Maliyet Muhasebesi Muhasebe Kayıtları

MALİYET;

Maliyet, hedeflenen sonuca ulaşmak için katlanılması gereken fedakarlıkların parasal toplamıdır. Ulaşılmak istenen her farklı sonuç için ayrı bir maliyet söz konusu olur. Dolayısıyla maliyetler birtakım amaçlarla kullanılmak üzere saptanır. Belli amaçlara hizmet eden birer araçtır. Maliyet saptamada güdülen amaçlar neyin maliyetinin saptanacağı ve bu maliyetin ne şekilde saptanacağını da belirler.

Farklı amaçlar aynı şeyin maliyetinin değişik biçimlerde saptanmasını gerektirebilmektedir.  Bu nedenle maliyet hesaplanırken kullanılan maliyet yöntemi iyi hesaplanmalıdır. İşletmelerde belli bir amaca ulaşmak için saptanmış olan bir maliyetin uygun olmayan bir başka amaç için kullanılması yanlış yönetim kararlarına sebep olarak, işletme açısından büyük kayıplar doğurabilir. Bunun için maliyet muhasebesi,  işletme yönetiminin alacağı kararlarda, yapacağı yatırımlarda son derece etkin bir rol oynamaktadır.  İşletmenin üretmiş olduğu mamulden beklediği faydanın o mamule yaptığı yatırımla doğrudan ilişkisi vardır. İşte bu nedenle bir mamul üretilirken katlanılan her türlü esirgemezlikler göz önünde bulundurulduğunda, kullanılacak doğru bir maliyet yöntemi işletmenin yatırımlarında en büyük belirleyici unsur olacaktır. Örneğin, İşletme iki farklı mamul üretiyorsa ve ürettiği mamullerden birisi sürekli üretim maliyetlerini arttırıyorsa ve işletme o mamulden beklediği faydayı alamıyorsa, işletme yönetimi elindeki verilere göre ya o mamulü üretmekten vazgeçip o üretim yerini tamamen kapatarak  tek mamulle devam edecek ve tüm yatırımını diğer mamule yönlendirecek, ya da o mamul yerine başka bir mamulün üretimi yoluna gidecektir. İşte tüm bunlara karar verebilmek için işletmenin maliyetlerinin doğru bir şekilde saptanması ve maliyet muhasebesinin yönetime doğru raporlama yapabilmesi gerekmektedir.

Maliyetin tanımına değindikten sonra üretim işletmelerinde maliyet muhasebesi ve kullanılan hesapları inceleyelim.

Matbaa sektöründe faaliyet gösteren bir mamul üretim işletmesini ele alalım. Gazete, kitap, dergi, vs basımı ile uğraştığını, matbaasında kendisine ait gazete, kitap ve dergilerini bastığı gibi bu işle uğraşan başka firmalar adına da matbaasında baskı yaptığını farz edelim. Burada işletme yönetiminin mamulü üretirken kullanacağı yöntemi neye göre ve ne şekilde saptayacağını çok iyi belirlemesi gerekir. İşletme üretilecek olan mamulün bünyesine giren aktiviteleri belirlerken,  ürün ağacını oluşturan,  mamulün bünyesine doğrudan girmeyen bir takım unsurları da esas üretim yerinin maliyeti olarak dikkate aldığında maliyetlerde yüksek oranda sapmalar ortaya çıkacaktır ve işletmenin bir birim mamul üretmek için katlanacağı veya katlandığı maliyetlerin miktarı gerçeği yansıtmayacaktır.

Örneğin; gazete üretimi için oluşturulacak ürün ağacı, kağıt, mürekkep, baskı malzemeleri, film ve kalıptan oluşmaktadır.  Bunun dışında bu ürün ağacına dahil olmayan yani esas üretim yeriyle ilgisi olmayan bir aktiviteyi buna dahil ettiğimizde bir birimlik mamulü üretmek için katlanılan fedakarlıkların ölçüsünü doğru hesaplayamayız.

İşletmenin fasoncu olarak çalıştığını göz ardı edelim ve tamamen kendisine yaptığı üretimi ve bu üretimle ilgili kullanılacak hesapları ele alalım. İşletmenin ürün ağacını esas üretim yeri ve yardımcı üretim yerine göre planladığını ve mamulün bünyesine giren her bir aktivitenin doğru üretim yerinde olduğunu varsayalım.

İlk olarak işletme, üretimini yapacağı mamulü oluşturmak için hammadde ve malzeme satın alacaktır.

İLK MADDE VE MALZEME ALIMI; 

İlk Madde, hammadde ve malzemenin alımı ve nakliyesi için aşağıdaki kayıt yapılır:

(Bu hammadde ve malzeme kağıt, mürekkep olabilir.)

/                       

İlk Madde ve Malzeme Hs.           

İndirilecek KDV                                 

Satıcılar Hs.                                                 

                X kg/lt Y marka Kağıt, mürekkep vs.

/

İlk Madde Malzeme Hs.                                

İndirilecek KDV Hs                    

Kasa Hs.                                       

Nakliye bedeli

İşletmenin, nakliye için yapmış olduğu gider doğrudan üretimle ilgili olduğu için nakliye bedelinin üretilen malın maliyetine dahil edilmesi gerekir. Bunun için Tekdüzen Hesap Planında 15 Stoklar Grubundaki hesapları kullanmak doğru olur.

İLK MADDE VE MALZEMELERİN TÜKETİLEN KISMININ DEVRİ;

(Üretime Sevk)

Maliyet dönemi sonunda ilk madde ve malzeme tüketimleri saptanarak, bunlardan üretimle ilgili olanlar Direkt İlk Madde Malzeme Giderleri hesabına, üretimde endirekt malzeme olarak tüketilenler Genel Üretim Giderleri hesabına borç, İlk Madde ve Malzeme hesabına alacak kaydı yapılarak stoklardan düşülür.  Yani aşağıdaki kayıt yapılır;

/

Direkt İlk Madde ve Malzeme Gid. Hs.          

                İlk Madde ve Malzeme Hs.                                       

DÖNEME AİT İŞÇİLİK GİDERLERİNİN DAĞILIMI;  

Dönem sonuna ilişkin, üretim ve diğer departmanlara ait işçilik giderlerinin tahakkuk etmesi halinde aşağıdaki kayıt yapılır: 

/

Direkt İşçilik Giderleri                                                

Genel Üretim Giderleri                                

Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri                             

Genel yönetim Giderleri                                               

                Personele Borçlar                                                         

                Ödenecek Vergi ve Fonlar                                          

                Öfunduszeue.info Güvenlik Kesintileri                                    

ENDİREKT ve YARDIMCI GİDERLERİN DAĞITIMI;  

Dönem (ay) sonunda esas üretim yerinde oluşan elektrik, doğalgaz gibi tüketimler henüz faturası gelmediği için sayaca göre tahmin yürütülerek hesaplama yapılmaktadır. Ancak bu tahminler yüksek oranda doğru kabul edilmektedir. Daha önceki faturalarda tüketim miktarına karşılık gelen kullanım bedeli belli olduğu için yapılacak yevmiye kaydında ilgili karşılık hesabına kayıt yapılırken fatura henüz gelmediği için KDV dikkate alınmayacak, faturanın KDV’si fatura geldiği zaman kayda geçecektir.  

Yapılması gereken muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır; 

/

Genel Üretim Giderler Hs.                          

Maliyet Giderleri Karşılığı Hs.            

Aralık ayı için Tahmini elektrik tüketim bedelinin tahakkuk ettirilmesi

MALİYET - GİDER HESAPLARININ YANSITMA İŞLEMLERİ; 

İşletme giderleri maliyet dönemi boyunca ilgili gider hesaplarının borcunda birikir.  Maliyet dönemi sonunda bu giderlerin dönemsel toplamları yansıtma hesapları aracılığıyla ilgili hesapların borcuna aktarılır. Yansıtma hesaplarıyla yapılan bu aktarmalarda üretim ile doğrudan ilgili olan direkt ilk madde ve malzeme, direkt işçilik giderlerinin tamamı, genel üretim giderlerinin çalışmayan kısım ve giderleri dışında kalan bölümü Yarı Mamuller-Üretim hesabına gönderilerek üretim maliyetlerine yüklenir. Maliyet dönemi içinde çalışmayan kısım ve giderlere ilişkin kira, amortisman, vergi gibi sabit genel üretim giderleri Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları hesabının borcuna yansıtılarak Gelir Tablosuna aktarılır. Dönem giderleri de aynı şekilde Gelir Tablosunda yer alan ilgili hesaplara yansıtılır. 

Yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır: 

/

Yarı Mamuller-Üretim Hs                                                          

Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları Hs                                     

                Direkt İlk Madde ve Malzeme Yansıtma Hs.                              

Direkt İşçilik Giderleri Yansıtma Hs.                                             

Genel Üretim Giderleri Yansıtma Hs.                                              

Aralık ayı üretim giderlerinin ilgili hesaplara yansıtılması

Dönem giderlerine ilişkin yansıtma kaydı da şu şekilde olacaktır:

/

Pazarlama Satış ve Dağ.Giderleri                              

Genel Yön. Giderleri                                                     

                Paz sat Dağ Yanst. Hs.                                                              

Gen Yön Gid Yanst. Hs.                                                              

Aralık ayı dönem giderlerinin ilgili hesaplara yansıtılması

YARI MAMULLERİN DEVRİ;  

Maliyet dönemi sonunda o dönemde tamamlanmış olan mamullerin üretim maliyeti hesaplanarak Yarı Mamuller-Üretim hesabından Mamuller hesabının borcuna aktarılır. Bu yapılan kayıttan sonra yarı mamuller hesabının borç kalanı ay sonunda üretimi tamamlanmamış yarı mamullerin o ana kadar birikmiş olan üretim maliyetini gösterir. 

Yapılacak muhasebe kaydı şu şekilde olacaktır:

/

Mamuller Hs.               

Yarı Mamuller Hs                

Üretimi tamamlanan yarı mamulün mamul stoklarına aktarılması

ÜRETİM VE ÜRETİM DIŞI FİRELERİN İLGİLİ HESAPLARA DEVRİ;  

Üretimde kullanılan ilk madde ve malzemeler çeşitli nedenlerle kullanılamaz hale gelebilmektedir. Üretim yapısında ortaya çıkan kayıplara kısaca fire diyoruz. Fireler normal ve anormal fire olarak iki grupta sınıflandırılır. Anormal fire, işletmenin ürettiği mamulde çeşitli nedenlerle aşırı derecede üretim kaybına sebep olan firedir ve bu firenin doğrudan ilgili gider hesabına aktarılması gerekmektedir. Anormal firenin ortaya çıkış sebepleri üretimde kullanılan makinelerin bozulması,  grev, lokavt vs. nedenlerdir. Anormal fire oluştuğu zaman, bu firelerle ilgili yetkili kişilerin durumu tutanakla tespit etmesi ya da bu firenin oluştuğunun tevsiki için bir belge olması gerekmektedir.  

Normal fire ise, mamulün üretimi aşamasında kaçınılamayacak olan firedir. İşletmenin ürettiği mamulün cinsine göre üretim maliyetine yansıtılacağı gibi geri dönüşüm olanağı olan bir fireyse hurda stoklarına alınıp satışı yapılabilir. Örneğimizde matbaa da basım için satın alınan kağıdın basım veya nakliye esnasında zarar gördüğünü varsayalım.  Normal fire basım veya nakliye esnasında oluşan kabul edilebilir firedir. Örneğin, imalata kg kağıt sevk edildiğinde her zaman kg gazete elde edilmez. Kağıdın kenarının kesilmesi, nakliye esnasında patlaması (yırtılması), makinenin bozulması,  kağıdın sıkışması gibi nedenlerden dolayı belli miktarda fire oluşacaktır. Ki bu da normal firedir. Bu firenin bir kısmı hurda olarak elde kalabilir. Ancak bir kısmı ise gerçekten yok olur. Yok olan kısmın maliyeti üretim maliyetine aktarılmalıdır Örnekte olduğu gibi ilk madde ve malzeme olan kağıdın matbaaya nakli sırasında ortaya çıkan kaybı,  zarar olarak nitelemek gerekmektedir. Bu durumda da değeri düşen mallar karşılığı hesabına aktarılarak kapatılabilir.  Tabi bunun için de olayın tespiti mutlaka gerekir. Yani ytl maliyet bedelli kg kağıdın nakliye esnasında zayi olması halinde hurda haline gelen kağıdın,  V.U.K maddesi uyarınca emsal bedelinin tespiti ve tespit edilen bu tutarın funduszeue.info hesaba intikali, kalan kısmın ise diğer olağan dışı gider ve zararlar hesabına kaydı gerekir.  

Yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır; 

/

Diğer Stoklar Hs.                                          

Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar                            

İlk Madde Malzeme Hs.                             

Kaza sonucunda kağıdın hurda stoklarına aktarılması

HURDA STOKLARIN SATIŞI;  

YTL emsal bedeli ile hurda stoklarına alınan bu ilk madde malzemenin YTL’den satışı yapıldığında aşağıdaki kayıt yapılır: 

/

Alıcılar Hs.                                   

Yurt İçi Satışlar                              

        Hurda Satışları

Diğer Gelirler                                     

       Hurda Satış Geliri

Hesaplanan KDV                             

/

Satılan Mamullerin Maliyeti Hs                  

Diğer Stoklar Hs                                     

     

Şu ana kadar ilk madde ve malzemenin mamul haline gelmesi aşamalarından ve yapılacak olan yevmiye kayıtlarından bahsettik.


              MAMUL SATIŞ; 

             Şimdi üretimi tamamlanan ve mamul haline getirdiğimiz ürünün satışını ve maliyet kaydını yapalım. 

/

Alıcılar Hs                                    

Yurt İçi Satışlar                              

Hesaplanan KDV                           

      X firmasına nolu fatura ile yapılan satış

SATILAN MAMULLERİN MALİYET HESAPLARINA DEVRİ; 

Maliyet dönemi sonunda, işletmenin dönem içinde satmış olduğu mamullerin üretim maliyetinin hesaplanıp,  Mamuller hesabından çıkartılarak, Gelir Tablosu hesabı olan Satılan Mamullerin Maliyeti hesabının borcuna aktarılır.  Yapılan kayıttan sonra mamuller hesabının borç kalanı henüz satılmamış olan mamullerin üretim maliyetini gösterir. 

/

Satılan Mamuller Maliyeti                

                Mamuller        Hs.                                                                       

             SEVKİYAT VE HİZMET SATIŞI;  

İşletme söz konusu mamul için sevkiyatı kendisi yapmışsa ve bundan bir gelir elde etmişse yapılacak muhasebe kaydı:  

/

Kasa                                                             

Yurt İçi Satışlar                                           

                                       10 Diğer Hizmet Gelirleri

Hesaplanan KDV                                          

CARİ DÖNEMDE İADE EDİLEN MAMUL VE ÜRÜNLERİN İŞLEMLERİ;  

Matbaa sektöründe çok sık karşılaşılmamakla beraber satılan mamulün bir kısmının müşteri tarafından beğenilmeyerek iade edilmesi durumu söz konusu olabilir.  Matbaa sektöründe iade olayının fazla olmamasının nedeni; üretilen kitap, dergi, gazete gibi baskı hizmetlerinin çok çabuk tüketilmesi ve tekrar piyasaya sunulmasının imkansızlığıdır. Bu nedenle İade olayı kısmen kitaplar için söz konusu olabilir. Böyle bir durumda yapılacak muhasebe kaydı şu şekilde olacaktır: 

Aynı yıl içinde iade edilmişse:

           /

Satıştan İadeler Hs.                    

İptal/İade KDV                              

Alıcılar Hs                                    

          /

Diğer Stoklar Hs.                                        

     Hurda Stokları

Satılan Mamullerin Maliyeti Hs   

İlgili malın hurda stoklarına alınması kaydı

 İade edilen mallarda tekrar satılabilecek durumda olmayan kitap, dergi v.b. şeylerin hurdalara alınması gerekmektedir. Eğer iade edilen malın satışı mümkün görünüyorsa nolu hesap yerine Mamuller hesabının kullanılması da mümkündür.
 

CARİ DÖNEM SONRASI İADE EDİLEN MAMUL VE ÜRÜNLERİN İŞLEMLERİ;  

İade ilgili yıldan sonra yapılmışsa yapılacak kayıt yeniden mal alım kaydı olacaktır.

  /

        Ticari Mallar Hs.        

        İnd. KDV                                      

                Satıcılar Hs                     

                DÖNEM SONU MALİYET HESAPLARININ KAPATILMASI;  

Yıl sonunda maliyet hesaplarının kapatılması kaydını yapalım: 

X

Direkt İlk Madde Malzeme funduszeue.infoıtma Hs.                        

Dir. İşçilik Giderleri Yansıtma Hs.                                               

Genel Üretim Giderleri Yansıtma Hs.                                                         

funduszeue.infoış Dağıtım Giderleri Yanst. Hs.                                                       

Genel Yönetim Giderleri Yanst. Hs.                                             

                               Direkt İlk Madde Malzeme Giderleri                           

                               Direkt İşçilik Giderleri                                    

                               Genel Üretim Giderleri Hs.                                               

                               funduszeue.infoış Dağıtım Giderleri                                              

                               Genel Yönetim Giderleri                                                    

Yıl sonu gider ve yansıtma hesaplarının kapatılması kaydı

                DÖNEM SONU GELİR TABLOSU HESAPLARININ İŞLEMLERİ;

Dönem sonunda gelir tablosunda yer alan tüm gider ve zarar hesapları Dönem Kar veya Zararı hesabının borcuna aktarılarak hesaplar kapatılır. 

X

Dönem Kar  veya Zararı                                            

                Satıştan İadeler Hs.                                                       

Satılan Mamuller Maliyeti                                             .-

                funduszeue.infoış ve Dağıtım Giderleri                                     

                Genel Yönetim Giderleri                                                

                Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları                           

                Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar                                

Gider ve zarar hesaplarının dönem kar veya zararı hesabına aktarılması kaydı

Gelir hesaplarının kapanış kaydı ise şu şekilde olacaktır:

X

Yurt İçi Satışlar                                             

Diğer Gelirler                                         

                Dönem Kar veya Zararı                                

Dönemin gelir ve kar hesaplarının dönem kar veya zararı hesabına aktarılması kaydı

                DÖNEM SONU VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER ve İŞLEMLERİ;  

Bu durumda işletmenin vergi öncesi karı: 

Gelir ve Karlar     :   

Gider ve Zararlar :       

                            YTL’dir.  

Kurumlar Vergisi mükellefi olan işletmenin, vergi öncesi dönem karı YTL’dir. İşletme, dönem karı üzerinden YTL Kurumlar Vergisi hesaplamış (Kurumlar Vergisi oranı %20) ve 4. üç aylık geçici vergiyi de ödediğinde peşin ödenen vergiler YTL olmuştur. Bu durumda:

a.       Yıl sonu itibariyle karşılığın oluşturulması kaydı:

X

Dönem Karı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları                    

               Dönem Karı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları                  

                                   Kurumlar Vergisi Karş.

b.       Tahakkuk fişinin alınması kaydı:

Y

Dönem Karı Vergi ve Yasal Yükümlülük Karşılıkları                                        

               Dönem Karının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri                

     Peşin Ödenmiş Kurumlar Vergisi

Ödenecek Vergi ve Fonlar                                                                                         

     Ödenecek Kurumlar Vergisi

 



SATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU;

İşletmenin satışların maliyeti tablosu da aşağıdaki gibi olacaktır: 

Ek:1  İşletmenin kasım dönemine ait mizanı aşağıdaki gibidir:

                                        X İŞLETMESİ KASIM X DÖNEMİ MİZANI
 

YARARLANILAN KAYNAKLAR:

1.   BÜYÜKMİRZA, Kamil                Maliyet ve Yönetim Muhasebesi

  Fersa Matbaacılık, Ankara,

2.   AKDOĞAN, Nalan                     Türkiye Muhasebe Standartları İle Uyumlu

SEVİLENGÜL, Orhan                Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulaması,

                                                 funduszeue.info:7, Tor Ofset, İstanbul,

Kaynak: funduszeue.info
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemizekayıt olun.

>> Vergi Affı Rehberi ( Soru - Cevap) Ücretsiz E-Kitap:hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

GÜNDEM

Maliyet muhasebesi; Bir ürünü, bir mamülü ortaya çıkarmak için yapılan harcamayı ve katlanılan  fedakarlıkları gösterir. Üretilen ürünün maliyet kontrolü için, planlama için, yönetim kararlarına yardımcı olmak için ihtiyaç duyulan sistem maliyet muhasebesidir.

Maliyet: İşletmelerin faaliyet konusuna giren mal veya hizmetlerin elde edilmesi için katlandığı her türlü faktörlerin para olarak ifade edildiği toplam değere maliyet denir.

Harcama: Herhangi bir amaçla işletme tarafından ödenen nakit, transfer edilen varlığın, katlanılan borcun parasal ifadesidir.

Gider: Dönem gelirinin elde edilmesi amacıyla kullanılmış veya tüketilmiş maliyetlerdir.

Hasılat: Mal veya hizmetlerin satışından; faiz, kira, iştirak geliri gibi elde edilen brüt tutarlarıdır.

Zarar: İşletmenin varlıklarındaki karşılıksız tükenmelerdir.

Maliyet (İmalat) Muhasebesi bütün üretim işletmelerinde kullanılması gerekmektedir. Maliyet muhasebesinde tahmine göre kayıt yapılabilir, Ölçü birimi para dışı karakterler olabilir.

Üretim Kayıtları

Üretime başlamadan önce hammadde alınır. İlk maddeler, yardımcı maddeler, işletme, ambalaj, kırtasiye, vb. malzemeler (alış bedeli + alış ile ilgili giderler) İLK MADDE ve MALZEME Hesabına borç yazılır.

Hammadde alışı Kaydı

1. İşletme TL+ %18 KDV veresiye Hammadde almıştır.

Hammadde iade kaydı

2. İşletme aldığı TL lik hammaddenin TL+ KDV  sini satıcıya iade etmiştir.

Hammaddenin Üretime Verilmesi Kaydı

3. İşletme TL’ lik hammaddeyi üretime sevk etmiştir.

İşçilik Ücretlerinin Hesaplanması

Direkt işçilik giderleri : Bu giderler esas üretim gider yerleri ile ilgilidir ve belli bir mamül veya hizmetin üretim maliyetine doğrudan doğruya yüklenebilen işçilik giderlerini kapsar.

Endirekt İşçilik:

1. Üretim maliyetine doğrudan yüklenemeyen ve direkt işçilik dışında kalan işçilik,

2. Üretim fonksiyonu ve bu fonksiyonun devamı yönünden esas olmakla birlikte doğrudan üretim maliyetine girmeyen ya da bir başka ifadeyle üretilen mamullerle ilişkisi doğrudan kurulamayan işçiliktir.

4- Fabrikaya ait Brüt TL işçilik giderinin TL si direk işçilik, TL’sı endirekt işçilik gideridir. Genel yönetim için harcanan işçilik tutarı TL, Pazarlama bölümü için TL işçilik ödenecektir.

1. SSK işçi işveren Payları   TL
2. Vergi Kesintileri                  TL
3. Ödenecek Net Ücret          TL

Amortisman Kayıtları

Fabrika binası ya da üretimde kullanılan makineler için ayrılan amortisman giderleri hesabında takip edilir.

5. Aralık ayında fabrika binası ve makineler için TL, satış mağazası ve demirbaşları için TL, genel müdürlük binası ve demirbaşları için TL, amortisman gideri hesaplanmıştır.

Fazla Çalışma Ücretleri Kayıtları

Fazla mesai ücretleri de normal ücret gibi işçilik gideri kapsamında değerlendirilir. (zamların) maliyete katılması konusunda üç tür uygulama söz konusudur.

1. Siparişin acele yetiştirilmesi söz konusu ise ve maliyet artışı müşteri tarafından kabul edilmiş ise, fazla çalışma ücretleri (Direkt İşçilik Giderleri) içinde yer alır ve üretilen malların maliyetine doğrudan yüklenir.

2. Fazla çalışma kapasitesi yetersizliğinden ileri geliyorsa, fazla çalışma ücretleri (Genel Üretim Giderleri) arasında yer alır ve üretilen malların maliyetine dolaylı olarak yüklenir.

3. Fazla çalışma normal çalışma süresinin iyi kullanılmasından anormal koşullardan ileri geliyorsa, fazla çalışma ücretleri doğrudan sonuç hesaplarına aktarılır.

İşçi kıdem tazminatları

İşçiler için hesaplanan kıdem tazminatları GENEL ÜRETİM GİDERLERİ Hesabının borcuna yazılır.

Diğer İşletme Giderleri (GÜG)

Malzeme ve işçilik giderleri dışındaki üretim ile ilgili giderler diğer işletme gideri ( genel üretim gideri) olarak isimlendirilir.

1. Endirekt ilk madde ve malzeme
2. Endirekt işçilikler
3. Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler (Elektrik, Gaz, Su Giderleri, Haberleşme Giderleri, Bakım Onarım Giderleri, Taşeron Giderleri, vb)
4. Çeşitli Giderler (Sigorta, kira vb. Giderler)
5. Vergi, Resim ve Harçlar
6. Amortisman ve Tükenme Payları dır.

Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları Hesabının Doğru Kullanımı

Çalışmayan Kısım Gider ve Zaraları Hesabının İşleyişi: Giderler ortaya çıktığında hesabın borcuna kaydedilir. Dönem sonunda bu hesap Dönem Kar veya Zararı Hesabına aktarılarak kapatılır.

Çalışılmayan işçilik giderlerinin muhasebe kayıtları;

İşçilik ücretleri her zaman yukarıdaki gibi gerçekleşmeyebilir. Bazen bazı üretim bölümleri çalışamaz ya da az çalışabilir. Çalışılmayan dönemlere ilişkin işçilik maliyete eklenmelidir.

İşyerinin önleyemeyeceği nedenlerle (grev, deprem vb.) boşa geçen zamanlara düşen ücret giderleri verimsiz işçilik olarak tanımlanır. Verimsiz işçilik geçmiş yılların istatistikî bilgilerine dayanılarak her ay ortalama ne kadar zaman kaybı olacağı tahmin edilir, yine aynı yolla bulunacak ortalama ücretle çarpılır ve verimsiz işçilik hesaplanır.

Eğer boş işçilik, işletmenin kontrol edemeyeceği nedenlerden, örneğin tabi afetlerden grevlerden ileri gelmiş ise, ( ÇALIŞMAYAN KISIM GİDER VE ZARARLARI) hesabına alınarak sonuç hesabına devredilmelidir.

Amortisman Giderlerinin Çalışmayan Kısım Giderlerine Devri

1 Sıra nolu Muhasebe sistemi uygulama Genel Tebliği’nin Muhasebe Usul ve Esaslar-Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı Açıklamaları bölümünde  ‘’ -Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları’’ hesabında;’’ Üretimle ilgili giderlerden çalışmayan dönem  ve çalışmayan kısımlara ait giderleri içerir.’’ açıklamalara yer verilmiştir.

Örnek: işletme tarihinde TL maliyet bedelli ve faydalı ömrü 5 yıl olan bir makineyi aktifine dahil etmiştir.

Vuk madde ye göre bu makine için yılından gider kaydedilmesi gereken amortisman tutarı TL funduszeue.info tutarın tamamı hesaba kaydedilirse , Aralık ayında üretilen mamüllere tamamı dağıtım anahtarı yolu ile yüklenecektir.

Eğer kıst amortismanı günlük esasta uygularsak, günlük sürenin sadece 13 günü imalat faaliyetinde kullanılan bu makinenin sadece TL amortisman giderinin hesapta, kalan TL nin ise hesapta muhasebeleştirilmesi gerekir.

6. Bu işlemi yani TL nin hepsini hesabından muhasebeleştirip yansıtma hesaplarını yaparken TL sini hesabına aktarabiliriz, yada  amortisman ayırma fişinin içinde ayırabiliriz.

Yansıtma hesapları aracılığı ile üretim maliyetleri yarı mamul-Üretim hesabına aktarılması

Hesabının bakiyesi olan TL yi aynı fiş içinde kullandığımız için yansıtmalarda dahil etmeyeceğiz. Sadece kapanış hesaplarında alacak çalıştırıp dönem kar zararına aktarılacaktır.

7. Üretim giderlerinin Yansıtılması

8. Yarı Mamül hesabının Mamül hesabına aktarılması

 9. Yansıtma hesaplarının Kapanış kaydı

Üretilen mamullerden TL lik kısmı satılmıştır.

Burada yaklaşık 10 adet yevmiye kaydıyla göstermeye çalıştık. Her işletmenin sektörüne göre, iş planına göre, toplam kalite yönetimi ilkelerine göre bir yol haritasının belirlenmesi gerekir.

Önemli Notlar:

Fire oranları ve miktarları için Ticaret odasının sitesinden oranlarına bakmakta fayda vardır.

Fire oranları ile üretim reçeteleri oluşturulup takip edilmelidir.

Stok envanteri ile mizan arasında her üretim öncesi ya da sonra mutabakat yapılmasında fayda    vardır.

Sektöre en uygun maliyet kontrol yöntemi seçmenin önemi büyüktür.

Yapılan üretimlerle ilgili Maliyet kaydı oluşturulmalıdır.

Stok kartları ve üretim reçetelerinin doğru bir şekilde incelenmesi ve kontrol edilmesi son derece önemlidir.

Üretimin asıl bünyesinde çalışan esas işçilik giderleri hesabında takip edilmelidir.

Yardımcı işçilikler ve yardımcı malzemeler hesabında takip edilmelidir.

Kaynak: funduszeue.info
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemizekayıt olun.

>> Vergi Affı Rehberi ( Soru - Cevap) Ücretsiz E-Kitap:hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

GÜNDEM