Karaciğer Enzimlerini Yükselten Yiyecekler Nelerdir

Prof. Dr. Onur Yaprak, her 3 kişiden birini tehdit eden karaciğer yağlanmasına karşı etkili 11 besini açıkladı.

Prof. Dr. Yaprak, “Karaciğer vücudumuzdaki en büyük ve kanlanan organ olup ağırlığı ortalama olarak kişinin kilosunun yüzde 2’sine tekabül eder. Karaciğerin önemli görevlerinden başlıcaları; yediğimiz besinlerle alınan karbonhidrat, protein ve yağların birçok kimyasal işlemden geçirilip metabolizmasının sağlanması ve vücutta kullanılır hale getirilmesi, safra üretimi ve salgılanması, ağız yoluyla alınan ilaçların ve kimyasal maddelerin zararlı etkilerinin temizlenmesi, bağışıklık sisteminin desteklenmesi, kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan pıhtılaşma faktörlerinin üretilmesidir. Karaciğer yağlanması her 3 kişiden 1’ini etkileyen ve sıklığı dünyada gün geçtikçe artan bir sorun haline gelmiştir” diye konuştu. 

BEL ÇEVRESİNE DİKKAT

Modern çağın hastalığı haline gelen karaciğer yağlanmasına ilişkin açıklamalarını sürdüren Prof. Dr. Yaprak, “İşlenmiş birçok katkı maddesini içeren hazır besinlerin, glukoz şurubunun, früktozun yaygın kullanımı, fastfood, hareketsizlik, obezite, diyabet, yüksek kolesterol modern çağın hastalığı olan karaciğerde yağlanmayı da beraberinde getirmiştir.

Türk halkı özelinde konuşacak olursak, erkeklerde santimetre bel çevresi, kadınlarda ise 85 santimetre üzerinde bel ve karın çevresi kişide bir karaciğer yağlanması olup olmadığını tahmin ettirir.

Karaciğerde yağlanma saptanan kişilerde vücut ağırlığının yüzde 10 kadarını verecek bir diyet ve egzersiz programı ile yağlanma giderilebilmektedir. Karbonhidrattan zengin gıdaları, fastfood ürünlerini, doymuş yağ içeren gıdaları azaltılıp Akdeniz tipi beslenmeye geçilmesi önerilir.

Akdeniz diyeti meyveler, sebzeler, kepekli tahıllar, bakliyat, fındık, zeytinyağı, balık ve az miktarda yüksek kaliteli süt ve etten oluşur. Karaciğere iyi gelen besinlerin ortak özelliği antioksidan içermesi, E vitamini ya da glutatyon depolarını artırıyor olmasıdır” ifadelerini kullandı. 

"KAHVE, BROKOLİ, ISPANAK, FINDIK VE BALIK TÜKETİN"

Prof. Dr. Yaprak, karaciğere en iyi gelen besinleri şu şekilde sıraladı: “Günde fincan içilmesi tavsiye edilen kahve iltihaplanmayı azaltırken karaciğerdeki antioksidan seviyelerini arttırır. Karaciğerde sertleşmeyi azaltır. Ayrıca karaciğer hastalığı, kanser ve yağlı karaciğer geliştirme riskini azaltmaya yardımcı olur.

Brokoli, lahana, karnabahar, turp, şalgam gibi turpgiller ise karotenoid (beta-karoten, lutein), vitamin C, E, K, folat ve mineraller gibi besin bileşenleri açısından zengin olup iyi bir posa kaynağıdır. Buna ek olarak glukozinolatlar olarak bilenen kükürt içeren kimyasalları içermektedir. Bu kimyasallar acı tat ve aromadan sorumludur.

Ispanak, tere, roka gibi yeşil yapraklılarda yine acı aromadaki sebzelerdir. E vitamini açısından zengindirler ayrıca glutatyon depolarını artırarak detoksa yardımcı olurlar. Her gün gram tüketilmesi tavsiye edilen fındık omega 9, çiğ badem ise E vitamini yönünden zengindir. Antioksidan görevi gören fındık ve çiğ badem karaciğere de iyi gelir. Omega-3 açısından zengin yağlı balık yemenin ise karaciğer için birçok faydası vardır.” 

ZEYTİNYAĞI, SARIMSAK, ZERDEÇAL, ENGİNAR VE YULAF EZMESİ

Prof. Dr. Yaprak, şöyle devam etti: “Araştırmalar zeytinyağı tüketiminin karaciğerdeki yağ seviyelerini düşürmeye, kan akışını artırmaya ve karaciğer enzim seviyelerini iyileştirmeye yardımcı olduğunu gösteriyor.

Sarımsak ise antioksidandır. Kükürt içerir ve glutatyon depolarını yükseltir.

Zerdeçaldaki aktif bileşen olan kurkumin, güçlü antioksidan ve anti-inflamatuar etkilere sahiptir ve karaciğer sağlığı için faydaları olduğu gösterilmiştir. Çalışmalar zerdeçalın sadece 8 hafta sonra karaciğer enzimlerinin kan seviyelerini ve karaciğerdeki yağ miktarını azalttığını bulmuştur. Birçok faydası olan enginar da karaciğerinizden zararlı toksinlerin atılmasına yardımcı olan safra üretimini artırır.

Bilim adamları, enginarda bulunan antioksidanların (sinarin ve silimarin, quercetin, kolin ve C vitamini) bu faydalardan sorumlu olduğunu düşünüyorlar. Kolin çok kuvvetli bir antioksidan olan klorojenik asid öncüsüdür. Yağlı karaciğer hastalığı olan 90 kişide yapılan bir deneme, iki ay boyunca günde mg enginar özü tüketmenin karaciğer fonksiyonunu iyileştirdiğini ortaya koydu.

Yaban mersini, ahududu ve kızılcık, avokado, üzüm dahil olmak üzere pek çok koyu renkli meyve de karaciğeri hasardan korumaya yardımcı olabilecek polifenol adı verilen antioksidanlar içerir. Son olarak zengin lif kaynağı olan yulaf beta glukan içerir. Beta glukan deneysel çalışmalarda karaciğere faydalı bulunmuş aynı zamanda LDL kolesterol ve kilo verme üzerine de yulaf ezmesinin faydaları olduğu belirtiliyor.” 

Bedenimizin en önemli e en hassas organlarından bir tanesi olan karaciğer, yaşamımızdaki bir takım alışkanlıkların ve beslenme düzenimizin sonucu olarak sağlığını yitirebilir. Ancak karaciğerin sağlığını yitirmesi demek, tüm bedenin sağlığını yitirmesi demektir. Bu nedenle karaciğere iyi gelen kuruyemişler ve öteki besinler hakkında bilgi edinmek, uzun vadede doğal yöntemlerle bedeninizi onarmanıza yardımcı olacaktır.

Unutmayın! Acil sağlık durumlarından mutlaka doktora gitmek gerekir. Sağlıklı beslenme ile ise önceden önemler alınarak acil durumların önüne geçilebilir. İşte karaciğere iyi gelen kuruyemişler ve daha fazlası!

Karaciğer Ne İşe Yarar?

Karaciğere iyi gelen kuruyemişlerkonusuna geçmeden önce, karaciğerimizi yakından tanıyalım. O bizim için neler neler yapıyor, ancak biz onu sağlığımızı kaybetmeden önce tanımaya çalışmıyoruz.

Karaciğer, insan vücudundaki en büyük katı organ ve en büyük bezdir. 'den fazla temel görevi yerine getirir. Sindirim sisteminin bir parçası olarak sınıflandırılan karaciğerin rolleri arasında detoksifikasyon, protein sentezi ve gıdanın sindirimine yardımcı olan kimyasalların üretimi bulunur.

Esasen karaciğer bir bez olarak sınıflandırılır ve birçok fonksiyonla ilişkilidir. Karaciğerin ana fonksiyonları şunlardır:

Safra üretimi:Safra ince bağırsakların parçalanmasına ve yağları, kolesterolu ve bazı vitaminleri emmesine yardımcı olur. Safra, safra tuzları, kolesterol, bilirubin, elektrolitler ve sudan oluşur.

Kan pıhtılarının desteklenmesi:K vitamini, kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan bazı pıhtılaştırıcıların oluşturulması için gereklidir. Safra, K vitamini emilimi için esastır ve karaciğerde oluşturulur. Karaciğer yeterli safra üretmezse, pıhtılaşma faktörleri üretilemez.

Yağ metabolizasyonu:Safra, yağları parçalar ve sindirimlerini kolaylaştırır.

Vitamin ve mineral depolama:Karaciğer A, D, E, K ve B12 vitaminlerini depolar. Bu vitaminlerin önemli miktarlarını depoda tutar. Bazı durumlarda, birkaç yıllık vitaminler yedek olarak tutulur. Karaciğer, yeni kırmızı kan hücreleri yapmaya hazır demiri de depolar.

Proteinlerin metabolize edilmesine yardımcı olur:Safra, sindirim için proteinlerin parçalanmasına yardımcı olur. Karaciğere iyi gelen kuruyemişler aynı zamanda sindirime de yardımcı olmuş olur.

Kanı filtreler:Karaciğer, ostrojen ve aldosteron gibi hormonlar dahil olmak üzere vücuttaki bileşikleri ve alkol ve diğer ilaçlar dahil olmak üzere vücudun dışındaki bileşikleri filtreler ve uzaklaştırır.

İşte bütün bu özellikleri düşünüldüğü zaman, karaciğere iyi gelen kuruyemişler ve öteki besinleri tüketmenin önemi de daha da katlanarak artmaktadır.

Karaciğere İyi Gelen Kuruyemişler

Karaciğer sağlığını iyileştirmenin pek çok doğal yolu vardır. Bunların başında da atıştırmalık olarak mutfaklarımızdan eksik etmediğimiz kuruyemişler gelmektedir. Karaciğere iyi gelen kuruyemişler ara öğünler esnasında rahatlıkla tüketilebilir ve size sağlık katar!

Karaciğer sağlığını besleyici olması yönünden değerli dört ana kuruyemişe göz atalım!

Brezilya Fındığı

Brezilya fındığı iyi bir protein, bakır, niasin, magnezyum, lif, E vitamini ve selenyum kaynağıdır. Brezilya fındığı, fındık başına en fazla 80 mikrogram içeren selenyumun en konsantre besin kaynaklarından biridir. Selenyum, karaciğer hastalığı olanlar için özellikle değerlidir, çünkü karaciğer hücrelerine zarar gelmesini önlemeye yardımcı olan, kanserle savaşan hücreleri harekete geçiren, bağışıklık sistemini güçlendiren ve doku esnekliğine katkıda bulunan bir antioksidandır. Bu da sağlıklı karaciğer dokusu için çok önemlidir. Karaciğere iyi gelen kuruyemişler arasındaki bu egzotik lezzeti mutlaka denemelisiniz.

Ceviz

Karaciğere iyi gelen kuruyemişler arasında her mutfakta bulunan bir tanesi ile devam edelim listemize… Ceviz, karaciğerin amonyağı detoksifiye etmesine yardımcı olmak için gerekli olan amino asitleri içerir. Ceviz ayrıca her ikisi de sağlıklı karaciğer detoksifikasyonunu desteklediği bilinen glutatyon ve omega-3 yağ asitlerinde yüksektir. Bu nedenle günlük olarak ceviz tüketmek karaciğere iyi gelir.

Pikan Cevizi

Ceviz ailesinden bir başka üye ile karaciğere iyi gelen kuruyemişler incelememize devam edelim. Pikan cevizi, E ve A vitaminleri, folik asit, kalsıyum, magnezyum, bakır, fosfor, potasyum, manganez, B vitaminleri ve çinko gibi birçok vitamin ve mineral içerir. Bu cevizler özellikle E vitamini açısından da zengindir. Araştırmalar ceviz yedikten sonra vücuttaki E vitamini seviyelerinin iki katına çıktığını ve kötü kolesterolun düştüğünü göstermektedir. Bu bulgu, cevizleri yağlı karaciğer hastalığına karşı lezzetli bir silah haline getirir.

Badem

Karaciğere iyi gelen kuruyemişler arasında alışkın olduğumuz isimlerden bir diğeri de bademdir. Bademi atıştırmalık olarak tüketmek kadar şutunu içmek de karaciğer sağlığına iyi gelecektir. Badem süt kadar kalsiyum içerir ve magnezyum, E vitamini, selenyum ve çok miktarda lifi içerisinde bulundurur. Magnezyum, kan damarlarının gevşemesi için çok önemli bir mineraldır, kanın karaciğerde rahatça hareket eden paha biçilmez bir bileşenidir. İlaveten, badem, yağlı karaciğer hastalığına bilinen bir katkı olan yemeklerden sonra kan şekeri artışlarını azaltır.

Karaciğere İyi Gelen Öteki Besinler

Karaciğere iyi gelen kuruyemişler konusuna değindik. Ancak doğanın bize sunduğu mucize bununla sınırlı değil. Karaciğere iyi gelen başka besinler de mevcut. Bu besinleri özellikle de karaciğere iyi gelen kuruyemişler ile tüketip faydaları iki katına çıkartmak mümkün.

Yulaf

Sabah kahvaltılarının vazgeçilmezi olan yulaf, karaciğere iyi gelen besinler arasında yer almaktadır. Yulaf ezmesi tüketmek, diyete lif eklemenin kolay bir yoludur. Lif, sindirim için önemli bir araçtır ve yulaftaki spesifik lifler özellikle karaciğer için faydalı olabilir. Yulaf ve yulaf ezmesi beta-glukanlar adı verilen bileşiklerde yüksektir. Bunlar da karaciğere iyi gelir. Sabah kahvaltısı ya da ara öğünlerde yulaf yerken üzerine biraz karaciğere iyi gelen kuruyemişler listesinden sevdiklerinizi ekleyebilirsiniz.

Kahve

Karaciğer için kahve müthiş faydalı bir içecektir. Özellikle de yağlı karaciğer rahatsızlıklarına karşı iyi gelir. Peki, bunun nedeni nedir? Kahve, karaciğerde yağ oluşumunu azaltır. Aynı zamanda karaciğerdeki koruyucu antioksidanları arttırır. Kahvede bulunan bileşikler ayrıca karaciğer enzimlerinin kansere neden olan maddelerin vücudundan kurtulmasına yardımcı olur. Kahvenize biraz badem sütü ekleyerek daha lezzetli bir hale getirebilirsiniz. Üstelik karaciğere içi gelen kuruyemişler konusunda faydaları yaşamaya da devam edersiniz.

Meyveler

Kuruyemişler kadar faydalı bir ara ogün seçeneği varsa, o da meyvelerdir. Meyveleri beslenme düzeninize ekleyerek karaciğer sağlığınızı iyileştirebilirsiniz. Peki hangi meyveler karaciğere iyi gelir? Yaban mersini, ahududu ve kızılcık gibi minik meyveler karaciğere iyi gelirler. Bunları yukarıda saydığımız yulaf karışımına karaciğere iyi gelen kuruyemişler ile ekleyebilirsiniz. Ayrıca greyfurt ve üzüm de karaciğere iyi gelir.

Karaciğer için Kaçınılması Gereken Yiyecekler

Genel olarak diyette dengeyi bulmak karaciğeri sağlıklı tutar. Bununla birlikte, karaciğerin işlenmekte zorlandığı bazı yiyecekler ve yiyecek grupları da vardır. Bunlar şunları içerir:

Yağlı yiyecekler:Bunlara kızarmış yiyecekler, fast food yiyecekler ve birçok restorandan paket servisi dahildir. Paketlenmiş atıştırmalıklar, cipsler ve kuruyemişler de şaşırtıcı şekilde yağlarda yüksek olabilir.

Nişastalı yiyecekler:Bunlar ekmekler, makarnalar ve kekler veya ünlü mamüllerdir. Bunları yemek de karaciğere iyi gelmez.

Şeker:Şekerler ve tahıllar, ünlü mamüller ve şekerler gibi şekerli yiyecekleri kesmek, karaciğer üzerindeki stresi azaltmaya yardımcı olabilir.

Tuz:Tuz alımını azaltmanın basit yolları, daha az yemek yemeyi, konserve etlerden veya sebzelerden kaçınmayı ve tuzlu şarküteri etlerini ve pastırmayı azaltmayı veya kaçınmayı içerir.

Alkol:Karaciğerine bir mola vermek isteyen herkes, alkol alımını azaltmayı veya diyetten tamamen çıkarmayı düşünmelidir.