Erkek Tesettürü Ile Ilgili Ayetler
kaynağı değiştir]
Ana madde: Avret
Özel hayat ve mahremlerin yanında kılık kıyafet kuralları gevşetilir. Bununla birlikte, kocanın huzurunda, çoğu bilim insanı, karı kocanın karşılıklı özgürlüğünün ve zevkinin önemini vurgulamaktadır.[86]
Geleneksel âlimler, ellerin ve yüzün örtülmesi konusunda görüş ayrılıklarına sahiptirler. Çoğunluk, yüz ve ellerin avret'in bir parçası olmadığı görüşünü benimser. Bazıları, kadının güzelliği erkeklerde tahrik veya fitneye sebep olacak kadar büyükse yüzünü kapatmanın tavsiye edildiği görüşündeydi.
Aralarında bâzı küçük farklılıklar olmakla birlikte klâsik Sünnî-Ortodoks İslâm mezhepleri kadın vücudunu bütünüyle gizlenmesi gereken bir varlık (avret) kabul etmişler, ancak zarurî durumlarda geçerli olmak üzere ve kendi yakınları ile sınırlı belirli bölgelerin açılabilmesine izin vermişlerdir. Hanefî ve Mâlikî mezheplerinde kadının el ve yüzü bu kapsamda değerlendirilmiş ve "fitneyeye yer vermeyecek şekilde" açılabilmesine müsaade edilmiştir;"Kadının mahkemede ifâde vermesi için erkek hakim veya alış-veriş için müşteri veya satıcı erkeklere görünmesinde beis yoktur."[87]
Kur'an'da erkeklerin örtünmesine dair ifade bulunmaz. Hadislerde ise erkekte göbekten diz kapağına kadar olan bölge avret sayılır. Zahiri mezhebi dışındaki fıkıh ekollerine göre kadın kölelerde avret erkeklerinki gibi, göbek ve diz arasındaki bölgeden ibaretti.[88]
"Erkeğin avreti göbeği ile diz kapağı arasıdır"[89] "Diz kapakları avret yerlerindendir."[90]Hanefîler erkeklerde diz kapaklarını avretten sayarken, Şafiîler ve Malikîler avretten saymaz. Malikî mezhebi, ise bâzı hadisleri örnek göstererek uyluk bölgesinin de erkekte avret sayılmayacağını ifade eder.[91] Aynı şekilde cariyelerin avreti de erkeklerle aynı sayılmıştır.
Şafiî fakihlerinden İbn Hacer Heytemî ve Şirvanî'nin "Aynada veya suda görünen kadın görüntüsüne bakmak haram değildir. Ancak fitneye vesile olduğu takdirde haram olur." dedikleri[92], Kalyûbî'nin ve Büceyremî'nin ise aynadaki ve sudaki görüntüye şehvetle bile bakmanın haram olmadığını söyledikleri aktarılmaktadır.[93][94] Fakihlerin eserlerinde fitne ile kastedilenin şehvete bağlı olarak cinsel ilişki ya da onun ön hazırlığı sayılan birtakım davranışlar olduğu ifade edilmektedir.[95][96][97][98] Hanefî fakihlerinden İbn'i Âbidin'in "Resim haline getirilmiş avret yerlere bakmanın mahzuru hususunda bir şey bulamadım; araştırıla" dediği söylenmektedir.[99]. Bununla birlikte, günümüzde İbn Hacer Heytemi'nin ve Şirvânî'nin görüşüne dayanarak gazete ve dergilerdeki müstehcen resimler ile televizyondaki açık görüntüler gerçek değil resim ve hayal olduğu için, onlara bakmanın hakiki kadının vücuduna bakmak gibi haram sayılmadığı ancak şehvet ile bakan bir kimse için haram olduğu şeklindeki görüşe yaygın olarak yer verilmektedir.[][][] Lübnan'daki Ahbâşîler Cemaati'nin ise aynadaki ve ekrandaki namahrem kadına şehvetle bile bakmayı caiz gördüğü iddia edilmektedir.[] Şia'da ise "Erkek, rezil ve kepaze olmayan tanıdığı namahrem bir kadının fotoğrafına bakmamalıdır. Şehvet ve harama düşme korkusu olmadıkça surat ve ellerine bakmanın sakıncası yoktur." şeklinde bir görüş bulunmaktadır.[]
Şii[değiştir Ahmed b. Hanbel, Müsned, II, 18
Diz kapağı avret yerindendir.
kaynağı değiştir]
Batılı giyim, 'larda ve 'lerde Müslüman ülkelerde büyük ölçüde egemen oldu.[][] Örneğin Pakistan, Afganistan ve İran'da bâzı kadınlar kısa etekler, çiçek baskılı hippi elbiseler, kloş pantolonlar[] giydiler ve tesettürsüz dışarı çıktılar. Bu, Sovyet-Afgan Savaşı, Pakistan'daki askeri diktatörlük ve abaye, cilbap ve peçe gibi geleneksel muhafazakar kıyafetlerin geri döndüğü İran devrimi sonrasında değişti.[][] Mart 'da İran'da kadınların evden çıkarken başörtüsü takmak zorunda kalacağına hükmeden tesettür yasasının getirilmesinden sonra İran'da gösteriler yapıldı.[] Ancak bu olgu, önemli bir Müslüman nüfusa sahip tüm ülkelerde benzer şekilde işlemedi: Geçmiş dönemin başörtüsü yasaklarını kaldıran Erdoğan döneminde Türkiye'nin daha İslâmî ve muhafazakar hâle gelmesi ve muhafazakar giyinmek isteyen kadınlara hitap eden yeni moda şirketleri[] ne rağmen Türkiye'de son yıllarda başörtüsü takan kadınlarda bir düşüş oldu.[]
Yirminci yüzyılın sonlarında, batılılaşmanın bir sonucu olarak uzun bir düşüş döneminden sonra Mısır'da başörtüsü yeniden canlandı. Daha 'lerin ortalarında, üniversite çağındaki bâzı Müslüman erkek ve kadınlar, yeniden birleşmek ve kendilerini İslâm inancına yeniden adamak amacıyla bir hareket başlattılar.[][] Bu hareket Sahva[] (uyanış) olarak adlandırıldı ve kıyafet kodlamasına yansıyan yüksek bir dindarlık dönemini ateşledi.[] Bu hareketin genç kadın öncüleri tarafından benimsenen üniformaya el-İslâmî (İslâmî elbise) adı verildi ve bir "cilbāb" ve himār'dan oluşuyordu.[] Hareket içinde çoğunlukla evrensel olan temel elbiselere ek olarak, takipçilerin ne kadar muhafazakar olmak istediğine bağlı olarak ek önlemleri alınabilirdi. Bâzı kadınlar, görünür bir teni ortaya çıkarmak için sadece göz yarıkları bırakan bir yüz kaplaması (el-niqāb) ve ayrıca eldiven ve çorap kullanmayı da tercih ettiler.
Kısa süre sonra bu hareket gençlik alanının dışına yayıldı ve daha yaygın bir uygulama haline geldi. Kadınlar bu giyimi dinî inançlarını halka duyurma ve batılı giyim ve kültür etkilerini reddetmenin bir yolu olarak gördüler. Başörtüsü uygulamasının baskıcı ve kadınların eşitliğine zarar verdiğine dair birçok eleştiriye rağmen,[] birçok Müslüman kadın, örtülü giyim tarzını olumlu bir şey olarak görüyor. Bu kamusal alanda tacizden ve istenmeyen cinsel davranışlardan kaçınmanın bir yolu olarak görülür. Buna göre örtünme kadınları kamusal alanda cinsiyetsizleştirerek onların yasal, ekonomik ve politik statüde eşit haklardan yararlanmalarını sağlardı. Bu sadece seçtikleri giyim tarzıyla değil, aynı zamanda iffet ve İslâmî inançlara bağlılıklarını göstermeye çalışan ciddi tavırlarıyla da kendini gösteriyordu.[]
Birçok insan, başörtüsünü ve kadın ve hakları açısından ne anlama geldiğini sorguladı. Pratikte başörtüsünün gerçekten kadınların tercihi olup olmadığı veya kadınların onu giymeye zorlanıp zorlanmadığı sorgulandı.[] İran İslâm Cumhuriyeti'nin kadınlara dönük zorunlu örtünme politikası gibi pek çok örnek, bu konuları ön plana çıkarmış ve hem akademisyenler hem de sıradan insanlar arasında büyük tartışmalara yol açmıştır.
Örtünmenin amacı Uyanış hareketi ivme kazandıkça değişir ve Pan-İslâmîzm'e destek ve Batı kültür ve normlarının sembolik reddinden daha politik bir duruşa doğru kayar. Bugün başörtüsü farklı insanlar için birçok farklı anlam ifade ediyor. Başörtüsü takmayı seçen kadınlara göre örtünme iffet, ahlak ve seçim özgürlüklerini korumalarına izin veriyor.[] Kapanmanın özgürleştirici ve tacizden koruyucu olduğuna da inanıyorlar .
Birçok insan başörtüsü takmaya karşıdır ve başörtüsünün toplumsal cinsiyet ilişkilerinde sorunlara yol açtığını, kadınları hem fiziksel hem de mecazi olarak susturmaya ve bastırmaya çalıştığını ve uygulamayla ilgili birçok başka sorunu olduğunu savunuyorlar. Görüşlerdeki bu farklılık, konuyla ilgili hem duygusal hem de akademik olarak bugün de devam eden çok sayıda tartışma yarattı.
11 Eylül 'den bu yana tesettür tartışmaları yoğunlaştı. Birçok ülke, başörtüsüne kısıtlamalar getirmeye çalıştı ve bu da, daha fazla sayıda başörtüsü takmaya ve buna yönelen kadınlar tarafından yeni bir isyan dalgasına yol açtı.[][]
İran[değiştir kaynağı değiştir]
Kur'ancılar, Kur'an'ı dinî hükümlerin tek kaynağı olarak gören Müslümanlardır. Bâzı Kur'ancı kadın Müslümanlar başörtüsü takıyor, bazıları ise takmıyor. Ürdün Kraliçesi Rania, kendisini hiçbir zaman Kur'ancı olarak tanımlamamış olmasına rağmen, neden başörtüsü takmadığına dair Kur'an merkezli bir yaklaşım benimsedi.[]