Iyonlaşma Enerjisi

Elektronlar atom çekirdeği tarafından çekilir. Bu nedenle bir elektronun atomdan koparılması için atoma enerji verilmelidir. Gaz halindeki nötr bir atomdan en zayıf bağlı elektronu koparmak için harcanması gereken enerjiye birinci iyonlaşma enerjisi denir. Aynı atom için ikinci, üçüncü ve dördüncü elektronları koparmak için verilen enerjilere sırasıyla 2. iyonlaşma enerjisi, 3. iyonlaşma enerjisi, 4. iyonlaşma enerjisi adı verilir. Yani her yeni elektron yeni bir iyonlaşma enerjisi ile koparılır.

Bilgi: Bir elemente ait atomlarda proton sayısı sabit olduğundan çekirdeğin çekim gücü sabittir. Ancak bir atomdan elektron koparıldıkça, kalan elektronlara birim elektron için uygulanan çekirdek çekimi artar. Bu durumda yeni bir elektron koparmak için daha büyük enerji gerekir. Yani aynı atomun her yeni iyonlaşma enerjisi bir öncekinden daha büyüktür. Kısacası bir atomun 1. iyonlaşma enerjisi daima en küçüktür. Ayrıca elektron koparılarak bir atom dublete ya da oktede ulaştığında yeni bir elektron koparmak çok daha zor olur.

• Aynı grupta aşağı doğru inildikçe iyonlaşma enerjisi küçülür.

Aynı grupta aşağıya doğru inildikçe atom hacmi artar. Yani
aşağıya doğru inildikçe kopacak olan elektron daha uzak
olduğundan daha küçük bir enerji ile kopar.

• Aynı periyotta sağa doğru gidildikçe iyonlaşma enerjisi genellikle artar.

Sağa doğru gidildikçe atom çapı küçülür. Bu nedenle atomdan elektron koparmak için daha büyük enerji gerekir. Ancak aynı periyotta 2A nın iyonlaşma enerjisi 3A dan 5A nın iyonlaşma enerjisi ise 6A dan büyüktür. Burada sağa doğru iyonlaşma enerjisinin artma eğilimi bozulmuştur. İyonlaşma enerjisi
1A < 3A < 2A < 4A < 6A < 5A < 7A < 8A
şeklinde sıralanır. Bazı elementlerin birinci iyonlaşma enerjilerinin atom numarası ile değişimi aşağıda verilmiştir.

Bilgi: Farklı atomların iyonlaşma enerjileri karşılaştırılırken öncelikle grup numarasına bakılmalıdır. Grup numaralarının aynı olduğu durumlarda periyot numaralarına bakılır.

Çözüm: Değerlik elektron sayıları eşit olan demek aynı grupta bulunan elementler demektir. Baş grup elementleri demek A grubu elementleri demektir. Buna göre X, Y ve Z elementleri aynı A grubunda bulunan elementlerdir. Bir grupta aşağı doğru inildikçe atom çapı büyür. X in atom çapı, Y nin atom çapından büyük olduğu için X elementi Y nin alt periyodunda bulunur. Bir grupta aşağı doğru inildikçe iyonlaşma enerjisi küçülür. Birinci iyonlaşma enerjisi en büyük olan Z olduğu için Z elementi grubun en üstünde bulunur. Buna uygun durum C seçeneğinde verilmiştir.

Çözüm: Q, değeri X in birinci iyonlaşma enerjisi, 02 ise X in birinci ve ikinci iyonlaşma enerjilerinin toplamıdır. 02 den Q, değeri çıkarılırsa ikinci iyonlaşma enerjisi bulunur, III. yargı yanlış, I. yargı doğrudur. 3. iyonlaşma enerjisi atomdan 3. elektronu koparmak için harcanır. Verilenlere göre toplam 2 elektron kopmuştur. II. yargı yanlıştır. Cevap A

Fizik biliminin önemli kavramları arasında enerji de yer almaktadır. Enerji direkt olarak gözlenmeyen özelliğe sahiptir. Hesaplanan bir sistemin geniş bir özelliği olarak ifade edilir. Fizik içinde önemli bir kelime ve değerdir. Çok farklı formda kullanılması mümkündür. İyonlaşma enerjisi de bu formlardan biridir. İyonlaşma enerjisinin sıralaması, İyonlaşma enerjisi nasıl artar? Yazımızda bu sorulara ilişkin detayları bulabilirsiniz.

İyonlaşma Enerjisi Nedir?

İyonlaşma enerjisi, gaz halinde olan atom ile ilişkili enerji türü olarak tanımlanabilir. Bir maddeden elektron koparmak için iyonlaşma enerjisine ihtiyaç duyulmaktadır. Gaz Halinde bulunan atomlardan elektron koparma amacı ile kullanılan az seviyedeki enerji miktarına bu isim verilmektedir. İyonlaşma enerjisi artması için bazı noktalarda kurallar vardır. İ harfi ile gösterilir. Mol cinsinden ifade edilir. Atomlardan iyon oluşmaktadır ve iyonlaşma enerjisi bu şekilde olur.

İyonlaşma Enerjisi Nasıl Artar?

Elementlerin sıralandığı tablo periyodik tablo ismini almaktadır. Sol tarafından sağ tarafa gidilmesi halinde iyonlaşma enerjisinde artma meydana gelir. Artan iyonlaşma enerjisi birinci iyonlaşma enerjisidir. Sol taraftan sağa doğru gidilmesi halinde elektrik çekim gücü ile artar.

İyonlaşma enerjisi sıralaması, periyodik tabloda numara artması ile birlikte iyonlaşma enerjisi azalmaktadır. Gruplarda iyonlaşma sıralaması 1A < 3a="">< 2a="">< 4a="">< 6a="">< 5a="">< 7a="">< 8a="" şeklinde="" ifade="">

İyonlaşma Enerjisi Özellikleri

İyonlaşma enerjisi özellikleri itibari ile de incelenmesi gereken bir konudur. 1. Ve 2. Olmak üzere ikiye ayrıldığını söyleyebiliriz. 1. İyonlaşma enerjisi, 2. İyonlaşma enerjisinden daha azdır. İyonlaşma enerjisi her atom için endortermik olarak ölçülmüştür. Çekirdeği ile arasında ters orantısı bulunmaktadır. Çekirdek yükü artması ile iyonlaşma enerjisi de aynı doğrultuda atar.

İyonlaşma enerjisi sıralama konu başlığında çok fazla merak edilen soru olduğunu bilmek gerekir. Bu nedenle konuyu net kavramak için iyi bir şekilde okuma yapmak gerektiğinin altını çizmek gerekir.