Matematiksel Konum Özellikleri

İklim koşullarını, saat farklarını ve daha birçok etkeni ortaya çıkaran Türkiye’nin matematik konumu, özellikleri ve sonuçları da olmak üzere tüm detaylarıyla birlikte ele aldık. Matematik konumu, farklı hesaplamalar ile yapılabilecek ve her ülkenin belli iklim koşullarını yaşamasında büyük rol oynayan bir unsur olmakla birlikte, meridyenler ile de fazlasıyla bağlantılıdır. Aslında tamamiyle ülkenizin ekvatora ve meridyenlerin başlangıcına olan yakınlığı ile hesaplanan matematik konumu, her ne kadar günümüzde pek bilinmese bile önemli ölçüde koşullarımızı oluşturuyor.

Biz de sizler için öncelikle matematik konumu ne demek sorusuyla başladık ve Türkiye’nin matematik konumunun bizlere ne katacağı hakkında detaylıca bilgiler verdik. Baktığımızda, bu zamana kadar gördüğümüz tüm iklim koşulları aslında ülkemizin matematik konumundan kaynaklanıyor. Dilerseniz hiç lafı uzatmadan matematik konumu nedir, Türkiye’nin matematik konumu nerede, özellikleri ve sonuçları gibi soruların yatınına geçelim.

İlk olarak, matematik konumu ne demek?

Tüm detaylardan önce, matematik konumu ne demek sorusunu cevaplayalım. Matematik konumu, belirlediğiniz bölgenin enlem ve boylamlarına bakılarak belirlenen konumuna verilen isimdir. Matematik konumu hesaplanırken bulunduğunuz yerin ekvatora ve başlangıç meridyenine yani Greenwich’e olan uzaklıkları öncelik olarak alınmaktadır. Hesaplanan uzaklık, başka kilometre olmak üzere aynı zamanda derece cinsinden de belirlenebiliyor.

Matematik konumu, bitki örtüsü, iklim, hayvanlar, akarsular, topraklar ve daha birçok önemli detaylar üzerinde oldukça büyük bir öneme sahip.

Peki Türkiye’nin matematik konumu nedir?

Güzide ülkemiz Türkiye’nin matematik konumu nedir sorusuna gelecek olursak, ülkemiz 36°° kuzey paralelleri ve 26°° doğu meridyenlerinde yar alıyor. Bir diğer adı ile Orta Kuşak’ta yer alan Türkiye, orta kuşağın Ekvator’a yakın olan bir konumunda bulunuyor. Bu da her ülkenin matematik konumuna göre ekstra özelliklere sahip olması gibi, Türkiye’ye de bir ayrıcalık tanıyor.

Türkiye’nin uç noktalarına bakacak olursak, hemen doğumuzda İran, Azerbaycan sınırımız bulunuyor. Batıya döndüğümüzde ise Gökçeada-avlaka burnu ve kuzeye döndüğümüzde ise Sinop-İnce Burun bulunuyor. Ülkemizin güneyinde ise Hatay - Beysun Köyü güneyi mevcut.

Türkiye’nin matematik konumunun özellikleri:

• Ülkenin iklim koşullarını belirliyor
• Kış aylarında yaşanan yağışları belirliyor
• Gölgelerin sürekli kuzeye düşmesini sağlıyor
• Ülkemiz kuzey yarım kürede olduğu için, kuzeye doğru sıcaklıklar azalıyor.
• Kuzeyden rüzgarları sıcaklığı azaltır, güney rüzgarları ise sıcaklığı daha da artırır.
• Ilıman iklim koşullarının yaşanmasına neden oluyor.
• Türkiye’deki dağların güney yamaçları daha sıcak olduğu için, nüfus dağılımının daha çok güney yamaçlarda bulunmasına neden oluyor.
• Dört mevsimin belirgin bir şekilde kalmasını ve art arda yaşanmasını sağlıyor.
• Karadeniz’e göre, Akdeniz’in daha tuzlu olmasını sağlıyor.
• Türkiye’nin Akdeniz iklim kuşağında bulunuyor.
• Güneş ışınlarının paralel vurmasını sağlıyor
• Türkiye’nin en batısı ile en doğusu arasında, tam 76 dakikalık bir saat farkı ortaya çıkıyor. Bununla birlikte güneş batıda, doğuya göre 76 dakika sonra doğuyor.

İklim koşulları başta olmak üzere, Türkiye’nin matematik konumunun özellikleri nelerdir sorusu aslında birçok duruma neden oluyor. Güneş ışınlarımızın ülkeye paralel vurması, ılıman bir iklime sahip olmamız, dört mevsim yaşanması, kuzey ve güney rüzgarları ve saat dilimi farklılıkları ile birlikte, ülkemizin matematik konumu oldukça önemli detaylardan bir tanesi.

Türkiye’nin matematik konumunun sonuçları:

• Ilıman kuşağın güney tarafında yer alıyor
• Yukarıda da belirttiğimiz gibi, Türkiye orta kuşakta yer alıyor.
• Akdeniz İklimi kuşağında bulunan Türkiye, kurak iklimin etkisi altında olan bir ülkedir.
• Hem sürekli sıcak, hem de sürekli soğuk olmayan bir ülke olan Türkiye, sıcak ve soğuk iklim kuşakları arasındaki orta kuşak alanında bulunuyor.
• Türkiye’de yıllık sıcaklık farkı oldukça fazla.
• Kış aylarında kuzeyde bulunan kutup hava kütlelerinin, yaz aylarında ise güneyde bulunan tropikal hava kütlelerinin etkisinde kalır.
• Güneş ışınlarını maksimum 77 derecelik ısıyla alabiliriz. Güneş ışınları, Türkiye’ye dik bir şekilde gelmez.
• Türkiye’nin en kuzeyi ve en güneyi kilometrelik bir kuş uçuşu uzaklık mesafesine sahip.
• Meridyenler arası uzaklık 85 kilometredir.
• 4 mevsimin hepsi, belirgin olarak yaşanıyor.
• Kuzeyden güneye doğru gittikçe sıcaklık seviyesi düşer.
• En kuzeyde en uzun gündüz 15 saat, kışın ise en uzun gece 15 saat olarak yaşanıyor.

Türkiye’nin matematik konumu sonucu yukarıdaki listede gördüğünüz gibi. Ülkemizde, güneyden kuzeye doğru hareket ettiğinizde sıcaklık düşerken, tam tersini yaptığınızda ise sıcaklık artıyor. Bununla birlikte, Türkiye kurak iklimin etkisi altında kalan ülkelerden bir tanesi ve bunun sebebi ise Akdeniz iklimi kuşağında bulunuyor olmamız.

Türkiye, hem sıcak hem de çok soğuk olmayan nadir ülkelerden bir tanesi. Ama bununla birlikte, ülkemizde sıcaklık farkı oldukça fazla. Örneğin bazı dönemlerde ülkenin doğusunda donma gibi riskler ile karşılaşırken, bir diğer tarafında ise yoğun güneş dolayısıyla yüksek sıcaklıklar ile karşı karşıya kalabiliyoruz. Türkiye’nin matematik konumu, güneş ışınlarını dik alamamamıza da neden oluyor. Güneş ışınları, ülkemize paralel olarak geliyor ve maksimum 77 derece ile alabiliyoruz. Matematik konumu, Greenwich’ten başlayan meridyenler ve ekvatora olan yakınlığımız ile hesaplanan matematik konumu, ülkemiz üzerinde büyük bir etkiye sahip.

Türkiye, 36°° kuzey paralelleri ve 26°° doğu meridyenlerinde bulunan bir orta kuşak ülkesi olmakla birlikte, buna özel özelliklere de sahip. Ülkemizde 4 mevsim yaşanması, sık sık yağışlı olması, saat farkları ve daha birçok detay aslında matematik konumundan kaynaklanıyor. Bu sayede ise matematik konumunun önemini anlamış oluyoruz. Sizler matematik konumu ve genel olarak

Sizler Türkiye’nin matematik konumu hakkında neler düşünüyorsunuz? Yorumlarda bizlerle paylaşmayı ve matematik konumu hakkında edindiğiniz bilgileri de aşağıya bırakmayı unutmayın.

Emoji İle Tepki Ver

5

Türkiyenin matematik konumu Doğu meridyenleri ile Kuzey paralelleri arasında yer almaktadır. Dünya&#;ya göre bu yer de Türkiye Kuzey Doğu yarım kürede yer alır demektir.

Peki Türkiye&#;nin matematik konumunu belirlerken yukarıda bahsettiğimiz paralel ve meridyen ne demektir?

Paraleller ve özellikleri: Paraleller doğu-batı doğrultusunda konum belirlemek amacıyla çizilmiş hayali dairelerdir. Paralelin bir diğer terim adı da enlemdir.

En büyük paralel dairesi ekvatordur , resimde 0 derece ile gösterilen dairedir. Buradan çıkaracağımız  bir sonuç vardır, eğer en büyük paralel ekvatorda ise bu Dünya&#;nın geoid bir şekle sahip olduğu anlamına gelir. Yani Dünya&#;nın şekli kutuplardan basık ve ekvatordan şişik olarak aklımızda bulunmalıdır.

Paralellerin çevreleri Ekvator&#;dan kutuplara doğru küçülmektedir. ( Yine Dünya&#;nın yuvarlak bir şekle sahip olduğunu kanıtlar )

Bu temel bilgilerin dışında Kpss sorularında enlemler açısından bilmemiz gereken bazı özellikler vardır, şimdi bunları sıralayalım:

&#; Aynı enlem üzerinde yer alan merkezlerin;

* Güneş ışınlarını alış açısı

* Aydınlanma ve gece-gündüz süreleri

* Yer çekimleri

* Herhangi bir paralele olan uzaklıkları

* Grup ve Tan zamanları (Yani Güneş&#;in doğduğu ve battığı vakitler)

* Aynı cisimlerin gölge boyları

* Çizgisel hızları ( Dünya&#;da bir yerin birim zamanda dönerken aldığı yoldur.)

her zaman aynıdır ve aynı kalacaktır.

&#;  İki enlem arası mesafe km&#;dir. İki enlem arasındaki mesafeyi (enlem sayısı x ) şeklinde bulabiliriz. Örneğin 28 Güney  32 Kuzey enlemleri arası mesafe: 60&#; = Km&#;dir.

* Özel Enlemler:

1) Yengeç Dönencesi: Kuzey yarım kürede güneş ışınlarının dik düştüğü son enlemdir. Yengeç dönencesi sadece 21 Haziranda güneş ışınlarını dik alır.

2) Oğlak Dönencesi: Güney kürede güneş ışınlarının dik düştüğü son enlemdir. Oğlak Dönencesi sadece 21 Aralık&#;ta güneş ışınlarını dik almaktadır.

3) Kuzey ve Güney Kutup Daireleri: Gece-gündüz sürelerinin 24 saate olaştığı son enlemlerdir.

4) Kutup Noktaları: Güneş ışınlarını en eğik açıyla yer alan bölgelerdi. Kutup noktalarında 6 ay gece ve 6 ay gündüz yaşanmaktadır.

5) Ekvator: Belki de coğrafya dersinde karşımıza en sık çıkan Ekvator Dünya&#;yı iki eşit parçaya bölmektedir. 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde güneş ışınlarını dik ekvatorda saat tam &#;de cisimlerin gölge boyları sıfır olur.

Tüm bu özel enlemlere bağlı olarak bazı kuşaklar oluşmaktadır. Ekvator ile dönenceler arasındaki kuşak Tropikal Kuşak, dönencelerle kutup daireleri arasındaki kuşak Orta Kuşak ve kutup daireleri ile kutup noktaları arasındaki kuşak ta Kutup Kuşağı olarak adlandırılmaktadır.

Meridyenler ve Özellikleri: Meridyenler de konum belirlemek amacıyla çizilmiş olan hayali dairelerdir ancak doğrultusu kuzey-güney şeklindedir. Meridyenlerin bir diğer ismi de Boylamdır.

Başlangıç meridyeninin Greenwich (İngiltere&#;den) geçtiği kabul edilir. İki meridyen arası mesafe ekvatordan kutuplara doğru azalır ve bunun sebebi Dünya&#;nın geoid bir şekle sahip olmasıdır.

Yine iki meridyen arası zaman farkı 4 dakikadır. Peki meridyenler arası zaman farkı kutuplardan ekvatora doğru azalır mı? Hayır. İki meridyen arası zaman farkı her yerde aynıdır ve 4 dakikadır. Peki bunun sebebi nedir derseniz çizgisel hızın Dünya üzerinde farklı olmasından kaynaklanır.

İki meridyen arasındaki zaman farkını bulmak için arada kaç meridyen olduğu bulunur ve bulunan sayı 4 ile çarpılır.

&#; Aynımeridyen üzerinde yer alan merkezlerin:

* Yerel saatleri

* Öğle vakitleri

* Diğer boylamlarla arasındaki zaman farkı

her zaman aynıdır ve aynı kalacaktır.

Bir bölgenin matematik konumu, ekvatora ve başlangıç meridyenine olan uzaklığını gösterir. Bu durumda bir yerin konumunu belirlemek için bulunduğu bölgenin enlem ve boylam derecelerine bakmak gerekir. Bir bölgenin matematik konumunu bilmeyen kişiler, enlem ve boylama göre dünya üzerindeki konumunu belirlerler. Coğrafi konum adı altında yer alan matematik konum, bir diğeri olan özel konumdan farklıdır. Matematik konumda uzaklık, kilometre ve derece cinsinden belirlendiği için bölgeler arası özel konum da buna göre değişiklik gösterir. Bir bölgenin matematik konumunun belirlenebilmesi için, birtakım değerlerin de tespit edilmiş olması gerekir. Matematik konumda Türkiye'nin durumu da ülkemizde sıklıkla araştırılmaktadır. Ülkenin konumu hesaplanırken de bu tarz değerlerin tespiti önemlidir.

Türkiye'nin Matematik Konumu

Paralel ve meridyenlere bakılarak bulunan matematik konum, bir yerin Dünya üzerindeki konumunu belirler. Bu doğrultuda Türkiye'nin matematik konumu, 36°° kuzey paralelleri ve 26°° doğu meridyenleri arasındadır.

Türkiye konumu itibariyle orta kuşakta bulunur. Türkiye ekvatora yakın olmasıyla da bilinir. Kuzey yarım kürede bulunan Türkiye'nin iklim koşulları da buna bağlı olarak çeşitlilik gösterecektir. Cephesel yağışların görüldüğü Türkiye'de kuzeye enlem ve boylam durumuna göre sıcaklık, yağış gibi faktörler değişiklik gösterecektir.

Türkiye'de, matematik konuma bağlı olarak kuzeyden gelen rüzgarlar sıcaklığı azaltırken, güneyden gelen rüzgarlar sıcaklığı arttıracaktır. Dört mevsimin belirgin olarak yaşandığı bu bölgede ılıman iklim etkileri görülür.

Matematik Konumu Sonuçları

Matematik konum, bir bölgenin Dünya üzerindeki yerini belirtmektedir. Enlem ve boylama göre bir bölgenin matematik konumu kolaylıkla yapılır. Matematik konumunun bölgeyi etkileyen sonuçları vardır. Türkiye'nin matematik konumu sonuçları şu şekildedir;

• Boylam düzenine bağlı olarak, Türkiye'nin en doğusu ile en batısı arasında 76 dakika yerel saat farkı bulunmaktadır.
• Doğu-batı yönünün çok geniş olmamasından ötürü, Türkiye'nin her yerinde aynı saat dilimi kullanılmaktadır.
• Türkiye orta kuşakta yer alır ve bu nedenler dört mevsimi bir arada yaşar.
• Türkiye'ye güneş hiçbir zaman dik açıyla gelmez.
• Ülkemizde iki meridyen arası mesafe km civarındadır.
• Kış mevsiminde cephesel yağışlar son derece fazladır.
• Kuzeyden esen rüzgarlar sıcaklığı düşürürken, güneyden esen rüzgarlar sıcaklığı arttıracaktır.
• Güneyden kuzeye doğru gidildiğinde, gece-gündüz arasındaki fark da artacaktır.
• Dağların güney yamaçları kuzeye göre daha sıcak olur bu nedenle buralara yerleşim daha fazladır.
• Güneyden kuzeye doğru gidildikçe güneş ışınlarının açısı da küçülecektir.