Kaplumbağa Terbiyecisindeki Yazı

Ününe Rağmen Anlamı Bilinmeyen Bir Tablo: Kaplumbağa Terbiyecisi Ne Anlatıyor?

Osman Hamdi Bey, Osmanlı&#;nın son dönemlerinde adını duyuran bir entellektüel. Onu, Kaplumbağa Terbiyecisi eseriyle tanıyoruz. Peki Kaplumbağa Terbiyecisi&#;ni tanıyor muyuz? Kaplumbağa Terbiyecisi ne anlatıyor? Osman Hamdi&#;nin bu eserinde halkı hangi konuda eleştirdiğine ve bu konudaki iddialara birlikte bakalım. Arkadaş ortamlarında anlatmalık güzel bilgiler geliyor, hazır olun!

Osman Hamdi Bey, &#;de doğdu. Osmanlı Devleti adına yurt dışında okuyan ilk öğrenciler arasında yer alıyor kendisi. Asıl alanı hukuktu ama onun kafası hep sanattaydı. Paris&#;te sanat dolu günler geçirdikten sonra çeşitli görevlerde bulundu. II. Abdülhamit,  Osman Hamdi Bey&#;i, Sanayi-i Nefise Mekteb-i&#;ne tayin etti ve Osmanlı&#;nın ilk güzel sanatlar okulu açılmış oldu.

Osman Hamdi Bey&#;in hikayesi de burada başlıyor. Müzecilik ve sanat konusunda çok çalışan Osman Hamdi Bey&#;in en ünlü eserlerinden olan Kaplumbağa Terbiyecisi&#;nin mesajlarından birinin bu çalışmalar olduğu iddia ediliyor.

Kaplumbağa Terbiyecisi&#;nde bir derviş görüyoruz. Bu yaşlı kişinin derviş olduğunu, uzun sakalından ve sırtındaki ney ve kudüm adı verilen çalgıdan öğreniyoruz. Yerde kaplumbağalar ve yeşillikler bulunuyor. Peki şimdi gelelim asıl soruya; Kaplumbağa Terbiyecisi ne anlatıyor?

İddia 1: Kendisi, derviş; iş arkadaşları, kaplumbağa

Birinci iddiaya göre, Osman Hamdi Bey kendisini derviş ve çalıştığı kişileri kaplumbağa olarak görüyor. Sürekli onlara bir şeyler öğretmeye çalışıyor fakat arkadaşlarının yavaşlığı, onları kaplumbağaya çeviriyor. Bu iddiaya göre Osman Hamdi Bey, çalışma arkadaşlarını eleştiriyor.

İddia 2: Kendisi, derviş; halk, kaplumbağa

İkinci bir iddaya göre ise, derviş yine Osman Hamdi Bey fakat kaplumbağa rolünü üstlenenler değişiyor bu sefer. Halkı sanatla eğitmeye çalışan (sırtındaki enstrümanlar) derviş ve bu ilerlemeye direnen halk resmediliyor Kaplumbağa Terbiyecisi&#;nde. Osman Hamdi Bey&#;in toplumu sanat ve kültürle eğitmek, çok istediği ve önem verdiği bir ilerlemeydi fakat bu isteğine ulaşabildiği pek söylenemez.

Bonus İddia: Kaplumbağa Terbiyecisi bir esinlenme!

Tablonun anlamından ziyade yapısına dikkat eden bir grup sanatsevere göre ise Osman Hamdi Bey&#;in hazırladığı bu tablo özgün değil. İddianın sebebi alttaki gravür.

Osman Hamdi Bey&#;in Kaplumbağa Terbiyecisi, yılında yapıldı. Fransız Tour du Monde dergisinde yayınlanan Charmeur de tortues ise yılında yayınlandı. İşin bir ilginç yanı da Charmeur de tortues, Kaplumbağa Terbiyecisi demek. Osman Hamdi Bey&#;in babasına gönderdiği bir mektupta gönderdiği Tour du Monde dergisini okuduğunu belirttiği ise bir başka ayrıntı.

Kaplumbağa Terbiyecisi eserine baktığınızda siz hangi anlamları görüyorsunuz? Size ne ifade ediyor? Yorumlarda fikrinizi belirtebilirsiniz.?

Kaynak 1, 2

Osman Hamdi Bey'in bu tablosu, özellikle ilham kaynağına dair net bilgilerin olmadığı dönemde, geri kalmış bir toplumu çağdaşlaştırmaya çalışan bir aydının yorgun hâlini anlattığı şeklinde yorumlanmıştır.^[4] Kaplumbağaların esin kaynağının, Lale Devri'ndeki Sadabad eğlenceleri sırasında, hava karardıktan sonra sırtlarına mum dikilerek serbest bırakılan kaplumbağalar olduğu öne sürülmüştür.^[3] Bu yoruma göre, Sanayi-i Nefise, Asar-ı Atika Müzesi, Düyûn-ı Umûmiye gibi birçok kurumu kurmak ve yönetmek görevini üstlenen Osman Hamdi Bey, tabloda kendini terbiyeci, kendi iş yapış biçimine uyum gösteremeyen astlarını ise yemeğe ulaşmaya çalışan kaplumbağalar olarak göstererek, onları hicvetmektedir.^[3]

'da Tour du Mondeisimli dergide yayınlanan Charmeur de tortuesisimli gravür, Kaplumbağa Terbiyecisi'nin esin kaynağı olabilir.

Başka yorumlara göre, düşünceli biçimde dikilen adam, sabır gerektiren zor bir iş olan kaplumbağaları terbiye etme işini, elindeki ney ve sırtındaki nakkareyi çalarak başarmayı ummaktadır.^[2] Bu yoruma göre de terbiyeci Osman Hamdi Bey'in kendisidir. Terbiyecinin zorlu işi elindeki müzik aletleriyle halletmeye çalışması, Osman Hamdi Bey'in de değişime direnen bir toplumu sanat yoluyla çağdaş seviyeye getirmeye çalıştığını, bu yüzden sanat okulu ve müze açma girişiminde bulunduğunu vurgular.^[2]

Terbiyecinin, kaplumbağaları eğitmekte kullanacağı neyi üfleyemeyip arkasında tutması, Osman Hamdi Bey’in neyi üfleme, yani kaplumbağalar ile temsil edilen halkı eğitme kaygısından artık vazgeçtiği, çünkü derviş sabrının bile bir sonu olduğu şeklinde de yorumlanmıştır.^[5] Ayrıca tablodaki kablumbağaların ilham kaynağının, Osman Hamdi Bey'in Paris'teyken sokaklarda dolaştıklarını gördüğü, Charles Baudelaire'in Modern Hayatın Ressamı kitabında da bahsi geçen kaplumbağalar olduğu da öne sürülmüştür.^[1]

Tablonun ikinci versiyonunun, yılında Sakıp Sabancı Müzesindeki bir sergide sergilenmesi sırasında, tablonun ilham kaynağına dair yeni bir iddia öne sürülmüştür. Buna göre Osman Hamdi Bey, Tour du Monde isimli Fransızca bir derginin tarihli sayılarından birinde gördüğü bir gravürden esinlenerek bu tabloyu çizmiştir.^[6] L. Crépon tarafından, Japon millî gravüründen esinle çizilmiş olan bu resim, dergide Charmeur de tortues (Kaplumbağa Terbiyecisi) adıyla basılmıştır. Resimde, Osman Hamdi Bey'in tablosundaki terbiyeciye benzer şekilde giyinmiş yaşlı bir terbiyeci, elindeki ufak davulu çalarak bir grup kaplumbağanın bir masanın üzerine çıkmasını sağlamaya çalışmaktadır. Osman Hamdi Bey, 13 Temmuz 'da Bağdat'tan babasına gönderdiği mektupta, "bana yollamış olduğunuz Tour du Monde'u okudum" demektedir.^[6] Osman Hamdi Bey muhtemelen yılının ilk cildini okumuştur ve Kaplumbağa Terbiyecisi'ni çizerken bu gravürden etkilenmiş olabilir.^[6]

Versiyonlar[değiştir

nest...

164185 164186 164187 164188 164189