlasını yaparlar.
Form:
Melekler, insan olarak değil, ruh varlıkları olarak yaratılır. Yaptıkları yeryüzünde çalışmalarına yardımcı olacaklarsa, bedensel bir form alabilirler. Cinsiyetsiz ve görünmezlerdir.
Müdahale:
İnananlara rehberlik ve güvence sağlarlar. Koruyucu melekler insanları zarar görmemelerine yardım eder. Ancak tüm melekler iyi değildir.
Önemli melekler:
Bütün İncil melekleri önemlidir. Bununla birlikte Protestan birçok teolog, ancak Katoliklerin meleklere (meleklere ibadet olarak gördükleri) ve Katolik melek hiyerarşisine karşı Katoliklerin uygulamasına karşı uyarıda bulunurlar, çünkü bu gelenekler kutsal değildir ve meleklere ibadet etmek putperest kökleri olarak görülmektedir. Hristiyanlık, Şeytan Lucifer'in Tanrı'ya isyan eden ve cennetten atılmış düşmüş bir melek olduğunu da öğretir.
HİNDUİZM
Özellikle melekler olarak anılmamasına rağmen, Hinduizm benzer nitelikte hareket eden birçok farklı türde ruhani varlığa sahiptir. Örneğin, astral düzlemde yaşayan minik Tanrıları ya da kelimenin tam anlamıyla "parlayan insanlar" olan Devas'lar. Tanrılar, Devas, Sani (Satürn), gurular (öğretmenler) ve atalar gibi gezegenlerin hepsi insanlar için koruyucu bir rol oynayabilir. Ayrıca Hinduizmde Asuralar , kötü ruhlar veya iblisler bulunmaktadır. Asuralar var oluşun zihinsel düzleminden alt astral düzleme düşmüşlerdir. Asuralar iyiyse, Devaslar onları reenkarne edilebilirler ve alt düzlemde ebedi kalmamaları gerekmez. Hinduizm ayrıca kurbanlara başkanlık eden göksel nimfler, angiriler olan apsaraları ve karmayı düzenleyen lipika'yı da içerir.
Form:
Devas ve apsaralar manevi varlıklardır, ancak çoğu zaman fiziksel biçimde tasvir edilmektedir. Apsaralar baştan çıkarıcı derecede güzeller ve devaslar genellikle görkemli ve yakışıklıdırlar.
Müdahale:
Devas ve asuralar insanın ruhsal yolculuğuna yardım eden, onlara ilham veren veya onları engelleyen varlıklardır.
Önemli melekler:
Özel bir melek yok.
İSLAM
İslam'da 4 büyük melek vardır; Azrail, Cebrail, İsrafil, Mikail. Allah'ın emirlerini vahiy yoluyla Muhammed'e ileterek Kur'ân'ın oluşumunu başlatan melek olarak Cebrail'e inanılır. İslamiyet'te melekler Allah'ın verdiği emirleri yerine getirmekle vazifelidirler. Cebrail vahiy iletmekle, Azrail can almakla, Mikail doğa olaylarını yönetmekle, İsrafil ise suru üflemekle görevlidir.
Form:
İnanışa göre melekler gerçek fiziksel şekle sahip değildir, bazı zamanlarda melekler rüyalarda veya vizyonlarda farklı şekillerde görünebilirler ancak gerçek biçimleri insanlar için anlaşılmazdır.
Müdahale:
Her insanın hayatlarında iki melek vardır (Munkar, Nakir). Bu melekler insanların yaptıkları her şeyi izler ve kaydederler. Ayrıca düşmüş melek "Şeytan" insan hayatına müdahale edebilir, onları günah işlemeye ve kötü şeyler yapmaya zorlayabilir.
Önemli melekler:
Bu meleklerin en önemlileri, Müslümanların Kur'an'ı Allah'tan Muhammed'e bildirildiğine inanılan melek Gabriel'dir (Jabra'il-Cebrail). Diğer İslam baş melekleri Mika'il (Michael), son gün suru üfleyecek olan Israfil, ve ölüm Meleği olan Azrail'dir. Munkar ve Nakir, mezarları ziyaret eden ve yakın tarihli ölenin imanını test eden iki melektir. Şeytanın Müslüman eşdeğeri olan Shaitan, İslam'da da önemlidir. İblis olarak da bilinir, Shaitan (Şeytan) dünyadaki kötülüğün kaynağıdır. Bir melek olarak düşünülmez, bunun yerine iyi ya da kötü olabilecek cinsten, görünmez ruh varlıklarına mensuptur. Şeytan insanları yanıltmaya çalışır.
YAHUDİLİK
Form:
Melekler, fiziksel biçime sahip olmayan yalnızca manevi varlıklardır. İncil melekleri fiziksel form alırlar, ancak büyük Yahudi adayı ve İncille ilgili yorumcu olan Maimonides daha sonra meleklerin fiziksel tariflerinin metaforik olduğunu yazdı.
Müdahale:
Melekler, melek İbrahim'in oğlu İshak'tan fedakarlıktan vazgeçmesi gibi Tora'daki hikayelere (İncil'in ilk beş kitabı) Allah'ın elçisi olarak müdahale eder. Yakup'un bir melekle güreşmesinin ünlü hikayesi de vardır. Ancak genel olarak, melekler Tanrı'dan gelen iletişimi başlatır, tersi değildir. Yahudiler, melekler sadece Tanrı'nın iradesini yerine getirir, belirleyici olan tek Tanrı'dır derler.
Önemli melekler:
Geleneksel olarak Micha'el, İsrail halkının koruyucusudur. Allah'ın iyilik misyonunu yerine getirir. Gabriel, yargı ve güç meleğidir. Uriel, doğru yolu aydınlatan bir melektir. Raphael ise şifacıdır.
MORMONİZM
Melekler, Doktrinde ve Ahit'te cennetteki iki cisimden biri olarak tanımlanmaktadır. Bunlar "dirilen şahsiyetler" olarak tanımlanır. Mormonlar tarafından Tanrı'nın peygamberleri ve "vekil ruhlar" oldukları düşünülür.
Form:
Melekler ya vekil ruhları ya da et ve kemik sahibi daha gelişmiş insanlardır.
Müdahale:
Son Günler Azizleri, meleklerin insana görünebileceğini ancak her insanın kendine has bir koruyucu meleği bulunduğuna inanmayacağına inanıyor. Melekler, Mormon dininin kuruluşunda olduğu gibi belirli görevler için talimat veya yetki vermek suretiyle Rab'bin eserini ilerletmeye hizmet eder. Melekler aynı zamanda rahatlık, uyarı, koruma veya bilgi verebilirler, ancak asla insan özgür iradesine müdahale edecek şekilde olmazlar. Mormonlar, "Kutsal Ruh'un fısıldaması" nın Tanrı'nın bireylerle iletişim kurması için daha yaygın ve nihayetinde daha etkili bir yol olduğuna inanmaktadır.
Önemli melekler:
Mormonlar'ın kurucu peygamberi Joseph Smith'in kendisini Mormon Kitabı'na götüren melek Moroni tarafından ziyaret edildiğine inanırlar. (Moroni, bir zamanlar insanmış, peygamber Mormon oğludur ve ölünce melek olmuştur.) Moroni'nin altın bir heykeli Mormon tapınaklarının çoğunun üzerinde oturuyordu.
Yazan: Anu
You Might Also Like
İslam'da dört büyük melek
Bu madde İslam'daki dört büyük melek hakkındadır. Bütün dinlerdeki büyük melekler için Büyük Melekler sayfasına bakınız.
Dört büyük melek, İslam dininde inanılan dört büyük meleğe verilen ortak isimdir. İslam dininde bu melekler diğer meleklerden daha büyük ve önemlidir.
İslam dininde melekler nurdan yaratılmış, bedensel özelliklerikler olmayan, cüz'i iradesi olan fakat şeytan tarafından musallat olunmadıkları için bu iradelerini kötüye kullanma gibi bir durumları olmayan,[1] günahsız, Allah katındaki makamları sabit olan varlıklardır. Meleklere inanmak İslam'da inanç esaslarındandır, yani meleklere inanmayan kişi müslüman olamaz. Meleklerin sayıları ve çeşitleri tam olarak bildirilmemiştir. Yine de bazılarının görevleri ve sayıları bilinmektedir. Bu meleklerden dört tanesi, büyük melekler veya dört büyük melek olarak anılır. Bunlar: Cebrâil, Mikâil, İsrafil ve Azrail'dir.
Cebrail'in görevi peygamberlerevahiy getirmektir yani o Allah'ın emir ve yasaklarını peygamberlere getiren (ileten) melektir. Ayrıca Cebrail tüm meleklerin en büyüğü ve en üstünü anılır. Mikail'in görevi doğa olaylarını idare etmek ve canlıların rızıklarını kontrol etmekle göfunduszeue.infol'in görevi kıyamet günü sûra üflemektir. Azrail'in görevi ise canlıların canını almaktır, bu nedenle ölüm meleği (melekü'l mevt) olarak da anılmıştır.
Ayrıca bakınız[değiştir nest...
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası