Oligarşik Yapı Nedir

Çok sayıda ülkede resmi hükümetlerin arka planda söz sahibi kişiler olduğu ifade edilir. Bu her ne kadar ispatlanmasa da çok sayıda insan kabul etmektedir. Oligarşi nedir, Oligarşi ile yönetilen ülkeler hangileridir soruları çok fazla merak edilir. Bu anlamda yazımızda gerekli olan detayları hemen bulmanız söz konusu olacaktır.

Oligarşi Nedir?

Oligarşi nedir tarih tam olarak algılamak için öncelikle ilk izlerini, çeşitli yöntem biçimlerinin temellerinde atıldığı Antik Yunan'da aramak söz konusudur. Bu dönemde soylular her daim üstünlük yarışına girer. Asil soydan gelen kişiler, az servete sahip olan diğer soyluları dışlar. Demokratik yönetim şekillerinin M.Ö 5. Yüzyılda ortaya çıkması, oligarşinin yok olmasına neden olamamıştır. Oligarşi yöntemim şekline sahip olan ülkelerden biri olan Korint, Mitolojiye göre Corinthos tarafından kurulmuştur. M.Ö. sene boyunca Bacchiad Dor klanı hükmüne devam etmiştir.

Oligarşi ne demek sorusu yönetim sisteminin küçük bir grubun elinde olması olarak yanıtlanabilir. Bir yöntemim şekli olmasının yanında çok sayıda insan tarafından da merak edilir. Ayrıcalıklı ve küçük grup tarafından yönetim elde tutulur. Bu yönetim şeklinde gruplar despot olarak yönetimi elinde tutar. Fransızcadan dilimize geçmiştir. Oligo, Yunan dilinde az anlamına gelir. Arkhein ise yönetmek anlamına gelmektedir.

Oligarşi Özellikleri Nedir?

Oligarşi, Oligarşik sistemi meydana getirir. Bu sistemde yer alan yöneticiler oligark olarak bilinmektedir. Tek bir grup tarafından hüküm sürülür. Devletin sadece yöntemim kademelerinde değil tüm kadrolarda bu grup söz sahibidir. Sistemde halk etkin değildir. Bu nedenle oligarşi sisteminde üst kademe yer alan kişiler çok fazla ayrıcalıktan yararlanır.

Osmanlı Devletinde oligarşiden bahsetmek söz konusu değildir. Monarşik bir sistem ile yönetilen Omanlı Devletinde tek kişinin egemenliği söz konusudur. Oligarşik sistem ise grubun egemen olması anlamına gelir. Cumhuriyet ilanı ile birlikte demokratik sisteme geçilmiştir. Günümüzde ayrıcalıklı grupların yönetime dahil olması söz konusu değildir.

Siyasetin kıştan daha sert geçeceğinin anlaşıldığı şu günlerde, birbirini çürüten olasılıkların yan yana durduğu bir süreçten geçiyoruz.

Günlük tartışmalar bir yana 20 yıllık AKP iktidarı döneminde temelsiz bir oligarşi oluştu!

Herhangi bir ideolojik temele dayalı olmaksızın sadece iktidar odaklı bir duyguyla hareket eden kişiler ve kesimler!

Bu yapı şu anda kaderini AKP-MHP iktidar hattına bağlamış durumda. İktidar düşerse sarsılacaklar!

Sözünü ettiğimiz bu oligarşi, iktidarın gücü ve yükü!

Gücü İktidar onlara diyor ki; “Sizin yaşamanız, ayakta kalmanız bizim iş başında kalmamıza bağlı. O nedenle iktidarın kesintisiz devam etmesi için hepimizin gücünü kullanması gerekir.”

Yükü İktidar onlara diyor ki; “Size yıllarca özel ayrıcalıklar tanıdım. Ekonomi iyi gitseydi bunun bir önemi yoktu. Kötü gidince size verdiklerim göze batıyor.”

***

Nepotizm en genel anlatımla; adil olmayan şekilde ayrımcılık yapmak demek. Bu iktidar döneminde ayrımcılığın boyutları o kadar geniş ki bugün olmasa bile yakın gelecekte, araştırmalara konu olur. 

Nepotizm, akraba ayrımcılığı ama yaşayarak görüyoruz ki, “yakınlık” şu:

Siyasal akrabalık ve çıkar akrabalığı

Hele ikisi birden olursa tadından yenmiyor!

Saray döneminde bu akrabalıkların yaptığı tavan hayli yüksek. 

20 yılda oluşan oligarşik yapı öylesine kronikleşti ki bir an şöyle düşünelim:

Seçimlerde AKP-MHP kaybetti. O gece partilerin en azından seçimle ilgili temsilcileri, gereğinin yapılacağını söyledi. Değişikliğin şekli konuşulmaya başladı. Bu durumda sözünü ettiğimiz oligarşi nasıl düşünür?

İki türlü düşünür:

1- Yeni gelen iktidara ulaşma yollarının derin hatlarını önceden usul usul hazırlamışlardır. Onları hızlandırır.

2- İktidarı devretmemenin yolları var mı, ona bakar.

Şu anda bile iktidara yakın durarak büyük ihale alan şirketlerin bir bölümü büyük şehirlerde yerel yönetimlerle, değişik yöntemlerle bağlantı halinde!

“İktidarı devretmeme” tanımını kimsenin aklına dahi getirmemesi gerekiyor. Zira bu, seçmenin sandığa gitme hevesini kırar. Ancak yakın geçmişte, 7 Haziran genel seçimleri ve 30 Mart İstanbul Belediye seçimi olmak üzere iki örnek olduğu için kafaların gerisindekini açık konuşmak gerekiyor. 

***

İşin “temelsiz” tarafları, yani salt ihaleye dayalı kısmı böyle. Bir de “düşünsel temele” dayalı bölümü var. 3 Kasım seçimlerinde o günlerdeki adıyla “Hizmet Hareketi”, şimdiki adıyla “alçak-kalleş FETÖ” iktidar ortaklığı yaptı. Bu referandumunda çatallaştı, yılında sona erdi. 15 Temmuz ’da fay hattı tümüyle kırıldı. İktidara dayalı kan bağı, kan davasına dönüştü!

Barışırlar mı sorusunu sormayacağız. Zira ’dan bu yana her şey dönüştü, başkalaştı! FETÖ’nün içindeki renk yelpazesinde bukalemunu çatlatacak hızda değişimler yaşandı. Geçmişte Zaman gazetesinde çalışıp bugün adını soyadını değiştirmiş olanlar var!

Daha çoook yazı kaldıracak bir durum

Nasıl sonuçlanırsa sonuçlansın, önümüzdeki seçimlerden sonra da mücadele sürece ama şunu vurgulamadan geçmeyelim:

seçimleri bir seçimden çok daha fazlası!

İktidara alternatif olanlar sadece kazanmaya değil, kazandıktan sonra kolları sıvamaya da hazır olmalı. “Enkaz devraldık” dediğiniz an, “en kaz” hale gelmeye başlarsınız