PROF. DR. ABDÜLMECİT İSLAMOĞLU
Kişisel Akademik Bilgiler
Derece | Bölüm/Program | Üniversite | Yıl |
Lisans | İlahiyat Fakültesi | Ankara Üniversitesi | 2000 |
Yüksek Lisans | Sosyal Bilimler Enstitüsü | Ankara Üniversitesi | 2003 |
Doktora | Sosyal Bilimler Enstitüsü | Ankara Üniversitesi | 2007 |
Yrd. Doç. Dr. | İlahiyat Fakültesi | Ankara Üniversitesi | 2011 |
Doç. Dr. | İlahiyat Fakültesi | Ankara Üniversitesi | 2014 |
Prof. Dr. | İlahiyat Fakültesi | Ankara Üniversitesi | 2020 |
Yüksek Lisans Tez Başlığı ve Tez Danışmanı: Himmetzâde Abdullah (Abdî), Hayatı, Eserleri ve Dîvân-ı Nu’ût’u, Tez Danışmanı: Prof. Dr. Mehmet Akkuş.
Doktora Tez Başlığı ve Danışmanı: Dâvûd-ı Halvetî ve Gülşen-i Tevhîd ü Tahkîk’i (İnceleme-Metin), Tez Danışmanı: Prof. Dr. Mehmet Akkuş.
Yönetilen Tezler:
Yüksek Lisans:
- Şeyma YEŞİL, Çerkeşîzâde Mehmet Tevfîk Efendi ve Kasâid-i Tevfîk’i, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2013.
- Humeyra MERMER, Ahmet Müsellem Efendi Dîvânı’nda Dinî-Tasavvufî Muhteva, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2014.
- Dilek YILMAZ, Hâkânî Mehmet Bey Dîvânı’nda Din ve Tasavvuf, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2015.
- Selçuk ÖZTÜRK, Hasîb’in Dürretü’l-Esmâ Adlı Mesnevîsi (İnceleme-Metin), Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2016.
- Ömer Suat İNAN, Hoca-zâde Ahmed Kâmil Efendi ve Dîvân’ı(İnceleme-Metin), Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2016.
Doktora:
- Esma POLAT, XVII. Yüzyıl Dîvânlarında Nasihat, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2018.
İdari Görevler:
- Kırgızistan Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekan Yardımcılığı (26.09.2018-...).
- Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Fakülte Yönetim Kurulu (Doçent) Üyeliği (18.07.2016-24.09.2018)
- Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Fakülte Kurulu (Doçent) Üyeliği (21.05.2015-21.05.2018)
Projelerde Yaptığı Görevler:
- “Türkiye’de Dinî Araştırmalar ve İlahiyat Fakültesi” isimli projede proje yürütücüsü, Ankara, 2003-2006, Proje Sorumlusu: Prof. Dr. Mehmet Özdemir.
- Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi yazma eserler katalog çalışmasında proje yürütücüsü, Ankara, 2005, Proje Sorumlusu: Prof. Dr. Mehmet Akkuş, Prof. Dr. Nesimi Yazıcı.
- Türk Tarih Kurumu Başkanlığı tarafından yürütülmekte olan “Yurtdışındaki Tarihî Türk Eserlerinin Tespiti Projesi” kapsamında Yemen’deki Türk eserlerinin envanterinin çıkarılması için oluşturulan bilimsel heyette üye, 4-14 Şubat 2008, Yemen, Proje Sorumlusu: Prof. Dr. Nusret Çam.
- Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Kurum Tarihi Projesi (70. Kuruluş Yıldönümü), Proje Sorumlusu: Prof. Dr. Eyüp Baş, (2018-2019).
- Tarihte Müslümanlar Projesi’nde yazar, Proje Sorumlusu: Prof. Dr. İrfan Aycan, (2018-2020).
- Türk Tarih Kurumu tarafından desteklenen “Türkçe Kinâyeler, Konuşma Dilinde Terimler” ile “ Türk Kâmûsundan Söz Temsilleri” adlı elyazması eserlerin yayına hazırlanması projesinde yazar, Proje Sorumlusu: Prof. Dr. Mehmet Akkuş, (2018-2020).
Eğitim Sertifikası:
- Ankara Üniversitesi Eğiticilerin Eğitimi Sertifika Programı (15.05.2017-30.05.2017 / Eczacılık Fakültesi-Bayer Salonu).
ESERLER:
Ulusal/Uluslararası Kitaplar:
- Vâhib Ümmî Halvetî’nin Dinî ve Tasavvufî Dünyası, H Yayınları, İstanbul 2018.
- Üsküdarlı Mehmed Nasûhî Halvetî-Seyr ü Sülûk Mektupları, (M. Tatcı ile birlikte), H Yayınları, İstanbul 2017.
- Dâvûd-ı Halvetî ve Gülşen-i Tevhîd’i (İnceleme-Tenkitli Metin), Bolu Araştırmaları Merkezi Yayınları, Bolu 2013.
- Gülşen-i Tevhîd’den Hikâyeler-Dâvûd-ı Halvetî, Bolu Araştırmaları Merkezi Yayınları, Bolu 2013.
- Osmanlı Türkçesi, (A.Yılmaz, M. Akkuş, Z. Güngör ile birlikte), Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Yayınları, Ankara 2011. (
- Hüseyin Fahreddin el-Mevlevî-Müntehabât-ı Fahrî, (M. Akkuş, A. Adak ile birlikte), Mevlânâ Kültür ve Sanat Vakfı Yayınları, Ankara 2010.
Ulusal/Uluslararası Hakemli Dergilerde Yayımlanan Makaleler:
- Kırgızistan’da Ahmet Yesevî Çalışmaları, Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İlmî Dergisi, sayı: 28, Oş-2020, s. 7-24.
- Arşiv Belgeleri Işığında Balıkesirli Şeyh Lütfullah Câmii ve Zâviyesi (M. Akkuş ile), Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 22/2 (Aralık 2018), s. 885-908. (Doi: https://doi.org/10.18505/cuid.449314 ).
- Mehmed Şevket ve Şiirlerinde Hz. Peygamber Sevgisi, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 41, 2018/2, s. 200-216.
- 17. Yüzyıl Dîvânlarında Dünyanın Geçiciliğine Dair Nasihatler, (Esma Polat ile), Turkish Studies-Karşılaştırmalı Dini Araştırmalar, Volume 13/9, Spring 2018, p. 213-238. (Doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13793)
- Nehrî Ahmed Dîvânçesi’nin Şekil ve Muhteva Özellikleri, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 22/1 (Haziran 2018), s. 435-466. (Doi: https://doi.org/10.18505/cuid.408176)
- Suyolcu-zâde Nehrî Ahmed’in Türkçe Şiirleri, Turkish Studies-Karşılaştırmalı Dini Araştırmalar, Volume 12/27, Fall 2017, p. 195-253. (Doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12688)
- Mustafa Azbî’nin Niyâzî-i Mısrî’nin “İçre” Redifli Gazeline Şerhi, Turkish Studies-Karşılaştırmalı Dini Araştırmalar (Prof. Dr. Mehmet Akkuş Armağanı) , Volume 11/17, Fall 2016, p. 35-68. (Doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11260)
- Visâlî Ali Çelebi ve Mevlid’i, Turkish Studies (Prof. Dr. Âmil Çelebioğlu Armağanı), Volume 8/1, Winter 2013, p. 1619-1739. ( Doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4577 )
- Ali Emîrî’nin Osmanlı Tarih ve Edebiyat Mecmûası’nda Yer Alan İki Na‘tı, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, cilt: 12, sayı: 3, 2012, s. 87-117.
- Sultan Memdûh’un Mahzenü’l-Esrâr’ından Hareketle Şiirleri ve Şairliği Üzerine Değerlendirmeler, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 32, 2012, s. 129-165.
- Halil Efendi’nin Lübbü’n-Nesâyıh Adlı Eserinin Şekil ve Muhteva Özellikleri, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt: XIV, sayı: 26, (2012/2), s. 119-148.
- Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi’nde Bulunan El Yazması Bir Eser: Atalarsözü Külliyâtı, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 51: 1 (2010), s. 273-293. (DOI: 10.1501/Ilhfak_0000001024)
- Mısır Üniversitelerinde Türkoloji Çalışmaları, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2010/2, c. 9, sayı: 18, s. 143-171.
- Mudurnulu Dâvûd-ı Halvetî ve Gülşen-i Tevhîd ü Tahkîk Adlı Eserindeki Dil ve İfâde Özellikleri, Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, sayı: 24, 2009/2, s. 39-73.
Ulusal/Uluslararası Bilimsel Toplantılarda Sunulan Bildiriler:
- Ali b. Osman el-Ûşî’nin Emâlî Kasîdesi’ne Mustafa Na‘tî’nin Yazdığı Tahmîs, (Uluslararası Ali b. Osman el-Ûşî Sempozyumu, 8-13 Mayıs 2018, Oş-Kırgızistan), (Türkiye Diyanet Vakfı, Oş Devlet Üniversitesi, TİKA işbirliği ile), Uluslararası Ali b. Osman el-Ûşî Sempozyumu Bildirileri, Türkiye Diyanet Vakfı-Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, Bişkek, 2018, s. 255-272.
- Âdile Sultan Dîvânı’nda Yer Alan Tevhîdler ve Münâcâtlar Üzerine Bir İnceleme, (VI. Uluslararası Çin’den Adriyatik’e Sosyal Bilimler Kongresi, 29-31 Mart 2018, Ankara), VI. Uluslararası Çin’den Adriyatik’e Sosyal Bilimler Kongresi Özet Kitabı , İktisadi Kalkınma ve Sosyal Araştırmalar Derneği Yayınları, Ankara, 2018, s. 68-69.
- Osmanlı Tarih ve Edebiyat Mecmûası’nda Yer Alan Na‘tlar Üzerine Değerlendirmeler, (VI. Uluslararası Çin’den Adriyatik’e Sosyal Bilimler Kongresi, 29-31 Mart 2018, Ankara), VI. Uluslararası Çin’den Adriyatik’e Sosyal Bilimler Kongresi Özet Kitabı , İktisadi Kalkınma ve Sosyal Araştırmalar Derneği Yayınları, Ankara, 2018, s. 94.
- Trabzonlu Emin Hilmi Efendi’nin Münşeât’ından Trabzon-Samsun Halkının Hz. Peygamber Sevgisine Dair Bir Kesit, (I. Uluslararası Geçmişten Günümüze Trabzon’da Dinî Hayat Sempozyumu, 8-10 Ekim 2015, Trabzon), I. Uluslararası Geçmişten Günümüze Trabzon’da Dinî Hayat Sempozyumu-Tebliğler Kitabı , Değişim Yayınları, İstanbul, 2016, s. 833-839.
- Mudurnulu Mutasavvıf Şair Dâvûd-ı Halvetî ve Bazı Tasavvufî Görüşleri, (Türk Tarihinde İz Bırakan Bolulular Çalıştayı, 21-22 Ağustos 2015, Bolu), Türk Tarihinde İz Bırakan Bolulular Çalıştayı Bildirileri, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Yayınları, Bolu, 2016, s. 9-23.
- Melâmiyye’nin Temel İlkeleri İçin Referans Gösterilen Âyet ve Hadisler, (Uluslararası Melâmîlik ve Seyyid Muhammed Nûru’l-Arabî Sempozyumu, 9-10 Mayıs 2015, Antalya), Uluslararası Melâmîlik ve Seyyid Muhammed Nûru’l-Arabî Sempozyumu Bildirileri , Tika Kültür Yayınları, Ankara, 2016, s. 43-53.
- Habîb-i Karamânî ve Anadolu’da Yürüttüğü Tarîkat Faaliyetleri, Seyyid Yahya Bakuvî Sempozyumu, 5 Aralık 2014, Bakü-Azerbaycan. (Uluslararası Kalkınma ve İşbirliği Derneği tarafından düzenlenmiş ve TİKA tarafından desteklenmiştir.)
- Tillo’nun Manevî Mimarlarından Hamza el-Kebîr ve İbrahim el-Mücâhid, Tillo Bilim Sempozyumu, 22 Eylül 2014, Siirt.
- Ahmed-i Sûzî’nin Aşk Anlayışı, (Sivaslı Sûfî Şâir Ahmed Sûzî ve Dönemi Sempozyumu, 26 Mayıs 2012, Sivas), Sivaslı Sûfî Şâir Ahmed Sûzî ve Dönemi, Buruciye Yayınları, Sivas, 2012, s. 221-249.
- Muhammed b. Tâvît et-Tancî’nin Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi’ne İntikal Eden Metrûkesi, (Uluslararası Prof. Muhammed b. Tâvît et-Tancî Sempozyumu, 13-14 Ekim 2011, Ankara), Uluslararası Prof. Muhammed b. Tavît et-Tancî Sempozyumu, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2015, s. 167-214.
- Gülzâr-ı Manevî’de Hz. Peygamber, (Ulusal İbrahim Tennûrî/Kayserî Sempozyumu, 3 Haziran 2011, Kayseri), İbrahim Tennûrî Sempozyumu Bildiri Kitabı, Melikgazi Belediyesi Yayınları, Kayseri, 2011, s. 248-272.
- Osman Hulûsî Efendi Dîvânı’nda Seher Vakti, (Somuncu Baba ve Hulûsî Efendi Sempozyumu, 18 Haziran 2010, Darende), Somuncu Baba ve Hulûsî Efendi Sempozyum Bildirileri, Nasihat Yayınları, Ankara, 2011, s. 195-215.
- Hacı Nûreddîn Efendi ve Hüseyn’in Makteli Adlı Eseri, (Uluslararası Kerbela Sempozyumu, 20-22 Mayıs 2010, Sivas), Çeşitli Yönleriyle Kerbela (I-III), Asitan Yayıncılık, Sivas, 2010, c. II, s. 17-42.
- Gül Kültürü ve Cevat Rüştü, (I. Ulusal Isparta Gül Sempozyumu, 2-3 Haziran 2005, Isparta), Gül Kitabı: Gül Kültürü Üzerine İncelemeler, Isparta Belediyesi Kültür ve Eğitim Müdürlüğü Yayınları, Isparta, 2005, s. 259-270.
Panel/Seminer/Konferanslar:
- “Hz. Peygamber ve Merhamet Eğitimi”, 15-17 Nisan 2011, Fransa. (Diyanet İşleri Başkanlığı ve Türkiye Diyanet Vakfı işbirliği ile gerçekleştirilen Kutlu Doğum Haftası etkinlikleri).
- “Sultan Memdûh’un Şiire Bakışı”, Sultan Memdûh Paneli, 22 Eylül 2011, Siirt.
- “Mehmet Akif Ersoy’un Şiir Anlayışı ve Şairliği”, Mehmet Akif Ersoy’un Kültürümüzdeki Yeri Paneli, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 20 Mart 2012, Ankara.
- “Ahmed Yesevî’nin Türk Kültür ve Düşünce Tarihimizdeki Yeri”, Ahmet Yesevi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, 8 Mart 2016, Ankara. (Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı’nın düzenlediği, UNESCO 2016 Hoca Ahmed Yesevî Yılı kapsamında).
- “Edebiyatımızda Hz. Peygamber”, 29 Mart 2016, Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Oş/Kırgızistan.
- “Dîvân Şâirlerinde Hz. Peygamber Sevgisi”, 14 Ekim 2016, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi, Türkistan/Kazakistan.
- “Hoca Ahmed Yesevî ve Mefkûresi”, 21 Ekim 2016, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi, Türkistan/Kazakistan.
- “Hz. Peygamber ve Güven Toplumu”, 20 Nisan 2017, Şabanözü, Eldivan/Çankırı. (Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen Kutlu Doğum Haftası etkinlikleri çerçevesinde).
- “Araştırma Usûlü”, 09 Aralık 2017, İlahiyat Araştırmaları Merkezi (İLAMER), (Lisansüstü öğrencilere yönelik), Ankara.
- “Orta Asya ve İrfan Geleneği”, 27 Şubat, 2019, Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Oş/Kırgızistan.
- “Türk-İslâm Edebiyatı Sahasındaki Son Çalışmalar ve Güncel Meseleler”, 26 Mart 2019, Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Oş/Kırgızistan.
- “Türk-İslâm Edebiyatı’nın Diğer İlim Dalları İle İlişkisi”, 23 Nisan 2019, Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Oş/Kırgızistan.
- “Üsve-i Hasene Olarak Peygamberimiz ve Aile”, 12 Kasım 2019, Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Oş/Kırgızistan. (Mevlid-i Nebî haftası münasebetiyle).
- “Edep-İlim İlişkisi”, Din ve İlim Paneli, 14 Kasım 2019, Oş Devlet Üniversitesi, Oş-Kırgızistan.
Diğer Yayınlar:
- Sevgiliye Arz-ı Hâl, Somuncu Baba / Aylık İlim-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Ocak 2010, sayı: 111, s. 10-12.
- Şâirlerin Dilinden Şehirler: Şehrengizler, İlbank, Ocak-Şubat 2010, sayı: 1, s. 62-64.
- Derd-i Hak İle Yan Ey Gönül, Somuncu Baba / Aylık İlim-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Mart 2010, sayı: 113, s. 12-15.
- Şehirler ve Manevî Mimarları: Ankara ve Hacı Bayram-ı Velî, İlbank, Mart-Nisan 2010, sayı: 2, s. 44-46.
- Paslı Gönüllerin Dermânı Âh, Somuncu Baba / Aylık İlim-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Mayıs 2010, sayı: 115, s. 10-13.
- Ömür, Somuncu Baba / Aylık İlim-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Temmuz 2010, sayı: 117, s. 10-13.
- Aşktır Her Ne Ki Var Âlemde, Somuncu Baba / Aylık İlim-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Eylül 2010, sayı: 119, s. 14-17.
- Gönülde Gayrı Sevdâyı Gülüm N’idem, Somuncu Baba / Aylık İlim-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Kasım 2010, sayı: 121, s. 18-20.
- Bir Özge Cân Olmak, Somuncu Baba / Aylık İlim-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Ocak 2011, sayı: 123, s. 10-11.
- Hâlimiz Nicedir?, Somuncu Baba / Aylık İlim-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Mart 2011, sayı: 125, s. 10-12.
- Fenâdan Bekâya, Somuncu Baba / Aylık İlim-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Mayıs 2011, sayı: 127, s. 12-14.
- Candan Geçilir Yardan Geçilmez, Somuncu Baba / Aylık İlim-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Temmuz 2011, sayı: 129, s. 10-12.
- Leyla Kimin Mecnunudur?, Somuncu Baba / Aylık İlim-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Ekim 2011, sayı: 132, s. 10-13.
- Dem Bu Demdir, Somuncu Baba / Aylık İlim-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Aralık 2011, sayı: 134, s. 10-12.
- Dost Sırrına Mihmân Olmak, Somuncu Baba / Aylık İlim-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Şubat 2012, sayı: 136, s. 12-14.
- Dost Bahçesinin Bülbülü Olmak, Somuncu Baba / Aylık İlim-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Nisan 2012, sayı: 138, s. 10-13.
- Yâr-ı Sâdık, Somuncu Baba / Aylık İlim-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Ağustos 2012, sayı: 142, s. 10-12.
Verdiği Lisans ve Lisansüstü Dersler:
Lisans:
Türk İslâm Edebiyatı
Osmanlı Türkçesi
Türk Dili ve Edebiyatı Tarihi
Yüksek Lisans:
Biyografiler, Bibliyografiler ve Tezkireler
Mensur Metin İncelemeleri
Edebiyat, Kültür ve Din İlişkisi
Doktora:
Karşılaştırmalı Osmanlı Türkçesi Metinleri
Dinî-Tasavvufî Mesneviler
Tasavvuf Edebiyatı
Edebiyat, Kültür ve Din İlişkisi
Читать далее...
Цитата:Ali Şîr Nevaî
Nizamüddin Ali Şir Nevai veya yaygın adıyla Ali Şir Nevai (Özbekçe: Alisher Navoiy;Uygurca:نىزامىدن ئەلشىر ناۋائى; Farsça: نظام الدین على شير هروی; Nizām al-Din ʿAlī Shīr Herawī veya kısaca علیشیر نوایی Alishīr Nevāī; (Herat, 9 Şubat 1441 - Herat, 3 Ocak 1501), Herat doğumlu Türk şairdir.Eserleri
Ali Şir Nevai'nin Çağatayca[1] edebiyatının oluşmasında büyük bir rolü vardır. Çeşitli konularda yazılmış 30'a yakın eseri bulunmaktadır. Eserlerinden bazıları şunlardır: Çağatayca Divan (5 tane), Farsça Divan (5 tane), Çihil Hadis (Kırk Hadis) ve Muhakemet'ül Lugateyn (İki sözlüğün karşılaştırılması)'dır.Alisher_Navoiy_Devonidan_sahifa.
On beşinci yüzyılda Çağataycanın (Çağatay Türkçesinin) klasik bir yazı dili olarak kimlik kazanmasında Ali Şir Nevai'nin önemi bilinmektedir. Nevai öncesinde ve Nevai’nin çağında, Timurlular devletinde Türkçe yazan sanatçılar azdır. Nevai, Türkçeyi edebi dil olarak kullanmayan, Farsça yazan çağdaşlarına çatar. Çağdaşlarının Farsçanın karşısında edebi dil olarak Türkçeyi yetersiz görmelerini eleştirir; eğer emek verilirse Türkçenin de Farsça kadar, hatta daha fazla anlatım inceliklerine sahip olduğunun görüleceğini belirtir. Bu görüşlerini Muhakemet'ül Lugateyn'de görürüz.[2]
Türk dili tarihinde Divân-ı Lügat-it Türk'ten sonra ikinci önemli kitaptır.[kaynak belirtilmeli] Hamse sahibi ilk Türk şairidir (hamse 5 mesneviden oluşur). Tezkire sahibidir(günümüz edebiyattaki biyografi): "Mecalüs'ün Nefais". Şehrengiz:Doğup büyüdüğü "Herat" kentinin doğal güzelliklerini anlatır.
Şiirleri yaşamının değişik dönemlerine göre sınıflandırıp kronolojik olarak divanında toplamıştır.
Farsça'nın resmi dil olduğu, Türk aydınlarının bu dille eser vermeyi hüner kabul ettiği bir zamanda Nevai, Çağatayca'nın Farsçadan üstün bir dil olduğunu savunmuştır. Bunu da eserleri ile kanıtlamış ve kendinden sonrakileri bu yolda eserler vermeye teşvik etmiştir.
Türkçe yazdığı şiirlerde kalem adı Nevāī (نوائى anlamı "ağlayan") adı altında, Ali Şir Nevai baş yazarların arasında, yazınsal Türk dilleri ailesi yararına büyük değişlik yapmıştır. Nevai kendisi başlıca Çağatay dilinde yazar ve 30 yıllık bir dönemin üzerinde 30 eser üretir, böylece Çağatayca Yazınsal dil olarak çok saygın ve önemli kabul edilmiştir. Nevai ayrıca Farsça yazdığı şiirlerde ise, Farsça dilinde (فانى ; Fāni kalem adı altında, anlamı Arapça "fena" sözünden: yok oluş; mecazi mânâsı ise Allah'ın aşkıyla kendinden geçme, yok olma veya "gelip geçici"), Arapça ve Hintçe çok daha az bir sayıda eser yazmıştır. Ali Şir Nevai'nin en çok tanınmış şiirleri onun dört divan'nında, veya kabaca 50,000 şiir koleksiyonu bulunur.
Bedâiü'l-Bidâye;
Nevai bu ilk 842 şiir bulunan divanını 1470 yılında yazar. Bunlardan 585'i gazel, üçü müstezad, dördü muhammes, ikisi müseddes, üçü terci'-i bend, kırk dokuzu kıt'a, yetmiş sekizi rubâî, onu çistân, elli ikisi muamma, onu tuyuk, kırk altısı müfred'dir.
Nevâdirü'n-Nihâye;
1476 - 1483 yıllarında yazdığı şiirlerini bu ikinci divanında topladı.
Muhakemet-ül-Lügateyn (محاكمةاللغتين, Muḥākimāt al-luġatīn);
1499 yılında yazdığı bu kitabı, devrinde olduğu gibi bugün de Türk dünyası için önemli olan, Türk dilinin gücünü ve yerini anlatan büyük bir eseridir.
Ghara’ib al-Sighar (Garâîbü's-Sığar) şairin 7-20 yaşları arasında yazdığı gençlik şiirleridir.
Navadir al-Shabab (Nevâdirü'ş-Şebâb); 20-35 yaşları arasında yazdığı şiirlerdir.
Bada'i' al-Wasat, ("Orta yaş harikaları");
Bedâîü'l-Vasat orta yaş, yani 35-45 yaşları arasında yazılmış şiirlerden meydana gelir.
Fawa'id al-Kibar (Fevâyidü'l-Kibar) ise 45-60 yılları arasında yazılmış şiirlerdir.
Mizan-ül-Evzan (ميزان الاوزان, Mīẓān al-auẓān), (Vezinlerin Terazisi) aruz vezni hakkında eseri. Türkü sözcüğünün ilk olarak Ali Şir Nevâî’nin bu eserinde geçtiği bilinmektedir[3].
Hamset-ül-Mütehayyirin (خمسةالمتحيرين, Chamsat al-mutaḥirīn);
Piri, üstadı ve dostu Nureddin Abdurrahman Cami hakkında "Hamsetü'l Mutehayyırın" ismindeki eserini 1492-94 yılları arasında yazmıştır.
Târîh-i Mülûk-i ‘Acem (طاَرِكهء مُلُكء ادسثهَم, Tārikh-e Muluk-e Adscham),
1488 yılında Astrabad valisiyken yazdığı "Târîh-i Mülûk-i ‘Acem" (İran Memleketleri Tarihi) kitabı, bunlardan biridir. Nevai, bu eserinde "Arjasp Binni Efrasiyab kim, Türk Padişahi erdi[4]. şeklinde Alp Er Tunga'dan söz eder.
Mecalis-ün-Nefais (مَجَلِس ال نَفِس, Majalis al-Nafais);
Bir derleme, 450 üzerinde çoğunlukla çağdaş ozanların (şairlerin) yaşam öyküsü (biyografik) kısa hikâyeleri içeren, çağdaş Timur kültürü tarihçilerine altın bir bilgi kaynağı oluşturur.
Divān-e Fānī, Farsça yazdığı şiirlerin toplandığı bu eseri gazel biçiminde yazılmış ve mısra sayısı 12 bindir.
Nazm-ül-Cevahir 1485 yılında,
Tuhfet-ül-Müluk (Farsça),
Münşeat (Türkçe);
Hüseyin Baykara'ya ve başkalarına yazdığı mektupların toplandığı bu eserini 1498 yılında yazmıştır.
Sirâcü'l-Müslimin 1488 yılında,
Tarih-i En-biya ve Hükema (Türkçe),
Mahbub-ül-Kulub fil-Ahlak 1500 yılında,
Seyf-ül-Hadi,
Rekabet-ül-Münadi,
Mekârimü'l-Ahlâk;
Bu kitabında Nevai'nin yaptırdığı imaret, hânegâh, havuz, ribât (kervansaray) vb. eserlerin listesini veriyor.
Hâlât-ı Pehlâvân Muhammed, Pehlivan Muhammed hakkında yazdığı eseri. Nevai ayrıca "Vaq-fiye" (1482), "Risâle-yi Tir Endâhten" eserlerinin de sahibidir. "Seb'at Abhur" (Yedi Deniz) adlı bir de sözlük yazmıştır.Tasavvuf eserleri
Lisan-üt-Tayr, (لسان الطیر, Lisan-ol-tayr); Feridüddin Attar (Farsça:فرید الدین عطار, Farīdo d-Dīn ’Attār)'ın Manteq-ol-tayr, veya (منطق الطیر, Maqāmāt-e Toyūr)'dan esinlenerek, varlık ve ilahi gerçek üzerine görüşlerini, insan, tabiat ve yaşam üzerine 3500 beyitten oluşan tasavvufi bir eserini 1499 yılında yazmıştır.
Lisânü't-TayrNesâimü'l-Muhabbet
Nesaim-ül-Mehabbe, (نسایم المحبت, Nasāyim ul-Muhabbat); 750 tanınmış Sufi şeyhlerin listesi, Nureddin Abdurrahman Cami'nin Nafahat al-uns (نفحات الانس) adındaki eserinin Çağatayca çevirisidir.Hamse
Nevai'nin diğer önemli eserlerini beş destansı şiir ve Nizami Gencevi (نظامی گنجوی, Nezāmī Ganjavī, tam ismi: Neẓām ad-Dīn Abū Muhammad Elyās ibn Yusūf ibn Zakī ibn Mu'ayyid)'den esinlenerek yazdığı Hamse yi oluşturur;Hayret-ül-Ebrar
Hayret-ül-Ebrar (حیرت الابرار, Hayrat-ol-abrar), Nevai'nin bu birinci mesnevisi, 7976 mısralık, felsefî bir eseridir. Dünya hayatı, insan kalbi ve cemiyet; tarihler, efsaneler, meseller vasıtasıyla anlatılır.Ferhat ile Şirin
Ferhat ile Şirin (فرهاد و شیرین, Farhād-o Shirin),Leyla ile Mecnun
Leyla ile Mecnun (لیلی و مجنون , Layli va Majnun) , Azerice, Türkçe uyarlaması hikâye, "Leylâ ile Mecnun destanı" (داستان ليلى و مجنون, Dâstân-ı Leylî vü Mecnûn) ismiyle 16. yüzyılda Fuẓūlī tarafından yazılmıştır. Nevai bu üçüncü mesnevisini, sonradan söylentiye göre efsâneye dönüştürülen bu aşk hikâyesini, yüksek bir sanat ve zevkle Türkçe ve Türk ruhuyla işler. Nevai bu mesnevisinin sonunda şöyle ifade ediyor:
Men Türkçe başlaban rivayet
Qıldım bu fesâneni hikâyet.
Kim, şuhreti çün cahânga tolgay,
Türk eliğe dağı behre bolgay.
Nev çünki bükün cahânda etrâk
Köptür huştab'u safı idrâk.Sab'a-i Seyyar
Seb’a-i Seyyare (سبعه سیار, Sab'ai Sayyar) Nevai, dördüncü mesnevisi olan bu eserinde, Şark dünyasında çok yayılmış Behram Gur efsanesini ele alır.Seddî İskenderî
Sedd-i İskenderi (سد سکندری, Sadd-i-Iskandari), Nevai, bu beşinci mesnevisinde Büyük İskender'le ilgili efsanevî tarihi anlatmanın yanında, bu konuyu araç edip kendi devrinin maddî, manevî problemlerini, devlet, şah, halkın yönetilmesi, adalet, hakikat gibi konuları da işlemiştir.
Ali Şîr Nevaî, bir beytinde, nevrûz günü gece ile gündüzün eşit olmasından söz etmekte; diğer bir beyitte ise nevrûzla Kadir gecesini bir arada kullanarak, nevrûzu âdeta kutsallaştırmaktadır. Şair, çok güzel olan bir beyitinde, hitap ettiği kişinin her gecesinin Kadir; her gününün de nevrûz olmasını temenni etmektedir:
Vaslı ara kördüm reng emiş boynuyu-saçı
Tün-kün teng ekan zâhir olur boldı Nevrûz.Nevai'nin Herat'taki türbesi
Nevai'nin etkisi
Nevai'nin doğuda Hindistan'ı ve batıda Osmanlı imparatorluğuna kadar olan alanda büyük bir etkisi olmuştur. Nevai bu vasıflarıyla sadece Türkistan ve Türk dilli devletlere değil bütün dünyaya, bütün insanlığa ibret olacak bir şahsiyettir. Tarihte böyle bir şahsı bulmak zordur.
Babür, (1483 - 1530), Hindistan'da Babür İmparatorluğu'nun kurucusu, ilk İslami yöneticilerin arasında özgeçmişini destansı Babürnâme'de yazmıştır. Babür Ali Şir Nevai'den çok etkilenir ve saygısını onun bu ünlü kitabında dahi görülür.
Osmanlılar Ana Asya mirası olduğunu bildiklerinden; I. Süleyman Nevai'den çok etkilenmiş ve onun üç kitabını kendi kütüphanesine aldırmıştır.
Şöhretli Azeri asıllı Türk divan şairi Fuẓūlī, Safevi Hanedanı ve Osmanlı İmparatorluğu koruma ve himayesi altındaki yazar, Nevai'den çok etkilenir.
Diğer etkileri Rusya'da Kazan'da, Türkistan (Ana asya)'da, çağdaş Türkiye'de ve tüm diğer Türkçe konuşulan bölgelerde görülmüştür.
Klasik dönemde, dil adı ترکی Turkī, Türkī denilen Çağatayca'nın en önemlileri Mīr ʿAlī Schīr Nawā'ī ve Zāhir ad-Dīn Muhammad Bāburdür.
Zāhir ud-Dīn Muḥammad Bābor Herat'da şöyle yazar;“"herkes onun faaliyetlerindeki kusursuzluğuna ulaşmayı denedi,"”Gazelinden bir örnek;
Qaro ko'zum, kelu mardumlug' emdi fan qilg'il,
Qaro ko'zim
Kara gözlüm
Ko'zum qarosida mardum kibi vatan qilg'il.
Yuzung guliga ko'ngul ravzasin yasa gulshan,
Qading niholig'a jon gulshanin chaman qilg'il.
Takovaringg'a bag'ir qonidin hino bog'la,
Itingg'a g'amzada jon rishtasin rasan qilg'il.
Firoq tog'ida topilsa tufrog'im, ey charx,
Xamir etib yana ul tog'da ko'hkan qilg'il.
Yuzung visolig'a yetsun desang ko'ngullarni,
Sochingni boshdin-ayog' chin ila shikan qilg'il.
Xazon sipohiga, ey bog'bon, emas mone'
Bu bog' tomida gar ignadin tikan qilg'il.
Yuzida terni ko'rub o'lsam, ey rafiq, meni
Gulob ila yuvu gul bargidin kafan qilg'il.
Navoiy, anjumani shavq jon aro tuzsang,
Aning boshog'lig' o'qin sham'i anjuman qilg'il.
Поделитесь записью в соцсетях с помощью кнопок:
169874 169875 169876 169877 169878
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası