Devletin Karşıladığı Güneş Kremleri
Albinizmli bireyler g&#;neşten koruyucu kremleri i&#;in devletten destek bekliyor
Albinizm Derneği Başkanı Serkan Özorman, albinizmli bireylerin kullandıkları yüksek faktörlü koruyucu güneş kremlerinin Sağlık Uygulama Tebliğine alınmasını istedi.
Albinizm, canlılara renk veren melanin pigmentinin üretimini kısmen veya tamamen engelleyen genetik değişimlerin sonucu ortaya çıkıyor. Kalıtsal bir durum olan albinizm ile doğan bireyler genellikle beyaz deri, saçlar, kaşlar ve kirpiklere sahip oluyor. Cilt kanserine karşı oldukça savunmasız olan albinizmli bireyler, görme sorunları da yaşıyor.
Albinizm Derneği Başkanı Serkan Özorman, 13 Haziran Dünya Albinizm Farkındalık Günü kapsamında AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Kendisi de 8 yaşında albinizmli bir erkek çocuk babası olan Özorman, ilk zorluğu oğlunun dünyaya geldiği hastanede yaşadıklarını, hastane personelinin nadir bir hastalık olan albinizm konusunda bilgisinin yeterli olmadığını söyledi. Ailelerin karşılaştıkları bu duruma uyum sağlaması için psikolojik desteğin şart olduğunu vurgulayan Özorman, bu süreçteki zorlukları, sosyal medya aracılığıyla ulaştıkları diğer ailelerden bilgi alarak aştıklarını dile getirdi.
"Cilt kanseri riski daha yüksek"
Albinizmli bireylerin ciltleri ve gözlerindeki renk pigmenti eksikliği nedeniyle az gördüklerini ve güneşten korunmaları gerektiğini kaydeden Serkan Özorman, "Dünyada 17 binde 1 görülen bir durum. Türkiye nüfusuna oranlandığında bin bireyin albinizmden etkilendiğini düşünüyoruz." dedi.
Özorman, albinizmli bireylerin en az 50 faktör koruyucu dermatolojik özellikli güneş kremi kullanmaları gerektiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:
"Normal bir bireyin hiç krem sürmeden plajda akşama kadar güneş altında oturduğunu düşünün. Akşam eve gittiğinde vücudu su toplar, yanar, yanıklar oluşur ve hastaneye gitmek zorunda kalır. Albinizmli bireyler akşama kadar değil de bir, iki saat o şekilde krem sürmeden dışarıda kalırlarsa o duruma gelebiliyorlar. Güneşin bir de zararlı ışınları var ki bu yanıklar oluştukça ve ilerleyen yaşlarda cilt kanserine sebebiyet verme olasılığı çok yüksek."
Özorman, bazı ailelerin yaz aylarında çocuklarını dışarı çıkarmamayı seçtiğini, bunu ise istemediklerini belirterek, kremlerini düzenli şekilde kullanan albinizmli çocukların yaşıtları gibi plaja gidebileceklerini, dışarıdaki aktivitelerini yapabileceklerini anlattı.
Albinizmli bireylerin devletten en önemli beklentisinin güneş kremleri konusunda olduğunu vurgulayan Özorman, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Güneş kreminin albinizmli bireyler için artık ilaç niteliğinde olduğunun kabul edilip, Sağlık Uygulama Tebliği'nde albinizm teşhisi almış herkesin SGK tarafından bu kremlerinin karşılanmasını bekliyoruz. Koruyucu 50 faktör güneş kremi kullanıyorlar ve bu kremlerin bir kutusu şu anda eczanelerde ortalama lira. Bu liralık bir kutu krem bir bireye yazın en fazla bir ay gidiyor. Çünkü tişört, şort giyiyorlar, daha fazla açık bölgeler olduğu için bir ay gidiyor. Kışın biraz daha fazla gidebilir. Seneye vurduğunuzda bu kremler hayli maliyetli oluyor."
Milli Eğitim'den büyük puntolu kitap talebi
Serkan Özorman, albinizmli bireylerin bir diğer sorunu ise görme alanında yaşadığını, bu bireylerin yüzde arasında görme oranları olduğunu söyledi. Okul çağındaki albinizmli çocukların kitap harflerini görmekte zorlandıklarını dile getiren Özorman, şöyle konuştu:
"Kitapların puntoları ilk bir ve ikinci sınıfta okunabilirken, üç ve dördüncü sınıftan itibaren punto küçüldüğü için çocuklar bu kitapları okumakta zorlanıyorlar. Biz Milli Eğitim tarafından bu kitapların çocuklara büyük puntolu, onların okuyabilecekleri puntolarda belirlenip gönderilmesi taraftarıyız. Başvurularda bulunuyoruz ama Milli Eğitim bu şekilde bir kitap gönderimi yapmıyor. Milli Eğitim tarafından tüm çocukların nasıl kitaba erişimi bir haksa bizim çocuklarımızın da kitaba erişiminin hak olduğunu düşünüyoruz. Bu kitaplar sağlanmadığı takdirde de bizim çocuklarımızın haklarının engellendiğini düşünüyoruz."
Özorman, albinizmli bireylerin kullandıkları gözlüklerin numaralarının diğer bireylere göre çok daha yüksek olduğunu, bunun da gözlükleri ağırlaştırdığını anlattı. Gözlüklerin çocuklar tarafından rahat taşınabilmesi için inceltilmesi gerektiğini, bunun da maliyeti artırdığını kaydeden Özorman, şöyle konuştu:
"Biz yüzde 65 inceltilmiş cam kullanıyoruz. Bu yüksek numaralı gözlükler hem inceltilmiş hem de güneşten koruyan, dışarıya çıktığında kararan özellikli, transition 7 denilen bir cam var. Dışarı çıktığında çok hızlı kararıyor, içeri girdiğinde çok hızlı açılıyor. Bu özellikte hem inceltilmiş hem de numaralar çok büyük olunca maliyetler çok yükseliyor. Bunu da senede bir, hatta çocuklar 6 ayda bir değiştirmek zorunda kalınca bu maliyetler ailelerin üzerine çok yük bindiriyor. Aslında normal gözlükler her bireyde olduğu kadar bizde de SGK tarafından karşılanıyor ama SGK'nın karşıladığı miktarlar çok küçük miktarlar. Normal bir birey 0,75 astigmat cam yaptırdığında liraya yaptırabiliyor ama bizim gözlüklerimiz transition 7 dediğimizde en iyi marka camı kullanmak durumunda kalıyoruz çünkü en iyi faydayı görmemiz gerekiyor. Burada hem yüksek numaralar hem inceltilmiş hem üzerine filtreler eklenmiş olarak düşündüğümüzde bizim gözlüklerimiz ortalama 2 bin lira civarına geliyor. 2 bin liraya da 50 lira SGK desteği geliyor."
Özorman, albinizmli bireylerin görmesine yardımcı olacak çeşitli cihazlar bulunduğunu, bunların hiçbirisinde de devlet desteği olmadığını ifade etti.
Serkan Özorman, 13 Haziran Dünya Albinizm Farkındalık Günü için sosyal medyada bir farkındalık çalışması yapacaklarını da anlattı. Eller gözlere siper edilerek çekilen fotoğrafların sosyal medyada paylaşılmasını isteyen Özorman, paylaşımlar için, #zorluklarakarşıbirlikte hashtag'ini kullanacaklarını sözlerine ekledi.
Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.Hepimiz sıcak yaz günlerini severiz ancak güneş bildiğimiz eski dost değil. Güneş D vitaminini karşılaması, kemikleri ve bağışıklığı güçlendirmesi açısından bizler için çok faydalı bir kaynak olsa da ciltte kırışıklıklara, lekelere, alerjilere, yanıklara ve cilt kanseri gibi birçok sağlık sorununa yol açabiliyor. Deri kanserlerinin yüzde 90 sebebinin güneş ışığı olduğuna vurgu yapan Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimi ve Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zekayi Kutlubay, "Son 50 yılda deri kanseri görülme riski 10 kat arttı. Burada önemli olan yeteri kadar korunarak güneşten faydalanmak. Sağlıklı bir cilt için cilt bakım rutininin en önemli adımlarından biri de güneşten koruyucu ürünler kullanmak" dedi.
"Ultraviyole (UV) ışınları, güneşten gelen ışık enerjisini tanımlamak için kullandığımız bir terim. Özellikle UVA’nın cilt üzerinde çok fazla olumsuz etkisi var. UVA ışınları cildin derin katmanlarına kadar nüfuz ederek, cildin erken yaşlanmasına sebep olur. Ayrıca uzun süre güneş altında kalındığında, cilt kanserine de zemin hazırlar. UVB ışınlarının çok azı yeryüzüne inse de cildimize çok ciddi etkileri görülür. Üstelik UVA’dan çok daha zararlı ışınlardır. Yine aynı şekilde kansere ve erken yaşlanmaya sebep olur."
'D VİTAMİNİ ALIMINA ENGEL DEĞİL'
Güneş koruyucuların insan sağlığı açısından güvenilirliğiyle ilgili net ve yeterli verilere bakıldığında güneş kremi kullanmanın zararlı olmadığını söyleyen Kutlubay, “Aksine düzenli kullanmanın güneşin zararlı etkilerinden korunmada çok etkili olduğunu görebiliriz. Sadece üretiminin yüzde 90’ı güneş ışınlarına bağlı olan D vitamini üretiminin, çok yüksek faktörlü güneş kremi kullanıldığında teorik olarak azalabileceği düşünülebilir. Fakat yapılan klinik çalışmalar sonucunda, düzenli güneş kremi kullanımında bile D vitamini eksikliği görüldüğüne dair net verilere ulaşılamadı" bilgisini paylaştı.
'PENCERE ÖNÜNDE DAHİ KULLANIN'
Güneş kremlerinin dışarı çıkmadan yarım saat önce yüz, boyun, dudaklar, kulak üstleri, boyun ve erkeklerde saçsız kafa derisi de dahil olmak üzere tüm açık bölgelere sürülmesi gerektiğini aktaran Kutlubay, “Deri kanserine yatkınlığı olan hassas kişiler dört mevsim hayat boyu kullanılmalı. Bu kremlerin etkinliği terleme, sürtünme ve denize girip çıkma ile azalıyor. Kış aylarında günde 1–2 uygulama yeterli olabilmekle birlikte, dağda kayak sırasında ya da yaz aylarında saatte bir veya ihtiyaca göre daha sık uygulama gerekir. Suya dayanıklı olan ürünlerin tercih edilmesi önerilebilir ancak bunların bile gün içinde tekrarlanması gerekiyor. Güneş kremleri ‘güneş altında daha uzun süreli kalabilme’ amacıyla kullanılmamalı. Camdan UVA ışınları geçebildiğinden bu kremleri balkonda ve pencere önünde otururken dahi sürün” diyerek güneş ışınlarından korunmanın önemine vurgu yaptı.
"Güneş kremi seçiminde ürünün içeriği oldukça önemli. Cildi güneşin UVA ve UVB ışınlarından koruyacak içeriğe sahip ürünler tercih edilmeli. Dikkat edilmesi gereken bir diğer konu da SPF olarak da bilinen güneş koruma faktörü olacaktır. Cilt tipine uygun güneş koruyucular da seçmek mümkün. Yağlı cilt tipine sahip olanlar su bazlı güneş kremleri tercih edebilirken, kuru cilde sahip olanlar nemlendirici etkili ve yağlı kıvamda koruyucular kullanabilir. Cilt tipine ve ihtiyaca göre uygun içeriğe sahip güneş koruyucu seçiminde dermatoloji uzmanından da yardım alınabilir. Güneş kremleri üreticinin kendi internet sitesinden, eczanelerden ya da bilinen kozmetik marketlerden alınmalı."
İKİ PARMAK KURALI GERÇEĞİ YANSITIYOR MU?
Son zamanlarda özellikle sosyal medyadaki popüler konu başlıklarından birinin güneş kremlerinin sahip olduğu SPF değerini elde etmek için iki parmak kuralına göre uygulamak gerektiği olduğunu söyleyen Kutlubay, "Bu kural biz dermatoloji uzmanları tarafından önerilen bir kural değil. İki parmak kuralı yerine, yarım çay kaşığı kadar güneş kreminin yüz ve boyun bölgesini korumak için yeterli olacağını söyleyebiliriz. Paylaşmak istediğim diğer bir bilgi de güneş kremlerinin her zaman nemlendiriciden sonra kullanılması gerektiği” diye konuştu.
SAHTE VE MERDİVEN ALTI ÜRÜNLERE DİKKAT!
“Bugünlerde birtakım güneş ürünlerinin sahtelerinin piyasada, merdiven altı üretilen güneş kremlerinin pazarlarda satıldığını medyada görüyoruz” diyen Kutlubay, “Bu şekilde satılan sahte ve merdiven altı ürünlerin kullanımı sonrası alerjik reaksiyon, daha fazla irritasyon, deride yara, kızarıklık, şişme, ödem, daha çok akneye meyil ya da aknenin alevlenmesi, deri enfeksiyonlarına yatkınlık sorunları meydana gelebilir. Bizim sahte ürün kullanımında en çok korktuğumuz durum ise olmaması gereken yasaklı kimyasal ya da kanserojen maddelerin ürünün içine girmesidir. Bazen de zayıf östrojen denilen maddeler ürünün içinde bulunabilir. Vücutta davranışsal ve hormonal problemlere neden olabilir” uyarısında bulundu.
Sahte ürünle gerçek ürünü ayırt etmenin zor olduğunu belirten Kutlubay, “Güneş koruyucunun markasına bakılıp, barkodu kontrol edilmeli. Burada kremin dokusunun uyarıcı olduğunu söyleyebilirim. Krem bazen alta çöker, üstte sıvı kalır. Ürünün tek kıvamda olması gerekiyor. Kullandıktan sonra bozuluyorsa, rengi değişiyorsa, kötü koku oluşuyorsa dikkatli olmakta fayda var” diye konuştu.