Kalça Ve Diz Ağrısına Hangi Bölüm Bakar

Vücudun önemli sinirlerinden biri olan ve belden topuğa kadar uzanan siyatik sinirinde oluşan baskı ya da hasar ağrıya neden olur. Bu ağrılar belde, kalçada ya da bacaklarda hissedilebilir. Genellikle tek taraflı başlayan siyatik ağrısı, hafif semptomlar ile kendini belli eder ancak tedavi edilmediğinde ilerleyen ve dayanılmaz bir ağrıya dönüşebilir. Hareketsiz yaşam, duruş bozukluğu, sürekli ağır eşyalar kaldırmak, obezite ve ileri yaş gibi çeşitli faktörlerin yanı sıra fıtık veya omurdaki hasarlar siyatik ağrısına neden olabilir.

Siyatik Nedir?

Belin alt tarafındaki 4 ve 5. omurlardan çıkarak, kalçanın orta noktasından topuğa kadar inen siyatik sinir, vücuttaki en önemli sinirlerden biridir. Vücudun en uzun ve en geniş siniri olan siyatik sinir, bacağın kuvvetini ve hareketini sağlayan liflere sinyal göndermekle görevlidir. Siyatik sinirin gerilmesi, sıkışması ya da zarar görmesi sonucu ortaya çıkan bacak ve bel bölgesindeki ağrı ise siyatik ağrısıdır. Siyatik hastalığı olarak da bilinen bu rahatsızlık halk arasında kısaca “siyatik” olarak adlandırılır.

Genellikle tek taraflı başlayan siyatik ağrısı, başta hafif belirtilerle kendini gösterir fakat zamanla şiddetlenir. Siyatik ağrısı, 20-60 yaş arasında olup spor yapmayan ya da ağır işlerde çalışan kadın ve erkeklerde aynı sıklıkta görülür.

Siyatik Belirtileri

Siyatiğin en yaygın belirtisi bel ve arka kalçadan alt bacağa uzanan ağrıdır. Bu bölgelerde hissedilen ağrı, siyatik hastalığına işaret edebilir. Kalkma ve oturma pozisyonlarında da kişiyi zorlayan siyatiğin diğer belirtileri şöyledir:

•Bacağın alt kısmında ve ayakta karıncalanma

•Ayak parmaklarında ve topuk bölgesinde iğne batma hissi

•Siyatik sinirin olduğu bölgelerdeki ağrıdan kaynaklı hissizlik ve hareket güçlüğü

•Hareket edildiği zaman giderek artan ağrı

•İlerleyen siyatik hastalığında duyu ve hareket kaybı, idrar ve gaz kaçırma

Siyatik Nedenleri

Siyatik genellikle fıtıklaşan bir disk sebebiyle ortaya çıkar. Omurgada bulunan kemiklerin farklı sebepler ile siyatik sinirine baskı yapması sonucunda oluşabilen siyatik ağrıları üç grup altında toplanır. Bel, kalça ve dizin arka kısmı ya da ayak bölgesindeki ağrılara göre gruplandırılan siyatiğin oluşmasında başka nedenler de bulunur. Bu nedenler:

•Hareketsizlik: Uzun süre oturmak veya sürekli hareketsiz kalmak siyatik ağrısına neden olur.

•Ağır kaldırmak: Ağırlık kaldırılan sporlar yapmak ya da çalışırken sıklıkla yük kaldırmak siyatik oluşmasında etkendir.

•Obezite: Omurgaya binen aşırı yük ile vücudun zorlanması, siyatik ağrısının sebeplerinden biridir.

•Yaş: İleriki yaşlarda kemik ve kemik çevresindeki dokularda görülen zayıflık siyatik ağrısına neden olabilir.

•Diyabet: Şeker hastası olan kişilerin siyatik sinirleri daha kolay zarar görebilir.

•Travma: Bir yerden düşmek ya da siyatik sinirin olduğu bölgelere çarpan bir cisim sinire zarar verebilir, bu da siyatik ağrısına yol açar.

•Gebelik: Uterus genişlemesi ve kilo alımı siyatik sinirlere baskı uygulayarak ağrıya neden olabilir. Ayrıca, hamilelik döneminde salgılanan hormonların omur çevresindeki ligament bağları genişletmesi disklerin kaymasına ve dolayısıyla siyatik ağrının oluşmasına sebep olabilir.

Siyatik Tanısı

Yeni başlayan siyatik ağrısı bir süre sonra kendiliğinden yok olabilir. Bununla beraber, uzun süre devam eden ve ciddi derecede rahatsız edici hale gelen ağrı şikayetiyle başvuran hastalara, kas gücü ve refleksler için fiziki muayene yapılır. Hastadan istenen birtakım egzersizler, ağrıya hangi hareketlerin neden olduğunun anlaşılmasında etkilidir. Fiziki muayenenin yanı sıra siyatik tanısı için bazı tetkitler mevcuttur. Hastalığının nedeninin öğrenilmesi için yaygın olarak röntgen, MR (manyetik rezonans) ve BT (bilgisayarlı tomografi) gibi görüntüleme yöntemleri uygulanır.

Siyatik Tedavisi

Siyatik ağrısının şiddeti kişiden kişiye değişiklik gösterir. Bu farklılık siyatik tedavisine de yön verir. Ağrı kesici veya antienflamatuar ilaçlar siyatik tedavisinde bazı hastalarda yeterli olabilirken, ilerleyen siyatik hastalığı için epidural steroid enjeksiyonu gerekli görülebilir.

Siyatik hastalığında fizik tedavi de tercih edilen tedavi yöntemleri arasındadır. Duruşu düzeltmek ve kasları güçlendirmek için fizyoterapistler tarafından uygulanan egzersizler, siyatik egzersizler olarak da tanımlanır. Cerrahi operasyon ise ancak ilerleyen siyatik rahatsızlıklarında tercih edilir.

Mesane ya da bağırsak kontrolünün kaybolduğu, bacak kaslarında zayıflığın oluştuğu, nörolojik bozuklukların ortaya çıktığı, diğer tedavi yöntemlerinin ağrıyı azaltmakta etkili olmadığı durumlarda yapılacak olan cerrahi operasyonda, fıtıklaşarak sinire baskı yapan kısım çıkarılabilir.

Diğer Tedavi Yöntemleri

•Yoga ve pilates gibi bazı egzersiz programları siyatik tedavisinde önerilir. Esneme hareketleri, hastanın rahatlamasına ve sinir kökü sıkışmalarının azalmasına yardımcı olur. Düzenli egzersiz yapmak vücudun endorfin salgılamasını sağlar; salgılanan endorfin de ağrı kesici görevi görür.

•Rahatlığı sağlamak için ağrılı bölgeye sıcak kompres uygulanabilir. Bu uygulamanın dikkatle yapılması gerekir; aksi takdirde deride yanık oluşabilir.

•Ağrıya neden olacak aktivitelerden uzak durmak, ağır kaldırmamak ve uzun süre oturmamak siyatik ağrılarının azalmasını sağlar.

•Akupunktur ve masaj terapisi de siyatik tedavisinde alternatif yöntemler olarak tavsiye edilir.

Siyatik Hastalığına Hangi Bölüm Bakar?

Siyatik ağrıları bulunan kişilerin öncelikle bir ortopedi uzmanına muayene olması gerekir. Yapılan testler ve fiziki muayene sonrasında ise ortopedi uzmanı, hastayı beyin ve sinir cerrahisi, nöroloji ya da romatoloji bölümlerine yönlendirebilir.

Hastanemiz Pandemi Hastanesi Değildir!

Koronavirüs (COVID-19) Tedbirlerimiz Devam Ediyor

Değerli Hastalarımız, Değerli Çalışanlarımız, Sevgili Meltem Dostları

Meltem Sağlık Grup olarak amacımız, insan sağlığına yönelik kaliteli bir hizmet vermektir. İçinde bulunduğumuz yeni Koronavirüs pandemisi ve buna karşı aldığımız tedbirler konusunda sizi proaktif olarak sizi bilgilendirmek istiyoruz.

Her zaman olduğu gibi, hastalarımızın ve ekip üyelerimizin güvenliği ve emniyeti en yüksek önceliğimizdir. Koronavirüse karşı hijyen ve sağlık kılavuzlarına uygunluk açısından gerekli önlemleri aldık. Koronavirüse karşı önlem olarak, temizlik ve hijyen protokollerimizi daha da titiz hale getirmek için TC Sağlık Bakanlığı talimatlarına uygun olarak geliştirilen ek önlemler aldık.

Çalışma ekiplerimize sürekli brifingler ve gelişmiş işletme protokolleri verdik.

Hasta yatakların dezenfeksiyonuna özel önem verdik.

Ortak alanlarımızın (lobiler, asansörler, kapı kolları, banyolar vb.) temizleme sıklığını artırdık.

Yiyecek ve içecek servisini mevcut gıda güvenliği tavsiyelerine göre ayarlamaya devam ettik.

Antibakteriyel el dezenfektanlarına ulaşma kolaylığı sağladık.

Meltem Sağlık Gruba ve Ekibimize olan güveniniz için teşekkür ederiz.

Doç. Dr. Ahmet Hamdi Kepekçi

Meltem Hastanesi Başhekimi

İçindekiler:

Bel ağrısı toplumda çok sık karşılaşılan bir sorundur. İnsanların yaklaşık olarak %85’i hayatı boyunca en az bir kez bel ağrısı şikayeti yaşar. Bel ağrısı zaman zaman kalça ve bacağa doğru da dağılabilir. Bel ve kalça ağrısı birlikteliği bel fıtığı hastalarında sık görülüyor olsa da her zaman altta yatan sebep bel fıtığı olmayabilir. Bu nedenle ayırıcı tanıda şikayeti arttıran vücut hareketleri, şikayetin zamanı ve süresi, muayene bulguları, radyolojik bulgular ve bunların birbiriyle örtüşüyor olması tedavide büyük önem taşır.

Bel ve kalça ağrısı neden olur?

Bel ve kalça ağrısı nedenleri yaşa, cinsiyete, mesleğe, fizik aktivite düzeyine göre farklılık gösterebilir. Örneğin ileri yaş bir kadında ani başlangıçlı bir bel ve kalça ağrısı varsa kemik erimesine bağlı bir omur kırığı mutlaka akla gelmelidir. Diğer taraftan sporcu bir genç erkekte ani başlayan ağrıda kas gerilmesi ilk olarak akla gelir.

İleri yaşta, yavaş yavaş başlayan, herhangi bir travma hikayesi olmayan, hızlı kilo kaybı yaşamış, geçmişte kanser hikayesi olan, geceleri ve istirahat esnasında ağrının devam ettiği kişiler tümör açısından dikkatli değerlendirilmelidir. Omurga, leğen kemiği ve kalça eklemi en sık metastaz alan dokulardır.

Ağrının kaynağı bel ve kalça bölgesinde bulunan anatomik yapıların her biri olabilir. Kemik, omurga eklemleri, eklem kapsülü, bağlar, kas doku, disk, enfeksiyonlar, tümöral olaylar, bel fıtığı veya farklı bir nedenden ötürü bası altında kalan bir omurilik sinir kökü ağrının kaynağı olabilir.

Bel ve kalça ağrılarının büyük çoğunluğu bölgedeki kas, bağ ve eklem kapsülü gibi yumuşak dokulardan kaynaklanır. Bu yapılarda ağrı oluşmasına neden olan faktörler ise genellikle fiziksel olarak zorlayıcı işler yapmak, ergonomik olmayan koşullarda çalışmak ve spor sakatlanmalarıdır.

Travma, yaşlanma veya tekrarlayıcı ve zorlayıcı aktivitelere bağlı olarak disklerin yapısında bozulma meydana gelebilir. Disk yüksekliğinde azalma ile birlikte omur eklemlerinde de kireçlenmeler meydana gelir. Kireçlenme nedenli ortaya çıkan ekstra kemik çıkıntılar sinir köklerini sıkıştırıp ağrının kalça ve bacağa yayılmasına sebep olabilir. Bu hastaların ağrıları genellikle uzun süre ayakta kalmayla ve yürümekle artar. Ağrı şikayetlerine kalça ve bacaklarda uyuşukluk da eklenebilir.

Özellikle çocukluk çağında jimnastik ve uzak doğu sporları gibi esnekliğe zorlayan sporlarla uğraşan kişilerde omurlarda yetmezlik kırığı dediğimiz kırıklar meydana gelebilir. Bu kırıklar bel kayması ile sonuçlanır. Bel kayması da omurilik sinir köklerinin sıkışmasına ve kalçaya dağılan bir ağrı meydana gelmesine neden olur. Bel kayması olan hastalarda belden öne doğru eğilme ve doğrulma hareketleri sırasında batıcı tarzda ağrı meydana gelir. Ağrıya eşlik eden bel, kalça ve bacak bölgesinde uyuşukluk görülür.

Bel fıtığında da fıtıklaşan disk omurilik sinir kökünü sıkıştırarak belden kalçaya ve bacağa dağılan bir ağrıya neden olur. Bel fıtığı hastalarında kalça içinde, sanki delici bir cisimle oyuluyor diye tarif ettikleri bir ağrı görülür.

Bazı kadınlarda hamileliklerinin son aylarında başlayan ve doğumdan sonra da devam eden bir bel ve kalça ağrısı ortaya çıkar. Bu hastalarda ağrının sebebi genellikle bebeğin leğen kemiği içinde bulunduğu sırada ve doğumda, leğen kemiği ile kuyruk sokumu kemiklerini birleştiren eklemi esnemeye zorlamasıdır. Gebelik hikayesi olmasa da orta yaş kadınlarda bu eklemin ağrısı ile sıkça karşılaşılır.

Bel ve kalça ağrısı neden karışır?

Bel ve kalça anatomik olarak komşu bölgeler olduğundan bu bölgelerin ağrıları birbiriyle karışabilir. Bu durum zaman zaman ağrının kaynağının tespit edilmesini zorlaştırır. Özellikle bel ve kalça arasında bir geçiş bölgesi olan sakroiliak eklem (Şekil 1) kaynaklı sorunlar hem belde hem de kalçada ağrıya neden olabilir. Bel kaynaklı ağrılar ise sinir iletimi yoluyla kalça bölgesinde yansıyan ağrılara neden olabilir (Şekil 2). Kalça eklemi kaynaklı ağrılar genellikle kasık bölgesinde de şikayete neden olur. Bu yönüyle pek çok bel kaynaklı ağrıdan ayırt edilebilir. Ancak dikkatli bir muayene ve radyolojik değerlendirme ağrının sebebini bulmaya yardımcı olacaktır.

Şekil 1: Sakroiliak eklem

Şekil 2: Siyatik sinir

Bel ve kalça ağrısı için hangi doktora gidilir?

Bel ve kalça ağrıları ile Ortopedi ve Travmatoloji ve Fizik Tedavi doktorlarının ilgi alanına giren konulardır. Bel kaynaklı, kalça ve bacağa yayılan ağrılar beyin ve sinir cerrahisi uzmanları tarafından da değerlendirilebilir. Ancak kalça kaynaklı ağrılar konusunda beyin cerrahisi uzmanı size yardımcı olamaz. Dolayısıyla ayırıcı tanının yapılması için her iki bölgenin de anatomisine hakim olan Ortopedi ve Travmatoloji veya Fizik Tedavi doktorları tarafından değerlendirilmesi avantaj sağlar.

Bel ve kalça ağrısı için ne zaman doktora gitmek gerekir?

Genellikle bel ve kalça ağrısının ilk bir ayında ağrı kesici tedavilerle rahatlama oluyorsa doktor başvurusu gerekli değildir. Ancak bel ve kalça ağrısına bacaklarda güç kaybı, idrar ve dışkı kaçırma, gece ağrısı, hızlı kilo kaybı, ateş, ısı artışı, kızarıklık, yürüyüş bozukluğu eşlik ediyorsa ve öncesinde bir kanser hikayesi varsa ağrı 1 aydan kısa süreli de olsa bir an önce doktora başvurmanız gereklidir.

Bel ve kalça ağrısı nasıl geçer?

Bel ve kalça ağrısında tedavi sebebe yönelik yapılır. Bir aydan kısa süreli ağrılarda ağrı kesici ilaçlar, istirahat ve sıcak uygulama ile giderilebilir. İstirahat bütün gün yatak istirahati şeklinde olmamalıdır. Çünkü bütün gün yatak istirahati yapılması durumunda ağrının düzelmesi oldukça güçtür. Bu nedenle ağrı eşiğinde mümkün olduğunca hareketli olmaya çalışmak ve gün içinde kısa yürüyüşler yaparak aerobik egzersizlerle ağrılı bölgenin kanlanmasını sağlamak gerekir.

Eğer bel ve kalça ağrısına bacaklarda güç kaybı, idrar ve dışkı kaçırma, gece ağrısı, hızlı kilo kaybı, ateş, ısı artışı, kızarıklık, yürüyüş bozukluğu eşlik ediyorsa ve öncesinde bir kanser hikayesi varsa ağrı 1 aydan kısa süreli de olsa bir an önce doktora başvurmanız gereklidir.

Bir aydan uzun süreli ağrılar daha çok ciddiye alınmalıdır. Uzun süreli bel ve bacak ağrılarında ileri görüntüleme teknikleri gerekli olabilir. Doktorunuzun koyduğu tanıya göre de tedavi seçenekleri belirlenecektir. Tedavi seçenekleri ilaç tedavileri, omurga enjeksiyonları, fizik tedavi ve cerrahi tedavi olabilir. Cerrahi tedavinin kapsamı ve tekniği altta yatan sebebe göre değişir.

Hem bel hem kalçanızda sorun varsa hangisinin tedavisi önce yapılmalı?

Genel prensip olarak eş zamanlı bel ve kalça sorunlarında özellikle cerrahi tedavi planlanıyorsa öncelikle bel ağrısının giderilmesi önerilir. Çünkü bel kaynaklı ağrıyı giderdikten sonra kalça ağrısında da bir rahatlama sağlanabilir. Ancak kalçadaki sorun için planlanan tedavi kalça protezi uygulaması ise, bel bölgesi için de vidalama yapılması düşünülüyorsa önce kalça protezi ameliyatının yapılması, bel ameliyatının önce yapılmasına göre protez çıkığı oluşma ihitimalini azaltmaktadır. Bu nedenle böyle durumlarda kalça protezi ameliyatının daha önce uygulanması önerilir. Ancak bacaklarda güç kaybı, idrar ve dışkı tutamama gibi acil durumlar istisnadır. Ayrıca enfeksiyon ve tümöral olayların varlığında da durumun aciliyetinden dolayı önce beldeki sorunun giderilmesi önerilir.