Kisitlamadan Kimler Muaf

дёлать "(devamlı, sürekli, hep. belli bir süre) yapacağız" Şimdiki zaman veya basit gelecek zaman 1. tekil şahısta kö­
вы 6удсте 1М"-

прервать249 прислать 261 просить 272 раздеть 284 расширить 296 . склеить 127 сообщать 321 стараться 332
прерывать 249 присоединить 260 проснуться 272 раздражать 285 расширять 296 скопировать 130 сообщить 321 стареть 332
преуспевать 250 присоединять 260 простить 274 раздражить 285 рвать 297 скрывать 309 сопоставить 321 стать 331
прибавить 250 присылать 260 проститься 274 различать 286 реагировать 297 скрыть 309 сопоставлять 321 стесняться 333
прибавлять 250 приходить 261 просыпаться 272 различить 286 ревновать 298 скучать 310 сопроводить 322 стоить 333
приближаться 251 прицеливаться 262 протянуть 348 разлучать 286 резать 298 следить 310 сопровождать 322 стоять 333
приблизиться 251 прицелиться 262 профинансировать разлучить 286 рекомендовать 299 следовать 310 сопротивляться 322 страдать 334
прибывать 251 причесать 262 376 размазать 287 ремонтировать 299 СЛОМАТЬ 144 соревноваться 323 страховать 334
прибыть 251 причёсывать 262 проходить 273 размазывать 287 решать 299 служить 310 сосредотачиваться стрельнуть 335
привезти 29 причинить 263 прочитать 387 разменивать 287 р е ш и т ь 300 слукавить 144 323 стрелять 335
привлекать 252 причинять 263 прощать 273 разменять 288 рискнуть 300 слушать 311 сосредоточиться строить 335
привлечь 252 проанализировать ' прощаться 274 размножать 288 рисковать 300 слышать 312 323 стряхивать 336
привыкать 252 пробовать 263 проявить 275 размножить 288 рисовать 301 сменить 312 составить 324 стряхнуть 336
привйкнуть 253 проверить 264 проявлять 274 размять 156 родить 30! сменять 312 составлять 324 стыдиться 336
пригласить 253 проверять 264 прыгать 275 разочаровать 289 состоять 324 судить-337
ронять 301 смешать 313
приглашать 253 провести 265 пригнуть 275 разочаровывать 288 сосчитать 338 суметь 364
ругать 302 смешивать 313
приготовить 61 проводить 264,265 прятать 275 разрезать 298 сотворить 340 сушить 337
руководить 302 смеяться 313
придумать 254 провожать 265 публиковать 276 разрешать 289 сохранить 325,380 существовать 338
ручаться 303 смотреть 313
придумывать 253 проголосовать 60 пугать 276 разрешить 289 сформировать 376
рыбачить 303 смочь 154 сохранять 324
призвать 255 продавать 265 пускать 277 разрушать 289 сфотографировать
сагитировать 19 смутить 314 сочинить 325
признавать 254 продать 266 пустить 277 разрушить 290 садиться 304 смущать 314 сочинять 325 377
признать 254 продвигать 266 путешествовать 278 раскаиваться 290 сажать 304 снижать 314 спасать 325 считать 338
призывать 254 продвинуть 266 пытаться 278 раскаяться 290 сварить 28 снизить 315 спасти 326 сшить 391
прийти 261 продолжать 266 пьянеть 278 раскритиковать 133 свистеть 305 снимать 315 спать 326 съесть 77
приказать 255 продолжить 267 работать 280 расписаться 291 свистнуть 305 снять 315 спеть 219 сыграть 108
приказывать 255 проезжать 267 равнять 280 расписываться 291
своровать 38 собирать 315 спешить 326 сэкономить 396
прикалывать 256 проектировать 268 радовать 280 распространить 291
связать 306 соблюдать 316 списать 327 танцевать 339
прикасаться 256 проехать 267 разбавить 281 распространять 291
связывать 305 соблюсти 316 списывать 327 твердить 339
приколоть 256 проиграть 268 разбавлять 281 рассердиться 308
сговариваться 306 собрать 316 спорить 327 творить 339
прикоснуться 256 проигрывать 268 разбивать 282 рассказать 292
сговориться 306 совершать 316 споткнуться 328 темнеть 340
приласкать 137 произвести 269 разбить 282 рассказывать 292
сгореть 60 совершить 317 спотыкаться 328 тереть 341
применить 257 производить 269 разбудить 27 рассматривать 292
сдавать 306 советовать 317 спрашивать-329 терпеть 341
применять 257 произнести 269 развивать 282 рассмотреть 292
сдать 307 согласиться 318 спроектировать 268 терять 342
примерить 257 произносить 269 развить 282 рассчитать 293
примерять 257 сделать 68 соглашаться 318 спросить 329 толкать 342
пройти 273 развлекать 283 рассчитывать 293
принести 259 седеть 307 соединить 318 спрятать 276 толкнуть 342
проклинать 270 развлечь 283 растворить 294
принимать 258 проклясть 270 сердиться 307 соединять 318 спускаться 329 толстеть 343
разговаривать 283 растворять 293
приносить 258 промокать 270 сесть 304 создавать 319 спуститься 329 тонуть 343
разгромить 63 расти 294
принять 258 промокнуть 270 сеять 308 создать 319 сравнивать 330 торговать 344
раздавать 284 расходовать 294
приобрести 259 пропадать 271 сжать 81 сократить 320 сравнить 330 ТОрОПЙТЬ 344
раздать 284 расценивать 295
приобретать 259 пропасть 271 сжечь 83 сокращать 319 сравнять 280 тратить 345
раздевать 284 расценить 295
присваивать 259 пропускать 271 сидеть 308 солгать 138 ссориться 330 требовать 345
разделить 285 расчесать 296,385
присвоить 260 пропустить 271 сиять 309 солить 320 ставить 331 тренироваться 346
разделять 285 расчёсывать 295
сказать 59 сомневаться 320 становиться 331 трогать 346

406 407
 -Х»»ваи--
Тр6нуТЬ346 удовлетворить 359 ускорять 369 чесать 385
трудиться 347 . удовлетворять 359 услышать 312 чинить 386
трясти 347 ужинать 359 уснуть 370 чистить 386
тряхнуть 347 •узнавать 360 успевать 370 читать 387
тянуть 347 узнать 360 успеть 371 чихать 387
убавить 349 указать 361 успокаивать 371
убавлять 349 указывать 360 успокоить 371
чихнуть 387
чувствовать 388
TÜRKÇE
убедить 349
убеждать 349
укорачивать 36!
укоротить 361
уставать 371 шагать 389 DİZİN
устать 372 шагнуть 389 acele etmek 326
убивать 350 украсить 362 alışmak 252
устраивать 372 шарахаться 389 atmak 26, 125,198, basan kazanmak 250
убирать 350 acele ettirmek 344 alkışlamak 379
украсть 132 устроить 372 335,350
шарахнуться 389 acı çekmek 334 başlamak 173
убить 350 украшать 361 утвердить 373 almak 25,32,158,228,
шевелить 390 acımak 79,393 avlamak 143,213 başvurmak 184
убрать 351 укрепить 362 утверждать 372 236,258,259,315
шевельнуть 390 aç durmak 59 avlanmak 213 batmak 343
увеличивать 351 укреплять 362 утешать 373 altını çizmek 231
шепнуть 391 avutmak 283 bayıltmak 191
увеличить 351 укусить 136 aç olmak 59
утешить 373 шептать 390 ambalajlamak 368 ayağı sürçmek 328
уверить 352 улучшать 362 açığa çıkarmak 181 becerebilmek 364
утонуть 344 шить 391 analiz yapmak 19
уверять 351 açıklamak 190 ayakla tutmak 227 beddua etmek 270
улучшить 363 участвовать 374 and içmek 128
шуметь 391 ayarlamak 164,171
увидеть 32 улыбаться 363 açlık çekmek 59 beklemek 81, 194,214
учить 374 шутить 392 anımsatmak 167
увлажнить 352 açmak 32. 129, 173, ayıklamak 43 belgelemek 230
улыбнуться 363 учредить 374 anlamak 238, 360
щадить 393 ayırdetmek 207
увлажнять 352 уменьшать 363 учреждать 374 207,240 anlaşmak 71,306 belirlemek 197.209
шекотйть 393 ayının yapmak 286
увалить 353 уменьшить 364 финансировать 376 щипать 394 ad koymak 162 anlatmak 190.292 belirmek 244
увольнять 352 умереть 365 ayırmak 44,68,206. bellemek 53
формировать 376 щипнуть 394 adamak 240 anons etmek 189
увядать 353 уметь 364 antrenman yapmak 207,240, 285, 286, belli elmek 274
фотографировать щупать 394 adım almak 389
увянуть 353 умирать 364 357 benzetmek 330
377 экономить 396 adlandırmak 162 346
угадать 354 умножать 365 ayırtmak 94 benzi atmak 23
эксплуатировать affetmek 273 ara bulmak 151
угадывать 353 умножить 365 характеризовать
affını dilemek 110 ayrılmak 45,212,235, berkitmek 362
уговаривать 354 378 396 ara vermek 249 355
умолять 366 beslemek 130
хвалить 378 ağarmak 307 aramak 117
уговорить 354 унести 367 экспортировать 396 azaltmak 314,319,
ağır davranmak 147 bestelemek 325
угостить 355 унижать 366 хлопать 379 юркнуть 398 arası açılmak 330
ağlamak 196,222 349,363 betimlemek 195,301
угощать 354 унизить 366 хлопнуть 379 юродствовать 398 araştırmak 119
ağzını şapırdatmak azarlamak 302 bezemek 361
угрожать 355 уничтожать 366 ходить 379 ютиться 398 arkadaşlık yapmak 75
384 azletmek 352 bırakmak 26,202.210.
удалиться 356 уничтожить 367 хотеть 380 явиться 399 amrmak 250,296,351,
akıtmak 141,165 bağımlı olmak 87 235, 248, 277
удаляться 355 уносить 367 хранить 380 m пяться 399 365,369
aklamak 196 bağırmak 133 biçimlendirmek 376
ударить 356 упаковать 368 храпеть 380
anmak 251,294 bağışlamak 82,273
ударять 356 упаковывать 368 хромать 381 aklına getirmek 167 bildirmek 110, 189,
arzu etmek 81 bağlamak 88,305,318
удваивать 356 упасть 216 худеть 381 aklına koymak 92 321
arzulamak 81 bahse girmek 327
удвоить 357 употребить 368 царапать 382 aklından geçirmek 75 bilgi edinmek 234
asabını bozmak 285 bakmak 158,292, 313 bilgi vermek 116
уделить 357 употреблять 368 царапнуть 382 akordetmek 171
asmak 31 balık avlamak 303
уделять 357 управлять 369 царствовать 382 aksırmak 387 bilincine varmak 201
aşağılamak 366 banyo yapmak 135
удивиться 358 Уронить 302 целовать 382 bilmek 107,204,353,
akşam yemeği yemek aşmak 35,248
удивляться 358 усиливать 369 ценить 383 barınmak 398 360
359
чавкать 384 atak yapmak 21 banştırmak 151
удлинить 358 усилить 369 bindirmek 226,304
aktarmak 217 ateş etmek 335
удлинять 358 ускорить 370 чернеть 384 basitleştirmek 179
alay etmek 112,313 binmek 304
чертить 384 auşmak330 baskın yapmak 166
aldatmak 180 bir araya getirmek
atlamak 41,275 basmak 166,219
alıkoymak 91,206 188,315
atlatmak 109 bastırmak 219
bir yana koymak 206
408

409
 biriktirmek 315 çakmak 85 dadanmak 73,166, dinlenmek 205 eritmek 293 geçindirmek 130 görmek 32, 313 -
düşmek 216
birleştirmek 188.318 çalışma yapmak 346 284,291 direnmek 171,322 ertelemek 206 geçirmek 217,264, görmeye gitmek 241
düşünmek 75,85, 155
bitirmek 95, 129 çalışmak 280. 332. 347 dahil etmek 32.260 dişlemek 136 düşürmek 301,314 esin vermek 28 271 görünmek 122, 244,
boğulmak 343 çalıştırmak 32 daldırmak 198, 226 divanelikler yapmak düzeltmek 118,238, esmek 76 geçmek 140,218.267. 399
boğularak ölmek 343 çalmak 38,106,132 dalgalanmak 128 398 eşil kılmak 280 273,331 görünüp görünüp
362
boğulur gibi olmak 92 çarpmak 356,365,379 dalmak 175 doğramak 298 eşitlemek 280 gelişmek 250 kaybolmak 148
düzene koymak 164
borç almak 98 çekilmek 211,212 dansetmek 339 doğrulamak 230 eşlik etmek 322 geliştirmek 282 görüşmek 187, 188
düzenlemek 186, 198,
borç vermek 192 çekinmek 203,333, darbe indirmek 356 doğrultmak 168 etki yapmak 33 gelmek 77. 108.232. göstermek 50.234.
324, 372,376
boy atmak 294 336 davet etmek 253 doğum yapmak 30i etkilemek 33 251.261.399 237, 274, 360
düzlemek 48
boy ölçüşmek 327 çekip çıkarmak 52 davranmak 242 doğurmak 301 etmek 68, 316 genişlemek 294 götürmek 30, 174.
düzleştirmek 48
boyamak 131 çekirdek çitletmek 64 dayanmak 45, 341 dokunmak 91, 122, evet demek 318 genişletmek 296 265,367
edinmek 236,259
boyun eğdirmek 232 çekişmek 327,330 değer biçmek 214, 256.346 evlenmek 82 geri almak 315 göz altına almak 20
egemen olmak 61
bozdurmak 287 çekivermek 69 dolanmak 187. 189 ezberlemek 53 geri göndermek 35 göz kıpıştırmak 151
295, 383 egemenliği altına
bozmak 169. 225, 239, çekmek 67, 69. 252. dolaşmak 26. 123, eziyet çekmek 334 geri kalmak 211 göz kırpmak 151, 153
değer vermek 383 almak 232
287,289,314 334, 347, 350 değişmek 148 187, 189, 379 eziyet etmek 155 geri vermek 30. 35 gözden geçirmek 200.
eğitmek 39
bozuşmak 330 çentmek 298 değiştirmek 112. 148. dolaştırmak 264 eğlendirmek 283 ezmek 156 gerilemek 211 292
bölmek 68.285 çeşnisine bakmak 263 180.312 doldurmak 90, 100, faaliyette bulunmak germek 169 göze almak 300
eğlenmek 313
bölUşmek 285 çevirmek 30, 134. 184. değmek 122.256,333 165, 167.315 getirmek 29. 30. 34. gözetlemek 158. 310
eğmek 159. 163. 198 67
bulaştırmak 287 203,217,245 demek 58 donatmak 361 gözlemek 310
ekim yapmak 308 fal açmak 56 66, 174, 258
bulmak 74.172.181, çevresini oluşturmak denemek 119.263,278 donmak 138. 149 eklemek 229.250,260 fala bakmak 56 gezdirmek 264 gözlemlemek 158
204. 207, 253 194 dost olmak 75
denetlemek 264 ekmek 304, 308 farketmek97,286 gezi yapmak 278 gözler önüne sermek
bulundurmak 69 doyurmak 130, 359
çevrili olmak 194 denize girmek 135 eksiltmek 363 farkına varmak 97 gezinmek 65 234
bulunmak 27, 308. 333 çıkarmak 34.47, 50, dökmek 141,165, 301
derlemek 158 el koymak 259 faydalanmak 118 gezmek 65, 123, 189. gözlerini kıpışormak
döndürmek 30,40,
buz kesilmek 138 111,117,315.350, dert yanmak 79 feda etmek 82 153
el sürmek 256,346 200.379
bükmek 89 372 134
desteklemek 227 elde etmek 87.236 fethetmek 87 gıdıklamak 393 gözükmek 122.244
büyülemek 214 dönmek 134,184
çıkmak 45,51,53, devam etmek 241 elde etmeye fırçalamak 386 gıpta etmek 86 gurur duymak 60
büyümek 294 dönüştürmek 184,245
244,331 devam ettirmek 266 uğraşmak 70 fırlamak 41 gidermek 359 gücendirmek 179
döşemek 186,347
büyütmek 351 çırpmak 347.379 devretmek 306 fırlatmak 26.125 güçlendirmek 362.
dua etmek 152 ele geçirmek 104 gidip gelmek 77
can vermek 57,364 çift sürmek 216 devşirmek 315 fırsat vermek 233
duacı olmak 152 eleştirmek 132 girişmek 173 369
canı sıkılmak 310 çiğnemek 169 dışarı atmak 44 fısıldamak 390 güçsüz düşürmek 120
durdurmak 203.248 elinde olmak 87 girmek 42,43,93, 104
canına kıymak 350 çile çekmek 334 dikilmek 333 filme almak 315 gülmek 313
durmak 98. 201.308. elinden almak 142,- gitmek 45, 77.108. -
cesaret etmek 300 çimdik atmak 394 dikmek 49,304,331, finanse etmek 376 gülümsemek 363
331.333.338 209 140,310.379
cesaret vermek 183 çimdiklemek 394 335,391 fiyat tesbit etmek 295 güneşlenmek 89
duymak 312,360,388 elinden tutmak 227 giydirmek 193
cevap vermek 204 çivilemek 85 dil kavgası yapmak fotoğraf çekmek 377 güreşmek 24
duyurmak 110,189 ellemek 256 giymek 161.257
cevaz vermek 233 çizgi çekmek 23! 330 garanti etmek 56,303 güruldemek391
düğmelemek 103 elvermek 231 gizlemek 146.275.
cezalandırmak 122. çizmek 301,382,384 dile getirmek 48,50 garantilemek 56, 178 gürültü yapmak 391
düğümlemek 88 emanet etmek 70 309
çoğalmak 251 dilemek 81,380 gayret etmek 332 güvence altına almak
163 dürtmek 342 emek vermek 347 göndermek 168, 242.
çoğaltmak 288, 351, dilimlemek 298
coşturmak 37 dürüst sözler emretmek 29, 255, 345 gayret vermek 183 260 178
çabalamak 332 365 dilinden düşürmemek söylemek 63 gecelemek 174 güvenmek 30,70
emzirmek 130 gönlünü kırmak 179
çabuklaştırmak 369 çözmek 204, 289, 299 339 düş kırıklığına gecikmek 195 haber almak 360
endişelendirmek 37 görev yapmak 280.
çağırmak 105,253, çözümlemek 19.289 dindirmek 371 uğratmak 288 engel olmak 150 geciktirmek 91 310 haber vermek 110,
254 çözündürmek 293 dinlemek 311 düş kurmak 150 geç kalmak 195 görevden almak 315 116,247.321
erişmek 74

410 411
haberi olmak 107 hissetmek 388 ikram etmek 354 işletmek 32 karşılamak 42. 359 kılmak 68 koşuşmak 22 memnımclmek 359
hafifletmek 179 hitap etmek 184 ilan etmek 189 işlen çıkarmak 352 karşılaştırmak 321, kımıldamak 67. 128 kovalamak 310 memurluk elmek 310
hakaret etmek 199 hizmet etmek 186,310 ileri sUrmek 372 itaat elmek 311 330 kımıldatmak 390 kovmak 44.5S y/ mensup olmak 324
hakemlik yapmak/ homurdanmak 38 ilerlemek 51 ithal etmek 115 karşılık vermek 204 kınp geçirmek 63 koymak 127, 1#гГ315, merak etmek 22, 85
eımek337 hoplamak 275 ilerletmek 266 itiraf etmek 254 kaşımak 385 kınp yıkmak 63 324. y&S meraklı olmak 116
haketmek 102 horlamak 380 ilga etmek 208 itiraz etmek 36 kaşıyarak tahriş kırlaşmak 307 koyulaşmak 340 meşgul olmak 99
hakim olmak 33,61 ~hgşlanmak 145 ilgilenmek 99, 116 itmek 67. 342
etmek 295 kırmak 144, 199. 282 /koyuvermek 210, 277 meydana çıkarmak
hal almak 331 hUcüm-etmek2l ilham vermek 28 iyileştirmek 73, 233.
katetmek 218 kırmızılaşmak 1 3 j / kucaklamak İSİ. 194 54. 181.319
hapsetmek 95 hücum yapmal iliklemek 103 289, 362 katılmak 241, 374 kısalmak 304-^ kullanmak 118,237. miyavlamak 157
hapşırmak 387 hükmetmek 299 ınşmek 346 izlemek 310.313 katılmasını sağlamak kısaltrnak^l9.36l 243, 257, 368. 369. muaf tutmak 199
harcamak 294,345 hüküm sürmek 382 ima etmekJ65 kabalık etmek 63
252 kışiriamak 192 396 muayene etmek 185.
hareket etmek 67,242 ! hüküm vermek 337 imal etmek Iıt kabarmak 294
imha elmek 366 katlanmak 45.341 -•"kıskanmak S6,298 kurban etmek 82 200.264
hareket ettirmek 67, hüzünlenmek 64 ıbul etmek 258.318
imrenmek 86 katletmek 350 yS kısmak 314.349, 363 kurmak 92. 198,319. muhafaza etmek 324.
I ıralamak 378 kabuî-elmemek 206
266 katmak 250^260
ısırmak 136 imza atmak 291 kışkırtmak 35 324,335, 372.374. 380
hareketsiz kalmak 98 kabullenırekvJ54.259 kavgaettnek 330
ısıtmak 160 imzalamak 229 kıvırmak 89 376 muhtaç olmak 175
hasara uğratmak 225 kaçınmak 109 kavramak 234.238
: ıslanmak 152,270 inandırmak 349,351 kıyamamak 79, 393 kurnazlık etmek 144 muktedir olmak 154
hasta olmak 24 kaçırmak 27! "kavurmak 80. 83
ıslık çalmak 305 inanmak 30 kıyas etmek 330 kurtarmak 199, 325 musallat olmak 166
hastalanmak 24 kaçırmak 342 kavuşmak 236
ısmarlamak 94 incelemek 19, 119. kıyaslamak 321,330 kurtulmak 109 mustarip olmak 334
haşlamak 28 kaçmak 22, 109 kaybetmek 268. 342
ısrar etmek 171 kıymak 298 kurulamak 52 mutabık kalmak 318
hatırda tutmak 237 185 kahvaltı yapmak kaybolmak 85. 120,
ışıl ışıl parlamak 309 kızarmak 13i kurumak 51 mücadele elmek 24
hatırını kırmak 179 incitmek 179, 199 kakmak 85
iade etmek 30, 35,306 kızartmak 80 kurutmak 337 müjdelemek 280
hatırlamak 167,237 indirmek 198. 304, kaldırmak 20S. 228,
icat etmek 13,253 kaydetmek 100. 209 mümkün kılmak 233
havlamak 137 kızmak 307 kuşkulanmak 229
314, 315, 319, 363 315,350 münakaşa etmek 327
hayal etmek 150 icra etmek 117 kaydını silmek! 17 kilitlemek 99 kutlamak 233. 244
inmek 53,329 kalkışmak 27 müracal etmek 184
hayal kırıklığına j içi kararmak 154 kayıtlı olmak 3 2 4 \ ^ kin beslemek 173 kuvvetlendirmek 227,
inşa elmek 335 kalkmak4<278 müsaade etmek 233.
I içine almak 95 kaynatmak 28. 125 ^kiralamak 20,166 362
uğratmak 288 intikam almak 154 kalraak20l. 308
içmek 221 kazandırmak 66 kiraya~-vermek 306 kuvvetlen düşmek 289
hayal kurmak 150 iptal etmek 20 camufie etmek 146,
iddia etmek 372 kazanmak 46, 87, 101, koklamalcl76 200 nakil ve tayin etmek
hayatını yitirmek 364 idrak etmek 201 irkilmek 389 309
102, 259 kolaylaştırmak Г79. küçük düşürmek 366 217
haykırmak 133 ispatlamak 72^ kandırmak 180. 354
ifade etmek 48,50 kazmak 129 konmak 304 •-Ijüçültmek 349 nakletmek 217
hayran bırakmak 214 iğne ile tutturmak 256 istemek8X272.329, kanıtlamak 72
kefil olmak 303 kontrol etmek 264 küfretmek 302 neden olmak 263
hayran olmak 40 iğnelemek 256 34^/580 kanmak 30
kekelemek 94 konuşmak 52.58, 283 kürek çekmek 62 nefes alıp vermek/
hayranlık duymak 40 la etmek 104 kapamak 96, 275,309
ihanet etmek 112,245 kelleşmek 145
hayret etmek 358 kapatmak 46.96.99 koparmak 185,297 lanetlemek 2^А almak 76
iihbar etmek 247.32J işaret etmek 360
hayrete düşilrmekl 14 kemirmek 64 kopya çekmek mahcup etmek 3Pt nefret elmek 173
ihlal etmek 16< işaret koymak 209 kaplamak 98,134. 164
hazırlamak 61 kapsamak 95 kendine malelmek /yapmak 327 mahrum elmek 142 \ .nemlendirmek 352
ihraç etmetcil7,396 işaretlemek 209
hediye etmek 66 karakterize etmek 378 259 kopya etmek 130 mahvetmek 2S2. 289 nıjan almak 262
htijatetmek i; işgal etmek 98
hesaplamak 293 karar altına almak 299 kendini tehlikeye kopya vermek 229 mahvolmak 271 nilelemek 124. 378
tira etmek 113 işine gelmek 231
heyecanlandırmak 35, karar vermek 299 atmak 300 kopya(sım) çıkarmak mahzun olmak (vl niyctlennıcfc-52
ihtiyaç içinde olmak işkence etmek 155
kararlaştırmak 161 keselemek 172,341 /yapmak 130,327 mal olmak 333 not tutmak 100
37 175 işlem yapmak 213
kararmak 340, 384 keşi vermek 185 korkmak 24 maruz kalmak 119 okşamak 137
hırsızlık yapmak 38 ihtiyarlamak 332 işlemek 183,280.316
karıştırmak 313 kesmek 239, 248. 249, okumak 114, 387
iki katına çıkarmak işler duruma korkutmak 276 maske takmak 146
hızlandırmak 369 okutmak 374
karşı koymak 322 29S, 314.315 korumak 105,214, 324 mecbur bırakmak 102
hikaye etmek 292 356 olanaklı kılmak 233
getirmek 164
keşfetmek 181.207 koşmak 22 mecbur tutmak 190

412
413
 ?

olmak 27,33!. 333 ölmek 57,364 razı olmak 318 savaşmak 24

silmek 52 süslemek 361 tasarlamak 223,293 tercih etmek 109, 247
olur demek 318 önderlik etmek 302 reddetmek 206 savunmak 105
sinirine dokunmak şaka yapmak 392 tasarlanmak 92 tercümanlık yapmak
oluşturmak 324,376 önermek 246 refakat etmek 322 savurmak 26,125
285 şakalaşmak 392 tasarruf etmek 396 217
onamak 193 önlemek 247 rendelemek 341 saymak 338
sipariş vermek 94 şaklamak 379 tasavvur etmek 37 terketmek 235
onarmak 39, 118,238 önüne geçmek 247 renklendirmek 361 seçmek 43, 109,247,
sivrilmek 294 şamarlamak 379 tasdik etmek 230 terlemek 243
299,386 öpmek 382 resim çekmek 315, 286
sohbet etmek 283 şarkı söylemek 219 tasfiye etmek 141 tertiplemek 372
onartmak 299 örtmek 134,164 377 sekmek 275
sokmak 34,73. 136 şaşırmak 358 tasvir etmek 195 teselli etmek 373
onaylamak 372 övmek 378 resim yapmak 221, selam vermek 106,
sokuluvermek 398 şaşırtmak 114 taşımak 29,174 teslim almak 258
oranlamak 293 övünmek 60 301 124,126
solmak 353 şaşmak 358 taşınmak 218 teslim etmek 73,306.
organize etmek 198 özen göstermek 85 rica etmek 272 selamlamak 126
soluk alıp vermek/ şeneltmek 170 tatmak 119,263 318
ortadan kaldırmak özenle bakmak 139 sabretmek 341 selamlaşmak 106
almak 76 şevklendirmek 183 tatmin etmek 359 teşekkür etmek 23
141,366 özenmek 332 saçmak 308 serbest bırakmak 199
soluklaşmak 23 şikayet etmek 79 tavsiye etmek 299, 317 teşhis etmek 197
ortadan kalkmak 120 özlemek 310 sağır etmek 191 sergilemek 50.234
somurdanmak 38 şişmanlamak 343 tayin etmek 161.197 teşmil etmek 291
ortaya çıkarmak 319 özür dilemek 110 sağlamak 178,372 sersemletmek 191
somurtmak 154 şüphe etmek 320 tebrik etmek 233 tetkik etmek 54
ortaya çıkmak 399 paketlemek 368 sağlamaya uğraşmak servis yapmak 186
sormak 329 şüphelenmek 229. 320 tedavi etmek 141 tevsi etmek 296
ortaya koymak 228, paralamak 297 70 ses çıkarmamak 153
soymak 61.284,315 tabi kılmak 232 teftiş etmek 264 tevzi etmek 284
234,274 parasını vermek 223 sağlamlaştırmak 362 seslenmek 105, 184
sökmek 315 tadına bakmak 263 tehdit etmek 62.355 tezgahlamak 372
oturmak 304, 308 parçalamak 144 sahip olmak 33, 115 sevindirmek 280
sömürmek 396 tadını çıkarmak 170 tehlikeye düşürmek tıkanmak 92
oturtmak 304,331 parıl pani olmak 309 sahneye çıkmak 51 sevmek 137,145
söndürmek 56 tahayyül etmek 37 355 tıraş olmak 25
ovalamak 341 parıldamak 23.309 sahtesini yapmak 226 seyahat etmek 278
sövmek 302 tahkik etmek 54 teklif etmek 246 tırmalamak 382
ovmak 172,341,386 parlamak 23 sakatlamak 239 seyreltmek 281
söylemek 29,50,58. tahlil etmek 19 tekme atmak 220 tırmanmak 137
oy vermek 59 paylamak 302 sakınmak 109,203 seyretmek 313
162 tahmin etmek 71 tekmelemek 220 ticaret yapmak 344
oyalamak 283 paylaşmak 68. 285 sakırdamak 75 sezinlemek 388
söz almak 51 tahrip etmek 289 tekrar edip durmak titremek 75.139
oynamak 108,339 paylaştırmak 68 sakinleştirmek 371 sezmek 71.97,353
söz birliği etmek 306 takdir etmek 193 339 topallamak 381
oynaşmak 108 peki demek 318 saklamak 275,309, sıçramak 275
söz dinlemek 311 takip etmek 310 tekrar etmek 225 toparlamak 315
oynatmak 390 pekiştirmek 227 324,380 sıkılmak 333,336
söz etmek 178 taklit etmek 226 tekrar tekrar toplamak 158.315,
öç almak 154 pişirmek 28.220 saldırmak 166 sıkıntı çekmek 334
sözleşmek 306 takmak 161 söylemek 339 350
ödemek 223 pişman olmak 79,290 salık vermek 299 sıkıntı içinde olmak
sözünü kesmek 217 takviye etmek 227 tekrarlamak 225 tökezlemek 328
ödül vermek 160 plana almak 223 salıvermek 277 175 suçlamak 177 talan etmek 6! teksir etmek 288 trampa etmek 180
ödüllendirmek 160 planlamak 223 sallamak 123,124. sıkıştırmak 344 sulandırmak 281,293 talep etmek 345 telaffuz etmek 269 tutmak 25. 69.98. 104.
ödünç almak 98 planlaştırmak 223 147,347 sıkmak 81 sunmak 246 tamamlamak 129 telaşlanmak 22 143, 166. 227, 380
ödünç vermek 192 proje hazırlamak/ sallanmak 128 sınamak 119, 263 susmak 153 tamir etmek 118,238. telefon etmek 106 tutuklamak 20,91
öfkelenmek 307 yapmak 268 saltanat sürmek 382 sınırlamak 192 suya girmek 135 299,386 telkin etmek 34 tutumlu kullanmak
öğle yemeği yemek projelendirmek 268 sanmak 37,338 sıvamak 146 süpürmek 149 tamir ettirmek 29? temas kurmasını/ 396
177 propaganda yapmak saptamak 54 sızdırmak 271 sürdürmek 266 tanımak 107, 234, 254. temasa geçmesini tutuşturmak 93
öğrenmek 53,114, 19 sararmak 23,82 sızlanmak 79 sürmek 30,58, 146,369 353, 360 sağlamak 305 tuzlamak 320
234,360,374 prova yapmak/elmefc sarfetmek 294, 345 sigara içmek 135 sürtmek 341 tanıştırmak 107 tembellik etmek 140 tüketmek 243
öğretmek 374 257 sarhoş olmak 278 sigorta ettirmek 334 sürtUnmek 91 tanıtmak 107 temin etmek 351 türemek 399
öğütlemek 317 püflemek 76 sarmak 181 sigortasını yaptırmak sürüklemek 347 taramak 262, 295 temize çıkarmak 196 uçmak 140
öksürmek 124 rahatsız etmek 150 sarsılmak 128 334 sürükleyerek tarif etmek 195 temizlemek 350,386 uğramak 93,104
ölçmek 31, 113 rastlamak 42 satın almak 236 silkelemek 336,347 çıkarmak 52 tartışmak 187,327 tepesi açılmak 145 uğraşmak 99,347
öldürmek 350 гад etmek 349,354 satmak 265,344 silkmek 336,347 sürünmek 91 tartmak 31 tepki vermek 297 uğuldamak 391

414
 . , рЯд'^З&ЙМЯт
Ш^
uğurlamak 265 varmak 74.232,251, yarış etmek 327 yoğunlaştırmak 369
ulaşmak 74 261 yarışmak 323 yoketmek 141,366
ulaştırmak 73 varolmak 338 yasaklamak 101 yoklamak 264,394
ummak [61,194 vazifesi görmek 310 yaşamak 83 yoklaştırmak 394
umudunu kesmek 212 vedalaşmak 274 yaşlanmak 332 yokolmak 120
unuımak 86,202 vermek 66, 73,258, yatinm yapmak 116 yoksun bırakmak 142,
unutmamak 237 yatırmak 116,127 209
263,357
utanmak 336 yatıştırmak 371 yolculuk yapmak 77
vurgulamak 44,231
uyandırmak 27,35 yatmak 139,143.174 yollamak 242,260
vurmak 335,350,356,
yavaşlatmak 91.314 yolunu kesmek 203
uyanmak 272 379
yaygınlaştırmak 291 yorgun düşmek 371
uyanda bulunmak yağma etmek 61
yayımlamak 111,276 yorulmak 371
246,247 yakalamak 143 yayınlamak 219.276 yönelmek 184
uyarmak 246, 247. 360 yakınlaşmak 251 yaymak 287,291 yöneltmek 168.302
uydurmak 253,325 yakınmak 79 yazmak 100, 221.325 yönetmek 369
uygulamak 117,257 yakışmak 231 yeğ tutmak 247 yutkunmak 58
uygun düşmek 231 yaklaşmak 231,232, yutmak 58
yeğlemek 247
yüklemek 64, 90,226
uykuya dalmak 370 251 yemek pişirmek 61
yükseltmek 228
uymak 231,310,316 yakmak 83,93 yemek yemek 77,177
yürümek 108.310,
uyumak 326,370 yalan söylemek 138 yemin etmek I2S
yalvarmak 366 yemlemek 130 379,389
uyuşmak 318
yeniden kurmak39 yüz tutmak 173
uzaklaşmak 212,355 yanaşmak 231
yüzde yüz artırmak
uzaklaştırmak 205 yanılmak 215
yenilemek 182,230 356
uzanmak 139,143 yanında olmak 322
yenilmek 268 yüzmek 222,224
uzartmak 358 yanından geçmek yüzü tutmamak 333
yenmek 46,224,248
uzatmak 266,347,351 187, 189 zangırdamak 75
yerine geçirmek 97
üflemek 76 yanıp yanıp sönmek zaptetmek 87,104
yerine getirmek 117,
ümit etmek 161 148, 151 zayıf düşmek 200
316
üretmek 269 yanıtlamak 204 zayıf düşürmek 120
yerine koymak 97 zayıflamak 381
Urkmek 389 yanmak 60, 89
yerine kullanmak 97 zedelemek 225
ürkütmek 276 yapabilmek 154,364
yerini almak 312 zehirlemek 210
üriimek 137 yapıştırmak 127
yerleştirmek 240,372 zenginleştirmek 361
ürün vermek 301 yapmak 68,99, III, zevkini çıkarmak 170
yese düşmek 212
üstelemek 171 242,269,316,319, zımparalamak 386
yetişmek 72,370
üstesinden gelmek 335,339 zıplamak 275
yetiştirmek 39,370
248 yaramak 231 zihnini... üzerinde
yıkamak 156
yararlanmak 118,237
üstün olmak 61 yıkanmak 135 toplamak 323
yaratmak 269,301,
üstünden atmak 315 yıkmak 144,289 ziyafet çekmek 354
üstüne oturmak 259 319,339 yırtmak 297 ziyaret etmek 158.241
Üye olmak 324 yardım etmek 237 yinelemek 225 zorlamak 47,102
Üzmek 191 yardımcı olmak 237 yitirmek 342 zorunda bırakmak 47
vaad etmek 178 yargılamak 337 yitmek 271 zorunlu kılmak 190
vakit bulmak 370 yanda bırakmak 249 yoğunlaşmak 323

416
 Sürekli fiiller, üç zamanda: 1) Şimdiki zaman, 2) Geçmiş za­ rin bu çekimi gösterilmemiştir. Basit gelecek zaman ise, fiil kö­
man, 3) Gelecek zaman; süreksiz fiiller ise iki zamanda kullanılır: küne şahıslara göre eklerin getirilmesiyle yapılır. Gelecek zama­
1) Geçmiş zaman, 2) Gelecek zaman. nın bu çeşidinin çekiminde de şimdiki zamanın çekiminde olduğu
gibi çok sayıda kurala uymayan fiil olduğundan ve vurguda degi*
Fiillerin şimdiki zaman çekimi, fiil köküne şahıslara göre
siklikler bulunduğundan kitapta bu çekim, tüm şahıslarda tek tek
şimdiki zaman ekinin getirilmesiyle sadece sürekli fiillerle yapı­ gösterilmiştir. Çalışmada her iki biçimi de bulunan fiillerin sürek­
lır. Şimdiki zamanın yapılışında genel bir kural bulunsa da kurala li biçiminin gelecek zamanı емкие буд. ер. (birleşik gelecek za­
uymayan pek çok fiil vardır. Çoğu zaman I, tekil şahısta, bazen man), süreksiz biçiminin gelecek zamanı прост, буд. вр. (basit
de tüm şahıslarda fiilin kökündeki son ses değişmektedir. Çekimi gelecek zaman); sadece sürekli veya süreksiz tek biçimli fiillerin
zorlaştıran diğer bir durum ise vurgudur. Bu el kitabında bunun gelecek zamanı буд. вр. (gelecek zaman); her iki biçimi de aynı
gibi durumlar göz önünde bulundurularak fiillerin tüm şahıslar­ olan fiillerin gelecek zamanı ise наст, u прост, буд. вр. (şimdiki
daki çekimi vurgulanyla birlikte tek tek наст, вр. (şimdiki za­ zaman ve basit gelecek zaman) başlıkları altında gösterilmiştir.
man) başlığı altında gösterilmiştir. Çekimin değişik şekli varsa, и Çekimin değişik şekli varsa, u (ve) bağlacıyla çekimin ikinci şek­
(ve) bağlacıyla çekimin ikinci şekli de verilmişür. Şimdiki za­ li de verilmeye çalışılmıştır.
manda kullanılmayan şahıs varsa yerine çizgi konarak atlanmış­
tır. Rusça'da emir çekimi, fiilin her iki biçimiyle de genelde tekil
Rusça fiillerin geçmiş zaman çekimi, fiillerin her iki biçimiyle ve çoğul 2. şahıs sürekli fiillerin şimdiki zaman, süreksiz fiillerin
de, genelde fiil köküne geçmiş zaman eki olan -л ekinin getiril­ basit gelecek zamanının I. şahıs tekil çekimlerine göre yapılır. 3.
şahıs tekil ve çoğul şekilleri ise şimdiki zaman veya basit gelecek
mesiyle yapılır. Bu esas şekil erkek cins için kullanılırken, buna
zaman çekimli 3. şahıs tekil ve çoğul durumundaki fiillerin önüne
dişi cinste -a, orta cinste -o, çoğulda ise -и eklenir. Geçmiş zama­
пусть (пускай) sözcüklerinin getirilmesiyle yapılır. Emir kipinin
nın çekimi genelde aynı olup, pek bir fark bulunmamakla birlikte özellikle tekil ve çoğul 2. şahıstaki çekiminde bazı kuraldışı çe­
bazı fiillerde vurgu değişikliği görülmektedir. Kitapta bu tür de­ kimler görülmektedir. Kitapta emir şekli kullanılan tüm fiillerin
ğişiklikler dikkate alınarak tüm fiillerin bütün şahıslardaki çekim­ 2. ve 3. tekil ve çoğul emir çekimleri повел, нам- (emir kipi)
leri прош. вр. (geçmiş zaman) başlığı altında, tekilde erkek cins­ başlığı alünda ayn ayrı verilmiştir. Emir çekimi az kullanılan ve­
teki çekimi esas alınarak, çoğulda ise her üç şahıs da ayrı ayrı ya hiç kullanılmayan fiillerin çekimlerine yer verilmemiştir. Emir
verilmiştir. çekiminin olumsuzunda genelde sürekli fiiller kullanıldığından
Rusça'da gelecek zaman; 1) Basit gelecek zaman (простое kitapta fiillerin bu biçimiyle yapılan emir çekimi parantez içinde
будущее время), 2) Birleşik gelecek zaman (сложное будущее не ilgeci ile birlikte gösterilmiştir.
время) olmak üzere iki çeşittir. Bunlardan ilki, fiillerin süreksiz
biçimiyle, ikincisi ise sürekli biçimiyle yapılan gelecek zamandır. Çalışmayı hazırlamaktaki asıl amaç, Rus dilini hızlı ve pratik
Birleşik gelecek zaman быть "-imek, olmak" yardımcı fiilinin bir şekilde öğretmeye ve öğrenmeye katkıda bulunmaktır. Bu se­
beple, çalışma; giriş, fiil çekimleri ve dizin bölümlerinden oluş­
gelecek zamandaki şahıslara göre çekilmiş şekliyle yapılır. Gele­
maktadır.
cek zamanın bu çeşidinin çekimi zor olmayıp, daima aynı biçim­
de bulunsa da fiil çekiminin tümünü birden göstermek amacıyla
çalışmada yer verilmiştir. Anlamca pek kullanılmayan bazı fiille­

9
 Giriş bölümünde; Rusça fiil biçimleri ile zamanlar hakkında
Örneklerle birlikte kısa ve Öz bilgiler verilmeye çalışıldı. Kısalt­
malar ve bibliyografya da bu bölümde yer aldı.
İkinci bölüm; asıl Fiil çekimi bölümüdür. Burada Rusça'da sık GİRİŞ
kullanılan fiillerin mastar şekilleri madde başı olarak Türkçe kar­
şılıklarıyla birlikte verildi. Daha sonra bu fiillerin tüm zamanlar­
daki ve emir kipindeki çekimleri tüm şahıslarda ayrı ayrı göste­ t. RUSÇA FİİL BİÇİMLERİ
rildi. Fiillerin Türkçe karşılıkları verilirken genelde asıl anlamları Rusça fiiller aynı hareketi genelde iki biçimde ifade etmekte­
seçilmiştir. Bu nedenle, fiillerin başka özel anlamlarının da olabi­ dir: sürekli ve süreksiz. Örneğin, пить (s.li) - выпить (s.siz)
leceği ve bu çalışmanın bir sözlük niteliği taşınıayıp, bir fiil çe­ "içmek", кончать (s.li) - кончить (s.siz) "bitirmek", брать (s.li)
kim kiavuzu olduğu akılda tutulmalıdır. - взять (s.siz) "almak", давать (s.li) - дать (s.siz) "vermek". Bu
Üçüncü bölüm, dizin bölümüdür. Burada kitabın kullanımda durum çeşitli kitaplarda tamamlanmamış, tamamlanmış; bitme­
pratiklik sağlanması amaçlandı. Bu dizin özellikle kitapta alfabe­ miş, bitmiş; sürekli, süreksiz; belirsiz, belirli gibi terimlerle karşı­
tik sıralamada madde başı olarak sadece sürekli biçimleri alınan lanmaktadır. Burada ise sürekli ve süreksiz karşılıkları daha uy­
fiillerin süreksiz biçimlerinin Türkçe anlamlarının ve çekimleri­ gun görülmüştür.
nin kılavuzdaki yerini daha kolay bulabilmek için yapıldı. Ayrıca Sürekli fiiller zaman içinde uzun süre devam eden, belli ara­
fiillerin her iki dildeki karşılıklarını kolay bir şekilde bulabilmek lıklarla tekrar edilen hareketleri gösterir. Bu biçim bütün gün
ve böylece kitabı daha rahat kullanabilmek için hem Rusça, hem (hafta, ay, yıl), iki saat (gün. hafta, ay, yıl), uzun zamandır, ne
de Türkçe dizin ayrı аул yapıldı. kadar zamandır, her zaman, sık sık. nadiren, bazen, her zaman,
Rusça fiil çekimleri el kitabı, Rus diliyle ilgilenen herkesin, daima, hiçbir zaman, her sabah (akşam, saat. gün. hafta. ay. yıl),
Rus Dili ve Edebiyatı bölümünde okuyan öğrencilerin ve Rus sabahları, akşamlan gibi süre belirten kelime gruplarıyla birlikte
dilini öğrenmekte olan ya da öğrenmek isteyenlerin rahatça kul­ kullanılır. Hareketin başlangıcını gösteren начинать-начать
lanabilecekleri niteliktedir. Aynca yabancılara Rusça öğreten "başlamak", devamını belirten продолжать-продолжить "devam
Öğretmenler de bu çalışmadan yararlanabilirler. etmek" veya bitişini ifade eden кончать-кончить "bitirmek" gibi
i fiillerle birlikte daima sürekli fiiller kullanılır. Стать "olmak",
Elmira Kaljanrjva нравиться-понравиться "beğenmek", учйть(сд)-научйть(ся)
"öğretmek, öğrenmek", любить "sevmek", привыкать-
привыкнуть "alışmak" gibi fiillerlerle birlikte kullanılan fiiller
de sürekli fiillerdir. Sürekli fiiller üç zamanda kullanılır: I) Şim­
diki zaman. 2) Geçmiş zaman, 3) Gelecek zaman.
Süreksiz fiiller başladığı gibi biten veya bitecek hareketleri ifa­
de eder. Biteceğine emin olunan hareketler de fiilin bu biçimiyle
karşılanır. Bu durumda, konuşmacı eylemin süresi ile ilgilenme­
mektedir veya eylem uzun sürmeden, tekrar edilmeden tamamlan­

lü
ıl
mış ya da tamamlanacaktır. Harekelin tamamen gerçekleştiğini Bunlardan ilk çekim türüne genelde şahıs eki vurgusuz fiiller,
veya gerçekleşeceğini belirten успеть "yetişmek", eylemin sonuç­ ikincisine ise şahıs eki vurgulu olan fiiller girmektedir. Ancak
lanmadığım veya sonuçlanmayacağım belirten забь'ггь "unutmak", bunların yanmda есть "yemek", дать "vermek", ехать "gitmek,
eylemin gerçekleşmesinin mümkün olmadığını veya mümkün ol­ gelmek" gibi her iki çekime uymayan fiillerin de bulunduğunu,
mayacağını ifade eden нельзя "olmaz, yasak", не суметь, не pek çok fiilin bu kurala uymadığını da unutmamak gerekir. Rusça
смочь "yapamamak", не успевать "yetişememek", не нужно şimdiki zaman çekimi çok farklıdır. Çoğu zaman 1. tekil şahısta,
(надо) "gerekmez", не должен "zorunda değil" gibi sözcüklerle bazen de tüm şahıslarda dilin kökündeki son ses değişir. Çekimi
birlikte kullanılan fiiller süreksiz fiillerdir. Süreksiz fiiller iki za­ zorlaştıran diğer durum ise vurgudur.
manda kullanılır l) Geçmiş zaman, 2) Gelecek zaman.
3. GEÇMİŞ ZAMAN (ПРОШЕДШЕЕ ВРЕМЯ)
2. ŞİMDİKİ ZAMAN (НАСТОЯЩЕЕ ВРЕМЯ)
Rusça geçmiş zaman çekimi, hem sürekli hem de süreksiz fiil­
Şimdiki zaman (geniş zaman için de bu zaman kullanıl­ lerle yapılır. Sürekli fiillerle yapılan geçmiş zaman genelde geç­
maktadır) konuşma anında yapılan veya sürekli yapılan, devamlı mişte belli bir süre devam eden, tekrar edilen eylemleri ifade e-
tekrar edilen eylemleri ifade eder. Sürekli yapılan veya devamlı der. Geçmişle aynı zamanda paralel olarak yapılan eylemlerde de
tekrar edilen eylemlerde hareketin ne sıklıkta tekrar edildiği ö- sürekli fiillerle yapılan geçmiş zaman kullanılır. Süreksiz fiillerle
nemli değildir. Rusça fiillerin şimdiki zaman çekimi sadece sü­ yapılan geçmiş zaman ise gencide geçmişte sürekli devam etme­
rekli fiillerle ve fiil köküne şahıslara göre şimdiki zaman ekinin yen, tekrar edilmeyen eylemleri ifade eder. Aynca eylemin süre­
getirilmesiyle yapılır. Rusça'da fiiller aldıkları; 1) -у (-ю), -ешь sinin önemli olmayıp kesin surette bittiğini, herhangi bir nedenle
(-ешь), -ст (-ёт), -ем (-см), -сто (-ёте), -ут (-ют); 2) -у (-ю). başlamamış veya başlamış ama tamamlanmamışsa ya da olumsuz
-ишь, -нт, -им, -иге, -ат (-ят) şahıs eklerine göre genelde iki çe­ bir sonuç alındığını ifade etmek için yine süreksiz fiillerle yapıl­
kim altında incelenir: mış geçmiş zaman kullanılır.
1) делать "yapmak"
Geçmiş zaman çekimi, fiillerin mastar ekinin atılarak fiil kö­
я делан» "yapıyorum, yaparım" küne geçmiş zaman eki olan -л ekinin getirilmesiyle yapılır. Bu
ты делаешь "yapıyorsun, yaparsın"
esas şekil erkek cins için kullanılırken, buna dişi cinste -a, orta
он. она, оно делает "yapıyor, yapar"
"yapıyoruz- yaparız" cinste -o, çoğulda ise -ıı eklenir:
мы делаем
вы делаете "yapıyorsunuz, yaparsınız" делать "yapmak"
они делают "yapıyorlar, yaparlar" я. ты, он делал "yapıyordu, yapardı, yaptı (тт.+п)"
2) говорить "konuşmak" я. ты. она делала "yapıyordu, yapardı, уарп (-f-m,+n)"
я говори) "konuşuyorum, konuşurum" оно делало "yapıyordu, yapardı, yaptı"
ты говоришь "konuşuyorsun, konuşursun" мы, иы. они делали "yapıyordu, yapardı, yaptı (+k,+n(u,ı)z)"
он, она, оно говорит "konuşuyor, konuşur"
Bazı fiillerin erkek cins geçmiş zamanında fiil köküne -л eki
мы говорим "konuşuyoruz, konuşuruz"
"konuşuyorsunuz, konuşursunuz" getirilmez. Ancak bu fiillerin dişi ve orta cinslerinde, çoğul şekil­
вы говорите -
"konuşuyorlar, konuşurlar" lerinde diğer fıillerdeki gibi -ла, -ло. -ли eklenin
они говорит

12 13
помочь "yardım etmek" помог, -ла, -лб, -ли 5. EMİR KİPİ (ПОВЕЛИТЕЛЬНОЕ НАКЛОНЕНИЕ)
умереть bölmek" умер, -ла, -ло. -ли
замереть ''donakalmak" замер, -ла, -ло,*ли Rusçada emir çekimi, tekil ve çoğul 2. şahıs sürekli fiillerin
запереть ''kilitlemek" запер, -ла, -ло, -ли
везти f'taşımak" şimdiki zaman, süreksiz fiillerin basit gelecek zamanının 1. şahıs
вёз, -ли, -ло, -ли
tekil çekimine göre yapılır.
4. GELECEK ZAMAN (БУДУЩЕЕ ВРЕМЯ) Şimdiki zaman veya basit gelecek zaman 1. tekil şahıs eki -ю
ya da -y, vurgulu ise -и veya -й eklerini alır. Bunlardan -и ünsüz­
RusçalÖa gelecek zaman; I) Basit gelecek zaman (простое
den sonra, -îi İse ünlüden sonra getirilir. Çoğulda bu eklere -те
будущее время) ve 2) Birleşik gelecek zaman (сложное
eklenir:
будущее [время) olmak üzere iki çeşittir. Bunlardan ilki fiillerin
süreksiz ^içimiyle, ikincisi ise sürekli biçimiyle yapılan gelecek говорить "konuşmak"
zamandır! Birleşik gelecek zaman genelde gelecekte uzun süre говорю "konuşuyorum" говори "konuş" говорите "konuşun"
devam edecek veya belli aralıklarla tekrar edilecek hareketleri показать "göstermek"
ifade eder. Birleşik gelecek zamanda hareketin bitip bitmeyeceği покажу "göstereceğim" покажи "gösicr" покажите "gösterin"
belli değildir. Ayrıca planlanmış hareketler de bu zamanda ifade делать "yapmak"
edilir. Birleşik gelecek zaman çekimi, быть "-imek, olmak" yar­ делаю "yapıyorum" дйлай "yap" делайте "yapın"
dımcı flitin gelecek zamandaki şahıslara göre çekilmiş şekliyle прочитать "okumak"
yapılır: прочитаю "okuyacağım" прочитай "oku" прочитайте "okuyun"
учиться "öğrenmek"
делать "yapmak" учусь "Öğreniyorum" учись "öğren" учитесь "Öğrenin"
я буду делать "(devamlı, sürekli, hep. belli bîr süre) yapacağım" улыбаться "gülUmscmck"
ты будешь делать "(devamlı, sUreklî. hep. belli bir süre) yapacaksın" улыбаюсь "gülümsüyorum" улыбайся "gülümse" улыбайтесь "gülümseyin"
он (она, оно) будет делать "(devamlı, sürekli, hep, belli bir slire) yapacak"
мы 6удем