Vajinal akıntı beyazımsı, sarımsı veya yeşilimsi renkte olup normal bir akıntı ya da enfeksiyon belirtisi olabilir. Akıntı vajen, tüpler, yumurtalık, rahim veya rahim ağzından kaynaklanabilir.
Fizyolojik akıntı her kadında adet döngüsünün belli dönemlerinde görülen normal sağlıklı bir durum olmasına rağmen adölesan kızlarda adet başlayacağı dönemler öncesinde hatta yeni doğanların ilk 2 ayında da görülebilir. Cinsel uyarılma ve ovulasyon dönemlerinde akıntının artması olağandır. Ancak akıntı sarımsı, yeşilimsi olduğunda ve beraberinde kötü koku ile birlikte kaşıntı, kızarıklık, tahriş ve ağrı varsa enfeksiyon nedeniyledir.
Vajinal akıntının önemli bir görevi vardır. Vajen ve serviksteki sıvı dolu bezler ölü hücreler ve bakterilerin uzaklaştırılmasında önemli bir görev üstlenir. Çoğu zaman vajinal akıntı normaldir. Miktarı, kokusu ve rengi (şeffaftan süt beyazına kadar) adet döngüsünün zamanına göre değişir. Örneğin ovulasyon zamnı, süt verirken ve cinsel uyarı olduğunda miktar artar. Gebelik olduğunda kokusu değişir.
Anormal Vajinal Akıntı
Anormal akıntı bakteri, mantar ve diğer mikroorganizmalar tarafından enfeksiyon geliştiğinde olur. Örneğin cinsel yolla bulaşan gonere ve klamidya enfeksiyonları en sık anormal vajinal akıntı nedenidir. Bu mikroplar rahim ağzına yerleşir. Enfeksiyon serviksdeki muköz bezleri etkileyerek muköz akıntı ile birlikte iltihap salgısına neden olurlar. Akıntı aynı zamanda vajeni etkileyen kandida (mantar) ve tikomonas nedeniyle de olur. Bu mikroorganizmalarla enfeksiyon sonrası çoğunlukla tedaviye dirençli rahatsız edici bir akıntı oluşur.
Akıntının rengi, kokusu, kıvamı değiştiğinde eğer beraberinde kaşıntı, yanma ve ağrı da varsa enfeksiyon ve diğer durumlar araştırılmalıdır.
Anormal Akıntı Sebepleri
- Kandidiazis
- Trikomonasiazis
- Bakteriyal vajinozis
- Doğum kontrol hapı
- Klamidya ve gonore gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar
- Cerrahi sonrası pelvik enfeksiyon
- Diyabet
- PID
- Antibiyotik ve steroid kullanımı
- Serviks kanseri
- Vajinal atrofi
- Vajinit; vajina içinde ve çevresinde tahriş
- Banyo köpüğü, sabun ve losyon kullanımı, vajinal duş
Anormal Akıntı Bulguları
Gebelikte Vajinal Akıntı
Vajinal akıntı çoğu zaman önemsenmez. Eğer gebelik düşünülüyorsa veya gebelik varsa akıntıda oluşan değişiklikler gebelik ile ilgili sorun yaratır mı diye düşünülmeye başlanır.
Gebelikte ince, beyaz ve hemen hemen kokusuz akıntı normal olarak değerlendirilir. Gebelik ilerledikçe akıntı miktarında artış olur. Adet öncesi dönemde oluşan akıntıdan daha ağır olur.
Gebelik devam ederken artan öströjen oranı pelvik bölgeye kan akışını arttırır. Artan kan akımı kanlı mukus zarı uyararak akıntının artmasına neden olur. Burada önemli bir olay gelişir. Artan akıntı daha fazla ölü hücre ve bakteri atılmasına yardım ederek doğum kanalını korur.
Doğuma yakın zamanda gelen hafif kanlı akıntı serviksin açılmasına bağlı olarak doğumun habercisidir ve nişan olarak bilinir.
Erken Gebelik Akıntısı
Gebeliğin başlangıcında vajinal akıntının miktarındaki artış ve özelliğindeki değişiklik gebeliğin erken bulgusu olarak düşünülebilir.
Gebelikte Vajinal Akıntı Nedenleri
Çoğu kadın gebelikte vajinal akıntıda olan artışı hisseder. Bu artış genellikle normal olup vajinal bölgeye kan akımının artması, serviks ve vajen duvarının yumuşaması ve ilerleyen haftalarda bebeğin başının baskı yapması sonucunda olur. Akıntıdaki bu artış enfeksiyonun yukarı bölgelere çıkmasını önlemede önemli bir görev üstlenir.
Gebelikte En Sık Görülen Akıntı Nedenleri
- Mantar
- Gardnerella
- Grup B streptekok
- Bakteriyel vajinozis
- Klamidya, gonore
- Dış gebelik
- Düşük
- Gebelik yerleşmesi
- Servisit
- Plasenta ayrılması
- Erken doğum
- Nişan
Gebelikte vajinal hijyen için: Vajinal hijyen gebelikte daha önemli hale gelmekte. Hijyen için yapılması gerekenler:
- Tampon kullanmama
- Vajinal duş yapmama
- Sağlıksız hijyen ürünleri kullanmama
- Akıntıyı emen kilot tercih edilir (% pamuklu beyaz iç çamaşırı)
- Tuvalette temizlik yaparken önden arkaya sadece bir kez silme, tekrar silme ihtiyacı olursa yeni tuvalet kağıdı ile aynı şekilde silme
- Sağlıklı beslenme, mantara neden olan fazla glukoz içeren yiyeceklerden kaçınma
Gebelikte Akıntı Rengi
Farklı renklerdeki akıntılar farklı durumları gösterir. Bunlara bakacak olursak:
Berrak veya Süt Beyazı: Bu renk özelikle kokusu çok azsa normal olarak değerlendirilir. Ancak gebelik olmadığında böyle bir değişim varsa muayene olmak gerekir.
Beyaz ve Peynirimsi: Peynirimsi, beyaz ya da kırık beyaz akıntı mantar enfeksiyonunda olur. Peynir kıvamı daha çok süzme peynir gibidir. Gebelikte mantar enfeksiyonu sık görülür. Çoğu zaman akıntı dışında şikayet olmaz. Rahatsızlık vermediği sürece tedaviye gerek olmaz. Diğer şikayetler yanma, kaşıntı ve ağrılı idrar olursa tedavi planlanır.
Sarı Yeşil: Sarı yeşil akıntı klamidya, gonore ve trikomonas gibi çoğunlukla cinsel yolla bulaşan hastalıklarda görülür. Diğer bulgular genital bölgede kızarıklık ve rahatsızlık hissi. Bu enfeksiyon sadece anneyi değil doğacak bebeği de etkiler. Sarı akıntı olan gebeler bazen idrar kaçırdığını düşünebilir.
Gri: Gri akıntı bakteriyel vajinozis de olur. Ayrıca ölü balık kokusu özellikle ilişkiden sonra daha belirgin hale gelir. Vajende ki bakteri dengesizliği nedeniyle olur ve en sık vajinal duş alan ve birden fazla cinsel pertneri olanlarda görülür.
Kahverengi: Kahverengi akıntı genelde kanama nedeniyle olur. Erken dönemde gebelik yerleşmesinde bir miktar kanama olabilir. Az miktardaki kanama normal akıntı ile karıştığında bu şekilde renge dönüşür. İlerleyen haftalarda kahverengi kanama olunca mutlaka muayene gidilmeli.
Pembe: Pembe kanama normal değildir. Son haftalarda olan kanamaya nişan denir ve rahim ağzının açılmaya başlaması ile olur. Doğumun erken habercisidir.
Ektopik gebelik ve düşükte olan kanama bu şekilde görülür. Ayrıca rahim ağzı yarasında ilişki sonrası ne vajinal enfeksiyonlarda da pembe akıntı görülebilir.
Kırmızı: Gebelikte kırmızı akıntı daha doğrusu kanama özellikle ağır, pıhtılı kanama beraberinde karın ağrısı ve kramp acil durum olduğunu gösterir. Bu şikayetler düşük veya dış gebeliği gösterir.
Kırmızı akıntı ile giden ve daha az ciddi olan diğer durumlar ilk trimesterde yerleşme kanaması veya enfeksiyon ile ilgili olabilir. İleri gebelik haftalarında erken doğum veya plasenta ayrılması nedeniyle olabilir.
Gebelikte kırmızı kanama acil durum belirtisidir ve hızlı tedavi gerektiren durum olduğunu gösterir.
Gebelikte Vajinal Akıntı Tedavisi
Akıntının tedavisi sebebe göre farklılık gösterir. Enfeksiyonun çeşidine göre mümkün olduğu kadar vajinal fitil veya krem ve mümkünse ilk 8 haftadan sonra tedavi planı yapmak daha sağlıklı olur.
Eğer sebep enfeksiyon dışında bir nedene bağlı ise yine akıntı nedenine göre tedavi planı yapılır.
Hijyen koşullarına dikkat etmenin tedavi kadar önemli olduğunu unutmamak gerekir.
Gebelikte Vajinal Akıntı ile İlgili Sık Sorulan Sorular
- Akıntı sağlık için tehlikeli mi? Eğer akıntı adet dönemindeki hormonal değişiklikler, cinsel uyarı, erken gebelik gibi nedenlerden dolayı ise sağlık için sorun oluşturmaz. Kötü kokulu, kanlı, beraberinde başka bulgular varsa tedavi edilmesi gerekir.
- Akıntı erken gebelik belirtisi olabilir mi? Erken gebelik döneminde vajinal akıntı ince beyazımsıdır. Eğer adet gecikmesi ile birlikte akıntıda artış varsa gebelik olma ihtimali artar. Eğer gebelik testi negatif çıkarsa akıntı artmasının sebebi için muayene olmak gerekir.
- Akıntı adet periyotlarını etkiler mi? Akıntı adet döngüsünü etkilemez. Ovulasyon zamanı akıntını kıvamı incelir ve miktarı artar.
- Akıntı olması normal mi? Beyaz-saydam, ince ve kokusuz olduğu sürece akıntı endişe edilecek bir şey değil. Hatta vajenden ölü hücreleri ve bakterileri uzaklaştırdığı için faydalıdır.
- Akıntının sebebi nedir? Fizyolojik akıntı daha adet döngüsündeki hormonal değişiklikler nedeniyle olur. Patolojik akıntı enfeksiyon ya da gebelik veya gebelik dışı anormal bir durum nedeniyle olduğu için tedavi edilmesi gerekir.
- Akıntı halsizlik yapar mı? Normal koşullarda akıntı halsizlik yapmaz. Eğer akıntı artışı ile birlikte halsizlik varsa gebelik, idrar yolu enfeksiyonu, dış gebelik, PID, cinsel yolla bulaşan hastalık ve servikal kanser gibi başka bir neden araştırılmalı.
- Mantar akıntı yapar mı? Mantar enfeksiyonu kalın, beyazımsı, peynir kıvamında ve bazen de kötü kokulu akıntı yapar.
- Akıntı nasıl tedavi edilir? Fizyoloji akıntıyı tedavi etmeye gerek yok. Patolojik bir akıntı varsa sebebe göre tedavi yapılır.