Serbest T4 Nedir Kaç Olmalı

SERBEST T4 NEDİR?

T4 (tiroksin) tiroid bezi tarafından üretilen ana hormondur. Kanınızdaki serbest T4 miktarını ölçmek için bir laboratuvar testi yapılabilir.

SERBEST T4 KAÇ OLMALI?

Sağlıklı bireylerde serbest T4 hormonunun kandaki düzeyi ng/dl aralığında olmalıdır.

SERBEST T4 DÜŞÜKLÜĞÜ VE YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?

Önemli olarak, serbest T4 seviyeleri, tiroid hormonu bağlayıcı proteinleri değiştiren ilaçlar ve tıbbi durumlardan etkilenir.

Östrojen, oral doğum kontrol hapları, hamilelik, karaciğer hastalığı ve hepatit C virüsü enfeksiyonu, artan tiroid hormonu bağlayıcı proteinlerin yaygın nedenleridir ve yüksek bir Total T4 ile sonuçlanacaktır.

Testosteron veya androjenler ve anabolik steroidler, tiroid hormonu bağlayıcı proteinlerin azalmasının yaygın nedenleridir ve düşük Total T4 ile sonuçlanacaktır.

Hamilelik gibi bazı durumlarda, bir kişi normal tiroid fonksiyonuna sahip olabilir ancak Total T4 seviyeleri normal referans aralığının dışında olabilir.

Serbest T4'ü ölçen testler - serbest T4 (FT4) veya serbest T4 indeksi (FTI) - bu durumlarda tiroid bezinin nasıl çalıştığını daha doğru bir şekilde yansıtabilir.

SERBEST T4 DÜŞÜKLÜĞÜ VE YÜKSEKLİĞİNİN TEDAVİSİ
 
Tedavide öncelikle T4 seviyesinde dalgalanmaya yol açan hastalık tespit edilir. Hipotiroidi vakalarında sentetik (yapay) tiroid hormonları kullanılabilir. Hipertiroidi vakalarında ise cerrahi müdahale, radyoaktif iyot tedavisi veya tiroid önleyici ilaç tedavisi uygulanabilir.

NTV’yi sosyal medyadan takip edin

TSH Ne Demek?

Doktorlar tarafından kan tetkikleri arasında istenen TSH, Thyroid Stimulating Hormone yani tiroit uyarıcı hormondur. TSH, aslında T4 (tiroksin) ve T3 (triiyodotironi) hormonlarının üretiminden sorumludur. Vücutta hormonların düzenli çalışması için TSH önemli bir rol oynar. Hipofiz bezi, tiroit bezini uyaran TSH üretimini gerçekleştirir. Kelebek şeklinde bir bez olan tiroit bezinin, kalp atışından vücut ısısına, metabolizmadan uykuya kadar pek çok vücut fonksiyonunun sistemli çalışmasında sorumlulukları vardır.

TSH Nedir?

Hipofiz bezi, hipotalamus ve tiroit bezinin birlikte çalıştığı bir düzen mevcuttur. Öncelikle hipotalamus, tiotropin salgılatıcı hormon adlı bir hormon üretir. Hipofiz bezi ve TSH bu hormon tarafından kontrol edilir. Daha sonra hipofiz bezi, tiroit uyarıcı hormon yapar ve bu doğrudan kana karışır ve sonunda tiroit bezinin hücrelerindeki reseptörlere bağlanır. TSH’ın hücrelere bağlanmasıyla tiroit bezine T3 ve T4 hormonlarının doğru miktarda ve kana salınması için talimat verilir. TSH, T3 ve T4 salınımlarını kontrol etse de aslında T3 ve T4 de TSH üzerinde etkilidir. Bu hormonlar belirli bir seviye ulaştığındaysa TSH üretiminin durdurulması için hipofiz bezine uyarı verir. Bu sistem sayesinde hormon dengesi sağlanır.

T3 ve T4 hormonları beyin gelişimi, kemik sağlığı, kalp atışı, sindirim ve metabolizma gibi vücut için önemli fonksiyonların sağlanmasında son derece önemlidir. Deiyodinasyon ile T4, T3 hormonuna dönüşür. İnaktif olarak bulunan T4, aslında bir depolama hormonu gibi çalışır ve T3 hormonunu ilgili organlara taşımakta yardımcıdır. Hücrelerde enerji olarak kullanılabilmesi için T4, T’3 dönüşmek zorundadır.

TSH Testi Nedir?

TSH testi kısacası kanınızda ne kadar tiroit hormonu olduğunu ölçen bir testtir. TSH değerlerinin yüksek veya düşük olduğu durumlar tirotropin testi olarak da bilinen TSH testi ile belirlenebilir. Yaş, cinsiyet, hamilelik gibi durumlara bağlı olarak TSH seviyeleri değişkendir. TSH seviyesi hamilelikte ikinci ve üçüncü trimesterde aşamalı olarak artar. Verilebilecek bir kan testi ile TSH değeri ölçülebilir. TSH ölçümü için aç olmak gerekmez ve sonuca göre, TSH değeri normal veya anormal seviyelerde olabilir.

Normal TSH Değeri Kaç Olmalıdır?

TSH aslında ne kadar tiroit hormonu üretilmesi gerektiğini belirler. Kandaki tiroit seviyesi düşükse hipofiz bezi daha fazla tiroit üretilmesi için daha çok TSH üretir. Tiroit seviyesi yüksekse de hipofiz bezi daha az TSH üretir veya hiç üretmez. TSH değeri aşağıdaki gibidir:

Normal TSH Değeri: - mU/L

Yüksek TSH Değeri: mU/L üzeri

Düşük TSH Değeri: mu/L altı

TSH değerinin düşük çıktığı durumda, tek başına TSH testi yeterli bilgi vermez. Bu nedenle doktorunuz ileri tetkik olarak T3 ve T4 değerlerini de görmek ister Her iki değerin düşüklüğü ile hipotiroidi, yüksekliği ile hipertiroidi teşhis edilir. Yine Haşimoto ve Graves gibi otoimmun hastalıklar da kontrol edilir. Tek başına TSH testi tiroit sağlığına dair her şeyi gösteremeyebilir. Örneğin T4 hormonunun, T3’e dönüşmesiyle ilgili sorun TSH testi ile anlaşılamaz. Ancak TSH testi diğer testlerle birlikte değerlendirilir ve önemlidir. Tiroit kanseri ve tiroit nodülleri ile ilgili herhangi bir şüphe duymanız halinde (elinize gelen bir yumru gibi) teşhiste yardımcı roldedir. TSH ile birlikte serbest T3 ve T4, reverse T3 ve anti-TPO antikoru gibi diğer testler yapılır ve tiroit sorunları teşhis edilebilir. Tiroit nodüllerinde başvurulacak yöntemlerden biri tiroit biyopsisidir. Tiroit ultrasonu da tiroit sorunlarının tespitinde sıklıkla uygulanır.

TSH değeri çocuklarda daha farklı oranlardadır. Bu rakamlar şöyle verilebilir:

• Yenidoğan mU/L
• 1 ay mU/L
• 1 yaş mU/L
• 5 yaş mU/L
• 12 yaş mU/L
• 18 yaş mU/L

TSH Yüksekliği Nedir?

TSH testinde kanda TSH seviyesinin mU/L’nin üzerinde olması ve buna T3 ve T4 hormonlarının düşük olması hipotiroidizm olarak adlandırılır. Hipotiroidizm durumlarında vücut fonksiyonları artar. TSH yüksekliği belirtileri şunlardır:

• Kabızlık dahil olmak üzere bazı sindirim sorunları
• Depresyon
• Üşüme veya soğuğa karşı hassasiyet
• Yorgunluk ve halsizlik
• Eklem ve kas ağrısı
• Cilt kuruluğu
• Kuru ve incelmiş saç yapısı
• Kilo alma, ödem ve şişlik
• Düzensiz ve zor adet döngüsü
• Düşük kalp ritmi

“TSH neden yükselir?” diye düşünüyorsanız bunun bir sebebinin tiroit bezinin T3 ve T4 üretmemesi olduğunu bilin. TSH kandaki dolaşımı esnasında tiroit bezi tarafından bu iki hormon üretilmezse, TSH yükselmeye başlar.

TSH seviyesindeki değişkenliğin nedenlerinden biri yaş olup yaşlandıkça hipotiroidizm sıklığı artar.

TSH Düşüklüğü Nedir?

TSH testinde kanda TSH seviyesinin mU/L’nin altında olması hipertiroidizm olarak adlandırılır. Hipertiroidizm durumlarında vücut fonksiyonları azalır.

TSH Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?

• Hızlı veya düzensiz kalp atışı
• Gerginlik ve sinirlilik
• Endişe hali
• İştah artışına rağmen kilo kaybı
• El titremesi
• Kas zayıflığı
• Saç kaybı
• Terleme veya sıcağa tahammülün düşmesi
• Guatr
• Uyku hali
• Gözlerde şişkinlik
• Yorgunluk
• Aşırı bağırsak hareketi (çok dışkılama)

TSH düşüklüğü tiroit bezinin çok fazla tiroit hormonu üretmesinden kaynaklanır. Bu durumda TSH hormonu baskılanmış olur ve TSH değeri düşer. TSH düşüklüğüne neden olan sebepler ise şöyle sıralanabilir:

• Graves Hastalığı
• Vücutta biriken fazla iyot
• Tiroidit
• Aşırı tiroit hormonu ilacı kullanmak
• Tiroit hormonu içeren destekleyici ilaçları fazla kullanmak
• Tiroit nodülleri

Biotin (B vitaminleri), steroid ilaçlar, dopamin ve morfin gibi bazı ağrıkesiciler de TSH düşüklüğünün nedenlerindendir.

Düşük TSH seviyesi, hipofiz bezindeki bazı problemler (cerrahi, ışın tedavisi, hipofizit vb.) nedeniyle ortaya çıkabilir.

Tiroit Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tiroit vücuttaki tüm işleyişin sağlıklı olabilmesi için olmazsa olmaz bir hormondur.

Hipertiroidi ve hipotiroidi durumlarına göre tiroit tedavi şekilleri değişir. Örneğin; TSH yüksekliği ileri seviyedeyse (10 mlU/L üzeri) bu koroner kalp hastalıkları ve kalp yetmezliği riskinin olduğunu gösterir. Bu değeri aşmamış ama 5 mlU/L’nin üzerindeyse tedavi gerekir.

Herkesteki değerler farklı olsa da TSH değerleri yüksekse genellikle bu yetersiz bir tiroit salgısının olduğuna işaret eder ve bu sebeple tiroit ilacının arttırılması gerekebilir. Düşük TSH ise tiroidin aşırı salgılanması anlamına gelir ve tiroit ilacının azaltılması gerektiğinin göstergesidir.

Tiroit Sağlığınızı Korumak İçin Öneriler

Tiroit sağlığını dengelemede kullandığınız ilaçları yanı sıra bizzat sizin yapacaklarınız önemlidir. Tiroit sağlığını desteklemek için yapabilecekleriniz:

Stresi Kendinizden Uzak Tutun: Tamamen stresten arınmış bir hayat gerçekçi değil. Ancak stresi yönetebilmek sizin elinizde. Kronik stres vücutta kortizol gibi stres hormonu salgılanır. Bu durum T3 ve T4 hormonlarıyla ilgili değişim yaratır ve buna bağlı olarak kilo alınabilir ve yorgunluk hissedilebilir. Stresten biraz da olsa arınabilmek için yoga, meditasyon, doğada yürüyüş, günlük yürüyüş yapmak gibi sizi rahatlatacak aktivitelerde bulunabilirsiniz.

Sağlıklı Beslenin: Tiroit renkli beslenmeyi sever. Meyve, yağsız protein, sebze, balık, kuru baklagiller ve sağlıklı yağlar tabağınızda daima olsun. İşlenmiş ve şekerli gıdalardan uzak durun. Tükettiğiniz gıdaların T3 ve T4 içerip içermediğine dikkat edin.

Hareket Edin: Düzenli egzersiz sağlıklı bir vücudun temel ihtiyaçlarından biridir. Tiroit için de düzenli egzersiz yapmak doğal bir ilaçtır. Hareket etmek için kendinizi illa bir spor salonuna gitmek zorunda hissetmeyin. Yüzebilir, dans edebilir, yoga yapabilir ya da günlük yürüyüşler yapabilirsiniz. Hipertiroidiniz varsa metabolizmanız hızlanabileceğinden ötürü egzersize başlamadan önce mutlaka doktorunuzla konuşun.