Osmaniye 2 Nolu T Tipi

Fotoğraf: Adana Ceza İnfaz Kurumları, Adalet Bakanlığı

“Mahpusların yeterli, düzenli ve sağlıklı gıdalara erişme hakkı ve bunu temin etme yükümlülüğü devletin sorumluluğundadır.”

İnsan Hakları Derneği (İHD) Adana Şubesi Hapishaneler Komisyonu, Ocak-Şubat-Mart dönemine dair raporunu açıkladı.

Çukurova bölge hapishanelerini kapsayan yılı ilk 3 aylık hak ihlalleri raporunda, şu cezaevlerindeki ihlaller yer aldı: Adana’daki Kürkçüler F ve T Tipi, Osmaniye 1 ve 2 Nolu T Tipi ve Türkoğlu 1 ve 2 Nolu L Tipi kapalı hapishaneleri.

Mektuplar, başvurular, görüşmeler

Beslenme, sağlık hakkı, işkence ve kötü muamele yasağı gibi konularda ihlalleri belgeleyen rapor, mahpusların anlatımlarını da içeriyor:

Raporda, “son yıllarda neredeyse tüm hapishanelerde sıklıkla görülen hasta mahpusların tedavi ve sağlık haklarının engellenmesi, işkence, kötü muamele ve onur kırıcı uygulamalar, çıplak arama/ağız içi arama uygulaması, pandemi nedeniyle yaşanan temizlik ve hijyen sorunları, infaz yakma olarak nitelendirilen koşullu salıverilme imkanından yararlandırılmama, mahpusların haberleşme ve ifade özgürlüğü önündeki engeller, keyfi disiplin cezaları, engelli mahpusların yaşadığı sorunlar” sıralandı.

İhlaller, mahpusların derneğe gönderdiği mektuplar, mahpus ailelerinin başvuruları ve bu başvurular sonrası yapılan mahpus görüşmeleri ile tespit edildi.

“Ağız içi arama” uygulaması

Raporun “Tespit ve değerlendirmeler” başlığında, yaşananlar şöyle özetlendi:

• Kürkçüler F Tipi Kapalı Hapishanesinde yılı Ağustos ayından bu yana "ağız içi arama" şeklinde uygulamanın var olduğu, uygulamanın Kürkçüler F Tipi Kapalı Hapishanesinde görevli Jandarma personelleri tarafından gerçekleştirildiği, ağız içi arama uygulamasının, Jandarma personelinin mahpusları hastane sevki için teslim aldığı esnada gerçekleştirilmek istendiği,
• Mahpusların, odalarından çıkıp Jandarma personelinin kendilerini teslim alacağı yere gelinceye kadar 4 ayrı üst araması, dedektörlü arama ve X-Ray aramasından geçtiği ancak buna rağmen Jandarma personelince mahpuslara ağıziçi arama yapılmak istendiği,
• Mahpuslar tarafından, bu uygulamanın hekim nezaretinde ve mevzuata uygun bir şekilde yapılmadığı için keyfi olduğu ve bu uygulamanın Jandarma personeli tarafından yapılması nedeniyle insan onuruna aykırı olarak nitelendirildiği,
• Mahpuslar tarafından, bu uygulamanın doktor nezaretinde ve mevzuata uygun bir şekilde yapılması istenildiğinde ise Jandarma personeli tarafından "Aramayı kabul etmiyor" şeklinde tutanak tutularak hastaneye sevkin gerçekleştirilmediği;
• Neredeyse tüm hapishanelerde pandeminin en yoğun yaşandığı dönemlerde mahpuslara temizlik ve hijyen malzemelerinin verilmediği, mahpusların aynı maskeyi 3 haftayı bulan sürelerde kullanmak zorunda kaldıkları, dışarısı ile çok yoğun temas halinde olan infaz koruma memurlarının mahpusların yaşam alanı olan koğuş ve odalarına hiçbir önlem almadan girdikleri;
• Osmaniye 2 No’lu T Tipi Kapalı Hapishanesinde kalan ve tutuklandıkları anda yaralı olduklarını belirten mahpusların aradan geçen 5 yıl içerisinde tedavi edilmedikleri, hastaneye uzun uğraşlar ve talepler sonucu götürüldükleri, hastanede hekimlerin kendilerini tedavi dahi etmedikleri, hekim ile iletişimlerinde kelepçeli olarak tutuldukları, aradan geçen 5 yıl içerisinde ilgili ve yeterli bir tedavi uygulanmadığı için tedavide geç kalındığı, geç kalındığı için bazı organlarında kalıcı hasarların kaldığı;
• Kürkçüler, Osmaniye ve Türkoğlu Hapishanelerinin her üçünde de mahpusların talepleri ve abone olma isteklerine aykırı olarak kendilerine Yeni Yaşam, Evrensel ve Özgür Gelecek Gazetelerinin verilmediği, mahpusların bu uygulamaya karşı başvurdukları Savcılık ve Hakimlik makamlarından herhangi bir cevap alamadıkları;
• Kürkçüler F Tipi Kapalı Hapishanesinde mahpuslara verilen yemek miktarının az olduğu, verilen yemeklerin besin değerinin düşük olduğu, verilen yemeklerin çoğu zaman kötü koktuğu, mahpuslara günlerce aynı yemeklerin verildiği,
• Osmaniye 2 No’lu T Tipi Kapalı Hapishanesinde kalan mahpuslara verilen yemek miktarının az olduğu, bazen 10 kişiye 4 kişilik yemek verildiği, mahpusların bu nedenle hapishane kantininden beslenmek zorunda kaldıkları ancak hapishane kantini fiyatlarının çok yüksek olduğu tespit edildi. (AS)

DEĞERLİ MESLEKTAŞLARIMIZ;

Odamıza 2 NOLU T TİPİ CEZAEVİ'nden gelen bilgilendirme aşağıda tarafınıza sunulmakta olup; konuya gerekli hassasiyetin gösterilmesini rica ederiz.

Osmaniye 2 Nol’lu T Tipi Kapalı ve Açık Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü

Eczanelerle çalışırken dikkat edilmesi gereken hususlar;

1. İlaçların mümkün olduğunca şeffaf poşete koyulması.
2. İlaç poşeti içine reçete fotokopisinin eklenmemesi.
3. Reçete sahibinin isminin poşet üzerine yapıştırılması.
4. CETAS’ ta kaydı bulunmayan hükümlü ve tutuklu reçetelerinin cezaevine gönderilmesi yerine, cezaevi aranarak ilaçlar cezaevine teslim edilmeden önce hükümlü ve tutuklunun CETAS kaydının bulunmadığı bilgisinin verilmesi ve kaydının yapılmasının talep edilmesi.
5. CETAS’ ta elinde ilaç gözüken veya ilacı eczanede ve depolarda bulunamayan hükümlü ve tutukluların eczane kaşeli bilgi notunun poşet içerisine koyulması ya da poşet üzerine yapıştırılması.
6. Reçetelerin teslim alınması için en geç saatinde cezaevinde bulunulması.
7. Hazırlanan ilaçların ceza infaz kurumumuza ertesi gün en geç öğleye kadar teslim edilmesi (teslim edilemeyecekse bilgisinin cezaevine verilmesi.)
8. CETAS’ a girilen ilaç kullanım dozlarının doğru girilmesi konusunda özen gösterilmesi (CETAS sistemine yanlış girildiği takdirde hükümlü ve tutuklu ilaç kullanımı konusunda mağdur olabilmektedir.)
9. Reçetedeki ilaçlardan bazılarının yerine muadil ilaç verilecekse CETAS sisteminde gösterilmesi.
10. Fatura ve ödemelerle ilgili konularla, cezaevi genel bütçe (ambar) birimi ile irtibata geçilmesi.
11. Fatura limiti dolmak üzere olan çalıştığımız eczanenin kurumumuz revir birimine bu konuda bilgi vermesi
12.  Osmaniye Açık Cezaevi ile bağlı müdürlük olduğumuzdan cezaevine reçete teslim almaya gelen eczane personelinin açık cezaevinin de reçetesinin olup olmadığını öğrenerek var ise açık ceza evinin de reçetelerini teslim alması.
13. İlaçların açık cezaevine ayrı, kapalı cezaevine ayrı olacak şekilde kolilenmesi  veya poşetlenmesi ve ait olduğu kuruma göre teslim edilmesi.
14. İlaç kutuları üzerine reçetedeki kullanım dozlarının işaretlenmesi
15. Karşılanması gereken üst limit TL’ funduszeue.infoçete karşılarken limit kontrolü yapılarak işlem yapılması  gerekmektedir.

Grup Başkanvekilimiz Fatma Kurtulan'ın Adalet Bakanı Abdülhamit Gül'ün yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesi:

Osmaniye 2 No’lu T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda 8 Ağustos günü sayım yapmak amacıyla koğuşlara yanlarında 40 kişilik gardiyan grubuyla gelen cezaevinin 1, 2 ve 3. müdürlerinin mahpuslara “ayakta sayım vereceksiniz” dediği, mahpusların bunu kabul etmemesi üzerine müdürlerin “saldırın” talimatıyla, koğuşlara giren gardiyanların aralarında hastaların da olduğu mahpusları darp ederek dışarı çıkardığı, yerde sürükleyerek tekmeledikleri iddia edildi. Ayakta sayım uygulamasının ertesi gün de devam ettiği ve uygulamayı reddedenleri kamera ile kayıt altına alan gardiyanların “şu bayram geçsin, göstereceğiz size” dedikleri aktarıldı.

Cezaevinde tutulan mahpuslarla yapılan görüşmeler sonucu basına yansıyan bilgilerden; mahpusların revirde muayene olmalarının engellendiği, cezaevi doktorunun mahpuslara karşı insancıl bir hekim-hasta ilişkisi kurmadığı, hasta mahpusların hastaneye sevklerinin kelepçeli olarak gerçekleştirildiği, sosyal hakların kullanılmasına izin verilmediği ve sadece haftada bir saat havalandırma/spor hakkı kullanımı verildiği öğrenildi.

Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi’nin maddesi, “tutulanların hakları” başlığını taşır ve şöyledir: “Özgürlüğünden yoksun bırakılan herkes, insani muamele ve insanın doğuştan sahip olduğu insanlık onuruna saygı görme hakkına sahiptir.”

Öte yandan cezaevlerinde olması gereken standartlar açısından da ulusalüstü belgelerde kurallar vardır. Söz gelimi, BM Minimum Cezaevi Standart Kuralları   yılında, Avrupa Konseyi Minimum Cezaevi Tretman Kuralları yılında ve Avrupa Cezaevi Kuralları yılında oluşturulmuştur.

Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Tüzük’ün maddesinin 8. fıkrasında sayımın nasıl yapılacağına dair usul belirtilmiş olup,  belirtilen fıkra uyarınca; sayımlar, yatma planları da göz önünde bulundurularak odalarda yapılır. Yine aynı maddenin 9. fıkrasında “arama ve sayımlar sırasında insan onuruna saygı esastır” denilerek sayım yapılırken gözetilmesi gereken temel kriterler belirlenmiştir.

Bu iddialara göre;

1) Osmaniye 2 Nolu T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda mahpuslara yönelik olumsuz tutum ve tavrın gerekçesini cezaevi yönetimi nasıl açıklamaktadır?

2) Osmaniye 2 Nolu T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda 8 Ağustos günü cezaevi müdürleri eşliğinde ayakta sayım uygulamasına neden başvuruldu?

3) Ayakta sayım uygulamasını reddeden mahpuslara 40 kişilik gardiyan grubu hangi gerekçeyle müdahale etti? Darp edildikleri iddia edilen mahpusların cezaevi hekimine görünmeleri sağlandı mı?

4) Cezaevi doktorunun mahpuslarla insancıl bir hekim-hasta ilişkisi kurmamasının nedeni nedir?

5) Akut ya da kronik sağlık rahatsızlığı olan tutuklu ve hükümlülerin tedavileri/muayeneleri hangi şartlarda yapılmaktadır?

6) Hasta mahpusların hastaneye sevkleri neden kelepçeli olarak gerçekleştirilmektedir?

7) Mahpusların sosyal hakların kullanılmasına izin verilmemesi ve spor hakkının haftada bir saat ile sınırlı tutulmasının gerekçesi nedir?

8) Türkiye’deki cezaevlerinin koşullarının uluslararası standartlara uyumu noktasında yılından bu yana hangi maddi ve yasal düzenlemeler yapılmıştır?

9) Bakanlığınızın mevzuat dâhilinde mahpuslarla ilişki kurabilmeleri amacıyla Türkiye cezaevlerinde personeline yönelik eğitim çalışmaları nelerdir?

10) Cezaevlerinde görevli personele yönelik insan hakları eğitimi vermeyi düşünüyor musunuz?

16 Ağustos