Hepatit C Dış Ortamda Ne Kadar Yaşar

Hepatit C, kan ve vücut sıvıları yolu ile farklı şekillerde yayılan Hepatit C virüsünün (HCV) karaciğerde meydana getirdiği bir çeşit enfeksiyon türüdür.  Bütün dünya genelinde büyük bir bulaşıcılık oranına sahip olan hastalık, ciddi ve dikkat edilmesi gereken kalıcı etkiler bırakabilir. Karaciğer yetmezliğine ve kanserine sebep olabilen virüsün tedavisine kısa süre içerisinde başlandığı takdirde çeşitli etkilerin önüne geçilebilir. Akut veya kronik bir hastalığa kadar ilerleyebilen virüs etkileri, virüs bulaştığı andan itibaren altı aylık bir süreç içerisinde semptomların gözlemlenebildiği etkilerdir. Genellikle kan yolu ile bulaşan hastalık, hafif atlatılabileceği gibi oldukça ağır sonuçlara da sebep olabildiği için tedavisinin dikkatli ve detaylı bir şekilde ilerlemesi gerekir.

Hepatit C Virüsü Nasıl Bulaşır?

Hepatit C, kan ve vücut sıvıları yolu ile bulaşan hastalık çeşitleri arasında yer alır. Kan yolu ile yayılma riskinin en yüksek olduğu durumlar, kişisel bakım ürünlerinin paylaşılması veya hastane ortamında meydana gelebilecek olan birtakım problemlerdir. Virüs genel olarak;

• Hepatit C taşıyıcı hastada kullanılan bir iğnenin daha sonra sağlıklı bir hasta üzerinde de kullanılması,
• Damar içi uyuşturucu madde ve ekipmanlarının ortak kullanımı,
• Kan veya organ nakli durumlarının tanı konmadan gerçekleştirildiği durumlar,
• Taşıyıcı anneden yeni doğacak bebeğe virüs geçmesi,
• Diş fırçası veya jilet gibi kişisel ürünlerin ortak kullanımı,
• Steril olmayan malzemelerin kullanımı ile piercing veya dövme yapımı,
• Steril olmayan tıbbi ve kozmetik malzemelerin kullanımı
• Sağlık çalışanlarına açık yara veya vücut sıvısı ile teması

gibi düşük ihtimalli fakat olası durumların da içerisinde yer aldığı etkenler neticesinde kişiden kişiye bulaşır.

HCV Ne Tür Sorunlar Yaratabilir?

İlk bulaştığı anda vücutta hemen anlaşılabilen belirtilere sebep olmayan Hepatit C, genellikle ileriki süreçlerde vücuttaki etkilerini göstermeye başlar. Her zaman başlangıç dönemlerinde tespit edilemeyen hastalık, sonraki aşamalarda vücutta çeşitli sorunlar şeklinde ortaya çıkar. Yorgunluk, halsizlik, hazımsızlık ve vücudun çeşitli bölümlerinde ağrıların oluşması gibi belirtiler gösterebilen Hepatit C, genel olarak diğer hepatitler gibi mutlaka sarılığa sebep olmaz. Virüse sahip olan hastaların büyük bir bir kısmında kronikleşen hastalık, çok nadiren tamamen iyileşme ile de sonuçlanabilir. Siroz veya karaciğer kanseri gibi ciddi sorunlara kadar ilerleyebilen etkiler, yavaş bir şekilde artarak etkisini uzun süre sonra göstermeye başlayabilir.

Hepatit C Tanı Yöntemleri

Hastalık sürecinde hastanın oldukça bitkin ve halsiz hissetmesine sebep olan Hepatit C, tanı konma işleminin kolay bir şekilde gerçekleştirilemediği bir hastalık türüdür. Genellikle yıllar sonra etkisinin ortaya çıktığı HCV virüsü tanısının konması için vücudunuzda meydana gelebilecek birtakım durumlar sonrasında doktor kontrolüne gitmeniz önerilir. İştahsızlık, bulantı, halsizlik, sağ üst kadran hassasiyeti, karın ağrısı ve kusma gibi şikayetleri olan hastaların bu kontrolleri aksatmadan gitmesi büyük bir önem taşır. Hepatit C tanısının konabilmesi için Anti-HCV pozitifliği, tamamlayıcı test ve RIBA ve HCV-PCR doğrulama işlemlerinin gerçekleştirilmesi gerekir. Çeşitli durumlarda uygulanabilecek olan tanı ve test seçenekleri sayesinde gerekli tedavi hakkında net bir yöntem belirlenir.

Vücutta Yarattığı Sorun ve Belirtiler

Hepatit C virüsünün (HCV) vücuttaki kuluçka süresi genellikle 2 hafta ile 6 ay arasında değişiklik gösterir. Uzun bir süre boyunca herhangi bir belirtinin görülmediği hastalık, ileriki aşamalarda fiziksel fonksiyonlarda yorgunluk ve bitkinlik gibi etkiler yaratır. Mide ağrısı, kusma, iştahsızlık gibi belirtilere sebep olabilir ve diğer hepatit hastalıklarına oranla nadir olarak sarılık şeklinde de kendisini gösterebilir. Hastaların belirli bir kısmında, gerekli önlemler alınmadığı takdirde, siroz veya karaciğer kanserine kadar ilerleyebilen etkilere sebep olabilir. Vücutta yarattığı ağrı ve acının büyük boyutlara ulaşabildiği Hepatit C’nin etkilerinden kısa süre içerisinde kurtulmak ve iyileşme sürecine başlamak büyük bir önem taşır.

Hastalık Teşhisi ve Tedavi Adımları

Genel olarak iki adet kan testinin yapılması ile teşhisi konulan Hepatit C hastalığı, tanı süreci sonrasında kısa süre içerisinde kontrol altına alınabilir. Antikor ile PCV testinin uygulanması sonucunda iki hafta içerisinde hastalık süreci ile ilgili izlenmesi en doğru yollara karar verilir. Virüsün vücutta yarattığı etki ve değişikliklerin yoğunluğu kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bu nedenle tedaviye karar verilmeden önce farklı test ve tetkiklerden de yardım alınabilir. ALT, AST ve albümin gibi kan tetkiklerinin yanı sıra fibroscan ve ultrasonografik incelemeler ve karaciğer biyopsisi ardından hastalığın ilerleyişi hakkında daha detaylı bilgilere ulaşılabilir. Dünyanın birçok farklı yerinde geliştirilmekte olan Hepatit C tedavi yöntemleri farklı uygulama içeriklerine ve sürelerine sahiptir. Doktorun sizin için önerdiği tedavi yöntemi sayesinde hastalığın etkileri üzerinde ciddi azalmalar ve/veya tamamen iyileşme gözlemlenmesi mümkündür.

Tedavi Yöntemleri

Teşhis konma aşamasından sonra, hastalığın sebep olduğu etkilere uygun olarak kapsamlı bir tedavi yöntemi belirlenir. Günümüzde hala çeşitli tedavilerinin araştırmalarla ilerletildiği Hepatit C’nin zararlı etkilerinde, tedavi sürecinde ciddi bir azalma yaşanmaktadır. Tedavi yöntemleri arasında yer alan yöntemler; doğrudan etkili antivirallerin (DEA) kullanımı, virüs eliminasyonu ve kür sağlayarak hastalıkla baş edilmesi işlemleridir. Enjeksiyon vasıtası ile kullanılan interferon bazlı tedavilerin yerini alan DEA tedavisi, hastalıkla mücadele sürecini 8 ile 12 haftaya kadar indirebilir. DEA temeline sahip olan tedavi yöntemlerinin, karaciğer fonksiyonlarını düzelttiği, siroz ve benzeri komplikasyonları büyük oranda azalttığı, kanser gelişimini büyük oranda önleyebildiği gözlemlenmiştir. Hastalık seyrini iyileştiren çeşitli tedavi yöntemlerinin kullanılması ile ölüm oranında önemli bir azalma meydana gelir.  Tedavi gereksinimi ve yanıtı, kanda RNA virüsünün çoğalması (viral yük) ile belirlenir ve izlenir.

Hastalıktan Korunmanın Yolları

Hepatit C hastalığından korunmak için geliştirilmiş olan belirli bir aşı yöntemi henüz uygulanmamaktadır. Bu nedenle en etkili yöntem kuşkulu temastan korunmadır. Virüs taşıyan kişilerin, hastalığı kendileri geçirmiyor olsalar dahi başkalarına temasta dikkat etmeleri ve sene içerisinde düzenli olarak doktor kontrollerini gerçekleştirmeleri gerekir. Hastalıktan korunma yöntemleri primer ve sekonder yöntemler olmak üzere iki ayrı başlık altında incelenebilir.

Hepatit C hastalığından korunmada Primer yöntemler;

• Kanın ve hasta bireylerde kullanılabilecek olan kan ürünlerinin HCV yönünden taranarak kullanılması,
• Sağlık personelleri ve merkezleri için genel hijyen odaklı önlemlerin kapsamlı bir şekilde alınması,
• Tek kullanımlık, hijyenik tıbbi malzemelerin tercih edilmesi ve güvenilir enjeksiyon işlemlerinin gerçekleştirilmesi,
• Kişisel bakım ürünlerinin başka kişiler ile ortak bir şekilde kullanımından kaçınılması.

Hepatit C hastalığından korunmada Sekonder yöntemler;

• Hasta kişilerle teması olan bireyler ve risk gruplarının kanında HCV taramasının yapılması,
• Seronegatif hastaların HBV ve bağışıklık değerlerine uygun olarak Hepatit A hastalığı için aşı yaptırmaları,
• Seronegatif hastaların, hastalığın ağır etkilerinden ve hızlı ilerleyiş ihtimalinden kaçınmak için alkol gibi zararlı maddelerden uzak durmaları.

Gebelik ve Doğum Sürecinde HCV

HCV taşıyıcı annenin, gebelik süresince hastalığı bebeğe bulaştırma riskinin olmadığı tespit edilmiştir. Ancak virüsün doğum esnasında bebeğe geçme ihtimali var olup, bu durumla ilgili önlemlerin alınabilmesi için gerekli tedavinin yapılması önerilir. Hepatit C virüsü taşıyıcısı olan annenin, doğum sonrası emzirme dönemi süresince bebek için herhangi bir bulaşıcılık riski yaratmadığı tespit edilmiştir. Fakat meme ucunda çatlak ve kanamanın gözlemlendiği durumlarda veya annenin viral yükünün aşırı olduğu durumlarda emzirme sürecine ara verilmesi gerekebilir. Hastalığın bulaşma riski ve tedavi süreci ile ilgili gerekli yöntemlerin izlenebilmesi için gebelikten önce veya dönemin başlarında gereken tıbbi yardıma başvurmanız tavsiye edilir.

KİŞİSEL VERİLERİN ELDE EDİLMESİ VE İŞLENMESİ İLE İLGİLİ BİLGİLENDİRME FORMU

Acıbadem Sağlık Hizmetleri ve Ticaret A.Ş. (“Acıbadem”) ve Acıbadem’in hakim ve bağlı şirketleri (hepsi birlikte “Acıbadem Grubu” olarak anılacaktır.) tarafından, sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“Kanun”) ve ilgili mevzuat kapsamında Veri Sorumlusu sıfatıyla, kişisel verileriniz, aşağıda açıklanan çerçevede ve sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Özel Hastaneler Yönetmeliği ve Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuata uygun olarak işlenebilecektir.

1. Kişisel Verilerin elde Edilmesi, İşlenmesi ve İşleme Amaçları

Kişisel verileriniz Acıbadem Grubu tarafından sağlanmakta olan kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amaçlarıyla ve Acıbadem Grubu şirketlerinin faaliyet konularına uygun düşecek şekilde; sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, çağrı merkezi, internet sitesi, sözlü, yazılı ve benzeri kanallar aracılığıyla elde edilmektedir. Sağlık verileriniz başta olmak üzere özel nitelikli kişisel verileriniz ve genel nitelikli kişisel verileriniz, Grup tarafından aşağıda yer alanlar dâhil ve bunlarla sınırlı olmaksızın bu maddede belirtilen amaçlar ile bağlantılı, sınırlı ve ölçülü şekilde işlenebilmektedir:

• Kimlik bilgileriniz: Adınız, soyadınız, T.C. Kimlik numaranız, pasaport numaranız veya geçici TC Kimlik numaranız, doğum yeri ve tarihiniz, medeni haliniz, cinsiyetiniz, sigorta veya hasta protokol numaranız ve sizi tanımlayabileceğimiz diğer kimlik verileriniz.
• İletişim Bilgileriniz: Adresiniz, telefon numaranız, elektronik posta adresiniz ve sair iletişim verileriniz, müşteri temsilcileri ya da hasta hizmetleri tarafından çağrı merkezi standartları gereği tutulan sesli görüşme kayıtlarınız ile elektronik posta, mektup veya sair vasıtalar aracılığı ile tarafımızla iletişime geçtiğinizde elde edilen kişisel verileriniz.
• Muhasebesel Bilgileriniz: Banka hesap numaranız, IBAN numaranız, kredi kartı bilginiz, faturalama bilgileriniz gibi finansal verileriniz.
• Sağlık hizmetlerinin finansmanı ve planlaması amacıyla özel sağlık sigortasına ilişkin verileriniz ve Sosyal Güvenlik Kurumu verileriniz.
• Hastane veya tıp merkezlerimizi ziyaret etmeniz halinde güvenlik ve denetim amaçlı tutulmakta olan kamera kayıtları görüntüleriniz.
• Otoparkı kullanmanız halinde araç plaka veriniz.
• Sağlık Bilgileriniz: Laboratuvar sonuçlarınız, test sonuçlarınız, muayene verileriniz, randevu bilgileriniz, check-up bilgileriniz, reçete bilgileriniz dahil ancak bunlarla sınırlı olmaksızın tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi sırasında veya bunların bir sonucu olarak elde edilen her türlü sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel verileriniz.
• funduszeue.info sitesine veya funduszeue.info adresine gönderdiğiniz veya girdiğiniz sağlık verileriniz ve sair kişisel verileriniz.
• Acıbadem’e veya Acıbadem Grup şirketlerinden herhangi birine iş başvurusunda bulunmanız halinde bu hususta temin edilen özgeçmiş dâhil sair kişisel verileriniz ile Acıbadem Grubu çalışanı ya da ilişkili çalışan olmanız halinde hizmet akdiniz ve işe yatkınlığınız ile ilgili her türlü kişisel verileriniz.

Acıbadem Grubu tarafından elde edilen her türlü kişisel veriniz (Özel nitelikli kişisel veriler de dahil fakat bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) aşağıdaki amaçlar ile işlenebilecektir:

• Kimliğinizi teyit etme,
• Kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi.
• İlgili mevzuat uyarınca Sağlık Bakanlığı ve diğer kamu kurum ve kuruluşları ile talep edilen bilgilerin paylaşılması.
• Hastane ve Tıp Merkezlerimizin iç işleyişi ile günlük operasyonların planlanması ve yönetilmesi.
• Hastane Yönetimi, Hasta Hakları, Hasta Deneyimi bölümleri tarafından hasta memnuniyetinin ölçülmesi, arttırılması ve araştırılması.
• İlaç temini.
• Randevu almanız halinde randevu hakkında sizi haberdar edebilme.
• Risk yönetimi ve kalite geliştirme aktivitelerinin yerine getirilmesi.
• Sağlık hizmetlerini geliştirme amacıyla analiz yapma.
• Hasta Hizmetleri, Mali İşler, Pazarlama bölümleri tarafından sağlık hizmetlerinizin finansmanı, tetkik, teşhis ve tedavi giderlerinizin karşılanması, müstehaklık sorgusu kapsamında özel sigorta şirketler ile talep edilen bilgilerin paylaşılması.
• Araştırma yapılması.
• Yasal ve düzenleyici gereksinimlerin yerine getirilmesi.
• Sağlık hizmetlerinin finansmanı kapsamında özel sigorta şirketler ile talep edilen bilgileri paylaşma.
• Kalite, Hasta Deneyimi, Bilgi Sistemleri bölümleri tarafından risk yönetimi ve kalite geliştirme aktivitelerinin yerine getirilmesi.
• Hasta Hizmetleri, Mali İşler, Pazarlama bölümleri tarafından hizmetlerimiz karşılığında faturalandırma yapılması ve anlaşmalı olan kurumlarla ilişkinizin teyit edilmesi.
• Pazarlama, Medya ve İletişim, Çağrı Merkezi bölümleri tarafından kampanyalara katılım ve kampanya bilgisi verilmesi, Web ve mobil kanallarda özel içeriklerin, somut ve soyut faydaların tasarlanması ve iletilebilmesi.

İlgili mevzuat uyarınca elde edilen ve işlenen Kişisel Verileriniz, Acıbadem veya Acıbadem Grubu’na ait fiziki arşivler ve/veya bilişim sistemlerine nakledilerek, hem dijital ortamda hem de fiziki ortamda muhafaza altında tutulabilecektir.

2. Kişisel Verilerin Aktarılması

Kişisel verileriniz, Kanun ve sair mevzuat kapsamında ve yukarıda yer verilen amaçlarla Acıbadem ve Acıbadem Grubu tarafından Acıbadem Grubu’na dahil olan şirketler ile, Özel sigorta şirketleri, Sağlık bakanlığı ve bağlı alt birimleri, Sosyal Güvenlik Kurumu, Emniyet Genel Müdürlüğü ve sair kolluk kuvvetleri, Nüfus Genel Müdürlüğü, Türkiye Eczacılar Birliği, Mahkemeler ve her türlü yargı makamı, merkezi ve sair üçüncü kişiler, yetki vermiş olduğunuz temsilcileriniz, avukatlar, vergi ve finans danışmanları ve denetçiler de dâhil olmak üzere danışmanlık aldığımız üçüncü kişiler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, resmi merciler dâhil sağlık hizmetlerini yukarıda belirtilen amaçlarla geliştirmek veya yürütmek üzere işbirliği yaptığımız iş ortaklarımız ve diğer üçüncü kişiler ile paylaşılabilecektir.

3. Kişisel Veri Elde Etmenin Yöntemi ve Hukuki Sebebi

Kişisel verileriniz, her türlü sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, yukarıda yer verilen amaçlar ve Acıbadem’in faaliyet konusuna dahil her türlü işin yasal çerçevede yürütülebilmesi ve bu kapsamda Acıbadem’in akdi ve kanuni yükümlülüklerini tam ve gereği gibi ifa edebilmesi için toplanmakta ve işlenmektedir. İşbu kişiler verilerinizin toplanmasının hukuki sebebi;

• sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu,
• sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu,
• sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname,
• Özel Hastaneler Yönetmeliği,
• Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi ve Mahremiyetinin Korunması Yönetmeliği,
• Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuat hükümleridir.

Ayrıca, Kanun’un 6. maddesi 3. fıkrasında da belirtildiği üzere sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbı teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir.

4. Kişisel Verilerin Korunmasına Yönelik Haklarınız

Kanun ve ilgili mevzuatlar uyarınca;

• Kişisel veri işlenip işlenmediğini öğrenme,
• Kişisel veriler işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme,
• Kişisel sağlık verilerine erişim ve bu verileri isteme,
• Kişisel verilerin işlenme amacını ve bunların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme,
• Yurt içinde veya yurt dışında kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme,
• Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesini isteme,
• Kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesini isteme,
• Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesine ve/veya kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesine ilişkin işlemlerin kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme,
• İşlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme hakkını haizsiniz.

Mezkûr haklarınızdan birini ya da birkaçını kullanmanız halinde ilgili bilgi tarafınıza, açık ve anlaşılabilir bir şekilde yazılı olarak ya da elektronik ortamda, tarafınızca sağlanan iletişim bilgileri yoluyla, bildirilir.

5. Veri Güvenliği

Acıbadem, kişisel verilerinizi bilgi güvenliği standartları ve prosedürleri gereğince alınması gereken tüm teknik ve idari güvenlik kontrollerine tam uygunlukla korumaktadır. Söz konusu güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak muhtemel riske uygun bir düzeyde sağlanmaktadır.

6. Şikayet ve İletişim

Kişisel verileriniz teknik ve idari imkânlar dâhilinde titizlikle korunmakta ve gerekli güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak olası risklere uygun bir düzeyde sağlanmaktadır. Kanun kapsamındaki taleplerinizi, “funduszeue.info” web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak;

• (i) ATATÜRK funduszeue.info funduszeue.info:3/8 ATAŞEHİR, Istanbul, Türkiye adresine kargo ile ıslak imzanızı taşıyan bir dilekçe ile “Kurumsal Sekretarya” departmanı dikkatine Zarfına “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında Bilgi Talebi” yazılarak gönderebilirsiniz,
• (ii) Noter kanalıyla gönderebilir,
• (iii) [email protected] adresine güvenli elektronik ya da mobil imzalı olarak, kayıtlı elektronik posta adresi veya sistemimizde kayıtlı elektronik e-posta adresiniz aracılığıyla ve/veya
• (iv) Acıbadem’e hitaben yazdığınız “word veya pdf.” formatındaki bir dosyayı güvenli eimza ile imzalayarak [email protected] ‘a e-posta’nın konu kısmına “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Bilgi Talebi” yazarak iletebilirsiniz.

Kanun kapsamındaki taleplerinizi, funduszeue.info web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak ve formda belirtilen usullerle tarafımıza iletmenizi rica ederiz.

HEPATİT-C ve HEMODİYALİZ

​

Hepatit-C ( HCV )  RNA virüsleri grubuna aittir. İnsanlara bulaştığında, karaciğeri çoğalmak için rezervuar olarak kullanan, çoğunlukla dış şartlara dayanıksız ve diğer virüslere göre küçük boyuttadır. Normal bireylerde geçiş yolu kan ve cinsel yolla olur. Akut karaciğer yetmezliği, kronik karaciğer yetmezliği(siroz) ve karaciğer kanserine yol açma riski mevcuttur. Karaciğer üzerindeki ölümcül etkilerin ortaya çıkması  genellikle, yılı bulur. HCV normal bireylerde ayrıca böbrekleri de tutarak glomerulonefrite ve kronik böbrek hasarına yol açabilmektedir.

​

Diyaliz hastalarında ise, topluma göre HCV görülme oranı hayli yüksektir. Bunun sebebi olarak, diyaliz hastalarının bağışıklık sistemindeki zayıflığın, virüsün geçmesini kolaylaştırması olarak düşünülmektedir. Diyaliz hastalarında, virüs geçişinin kan ve cinsel yol dışında başka yollarla da olduğu düşünülmektedir. Mesela HCV hastasının kullandığı çarşafı yıkamadan başka hastada kullanmak veya sağlık personelinin virüslü hastada kullandığı eldiveni değiştirmeden diğer hastada kullanması, bu hastaların HCV olmayan hastalarla karışık ve yakın mesafede diyalize alınması, HCV makinesinde negatif hastanın alınması, sık sık hastaya kan verilmesi gibi faktörler ileri sürülmüştür.

​

Gerçekten de, 'lı yıllarda hijyenik kuralların ihmali ve yukarıda saydığım şekilde davranışlarla virüs diyaliz hastalarının neredeyse yarısına bulaşmıştır. Virüs dış ortamda ancak saatlerce yaşayabilir. Dolayısıyla virusun bulaşmasını önlemek için; diğer hastalarla yakın temasın kesilmesi, karışık makinalarla diyaliz yapmamak yani HCV makinasını ayırmak, eldivenin her hastada değişimi, HCV makinasının çift temizliği, hijyenik malzeme kullanımı, HCV'li hastanın kullandığı malzemelerin (çarşaf, yastık vb.) ayrılması, sık kan verilmemesi gibi  önlemler alınır.

​

Nitekim 'li yılların başında tüm bu kurallara uyulmuş, HCV'li hastalar salonda ayrı bir yerde ve makinada alınmış, eritropoetin gibi kan yükseltici ilaçlar kullanılıp kan verilme sıklığı azaltılmıştır. Sağlık personeli bu hastalara bakım konusunda eğitilmiş ve bir taşıyıcı olmaları engellenmiştir. Sonuçta şu anda HCV görülme oranı yüzde 5'in altına düşürülerek büyük bir başarı elde edilmiştir. HCV'li hastaların gastroenteroloji uzmanlarınca takibe alınması da sağlanmış, akut dönemde interferon ve kronik tedavide antiviral ilaç kullanımı sağlanarak, diyaliz hastalarında  ileride karaciğer yetmezliği gelişme ihtimali oldukça düşük hale gelmiştir. Virüse karşı ne yazık ki aşı henüz bulunamamıştır.

​

Diyalize girmekte olan HCV'li hastalar antiviral tedavi ile negatif duruma geldiğinde, normal hastaların içerisinde alınmaya başlanır ve tekrar pozitifleşme yönünden yakından takip edilir. Bu yer değişimi için, HCV RNA'nın negatif olması yeterlidir. Çünkü HCV tetkiki bir antikordur ve virüs temizlense de pozitif kalır. HCV tetkiki viral yükü göstermez, yanlış pozitif olabilir, ancak HCV RNA ise çok duyarlı bir testtir ve negatif ise hastada virüsün kalmadığını gösterir. Bu konuda farklı fikirler vardır, RNA negatif olsa da HCV hala pozitif olduğu için aynı makinede devam edilmesi gibi. Bizim yaklaşımımız HCV RNA temeline dayanır, negatif ise hasta da negatif kabul edilir. Farklı yaklaşımlarda çekincenin kaynağı HCV olduğu bilinen hastanın diğer hastalarla beraber alımının negatif hastalarda rahatsızlığa yol açmasıdır. Hekim de, diğer hastalarda HCV gelişirse, başım ağrır korkusu taşır ve negatif RNA'lı hasta aynı makinede devam eder.

​

Özetle geçmişte çok ciddi ve adeta diyaliz hasta grubunda endemik olan bu virüs, hem hijyenik kurallar, hem makina ayrımı, personel eğitimi, az kan verilmesi ve başarılı antiviral tedavilerin bulunmasıyla, görülme oranı, yüzde 90’ın üzerinde azalmıştır. Hastaların hem kısa dönem hem de uzun dönemde HCV'ye bağlı komplikasyonlardan ölüm riski neredeyse sıfırlanmıştır. HCV ile mücadelede alınan sonuçlar, nefroloji-diyaliz camiasının büyük bir başarısı olarak değerlendirilmelidir

Doç. Dr. Metin Sarıkaya

[email protected]

Nefroloji Uzmanı

S.B. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi

​