Adanada Çocuk Olmak

ADANA BÜYÜKŞEHİR KENT KONSEYİ Çocuk İşçiliği ile Mücadele ve Çalışan Çocukları İzleme Komitesi DÜNYADA, TÜRKİYE’DE VE ADANA’DA ÇOCUK İŞÇİLİĞİ NEDİR? NASIL ÇÖZÜLÜR? Adana Büyükşehir Kent Konseyi Çocuk İşçiliği ile Mücadele ve Çalışan Çocukları İzleme Komitesi DÜNYADA, TÜRKİYE’DE VE ADANA’DA ÇOCUK İŞÇİLİĞİ NEDİR? NASIL ÇÖZÜLÜR? Hazırlayanlar Prof. Dr. Adnan Gümüş / Çukurova Üniversitesi Nur Yıldırım / Adana Çocuk İşçiliği İzleme Birimi Destek Verenler Adana Çocuk İşçiliği İzleme Birimi ÇYDD Adana Şubesi Halk Sağlığı İl Müdürlüğü Tarım İl Müdürlüğü Kalkınma Atölyesi Fotoğraflar Kalkınma Atölyesi Arşivi Tasarım Kurtuluş KARAŞIN funduszeue.info Baskı Altan Matbaası funduszeue.info 1. Baskı, Eylül , Adana Bu yayın bir kamu malıdır. Bir kısmı veya tamamının alıntı yapılabilmesi ve çoğaltılabilmesi için Adana Çocuk İşçiliği İzleme Birimi’nden izin alınmasına gerek yoktur. 3 İçindekiler Adana Kent Konseyi “Çocuk İşçiliği İle Mücadele ve Çalışan Çocukları İzleme Komitesi” Aralık ’te Kuruldu 4 Çocuk İşçiliği Nedir? 6 Çocuk İşçiliği Türleri Nelerdir? 7 Çocuk İşçiliği ile İlgili Mücadele Neden Önemli? 8 Çocuk İşçiliği ile Mücadelede Hangi Kriterler Dikkate Alınmaktadır? 9 Tehlikeli İşlerde Milyondan Fazla Çocuk Çalıştırılıyor! 9 Ev İşlerinde Çoğu Kız ve Ücretsiz Çalıştırılan Milyon Çocuk İşçi Görünmüyor 10 Türkiye’de Çocukların Yüzde 55’i (8 Milyon Bin Çocuk) Çalıştırılıyor 10 Adana’da Çocuk İşçiliği Sayıları Yüksek Bulunuyor 12 Mevsimlik Gezici Tarım İşlerinde Çalışan Çocuklar: Gecekondu, Çadır ve Tarlalarda Yaşıyor, Bir Kısmı Okula Gidemiyor 13 Suriyeli Çocukların Durumuna Çare Bulunmalı 14 Ekonomik Faaliyetlerde Çalışan Çocukların Yüzde 50,2’si Okula Devam Edemiyor 14 Çocukların Yeri İş Değil Okul: Politik Kararlılık ve Tarafların Kararlılığı ile Pek Çok Sorun Kısa Sürede Çözülebilir 15 Gezici Tarım İşçiliğinde Çalışan Çocukların Eğitim Sistemi İçerisine Alınması Eylem Planı 17 “Ben Ne Yapabilirim?” Bilgi, Görüş, Öneri Paylaşım Hattı 18 Basın Toplantıları 19 Çalışma Yönergesi 21 4 Adana Kent Konseyi “Çocuk İşçiliği İle Mücadele ve Çalışan Çocukları İzleme Komitesi” Aralık ’te Kuruldu Çocuk İşçiliği ile Mücadele ve Çalışan Çocukları İzleme Komitesi, Adana Büyükşehir Kent Konseyi’ne bağlı olarak Aralık tarihinde kurulmuştur. Bu oluşuma “Kalkınma Atölyesi” ile yapılan ortak çalışmalar esin kaynağı olmuştur. 5 Adana Büyükşehir Kent Konseyi Çocuk İşçiliği ile Mücadele ve Çalışan Çocukları İz- leme Komitesi’nin (AKK-ÇİMÇÇİK ) amacı; Adana ili genelinde, 1. Çocuk emeğinin sömürülmesinin önüne geçilerek çocuk işçiliğiyle ilgili mevzuatın tam ve doğru olarak uygulanıp uygulanmadığının takipçisi olmak, 2. Çocuk işçiliği ve çocuk emeğinin sömürüsüne karşı mücadele yöntemleri geliştirmek, 3. Bu konularda kamu yönetimlerinin görevlerini yapmaları, çocuk işçiliğini önleme ko- nusunda daha fazla inisiyatif kullanmaları, çaba göstermeleri ve daha etkili yöntemler benimsemelerini sağlayıcı araştırma, rapor ve çağrılar yapmak, 4. Toplumun konuya daha faza dâhil olması için bilgi, farkındalık ve çocuk haklarına iliş- kin forumlar ve etkinlikler düzenlemek, 5. Çalışan çocuklarla bir hareket planı oluşturularak çalışan çocuklarla ilgili istatistikler oluşturmak, çocuk haklarının hayata neden geçirilmediği üzerinde araştırmalar yap- mak, çözüm önerilerinde bulunmak, 6. Çalışan çocukların karar alma mekanizmalarına katılımını sağlamak, 7. Kamuoyunu düzenli olarak bilgilendirmektir. Bu çerçevede, üçer aylık dönemler halinde, çalışma ve izleme sonuçlarıyla ilgili kamuoyu- na bilgi verilmesi ve ilgili kurumlara rapor sunulması hedeflenmektedir. Bu rapor komite- nin ilk açıklamasını oluşturmaktadır. AKK-ÇİMÇÇİK kurucu bileşenleri ve eşbaşkanları şu şekildedir: Kurucu Bileşenler; • Büyükşehir Kent Konseyi Çocuk Platformu, • Çalışma ve İş Kurumu Adana İl Müdürlüğü Çocuk İşçiliği İzleme Birimi, • Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü, • Çukurova Üniversitesi, • Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, • İl ve İlçe Ziraat Odaları, • İlgili Sendika Temsilcileri, • Yüreğir Sosyal Hizmetler Merkezi, • ÇYDD-Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Çukurova Şubesi, • Adana Barosu, • Uçanbalon Çocuk ve Gençlik Derneği, • Adana Ev Kadınları Kültür ve Dayanışma Derneği (EVKAD) • Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Eşbaşkanlar; Adnan Gümüş, Amir Akdağ, Nur Yıldırım, Özgür Onar, Veysel Tuncil. 6 Çocuk İşçiliği Nedir? Çocuk işçiliğiyle ilgili sözleşmeler ve şartların başında Çocuk Haklarına dair Sözleşme, Uluslararası Çalışma Örgütü ILO’nun Sayılı “Asgari Yaş Şartı” (C - Mini- mum Age Convention, ), Sayılı “Çocuk İşçiliğin En Kötü Biçimlerinin Bitiril- mesine Yönelik Şart” (ILO Convention No. on the worst forms of child labour, ) ve “Tarımda Sağlıklı ve Güvenli Çalışma ile İlgili Şart” (Convention Concerning Safety and Health in Agriculture) sayılabilir. Bu şartlardaki ölçütlere göre yaş arası kişiler çocuk sayılmaktadır. yaş arasındaki çalışanlara, daha doğrusu 18 yaşından küçük yaşta çalışanlara “çalı- şan çocuk” ve bu yaştakilerin çalışma biçimine de “çocuk işçiliği” (çocuk istihdamı) denil- mektedir. ILO yaş şartı esas olarak 18 yaş olup, çok sıkı koşullara bağlı olarak 16’ya kadar, gelişmekte olan ülkeler için istisnai işlerde 14’e kadar, “hafif işler” için 12 yaşa kadar kabul edilebilmektedir. sayılı İş Kanununun Maddesine göre 15 yaşını doldurmamış çocukların çalıştırıl- ması yasaktır. Ancak 14 yaşını doldurmuş ve ilköğretimi tamamlamış çocuklar bedensel, zihinsel ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler. Aynı kanunun maddesine göre sanayiye ait işlerde 18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin çalıştırılması yasaktır. 7 Çocuk İşçiliği Türleri Nelerdir? “Çalışma” türleri başlıca iki kategoriye ayrılmaktadır. 1 2 Ekonomik faaliyetlerde çalışanlar (İs- Ev işleri ve ev işlerinde faaliyette bu- tihdam edilenler) lunanlar Referans haftası süresince herhangi bir gün Hanehalkı fertleri tarafından kendi evle- en az 1 saat süresince ücret, kar veya aile- rinde gerçekleştirilen ve ekonomik faaliyet nin kazancı için aile işletmelerinde ücretsiz tanımının dışında kalan faaliyetlerdir. Bu olarak çalışanlar ile işi olanlardan; çeşitli faaliyetler, hanehalkı fertleri tarafından (ço- nedenlerle referans döneminde işlerinin ba- cuklar da dahil olmak üzere) ücretsiz olarak şında bulunmayan ancak işleri ile ilişkileri gerçekleştirilen evle ilgili işleri kapsamak- devam eden kişileri kapsar (TÜİK ).  tadır. Ekonomik faaliyet alanlarını Avrupa Top- Hanehalkı için alışveriş yapma, yemek pi- luluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatisti- şirme, çamaşır yıkama, ütü yapma, küçük ki Sınıflaması (NACE Rev.2) üç ana gruba kardeşlere veya hanede bulunan hasta fert- ayırmaktadır: lere bakma, evi temizleme, hanede bulunan eşyaları onarma vb. faaliyetler bu kapsam- - Tarım da değerlendirilmektedir. (tarım, ormancılık, hayvancılık); Ev işlerinde faaliyette bulunanlar ise ekono- - Sanayi mik bir faaliyette bulunmayan ve referans (madencilik, imalat, enerji, su-atık, inşaat); dönemi içinde ailesine ev işlerinde süresi - Hizmet ne olursa olsun yukarıda belirtilen ev işle- (toptan-perakende ticaret, taşıt onarım, ko- rinde yardımcı olan fertlerdir (TÜİK ). naklama, ulaştırma, finans-sigorta, sağlık, mesleki-bilimsel-teknik etkinlikler, idari işler, kamu yönetimi-savunma-sosyal gü- venlik, eğitim, kültür-sanat-eğlence-dinlen- ce-spor, hane işleri, uluslararası örgütler ve temsilcilikler). 8 Çocuk İşçiliği ile İlgili Mücadele Neden Önemli? Türkiye’nin de taraf olduğu BM Çocuk Haklarına dair Sözleşme’nin maddesinde, “Taraf Devletler çocuğun dinlenme, boş zaman değerlen- dirme, oynama ve yaşına uygun eğlence (etkinliklerde) bulunma ve kül- türel ve sanatsal yaşama serbestçe katılma hakkın tanırlar”, ifadesi ile maddesine, “Taraf devletler, uygun kültürel ve sanatsal yaşama tam olarak katılma hakkına saygı duyarak tanırlar ve özendirirler ve çocuklar için, boş zaman değerlendirmeye, dinlenmeye, sanata ve kültüre ilişkin (etkinlikler) konusunda uygun ve eşit fırsatlar sağlanmasını teşvik eder- ler”, denilmektedir. Oysa ağır, ruhsal ve bedensel gelişimini olumsuz etkileyecek işlerde ve koşullarda çalışan çocuklar, sözleşmede belirtilenlerin aksine boş zama- nı değerlendirme, dinlenme, sanata ve kültüre ilişkin etkinliklerde bulun- ma haklarından tamamen yoksun kalmaktadır. Bu da çalışan çocukların kendilerine yaşıtlarından soyutlamalarına ya da yaşıtlarından soyutla- malarına ya da yaşıtlarının kendilerini dışlamasına neden olmaktadır. Olumsuz şartlarda yaşanmış bir çocukluğun sonucu olarak da çocuğun yetişkinliğe geçiş ve yetişkinlik süreçlerinde giderilmesi zor sorunlarla karşı karşıya kalınmaktadır. 9 Çocuk İşçiliği ile Mücadelede Hangi Kriterler Dikkate Alınmaktadır? Çocuk işçiliğiyle ilgili dikkat edilmesi gereken önemli ölçütlerin başında çocuğun sağlığı, eğitimi, zihni ve ahlâki gelişimiyle güvenli bir ortamda büyümesi gelmektedir. Bu ölçütle- rin hayata geçirilmesi için zorunlu eğitimini tamamlamamış hiçbir çocuğun çalışma yaşa- mına girmemesi önemli bir eşiği oluşturmaktadır. Türkiye’de 12 yıllık zorunlu eğitimden sonra çalışma yaşamına başlanması bu ölçütlerin karşılanması açısından önemli bulunmaktadır. Bu da zaten “çalışma yaşına” (18 yaş) denk düşmektedir. Tehlikeli İşlerde Milyondan Fazla Çocuk Çalıştırılıyor! Tehlikeli işlerin (hazardous work) yani çocukların fiziki, zihni ve moral (ahlâki) sağlığını, güvenlik ve ahlâki normları zedeleyen her tür işin 18 yaş altında yaptırılamayacağı, gerek ilgili kanun maddeleri gerekse taraf alınmış uluslararası sözleşmelerde açık hüküm altına alınmıştır. Sokakta çalışma, kimya sanayi, madenlerde çalışma, mobilya gibi kimyevilerin sık kulla- nıldığı alanlar 18 yaş altındakilerin çalıştırılmasının yasak olduğu tehlike işlerdir. Gece çalışma ve ek mesailer de tehlikeli, çocukları tehdit edici bulunmaktadır ve yasaktır. Tehlikeli işlerin en yaygını mevsimlik gezici tarım işçiliğidir. Tarım işçiliği ilaç, gübre, nem, sıcaklık, barınma koşulları gibi pek çok risk içerdiğinden tarım işlerinde çocukların çalıştı- rılması yasaklanmış bulunmaktadır. ILO () Çocuk İşçiliği Rakamları  ’den ( milyondan) bu yana küresel rakamlar azalmakla birlikte yılında milyon çocuk işçi bulunmaktadır. 12 yılda milyondan 85 milyona düşmekle birlikte çalışan çocukların yarısından fazlası tehlikeli işlerde çalışmaktadır.  Çocuk işçiliği sırayla Sahra Altı Afrika’da yüzde 21 (59 milyon), Asya ve Pasifik Bölgesinde yüzde 9,3 (78 milyon), Latin Amerika, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da yüzde oranların- dadır.  Tarım sektörü 98 milyonla (çocuk işçiliğinin yüzde 59’u) çocuk işçiliğinde en sorunlu alan olmaya devam etmektedir. Ayrıca hizmet sektöründe 54 milyon ve sanayi işlerinde 12 milyon çocuk çalışmaktadır. Kaynak: Marking progress against child labour-Global estimates and trends  (ILO-IPEC, ). funduszeue.info#a3 10 Ev İşlerinde Çoğu Kız ve Ücretsiz Çalıştırılan Milyon Çocuk İşçi Görünmüyor ILO verilerine göre ev işlerinde çalışan çoğu kız milyon çocuk bulunmaktadır. Bununla birlikte ev işleri ve ev işlerinde faaliyetler çoğu zaman “iş” bile sayıl- mamakta, tümden angarya konumunda sürdürülmek- tedir. Hanehalkı fertleri tarafından (çocuklar da dahil olmak üzere) ücretsiz olarak gerçekleştirilen evle ilgili işler; örneğin hanehalkı için alışveriş yapma, yemek pişirme, çamaşır yıkama, ütü yapma, küçük kardeşlere veya hanede bulunan hasta fertlere bakma, evi temiz- leme, hanede bulunan eşyaları onarma vb. faaliyetler bu kapsamdadır. Dahası çocuk işçiliğinin en kötü biçimlerinden ve tüm- den kayıt dışı-güvencesiz olanlarından biri ücretsiz iş- lerdir. Ev işleri de bu işler arasındadır ve ücretsiz yap- tırılmaktadır. Türkiye’de Çocukların Yüzde 55’i (8 Milyon Bin Çocuk) Çalıştırılıyor Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’in yılı Ekim, Kasım ve Aralık aylarında uyguladığı Çocuk İşgücü Anketi sonuçlarına göre Türkiye genelinde yaş grubundaki 15 milyon bin çocuktan bini (yüzde ’u) ekonomik bir etkinlikte (tarım, sanayi, hizmet sek- töründe) ve 7 milyon bini ev işlerinde olmak üzere çocukların yüzde 55’i (8 milyon bini) çalışmaktadır. Adana’da Çocuk İşçiliği Sayıları Yüksek Bulunuyor Çocuk işçiliğiyle ilgili çalışan çocuk sayıları gerçek durum kurum ve TÜİK verilerinden daha yüksek bulunuyor. yılında Adana’da ilköğretim okullarından talep edilen veri- lere göre, Adana’da sadece çocuğun çalıştığı yönünde bir veri ile karşılaşılmıştır. Bu durum kurumsal bilgilerin çok eksik olduğunu göstermektedir. 11 Çalışan Çocukların Yıllara Göre Sayısı (Bin) 1, 4, 6, 6, 7, 7, 8, Kaynak: TÜİK Çocuk İşgücü İstatistikleri; DİSK () Çocuk İşçiliği Raporu. 12 TÜİK Hanehalkı araştırmasına göre referans haftada Türkiye’de ekonomik bir etkinlikte ço- cukların çalışma durumu yüzde 5,9 olup, bu rakam biraz daha gerçeğe yakın durmaktadır. Çocuk işçiliğini izlemeye yönelik sürekli bir izleme sistemin olmaması, bunun acilen kurul- ması gerektiğini göstermektedir. Gümüş, Tümkaya ve Dönmezer’in Adana kent merkezindeki ilköğretim okullarında ger- çekleştirdiği ’deki taramalarına göre ilköğretim sınıftaki çocukların kendi beyan- larıyla ekonomik bir faaliyette çalışma durumları yüzde 46’ları buluyor. Büyükşehirdeki Öğrencilerin Okuldan Sonra veya Tatillerde Ekonomik Bir Etkin- likte Çalışma Durumları (İlköğretim Sınıflar ) Son Bir Yılda Okullar Çalışmayan Yüzde Yüzde Çalışan Çok yoksul semtlerdeki okullarda 39 27,5 72,5 Yoksul semtlerdeki okullarda 80 46,5 92 53,5 Ortanın altı semtledeki okullarda 55,8 44,2 Orta düzey semt okullarında 74 60,7 48 39,3 Zengin semtlerdeki okullarda 78,5 37 21,5 Toplam (12 okul) 54,4 45,6 Kaynak: Gümüş, Tümkaya, Dönmezer “Sıkıştırılmış Okullar”. 13 Mevsimlik Gezici Tarım İşlerinde Çalışan Çocuklar: Gecekondu, Çadır ve Tarlalarda Yaşıyor, Bir Kısmı Okula Gidemiyor Çadırlarda yaşayan mevsimlik gezici tarım işçilerinin yaşam ve çalışma koşulları çok ağır- dır. Bunların bir kısmı görünür bulunurken köylerdeki çocuklar ve özellikle de şehrin yoksul kesimlerinden tarım işçiliği yapmak için tarla ve bahçelere giden çocuklar bulunmuyor. a) Köylerdeki çocukların çalıştırılması: Tarım kesiminde çocuk işçiliği oranları daha da yükselmektedir. Köylerde yaşını geçmiş çocukların büyük bir kısmı kısa veya daha uzun süreli olarak tarım-hayvancılık faaliyetlerine destek olmaktadırlar. b) Şehrin yoksul çeperlerinde oturup tarımda çalışan çocuklar: Aynı veya yakın köy, kasaba ve şehirlerden yoksul kesimlerinde tarım işçiliği ne yazık ki istatistiklere ve raporlara çok yansımamaktadır. Adana için ovadaki çadırlarda yaşayanların en az iki katı kadar tarım işçisi yakın köy, kasaba ve şehirlerin yoksul kesimlerinden traktör, kamyon veya minibüslerle günübirlik çalışmaya gidip gelmektedir. Bunların bir kısmını da yaş genç işçiler oluşturmaktadır. c) Çadırlarda kalan mevsimlik gezici tarım işçileri: Temmuz ayı itibarı ile Ça- lışma ve İş Kurumu Adana İl Müdürlüğü bünyesinde Çocuk İşçiliği İzleme Birimi kurul- muş ve Ocak ayı itibariyle Valilik Bünyesinde “ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI ADANA ÇOCUK İŞÇİLİĞİ BİRİMİ MOBİL EKİP” (Çalışma ve İş Kurumu, Tarım Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, SHM ve Halk Sağlığı görevlilerinden ku- rulu) oluşturmuştur. Mobil Ekibin 53 çadır noktasında yaptığı çalışmaların ilk bilgile- rine göre 10 binden fazla tarım işçisi ve ailesi naylon çadırlarda yaşamını sürdürmeye çalışmakta, buralarda yaşayanların binini çocuklar oluşturmakta, bunların bir kısmı da hem tarım işlerinde hem de hane içi işlerde çalışmaktadır. Kalkınma Atölyesi “Mevsimlik Tarım Gö- çünden Etkilenen Yaş Grubu Çocuk- lar İçin Temel Araştırma” Raporu () Araştırma kapsamındaki aileleriyle birlikte bulunan çocuğun yüzde 76,6’sı “tarlada çalışma”ya ka- tılmaktadır. Kızların yüzde 68,4’ü su taşıma, yüzde 63,7’si kardeşlere bakma, yüzde 66,6’sı eşyaları gözet- me, yüzde 49,1’i temizlik yapma, yüzde 45,6’sı bulaşık yıkama, yüzde 30’u yemek yapma gibi işleri yerine ge- tirmektedir. Tarlada günlük çalışma saati ortalama 10,10 saattir. 14 Suriyeli Çocukların Durumuna Çare Bulunmalı Suriye’deki çatışmalar Adana, Çukurova ve Türkiye için başka bir sorunu daha gündeme getirmiştir. Mazlumder’in raporuna () göre Suriyeli mültecilerin (Suriye’den gelenlerin) toplam sa- yısı binleri, Adana’dakilerin sayısı 70 binleri aşmış bulunmaktadır. Adana’daki Suriyelilerin sadece 12 bini çadır kamplarında kalmakta olup, 60 bin civarında- ki kişi kendi başının çaresine bakmaya çalışmaktadır. Tarım işçiliği onlar için de çaresizce bir tutunma yolunu oluşturmaktadır. Şehirde veya kırsalda Suriyeli çocukların bir kısmı çalıştırılmakta, çalışan çalışmayan çocukların büyük bir kısmı okuldan yoksun bulunmaktadır. Çukurova Üniversitesi’nden Dr. İhsan Çetin’in Adana ve Mersin’de sürdürdüğü çalışmanın ilk bilgi ve gözlemlerine göre de Suriyeli ai- lelerden yoksul olanlar genelde kiraların ucuz olduğu mahallelerde ikamet etmekte, çocuk- ların neredeyse hiçbiri okula gitmemekte, bazı çocuklar da çalışmak zorunda kalmakta- dır. İşgücüne dahil olan bu çocuklar genelde çöpten kağıt-plastik toplamakta veya aileleri- nin evde hazırladığı yiyeceği (tatlıyı) sokakta satmaktadır. Çocuklar günde kişi başı ortala- ma 10 TL civarında para kazanmaktadır.  Ekonomik Faaliyetlerde Çalışan Çocukların Yüzde 50,2’si Okula Devam Edemiyor yılı itibariyle ekonomik bir faaliyette (tarım, sanayi, hizmet) çalışan bin çocuktan bini aynı zamanda okulunu sürdürürken bini okula gidememektedir. Bir diğer de- yişle çalışan çocukların yüzde 50,2’si okula devam edemiyor. Bu oran yaş grubunda yüzde 66’lara çıkıyor (TÜİK ). Gezici tarım işçileri arasında bu oranlar çok daha yük- selmektedir. TÜİK öncülüğünde veya bilimsel bir tarama yapılmadan kesin bir rakam vermek zor olsa da, Çalışma İş Kurumu Adana İl Müdürlüğü Çocuk İşçiliği İzleme Birimi’nin önderliğinde kurulan Mobil Ekip’in Adana’da 53 çadır noktasında yapılan gözlemleri yüzlerce çocu- ğun okuldan uzak kaldığını göstermektedir. Hizmet sektörü ve küçük sanayi bölgelerinde 15 de ciddi oranlarda çocuk işçiliğinden yararlanılmaktadır. İlgili kamu kurumlarından gelen veriler, okul ziyaretleri neticesinde elde edilen veriler, il ve ilçe milli eğitim müdürlükleri tarafından gönderilen veriler ve Karşıyaka Küçük Sanayi Bölgesi’nde yapılan saha çalış- ması neticesinde elde edilen veriler kapsamında Adana’da ’den fazla çocuk işçiye rast- lanmıştır. Kalkınma Atölyesi “Mevsimlik Tarım Göçünden Etkilenen Yaş Grubu Çocuklar İçin Temel Araştırma” Raporu () Araştırma kapsamındaki çocuğun 12’sinin okula kaydı hiç (yüzde 3’ünün) bu- lunmaktadır. Kaydı bulunanların da sadece yüzde 2,3’ü okula düzenli devam ede- bilmiştir –Kayıtlı çocuktan ’ü (yüzde 94’ü) eğitim öğretim yılında okula düzenli devam edememiş, eğitim gününden ortalama 58,6 gün devamsı- zlık yapmıştır. Valilik ve kaymakamlıkların bazı uyarı ve çabaları olmakla birlikte daha yapısal ve kararlı önlemler geliştirilmesi gerekmektedir. Çocukların Yeri İş Değil Okul: Politik Kararlılık ve Tarafların Kararlılığı ile Pek Çok Sorun Kısa Sürede Çözülebilir Çözüm önerilerine önümüzdeki raporlarda ayrıntılı olarak yer verilecektir. Ancak şimdiden bir şey söylemek gerekirse çocukların yeri iş değil, çamur içinde elektriksiz, susuz, tuvalet- siz çadırlar değil, bir yatakta iki-üç çocuğun yatması değil, sağlıklı evler, sağlıklı beslenme, sağlıklı ortam, sağlıklı yollar ve nitelikli okullardır. “Kalkınma Atölyesi” () “Mevsimlik Tarım İşçiliği ve Çocuklar Sorun Analizi ve Politika Önerileri”ni üç ana başlıkta toparlamaktadır: • Mevcut yasal düzenlemelerdeki boşlukların tespit edilerek gerekli değişikliklerin yapıl- ması, • Yasal düzenlemelerin uygulanması ve denetlenmesi için gerekli sistem ve mekanizma- ların kurulması, • Gerekli sosyal ve ekonomik müdahalelerin tasarlanarak ihtiyaç olan tüm illerde uygu- lanması. 16 Açıktır ki çocuk işçiliği salt tarımla sınırlı değildir. Çocuk işçiliği sorunu; a. “Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri” ve çocukları, b. Günübirlik olarak kasabaların-şehirlerin yoksul çeperlerinden gelen tarım işçileri ve ço- cukları, c. Hizmet sektöründeki çocuk işçiliği, d. Küçük sanayideki çocuk işçiliği, e. Son yıllarda giderek artan mülteci çocukları dikkate alarak düşünülmek durumundadır. f. Çocuk işçiliği salt “ekonomik faaliyetlerle” de sınırlı değildir. Çocuk işçiliğinin en görün- mez ve yaygın olanı “ev içi çalışma” olup bu konuda ayrıca çözümler geliştirilmelidir. Sorunlar çok ve büyük kısmı da yapısal olmakla birlikte kritik eşik “kararlılıktır”. Politik kararlılıkla, kurumların ve tarafların kararlılığı ile bu sorunların büyük bir kısmı kısa sürede aşılabilir. Adana’da resmi kurum temsilcilerinden oluşturulan “Çocuk İşçiliği İzleme Birimi”, Kent Konseyine bağlı “Çocuk İşçiliği ile Mücadele ve Çalışan Çocukları İzleme Komitesi”, bunların önerisi dahilinde ilgili kurumların eşgüdümü ile başlatılan tarım işçileri için toplu konaklama noktaları oluşturmasına yönelik girişimler olumlu başlangıçlar olduğu halde çok daha fazla çabaya ihtiyaç bulunmaktadır. Mevsimlik Gezici Tarım İşçilerinin Barınma Koşulları (Bursa’nın Batısında Karacabey ve Mustafakemalpaşa Örneği) (Bursa Tabip Odası, Bursa Barosu, BSMMMO,TMMOB Şubeleri, Nilüfer Kent Konseyi, ) Çözüm Önerileri • Kamp yerlerinin yerel yönetimler tarafından belirlenmesi ve barınma koşullarının düzel- tilmesi gereklidir. • Kamplar toplu yaşama uygun şekilde düzenlenmeli, olmazsa olmaz temiz ve yeterli su sağlanmalıdır. • Kamplara güvenli koşullarda elektrik sağlanmalı, tuvaletler ve banyo olanakları sağlıklı yaşam koşullarına uygun şekilde oluşturulmalıdır. • İşçilerin sağlık hizmetlerine ulaşımı sağlanmalı, düzenli ve sürekli hizmeti almaları; gebe, bebek, çocuk ve yaşlı gibi risk guruplarının izlenmesi sağlanmalıdır. • Okul çağındaki çocukların eğitimlerini kesintisiz olarak sürdürmelerinin yolu açılmalı, kamplarda eğitim gereksinimleri saptanarak, işçilerin çalışmalarını etkilemeyecek şekil- de eğitim programları düzenlenmelidir. • Sorunların çözümünde yerel yöneticilere çok iş düşmektedir. Yerel yöneticilerin işçilere yaklaşım farklılıkları yaşanan sorunun boyutunu belirleyen önemli etmenlerden birisidir. • Mevsimlik tarım işçileri ile yöre halkı arasında sosyal ilişkileri arttırmaya yönelik çalışma- lar yapılmalı, dışlanmışlık duygusu ortadan kaldırmaya çalışılmalıdır. • Mevsimlik tarım işçileri iş kanunu kapsamına alınmalı ve sosyal güvenceye kavuşturul- malıdır. 17 Geçici projeler ve taşeronluk değil, yapısal çözümler düşünülmeli ve hizmette süreklilik sağlanmalı Kararlılık kadar yapılan iş ve hizmetlerin süreklilik arz etmesi de önemli bir konudur. Yakın zamanda gerçekleştirilen METİP önemli bir uygulama olmakla birlikte bir süre sonra yapı- lanlar tümden sıfırlanmıştır. METİP Projesi kapsamında çadır bölgelerine (Yüreğir İlçesi) “Hizmet Alımı” usulü ile ilçede tespit edilen 21 yerleşim bölgesinde yol ve zemin iyileştirme çalışmaları yapılmış, kon- teynırlar getirilmiş, yerleşim bölgelerinin bulunduğu konum itibariyle imkanlar dahilinde elektrik ve su hizmetleri verilmiş, tuvalet, çok amaçlı hizmet çadırı, çöp konteynırı, çadırla- rın nizami kurulumu gibi hizmetler verilmiştir. Proje kapsamında ayrıca Karataş, Ceyhan, Yuvarlak ve Seyhan ilçelerine gönderilen ödenek ile bu ilçelerde de hizmetler sağlanmıştır. Ancak hizmet alımı kapsamında verilen hizmetler, hizmet süresi bitiminde geri alınmıştır. Geçici projeler veya aracılıklar (taşeronluklar) yerine yapısal dönüşüm ve iyileştirmeler esas alınmalıdır. Bu kapsamda gezici tarım işçiliğinde bir tür taşeronluk sayılabilecek ta- rım aracısı sistemi yeniden gözden geçirilmelidir. 18 GEZİCİ TARIM İŞÇİLİĞİNDE ÇALIŞAN ÇOCUKLARIN EĞİTİM SİSTEMİ İÇERİSİNE ALINMASI EYLEM PLANI Çadır Bölgelerine yaptığımız ziyaretlerin değer- 5. Okula devam eden çocuklara devam lendirilmesi sonucunda komitemiz tarafından ettikleri gün için işçi yevmiyesinin belli ilgili makamlara sunulmak üzere hazırlanan ey- oranında (%%50 gibi) ödenek verilmesi: lem planımız şu şekildedir: Çocukların tarım alanlarında çalışmayıp oku- la gitmeleri ailelerin gelirinde düşmeye neden 1. Yerleşim alanlarının tespiti ve düzen- olacak ve aileler çocukların okula gönderilmesi lenmesi: Altyapısı tamamlanmış (su, elektrik, konusunda direnç göstereceklerdir. Bu direncin zemin döşemesi vs.) yerleşim alanlarının hazır- kırılması ve çocukların okula gönderilmesi konu- lanarak konteynır evlerden oluşacak bu alanlara sunda ailelerin özendirilmesi amacıyla, çocuk- yerleştirilmeli ve özendirilmelidir. ların okula geldikleri gün başına, günlük tarım 2. Bölgede bulunan çocukların devam işçisi yevmiyesinin belli oranında ailelere maddi edeceği okulların tespiti ve düzenlenmesi: destek sağlanmalıdır. Bölgede bir çok köy okulu taşımalı eğitime geçil- 6. Yardım ve destek grup ve kuruluşların mesi sonucu kapatılmış durumdadır. Boşaltılmış çalışmalarının organize edilmesi: Bölgeye okullardan uygun olan okulların fiziksel eksiklik- çeşitli kurum, kuruluş ve şahıslar değişik za- lerinin giderilerek eğitime hazır hale getirilme- manlarda yardım ve etkinlik düzenleyerek sos- sinin sağlanması, buralarda görevlendirilecek yalleşme noktasındaki sıkıntıların giderilmesini personelin hazırlık eğitiminden geçirilmesi , ay- sağlamalıdır. Kampların sabit ve belli noktalar- rıca bu okullara rehber öğretmen, psikolog, özel da olması, bu hizmetlerin de düzenlenebilmesini eğitimci, çocuk gelişimcisi gibi ek destek perso- sağlayacaktır. nelin de görevlendirilmelidir. 7. Okula devam eden çocukların toplumla 3. Bölge çocuklarına hizmet verecek RAM entegrasyonlarının sağlanması amacıyla (Rehberlik Araştırma Merkezi) kurulması: sosyal uyum programlarının geliştirilmesi Bölgede gezici tarım işçisi olarak çalışan aile ço- ve uygulanması: Sadece yerleşim alanlarında cuklarında olumsuz koşullar ve yetersiz beslen- verilen sosyal çalışma hizmetlerinin yeterli ol- meye bağlı gelişimsel bozuklukların diğer bölge- mayacağı, alan dışı çalışmaların da yapılması lerden birkaç kat fazla olduğu gözlemlenmiştir. gerektiği gerçeğinden yola çıkarak,gezici tarım işçiliğinde çalışan ailelerin çocuklarının düzenli Bu nedenle bölgede kurulacak RAM, çocukların aralıklarla şehir merkezlerine getirilerek sinema, eğitimsel ihtiyacının tespitinde önemli katkılar tiyatro, spor vs. etkinliklerinde bulunmaları sağ- sağlayacaktır. lanmalıdır. 4. Bölgeye gelen tüm çocukların birey- 8. Bölgeye gelen ailelere sağlık, eğitim, ya- sel incelemeden geçirilerek BEP (Bireysel sal hakları konusunda eğitim çalışmaları Eğitim Planı) oluşturulması: Bugüne kadar düzenlenmesi: Bölgeye gelen ailelerin değişik- düzenli eğitim alamamış çocukların tek tek ele lik göstermesi nedeniyle bilgilendirme hizmeti alınması, bireysel olarak incelenerek bireysel süreklilik göstermektedir. eğitim planlarının oluşturulması gerekmektedir. 19 “Ben Ne Yapabilirim?” Bilgi, Görüş, Öneri Paylaşım Hattı Çocuk işçiliği ile mücadele konusunda herkese görev düşmektedir. Hiçbir şey yapamıyorsak, en azından yaş çocuk ve genç işçilerin durumlarını, görüş ve önerilerinizi e-posta adresine yazarak paylaşabilirsiniz. [email protected] [email protected] [email protected] 20 bin çocuk işçi okula gidemiyor! Basın Toplantısı Çocuk İşgücü Anketi sonuçlarına göre Türkiye’deki bin çocuk işçinin bini okula gidemiyor. Adana Kent Konseyi, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı nedeniyle çocuk işçi- liğine dikkat çekti. Adana Kent Konseyi Çocuk İşçiliği İle Mücadele ve Çalışan Çocukları İzleme Komitesi Baş- kanı, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Gümüş, verilerine göre Türkiye’de bin çocuğun çalıştırıldığını bildirdi. Komite üyeleriyle birlikte toplantı düzenleyen Prof. Dr. Adnan Gümüş, Türkiye İstatistik Kurumu’nun yılı Çocuk İşgücü Anketi sonuçlarına göre ülke genelinde yaş ara- sındaki toplam 15 milyon bin çocuktan bininin tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinde ekonomik kazanç karşılığı çalıştırıldığını söy- ledi. Gümüş, aynı döneme ilişkin olarak çalışan çocuklardan bininin okula gidemediğini vurgulayıp, “Çocukların yeri iş değildir. Çamur içinde, elektrik, susuz, tuvaletsiz çadırlar de- ğildir. Sağlıklı evlerde, sağlıklı beslenerek, ni- telikli okullarda eğitim görmelidir” dedi. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda tüm çocuklar için nitelikli yaşam ve eğitim imkanlarının sunulmasını isteyen Gümüş, şunları söyledi: “Kapsamlı istatistikler oluşturulacak!” “Komitemiz, aralık ayında kuruldu. Amacımız, çocukların öncelikli ihtiyaçlarına cevap vermek amacıyla, çocuk emeğinin sömürülmesinin önüne geçmek, ilgili mevzuatın tam ve doğru olarak uygulanıp, uygulanmadığının takipçisi olmaktır. Çocuk işçiliği ve çocuk eme- ğinin sömürüsüne karşı mücadele yöntemleri geliştirmektir. Bu konularda yönetimlerin görevlerini yapmaları, çocuk işçiliğini önlemede daha fazla insiyatif kullanmalarını, çaba göstermelerini sağlayıcı araştırmalar yapıp, raporlar hazırlayacağız ve çağrılar yapacağız. Halkın konuya daha fazla dahil olması için bilgi, farkındalık ve katılımı destekleyici etkin- likler düzenleyeceğiz. Çalışan çocukların üzerinde bir hareket planı oluşturarak, kapsamlı istatistikler oluşturacağız, çözüm önerilerinde bulunacağız. Çalışan çocukların karar alma mekanizmalarına katılımını sağlayacağız.” DHA funduszeue.info () 21 Tarım İşçisi Çocukların Eğitimi İçin Basın Toplantısı Eylem Planı Hazırlandı Adana Büyükşehir Kent Konseyi Çocuk Platformu, gezici tarım işçili- ğinde çalışan çocukların eğitim sistemi içerisine alınmasıyla ilgili ey- lem planını açıkladı.   Adana Kent Konseyi toplantı salonunda İşkur Adana Çocuk İşçiliği İzleme Birimi, Çağdaş Ya- şamı Destekleme Derneği Çukurova Şubesi, Tarım İl Müdürlüğü, Adana Barosu, Çukurova Üni- versitesi ve Uçan Balon Çocuk ve Gençlik Derneği üyelerinden oluşan komite tarım işçileriyle il- gili eylem palanını duyurdu. Kent Konseyi Çocuk Platformu Başkanı Amir Akdağ, çocuk işçiliği ile ilgili hazırladıkları eylem planını uygulayıcı birimlere teslim edeceklerini söyledi. 8 maddede hazırlanan eylem planında, tarım işçilerinin, yerleşim alanlarının tespiti ve düzenlenmesi ge- rektiğini aktaran Akdağ, bu bölgelerin dışında kalmalarına izin verilmemesi istedi.  Altyapısı tamamlanmış yerleşim alanlarının hazırlanarak (su, elektrik, zemin döşemesi) kon- teynır evlerden oluşan bu alanlar harici yerleşime izin verilmemesi gerektiğini belirten Amir Akdağ eylem palanını şöyle sıraladı: “Bölgede bulunan çocukların devam edeceği okulların tespiti ve düzenlenmesi. Bölgede birçok köy okulu taşımalı eğitime geçerek kapatılmış durum- da. Boşaltılmış okullardan uygun olan tanesinin eksiklikleri giderilerek eğitime hazır hale getirilmeli. Buralarda görevlendirilecek personel hazırlık eğitiminden geçirilmeli. Bu okullara rehber öğretmen, psikolog, özel eğitimci, çocuk gelişimci gibi ek destek elemanlar da görevlen- dirilmelidir. Bölge çocuklarına hizmet verecek Rehberlik Araştırma Merkezi (RAM) kurulması. Bölgede gezici tarım işçisi olarak çalışan ailelerin çocuklarında olumsuz koşullar ve yetersiz beslenmeye bağlı gelişimsel bozukluklar diğer bölgelerden birkaç kat fazla olduğu gözlenmiştir. Bu nedenle bölgede kurulacak rehberlik araştırma merkezleri çocukların eğitimsel ihtiyaçları- nın tespitinde önemli katkı sağlayacaktır. Bölgeye gelen tüm çocukların bireysel incelemeden geçirilerek Bireysel Eğitim Planlı oluşturulmalı. Bu güne kadar çocuklar düzenli eğitim alama- mışlardır. Bu nedenlerle çocukların tek tek ele alınması, bireysel olarak incelenmesi ve bireysel eğitim planlarının oluşturulması gerekmektedir. Okula devam eden çocuklara işçi yevmiyesinin belli oranında (yüzde ) verilmeli. Çocukların tarım alanlarında çalışmayıp okula gitmeleri ailelerin gelirinde düşmeye sebep olacak ve aileler çocukların okula gönderilmesi konusunda direnç göstereceklerdir. Bu direncin kırılması ve çocukların okula gönderilmesi konusunda ai- lelerin özendirilmesi amacıyla, çocukların okula geldiği gün başına, günlük tarım işçi yevmiye- sinin belli oranında ailelere maddi destek sağlanmalıdır. Yardım ve destek kurumlarının çalış- maları organize edilmeli. Bölgede çeşitli kurum, kuruluş ve şahıslar değişik zamanlarda yardım ve etkinlikler düzenlemektedirler. Kampların sabit ve belli noktalarda olması bu hizmetlerin de düzenlenmesini sağlayacaktır. Okula devam eden çocukların toplumla entegrasyonu amaçlı sosyal uyum programları uygulanmalı. Gezici tarım işçiliğinde çalışan ailelerin çocuklarının düzenli aralıklarla şehir merkezlerine getirilmesi sinema, tiyatro, spor etkinliklerinde bulun- maları sağlanmalıdır. Sadece yerleşim alanlarında verilen sosyal çalışma hizmetlerinin yeterli olmayacağı alan dışı çalışmaların da yapılması gerektiği bir gerçektir. Bölgeye gelen ailelere, sağlık, eğitim, yasal haklar konusunda eğitim çalışmaları düzenlenmeli. Bölgeye gelen ailelerin değişiklik göstermesi nedeniyle bilgilendirme hizmeti süreklilik göstermelidir.” 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü Kapsamında funduszeue.info 22 ADANA KENT KONSEYİ ÇOCUK İŞÇİLİĞİ İLE MÜCADELE VE ÇALIŞAN ÇOCUK- LARI İZLEME KOMİTESİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ AMAÇ Madde 1: Bu yönergenin amacı, Adana Kent Konseyi Çocuk İşçiliği ile Mücadele ve Çalı- şan Çocukları İzleme Komitesi’nin çalışma usul ve esaslarını belirlemektir. KAPSAM Madde 2: Bu yönerge, Adana Kent Konseyi Çocuk İşçiliği ile Mücadele ve Çalışan Ço- cukları İzleme Komitesi’nin kuruluşunu, amaçlarını, oluşumunu, organlarını ve çalışma ilkelerini kapsar. DAYANAK Madde 3: Bu yönerge, sayılı Belediye Kanununun Maddesi gereğince, 8 Ekim tarih ve sayılı (6 Haziran tarih ve sayılı değişik) Kent Konseyi Yö- netmeliği’nin 16/1 maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. TANIMLAR Madde 4: Bu Yönergenin uygulanmasında, a) Çocuk İşçiliği: Mevsimlik tarımda çalışma, küçük ve orta ölçekli işletmelerde ağır ve tehlikeli işlerde ve sokakta çalışma başta olmak üzere, çocuğun temel eğitimi ve kişisel ge- lişimini olumsuz yönde etkileyen, 02 Ağustos tarihinde Türkiye Cumhuriyeti tarafın- dan onaylanan sayılı ILO Sözleşmesi, sayılı İş Kanunu, sayılı Mesleki Eğitim Yasası ve diğer mevzuat çerçevesinde sınırları belirlenen her türlü çalışmayı ifade eder. b) Belediye: Adana Kent Konseyi Çocuk İşçiliği ile Mücadele ve Çalışan Çocukları İzleme Komitesi’nin oluşumuna yardım ve destek sağlayan Adana Büyükşehir Belediyesi’ni, c) Kent Konseyi: sayılı Belediye Kanunu’nun KOMİTENİN OLUŞUMU Madde 6: Adana Kent Konseyi Çocuk İşçiliği ile Mücadele ve Çalışan Çocukları İzleme Komitesi, kent genelinde faaliyet gösteren sivil toplum örgütleri başta olmak üzere, kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek odası temsilcileri ile bireysel üyelerden oluşur. Bu çerçevede; 1) Adana Büyükşehir Belediyesi Kent Konseyi Çocuk Platformu temsilcisi, 2) Adana Barosu Başkanlığı temsilcisi, 3) Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü temsilcisi, 4) Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Çukurova Şubesi temsilcisi, 5) Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü temsilcisi, 6) Çukurova Üniversitesi temsilcisi, 7) Bilim ve Teknoloji Üniversitesi temsilcisi, 8) İl ve ilçe Ziraat Odaları temsilcileri, 9) İlgili sendika temsilcileri, 10) Ev Kadınları Derneği temsilcisi, 11) Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü 12) Halk Sağlığı Merkezi ÇALIŞMA YÖNTEMİ Madde 7: Adana Kent Konseyi Çocuk İşçiliği ile Mücadele ve Çalışan Çocukları İzleme Ko- mitesi, ayda en az bir kez toplanır. Gerektiğinde olağanüstü toplantı için, yürütme kurulu başkanın çağrısı ile de toplanır. Komite, kararlarını toplantıya katılan üyelerin oy çokluğu ile alır. Toplantılarda, Yürütme Kurulu tarafından hazırlanmış olan gündem maddelerine, toplantıya katılan üyelerin en az % 10’unun yazılı önerisi ve üyelerin onayı ile madde ek- lenebilir. Her gündem maddesinin görüşülmesinden sonra karar için oylama yapılır. Oy verme sistemini komite üyeleri belirler. Komite Yürütme Kurulu; 1 Başkan ve genel kurul tarafından seçilmiş 2 üyeden oluşur. Yü- rütme Kurulu’nun görev süresi 2 yıldır. Yürütme Kurulu üyesinin birbirini takip eden 3 top- 24 lantıya mazeretsiz toplamda 6 toplantıya gelmemesi durumunda Yürütme Kurulu kararıyla Yürütme Kurulu üyeliğinden çıkarılır. Komite, kent genelinde, sivil toplum örgütleriyle kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili mes- lek odalarından elde edilecek verileri, çocuk işçiliği ile mücadele ekseninde analiz ederek 3 ayda bir rapor haline getirerek Kent Konseyi’ne sunulur. Komitenin sekretarya faaliyeti, Kent Konseyi’nce yerine getirilir. ÇEŞİTLİ VE SON HÜKÜMLER MADDE 8: Komite; toplantı gündemlerindeki konular ile ilgili olarak uygun gördüğü kişi, kurum ve kuruluş temsilcilerini toplantılara davet eder. Yürütme Kurulu, çalışma grupları ve projeler hakkında Adana Kent Konseyi Genel Sekre- terini, sürekli bilgilendirir. YÜRÜRLÜK MADDE 9: Bu çalışma yönergesi kent konseyi genel kurulunda kabulü tarihinden itibaren yürürlüğe girer. YÜRÜTME  MADDE Bu çalışma yönergesi hükümleri Komite Yürütme Kurulu tarafından yürütür.  GEÇİCİ MADDE (1) Komite Yürütme Kurulu seçilinceye kadar toplantı gündem ve tarihi Adana Kent Konseyi Çocuk Platformu tarafından belirlenir ve yürütülür. Genel Kurul ha- zırlıkları, Adana Kent Konseyi Genel Sekreterliği tarafından yürütülür. Genel kurulda fesh edilir. Bu yayınının basımı Hollanda Büyükelçiliği İnsan Hakları Programı tarafından desteklenen ve Kalkınma Atöyesi tarafından uygulanan Mevsimlik Tarım Göçüne Katılan Çocuklar için Yerel Düzeyde Çocuk İşçiliğiyle Mücadele, Çocuk Haklarını Sağlama Kapsamında Meslek Örgütlerinin Kapasitesinin Geliştirilmesi ve Araştırma Sonuçlarının Yaygın Bir Şekilde Paylaşılması Projesi tarafından sağlanmıştır.

Özet

İstanbul Bilgi Üniversitesi Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi, Bernard van Leer Vakfı’nın desteği ve Çukurova Kalkınma Ajansı’nın işbirliği ile yılında bir saha araştırması yürütmüştür. Araştırmanın amaçları şu şekildedir: Adana’da Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan (mevsimlik gezici) tarım işçilerinin, yaş öncelikli olmak üzere, çocuklarının ihtiyaçlarının tespiti; İhtiyaç belirlemede güvenle uygulanacak bir araştırma modeli tasarımı; Tespitler çerçevesinde kalıcı çözüm önerileri geliştirmek. Araştırma hem nitel hem de nicel olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, Fraktal Araştırma saha ekibiyle Temmuz ’da bu üç çadır yerinde yaşayan yetişkin ile hanehalkı anketi ve çocuk ( yaş arası) ile çocuk anketi yapılmıştır. Anket sonucunda kişinin demografik verileri ile eğitim, çalışma ve sağlık alanlarındaki bilgilerine erişilmiştir.

• Hazırlayan / Koordinatör *

  Çukurova Kalkınma Ajansı

• Yayın Yılı

• ISBN / ISSN No

• Belge İçeriği
  Sayfa

  MB