Acimak Ozeti

Kitap Adı : Acımak
Kitabın Yazarı : Reşat Nuri Güntekin
Yayımevi ve Adres : İnkılap Yayınevi İstanbul.
Basım Yılı : 29. Baskı

1. KİTABIN KONUSU :
Acımak'ta, görevine bağlılığı ile tanınmış bir İlkokul başöğretmeni zehra hanımın trajik serüveni dile getiriliyor. Temizlik, fedakarlık, fedakarlık hastalığı onda insanlığın en değerli yeteneğini öldürmüştür: Acımak Yeteneğini. Duygusal, geniş ruhlu bir kadın, güzel, doğru, temiz şeyleri çılgınca seviyor. Ama zaafa, düşkünlüğe ve çirkinliğe acımıyor. Yapılmış bir kötülük için hiç bir gerekçe tanımıyor ve acımadan söküp atıveriyor. Bütün insanları etkilemiş güzel bir duygunun romanı.

2. ROMANIN ÖZETİ

Zehra çok çalış, disiplinli, verdiği kararların arkasında duran bir öğretmendir. Bulunduğu okulda bir çok yenilik yapmış ve okuldaki uygun olmayan, güzel olmayan bir çok şeyi değiştirmiştir. Kırık dökük halde bulunan okulu kendi onarmaya kalkmıştır. Öğrencilerin elbiseleriyle, saçlarıyla usanmadan ilgilenmiştir ve onların ikinci anneleri olmuştur.
Ama onun bir tek kusuru aucıma duygusunun olmamasıdır. Zaafa, düşkünlüğe, çirkinliğe acımamaktadır. Bu özelliklerinden dolayı maarif müdürü onun mebus Şerif Halil beyle tanıştırmak istemiştir. Tabiki mebusunda asıl amacı Zehra'ya babasının hasta olduğunu söylemektir. İkisi birlikte Zehra'nın okuluna giderler. İlk olarak onunla okul öğrencileri hakkında konuşurlar. Zehra çalışkan öğrencilerinden bahsederken gözlerinin içi güler. Ama tembel, zayıf öğrencilerden bahsederken çehresi değişir ve sanki zanlı bir kişiden bahsediyormuş gibi davranır. Bu konu hakkında maarif müdürü ve mebusla saatlerce tartışır ama bir türlü bu fikrinden vazgeçmez. Bu konuyu tartışırken maarif müdürü çok güzel bir örnek verir. Zehra'ya bu örneği anlatır. Küçük bir kızın hırsızlık ile suçlanmasını söyler. Zehra hemen araya girer ve müdahale eder. Evet o bir hırsızdı diye bağırmaya başlar ve onu savunmalarını istemez. Maarif müdürü ise konuyu açar. Bu kızın aslında hırsız olmadığını sadece hırsızların şu evin kapısı önünde dur birisi gelince haber ver diye para karşılığında kandırırlar. O da inanır, olay esnasında bekçiye yakalanır. Daha sonra polise teslim edilir. Polis onu konuşturmaya çalışır ama bir türlü konuşmaz. Zehraya gülerek eğer gerçekten hırsız olsaydı onların ismini vermezmiydi der ve devam eder. Polis ona aldığı paranın iki katını teklif eder ve kız yine almaz. Bu kız hırsızmıydı diyerek Zehra'yla dalga geçerler. Zehra olayı kapatır bir daha o olay üzerine konuşmak istemez.

Laf Zehra'nın babasına gelir. Ama o konuşmak istemez. Babasının hasta olduğunu söylerler fakat zehra babası görmeye gitmek istemez. En sonunda maarif müdürünün ısrarı ile babasını görmeyi kabul eder ve İstanbul'un
yolunu tutar. O akşam tren yolculuğuna başlar.

Her gözlerini kapatışında çocukluğunda başından geçen olayları hatırlar. Babasının eve nasıl sarhoş geldiğini, ablasına çektirdiği işkenceleri bir bir gözlerinin önünden geçirir. Her seferinde babasına olan kini bir kat daha artar. Nihayet tren yolculuğu bitmiş ve babasının bulunduğu eve gitmiştir. Evde sessizlik hakimdir. Onu yaşlı bir adam ile kadın karşılar. Zehra evde insanlarla konuşurken gayet sakin görünmektedir. Hatta neşeli denilecek tavırlar sergiler. Bu hareketlerini herkes yol yorgunluğuna verirler. Daha sonra Zehra'ya babasından kalan bir sandık olduğunu ve onu açıp bakmasını söylerler. Daha sonra zehra sandığı açar ve içinden bir günlük çıkar. Günlüğü okumaya başlar. Günlüğün ilk sayfalarında babasının daha yeni memur çıktığını ve bunun için ne kadar bahtiyar olduğundan bahseder. İçinde olan çalışma azmi, namus, şeref duygularından bahseder ve sayfalar ilerledikçe ilk tayin yerinde babasının iş yaşamından bahsedilir.

Babasının görevinin ilk yıllarında çok çalıştığını hatta masasının üstüne bir takım yapması gereken şeyleri yazdığı anlatır. Bunlar göreve bağlılık, rüşvet almamak gerektiğidir. Birgün babası evlenmeye karar verir ve bir kızla evlenir bu kızın annesi duldur. O da onlarla kalır.Zehra'nın babası yani Mürşit bey sürekli onların ne kadar iyi mükemmel insan olduklarından bahseder aslında bilmediği bir şey vardır. Bu insanlar onu gün geçtikçe batağa sürüklerler. İş yerinde insanlarla tartışmaya başlar kavga eder, sebebi ise önceden onların işlerini yaparken artık yapmamasıdır. Kaynanası onun içini dışını çok iyi bildiği için onu kandırmasınıda iyi bilir. Oğlum bence hiç gereği yok ama bilmem kimin kızının şöyle elbisesi var kızımda genç oda ister ama sen alma der. Tabi bu lafı duyunca Mürşit hemen gider aynı elbiseden alır. Mürşit efendi çok borçlanmıştır. Borç batağının içine girerler.

Birgün kaynanası Mürşit'i İstanbul'a gitmek için kandırır. Orada yaşayalım orası bizim memleketimiz vs. laflar söyler. Oda hemen tayinini oraya çıkarttırmak için girişimlerde bulunur. Bir arkadaşı ona yardım edeceğini ama kaynanası ve karısının çok kötü insanlar olduğunu kaynanasının kocasını dertten öldürdüğünü söyler ve onuda borç batağına soktuklarını ve eğer İstanbul'a giderlerse daha kötü şeylerin onları beklediğini söyler, hem pahalılık olsun hemde başka konular olsun.

Sonunda İstanbul'a giderler ve epeyce bir zaman geçtikten sonra onların yaşantılarına, eğlenceli hayatlarına para yetiştiremez. Sonunda Mürşit bey artık ayyaş, hırsız bir adam olduğunu kızlarının onu hiç sevmediğini ve işsiz olduğundan bahseder ve artık onların iç yüzünü öğrenmiştir. Onlarla onun arkasından değil yüzüne karşı hakaretlere, fesatlıklarda bulunmaya başlamışlardır. Aile içi huzur gibi kavramlar kalmamıştır.

Kaynanası ve karısı onu kızlarına çok kötü bir insan olarak tanıtmışlardır. Kızları ondan nefret etmektedirler. Birgün sokakta sefil bir şekilde dururken Mürşit'i görür ve sohbet ederler. Mürşit'e yardım etmek istediğini söyler. O da Zehra ismindeki kızını yatılı bir okula aldırmasını söyler. Ve artık zehra bu insanlardan arınmıştır. Okulda okumaya başlamıştır.

Günlük bu şekilde biter. Zehra aslında babasının ne kadar iyi bir insan olduğunu öğrendiği için babasının ölüsünün yanına gider, feryatlarla ağlamaya başlar. Zehra bir kaç gün sonra mektebine döner. Artık hiçbir eksiği kalmamıştır. Acımayı öğrenmiştir.

3. ANA FİKİR

Romandan anlaşılacağı gibi insanların birbirlerini etkilediklerini, özelliklikle hayat arkadaşlarını yani eşlerini başarıda, başarısızlıkta çok önemli bir faktör olduklarını bunun içinde doğru insanları kendimize seçmemizi ve insanlara yargısız infaz yapmadan yapılanların sebebini, nedenini, o kişinin içinde bulunduğu durumu öğrenmemiz gerektiğini yani acımak duygusunun doğru zaman ve yerlerde ortaya çıkarmamız gerektiğini vurgulamaktadır.

4. KİTAPTAKİ OLAYLARIN ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Maarif Müdürü: Zehraya bir çok konuda akıl veren ve onun babasının yanına gitmesini sağlayan babacan bir müdürdür.

Mebus Şerif Halil: Zehraya babasının hasta haberini getiren şahıstır.

Zehra: Görevine bağlılığıyla tanınmış, dürüst, çalışkan, başarı hayranı, zaaflık düşmanı bir kadın öğretmendir.

Mürşit: İyi bir memurken, eşinin ve kayınvalidesinin fesatlıklarıyla kötü durumlara düşen bir adamdır.

Necip: Mürşit'e iş verip onu karısıyla aldatan kişidir.

Makbule: Mürşit'in kayınvalidesidir. Onu kötü durumlara düşüren asıl kişidir.

Meveddet: Mürşit'in karısıdır. Sürekli ağlayarak, yakınarak Mürşit'i kandıran kötü bir kadındır.

Tahsin Efendi: Mürşit'e sürekli nasihatlar veren, karısının ve kayınvalidesinin işe yaramaz insanlar olduğunu söyleyen maarif baş katibidir.

5. KİTAP HAKKINDAKİ ŞAHSİ GÖRÜŞLER

Acımak isimli kitap insanı kendisine hapseden, hayatın kesitlerinden örnekler alarak insanları bilinçlendirmeye çalışan ve okuyanı hayranlığa düşüren mükemmel bir eserdir. Bu kitaptan yaşamaya dair birçok ders alınabilir. Benim bu zamana kadar okuduğum en güzel kitaplardan bir tanesidir diyebilirim. Herkesin okumasını tavsiye ederim.

6. YAZAR HAKKINDA BİLGİ

1989'da İstanbul'da doğdu. Edebiyat Fakültesini bitirdi. Liselerde öğretmenlik, Müdürlük, Milli Eğitim Müfettişliği, Paris Kültür Ataşeliği yaptı. UNESCO'da Türkiye'yi temsil etti. Romanları hikayeleri,tiyatro eserlerinin yanısıra çeşitli çevirileri de vardır.1954'de emekli olduktan sonra İstanbul Şehir Tiyatroları Edebi Kurul üyeliğine seçildi. Kanser tedavisi için gittiği Londra'da öldü.

Önemli Yapıtları: Roman: Gizli El, Damga, Kızılcık Dalları, Gökyüzü, Ateş Gecesi, Değirmen, Harabelerin Çiçeği, Kavak Yelleri, Son Sığınak. Öykü: Gençlik ve Güzellik, Eski Ahbap, Tanrı Misafiri, Sönmüş Yıldızlar, Leyla ile Mecnun, Olağan İşler. Oyun: Hançer, Ümidin Güneşi, Gazeteci Düşman, Şemsiye Hırsızı, İhtiyar Serseri, Bir köy Hocası, Yaprak Dökümü gibi eserler.

Acımak - Reşat Nuri Güntekin

Kitap Türü:Öykü/Hikaye

Puan Tablosu

Arka Kapak Bilgisi

Acımak Özet

Anadolu’daki bir okulda baş muallim olan Zehra, oldukça disiplinli bir öğretmendir. Geçmişte yaşadığı olaylar onu oldukça sert birisine dönüştürmüştür. Acıma duygusunu kaybetmiş, en ufak bir yanlış ve zayıflığa tahammül edemez olmuştur. Maarif müdürü ara sıra bu tutumundan dolayı onu uyarsa da davranışlarında bir değişiklik görülmez. Son derece başarılı ve idealist bir öğretmen olduğu için maarif müdürü ona karşı derin bir saygı beslemekte ve bu davranışından dolayı ona herhangi bir ceza vermemektedir. Bir gün maarif müdürünün okul arkadaşı olan vekil Şerif Bey, Zehra’nın yaşadığı yere gelir ve İstanbul’dan acil kodlu bir telgraf aldığını maarif müdürüne bildirir. Telgrafta Zehra’nın babası Mürşit Efendi’nin ölüm döşeğinde olduğu ve Zehra’nın İstanbul’a gelmesi gerektiği belirtilmiştir. Ancak Zehra babasının olmadığını ısrarla söyler. Daha sonra dayanamaz ve kendisine bir baba merhameti ile yaklaşan maarif müdürüne yaşadıklarını anlatır ve Mürşit Efendi’nin kendisi üzerindeki tüm babalık haklarını kaybeden aciz bir mahluk olduğunu dile getirir. İlk başta gönlü olmasa da daha sonra İstanbul’a gitmeye ikna olur. Yolculuk esnasında çocukluğunda başından geçen acı olayları bir bir gözünde canlandırır. Ona göre yaşadığı tüm kötü şeylerin tek sorumlusu vardır: Babası Mürşit Efendi. Kız kardeşinin ölmesi, annesinin acılar içinde bir hayat sürmesi, ninesinin hastane köşelerinde uzun süre boyunca eziyet içerisinde kalması ona göre hep babası yüzündendir.

İstanbul’a vardığında telgrafta yazılı adrese gider ve babasının ölmüş olduğunu öğrenir. Babası için bir evde taziye merasimi tertip edilmiştir. Babasının cansız bedeni bir odada kızının görmesi için bekletilmektedir. Ancak Zehra onu görmek istemediğini dile getirir. Babasının komşuları bu durum karşısında hayrete düşse bile yapacakları bir şey yoktur. Eski komşuları olan Vehbi Bey, Zehra’ya bir sandık getirir ve bunun kendisine babasından kaldığını söyler. Ancak Zehra sandığı kabul etmek istemez. Daha sonra bir şekilde razı olur ve sandığı açar. Sandığın dibinde küçük bir hatıra defteri görür ve hızlı bir şekilde onu okumaya başlar. Defterde babasının başından geçen olaylar ilk gençlik yıllarından itibaren titiz bir şekilde anlatılmıştır. Buna göre kimsesiz büyüyen babası, binbir zorluk ile eğitim hayatını tamamlar. Ve Anadolu’da birçok farklı yerde, farklı kademlerde devlet memurluğu yapar. Son derece idealist bir insandır. Her kurumda olumsuz olaylar yaşamakta ancak buna rağmen idealistliğinde ödün vermemeye çalışmaktadır. Her ne kadar ilkelerine bağlı bir insan olsa da memuriyet hayatında tanıdığı insanların yozlaşmışlığı onu da etkilemeye başlamıştır. Bu duruma karşı ısrarla dirense de Mürşit Efendi’nin kontrol altına alamadığı olaylar onu da kötü anlamda etkilemiştir. Daha sonra Diyarbakır’daki memuriyeti sırasında hayalini kurduğu yuva sıcaklığına kavuşmak için kendi dairesinde çalışan ve kendi dizinde can veren bir memurun kızı ile evlenir. Kızın dul anasını da yanlarına alır. Bir türlü memnun olmayan ana kız, Mürşit Efendi’nin başına çeşitli işler açmaya başlarlar. Önce onu ilkelerinden uzaklaştırmış daha sonra bitmek bilmeyen istekleri ile onu borç batağına sürüklemişlerdir. En sonunda da İstanbul’a tayin istemesi için onu zorlamışlardır. Mürşit Efendi tüm bunlara rağmen karısı ve kaynanasına toz kondurmaz ve onları bir melek gibi görür. Ancak yaşadığı semtin hatırı sayılır insanlarından birisi gözünü açması için onu uyarır. Tayin gerçekleşir ve Mürşit Efendi ailesi ile İstanbul’a gider. Kaynanası ve karısı başına nice işler açmaya devam etmekte ve etrafına karşı onun zalim bir insan olduğu düşüncesini uyandırmaktadırlar. Hatta Zehra da bu yüzden babasından nefret eder. Hatıra defterini sonuna kadar okuyan Zehra, babasının ne kadar masum olduğunu öğrenir ve babasının cansız bedeni üzerine kapanarak ağlar.

Dönemin memuriyet ve aile hayatındaki yozlaşmışlığı net bir şekilde göz önüne seren Reşat Nuri Güntekin’in Acımak isimli romanı keyifle okunabilecek bir eserdir.

Yazan: Şahin Yıldız

Acımak Konusu

Türk Edebiyatının en önemli isimlerinden biri olan Reşat Nuri Güntekin’in birçok eseri dizi ve filmlerine de konu olmuştur. Akıcı romanları ve hayatın içinden karakterleriyle bir çok kişinin aklında yer etmiştir. Acımak romanı ise oldukça iç burkan bir baba ve kızın hikayesi. Konusu ise şöyle;

Müşrit Bey’in sadece yaşlı bir annesi vardı. Çok fakirdiler. Annesi oğlunu okutabilmek ve düzgün bir işe sokabilmek için sayısız iş yapmıştı. Fakat oğlunun maarif diploması aldığını göremeden ölmüştü. Müşrit değerlerine bağlı ve çok çalışkan biriydi. Hemen bir işe başlayıp para kazanmak ve bir yuva kurmak istiyordu. Yüksek yerlerde gözü de yoktu. Bu nedenle Sivas’a yapılan atamayı memnuniyetle kabul etti. Kendine bir sürü söz verdi ama dünya bambaşkaydı. Buradaki insanlar çok çalışmak yerine daha rahat yaşamayı amaç ediniyorlardı. İçiyorlar, birbirleri ardından dedikodular yapıyorlardı. Müşrit de ilk başta çok sevilmiş fakat onun çok çalışıp kısa zamanda yükselmesi diğerlerini rahatsız etmişti. Hep arkasından konuştular. En sonunda başka bir yere kaymakam olarak atandı. Burayı da ilk başta çok sevmişti. Şehrin temiz su sorunu vardı yetkili yerlere yazılar yazmıştı ama dönen olmuyordu. O da kendi başına halletmek istedi fakat bu yaptığı suç sayıldı. Daha sonra Diyarbakır’a atandı. Burada her şey yolundaydı. Bir gün selamlaştığı birine rastladı adam nefes almakta güçlük çekiyordu. Evine kadar geldiklerinde adam kollarında ölmüştü. Bu ölüm ona bir yuva kurma fırsatı sağlayacaktı. Adamın kızı olan Meveddet ile tanışmışlar ve annesinin de rızasıyla evlenmişlerdi.

Her şey çok farklıydı. Kızın annesi melek gibi bir kadındı. İstekleri çok azdı. Fakat giderek kaynanası bazı şeyler söylüyordu. ”Komşunun kızına kocası yüzük almış”, ”Bu yaşımdan sonra yemek yapmak zor keşke bir hizmetçi olsaydı”. Müşrit bunları hemen yerine getiriyor ve ailesi için her şeyi yapmaya çalışıyordu. Çok borçlanmıştı ve artık parasını yettiremiyordu. Bir gün karısı hastalandı ve kaynanası bunun sebebinin İstanbul’ gitmek istemesi olduğunu söylüyordu. Oraya gitmek demek işini bırakması ve yoksullukta yaşamak demekti yine de karısı ve annesi mutlu olsun diye gitmeye karar verdi. Gitmeden önce tüm borçlarını kapatmak istedi ve bir hesap yaptığında şaşkınlığa uğradı. Çok büyük borçları vardı. Çok zengin bir mebustan borç istedi ve adam ona her şeyi anlatmak zorunda kaldı. Karısı ve annesi çok kötü insanlardı ve herkesi kandırıyorlardı. Şimdi de Müşrit Bey’i yerinden edecekler ve elindeki her şeyi alacaklardı. Müşrit bunları umursamadı ve karısı, iki kızı ve kaynanası İstanbul’a yerleştiler. Her şey çok kötüye gitti. En sonunda adam hırsızlık yapmaya başladı. Annesi torunlarının beynini öyle yıkıyordu ki iki kız da babalarından nefret ediyordu. Bu kızlardan biri de Zehra’ydı.

Zehra babasının zoruyla kaldığı yatılı okulu bitirmişti ve Anadolu’nun bir köyünde öğretmenlik yapıyordu. Köyde çok ünlüydü. Kısa zamanda başöğretmen olmuştu. Bir gün okula bir yazı geldi. Babasının ölüm döşeğinde olduğu söylendi. Fakat Zehra bir babasının olmadığını söyleyerek gitmeyi reddetti. Fakat sonra gitmeye karar verdi. Gittiğinde babasının ölüsünü bile görmek istememişti. Ondan nefret ediyordu. Fakat eşyalarının arasından küçük bir günlük çıktı. Bunu okumaya başladığında inanamamıştı. Babası ona anlatılanların tam zıttı biriydi. Babasının ne kadar iyi bir insan olduğunu, yaşadığı zorlukları, annesinin ve anneannesinin ne kötü insanlar olduğunu anladı ve koşup babasının ölü bedenine sarıldı. Artık her şey için çok geçti. Ama bu olay ve babasının yaşadıkları Zehra’nın tek eksik duygusunu kapatmaya yetmişti: Acımak duygusunu.

Acımak Soruları ve Cevapları

Acımak Yorumları