Minyatür Ustalarına Verilen Isim

Nakkaş nedir?

Nakkaş, süslü ve renkli resim yapan sanatçılara verilen isimdir. Ressam, minyatür sanatçısı, genel olarak duvar resmi gibi çeşitli süslemeler yapan kişilere nakkaş denir. Osmanlı zamanından günümüze gelen bir çeşit güzel el yazı ve güzel resim yapma sanatı diyebiliriz. Cami duvarlarında, çeşitli kolon ve resimlerde özel nitelik isteyen resimleri yapan ustalara nakkaş denmektedir.

Osmanlıdan Gelen Kısaca Türk Resim Tarihi

Osmanlı zamanında nakış veya tasvir terimleri resim için kullanılırdı. Minyatür ve resim yapan sanatçıları için ise nakkaş ismini kullanırlar. Minyatürler çokça kitapları resimler ile süslemek için mütalaa gösterdiğinden resimlerin boyutları ufak yapılır. Topkapı Sarayı’nda yapılmış olan Nakkaş hanede, nakkaş ustasının emir altında çalışan sanatçılar, kitapların minyatürüz edilmesini, saray ve camilerin boyanarak süslü olmasına dek her çeşit alanda süsleme işlerinde çalışma yapmışlardır. Fatih Sultan Mehmet zamanında saray nakkaş dairesinde civarında usta çalıştığı bilinmektedir.

Nakkaşlık sanatı bilinene göre İran’da icat edilerek meydana gelmiş ve her geçen yıl gelişmiştir. Kanuni Sultan Süleyman zamanında İran’dan Nakkaş Şahkulu’na getirilerek özel atölye inşa edilerek sanatçıya her gün akçe verilmiştir. Burada yer alan Aslanhanede sanatını yapmaya devam etmiştir. Nakkaşlık sanatı doğu tarafında İranlılar aracılığı ile ilerlemiş ve Acem sanatçıları tarafınca birçok sanat üretilmiştir.

Türklerde ise nakkaşlık sanatı, geçmişten bu yana bilinen köklü sanat kollarından bir tanesidir. Tarihi ise 9. Yüz yıl civarlarındadır. Bu yıllarda olan sanatlarda Türklerin bu konuda çok ileri giderek geliştiği görülmektedir. Osmanlı zamanında bulunan kitaplardaki resimlerde yani minyatürlerde, daha fazla mimari olarak saray, kale ve ev yapılmış, manzara ve tabiat resimleri de nakış edilmiş. Bu yerler, Türk askerleri ile birlikte savaşa gelen nakkaş ustaları aracılığı ile ordunun savaştığı, dinlendiği ve gittiği bütün yerler resim edilmiştir.

Osmanlı zamanında nakkaş ustaları da, öteki sanatçılar gibi esnaf sektörüne bağlıydılar. Zamanla teknolojinin de gelişmesi ile beraber fotoğrafçılık ve baskı için gelişen cihazlar sonucu nakkaş mesleği de sanatçıları da zamanla değerini kaybetmiştir. Günümüzde eskiye göre çok az ve parmakla gösterebilecek kadar nakkaş ustaları bulunmaktadır.

Nasıl nakkaş olunur?

Nakkaş aslında yukarıda da belirtildiği üzere bir süsleme, resmetme sanatıdır. Öncelik olarak bunların örneklerini cami, havra, mescit, türbe, kilise gibi yerlerin yanı sıra kasır, saray, yalı ve köşk gibi yerlerin tavanlarında, duvarlarında ve kubbelerinde görebilmekteyiz. Zamanında bu alanlara ahşap, sıva, taş ve bez deri araçları ile renkli olan boyalar yardımı ile kabartma ve birçok zengin görüntü verebilmek adına altın kâğıt dahi kullanılarak yapılan özel bir sanattır. Bu sanatı yaparken ince ve uzun tüylü, kalem tarzında olan fırçalar yardımı ile yapılmaktadır. Bu zanaatı yapan ustaya ise nakkaş denilmektedir.

Eskiden Osmanlı zamanında nakkaş, ressam ya da resim yapan kavramına gelmekteydi. Zaten Osmanlı zamanında bu tür sanatların yoğun olarak yapıldığını Sultanahmet gibi birçok camilerimizde görebiliriz. Nakkaş sanatçıları ayrıca kendi aralarında yedi farklı gruba ayrılmaktadır. Bu bir nevi meslek içerisinde farklı alanlarda çalışma yapan sanatçıların grupları diyebiliriz.

• Süsleme yapan nakkaş ustalara Müzehhibler,
• Betimleyerek suret çizenler Musavvirler,
• Porte yapan nakkaş ustalarına Şebihnüvisler,
• Gülistan resmedenlere Tarrah,
• Tezhiplere renk veren nakkaş ustalarına Renkzenler,
• Süsleme yapılırken cetveller ile ölçenlere Cetvelkeşler,
• Kalemişi işini yapan nakkaşlara ise Dıvarnakkaşlar şeklinde 7 farklı usta grubuna ayrılırlar.

Nakkaş olmak isteyen bir şahsın ilk olarak kaliteli bir usta olabilmesi için doğuştan gelen bir yeteneğe ihtiyacı var. Bu doğuştan gelen yetenek ise mükemmel çizim yeteneğidir. Çünkü nakkaşlık sanatı titiz bir çalışma ve mükemmel bir çizim yeteneği gerektirmektedir. Yani her isteyen ne yazık ki bu nakkaşlık sanatını yapamaz.

Zaten adından da anlayacağınız üzere nakkaş sanatı bir süsleme sanatı olduğu için bu işi yapacak kişide sanatçı ruhu ve yeteneği olması gerekiyor. Günümüzde nakkaş olabilmek için çeşitli resim sanatlarında verilen kurslar ile olunabilmektedir. Devletin ya da özel sektörde bulunan kurslara giderek bu konuda eğitim alabilirsiniz. Doğuştan gelen yeteneğinizde varsa bu konuda uzman olabilirsiniz.

DİĞER NAKKAŞ HABERLERİNİ ÖNCE SİZE GÖNDERELİM!

funduszeue.info, nakkaş konusunda tüm yeni haberleri ve duyuruları çok yakından anlık olarak takip etmektedir ve bu bildiriler ilk olarak bu sitede yayınlanmaktadır. Bu nedenle funduszeue.info'un yayınladığı haberleri takip etmeniz ve hızlı adım atmanız yararınıza olacaktır. funduszeue.info'dan yapılan nakkaş duyurularını ve haberlerini en önce siz almak istiyorsanız aşağıdaki kanallardan bize abone olabilirsiniz.