Haydarpaşa Numune Hastanesi Uyku Polikliniği

Tip 2 diabetes mellituslu hastalarda beck depresyon ölçeği ile değerlendirilen depresif semptomlar, uyku bozuklukları ile glukoz regülasyonu ve vücut kitle indeksi arasındaki ilişki / The relationship between depressive symptoms detected by beck depression scale, SLEEP disorders, glucoze regulation and bmi in the patients with TYPE 2 diabetes mellitus
Yazar:HAYRUNİSA KARA
Danışman: DOÇ. DR. DOÇ. DR. EMİNE ZEYNEP TUZCULAR VURAL
Yer Bilgisi: Sağlık Bilimleri Üniversitesi / İstanbul Haydarpaşa Numune Eğt. ve Arş. Hastanesi / Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
Konu:Aile Hekimliği = Family Medicine
Dizin:Beck Depresyon Ölçeği = Bech depression scala ; Belirti ve semptomlar = Signs and symptoms ; Depresif bozukluk = Depressive disorder ; Depresyon = Depression ; Diabetes mellitus = Diabetes mellitus ; Diabetes mellitus-tip 2 = Diabetes mellitus-type 2 ; Glükoz = Glucose ; Uyku = Sleep ; Uyku bozuklukları = Sleep disorders ; Vücut kitle indeksi = Body mass index Onaylandı
Tıpta Uzmanlık
Türkçe

s.

Amaç: Bu çalışmada tip 2 diyabetli hastalarda Beck Depresyon Ölçeği ile saptanan depresif semptomlar, uyku bozuklukları ile glukoz regülasyonu ve VKİ arasındaki ilişkinin saptanması amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte kesitsel bir araştırma olarak tanımlanan çalışmanın materyalini Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniğine başvuran ve çalışmaya katılmayı kabul eden tip 2 diabetes mellituslu (DM) hasta oluşturmaktadır. Hastalara Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Epworth Uykululuk Ölçeği (EUÖ), Pitsburg Uyku Kalitesi Ölçeği (PUKÖ), Berlin Obstrüktif Uyku Apnesi Toplum Taraması Anketi (OSA) ve hastaların sosyodemografik özelliklerini ve hastalık seyrini sorgulayan 20 sorudan oluşan anket formu uygulandı. İstatistiksel analizler SPSS istatistik paket programında yapıldı. Verilerin analizi için Kolmogrov–Smirnov testi, Student t testi, Pearson Korelasyon Analizi ve Spearman Sıra Korelasyonu testi kullanıldı. Bulgular: Olguların %64,3'ü kadın olup, yaş ortalaması 59,80±0,65 'dır. Hastaların ortalama VKİ 32,79±'dur. Hastaların diyabet hastalığı süresi ortalama 11,26±0,48 yıl, HbA1c düzeyi ortalaması 7,83 ±0,12 'dir. Hastaların %87,6'sının OAD, %51,4'ünün OAD+insülin kullandığı, %63,3'ünde diyabete bağlı komplikasyonlarının olduğu saptanmıştır. Hastaların %75,2'sinde komorbid hastalığın olduğu, %61,9'unun ailesinde diyabet öyküsünün bulunduğu, %90'ının düzenli poliklinik kontrollerine geldiği saptanmıştır. Hastalarda BDÖ sonucu orta düzeyde depresif belirtiler görülmektedir. Araştırmamıza göre kadın olmak (p=0,), mikrovasküler komplikasyonlara sahip olmak (p=0,), komorbid hastalığın bulunması (p=0,), obezite (p=0,), diyabet süresi (p=0,) ve artmış HbA1c düzeyi (p=0,), depresif semptomların düzeyini istatistiksel olarak anlamlı düzeyde arttıran faktörler olarak saptanmıştır. Mikrovasküler komplikasyonları bulunan (p=0,), komorbid hastalığı mevcut (p=0,), uzun süredir diyabet tanısı bulunan (p=0,) ve aile desteği gören diyabetli hastalarda (p=0,) EUÖ puanları yükselmekte, bu hastaların gündüz uykululuğu ihtimali artmaktadır. Çalışmamıza katılan hastaların PUKÖ puanlarının ortalama sonucu kötü uyku kalitesine işaret etmekte, kadın olmak (p=0,), mikrovasküler komplikasyonların bulunması (p=0,), ek hastalığın bulunması (p=0,) ve VKİ'nin artması (p=0,) uyku kalitesini daha da bozmaktadır. Berlin Anketi sonuçlarına göre hastalarımızın %75,7'si OSA için yüksek riskli bulunmuştur. Kadınlarda (p=0,), mikrovasküler komplikasyonları bulunanlarda (p=0,), ek hastalık varlığında (p=0,) ve VKİ yükseldikçe (p=0,) Berlin Anket'inde saptanan pozitif kategori sayısı yani OSA riski artmaktadır. Çalışmamızda hastalara uyku bozukluklarının varlığını saptamak için uyguladığımız ölçek ve anketlerin sonucunu topluca değerlendirirsek kadın cinsiyet, mikrovasküler komplikasyon, ek hastalığın bulunması ve VKİ'nin artması durumlarında ölçek ve anketlerden alınan puanların olumsuz etkilendiği saptanmıştır. Sonuç: DM dünyada ve ülkemizde önemi giderek artan, acil bir sağlık sorunudur. Diyabetle ve komplikasyonlarıyla mücadelede birinci basamak hekimlerine büyük görev düşmektedir. Hastalara glukoz regülasyonu için eğitim verilmeli, obezitenin de sıklıkla komorbid bir durum olmasından dolayı beslenme ve yaşam tarzı değişiklerine gereken vurgu yapılmalı, hastalar tarafından ciddi boyutlara gelince fark edilebilen depresif semptomlar ve uyku bozuklukları ayrıntılı anamnez ve ölçeklerle rutin değerlendirilmeli, sonrasında uygun destek verilmelidir. Anahtar Kelimeler: Diabetes mellitus, uyku bozuklukları, depresyon, glukoz regulasyonu.

Aim: In this study we aimed to determine the relationship between depressive symptoms detected by Beck Depression Scale, sleep disorders, glukoz regulation and BMI. Material and Methods: The materials of our study, which was designed as a descriptive cross-sectional study, consisted of patients with type 2 diabetes mellitus who applied to Haydarpaşa Numune Training and Research Hospital Family Medicine Outpatient Clinics and volunteered to particate in our study. Beck Depresyon Scale, Epworth Sleepiness Scale, Pitsburg Sleep Quality Index, Berlin Questionnaire, screening for obstructive sleep apnea (OSA) and a questionnaire consisting of 19 questions questioning the patients' sociodemographic characteristics and the course of disease was applied to the patients. Statistical analyses were performed using SPSS statictical package software. Kolmogrov-Smirnov test, Student t test, Pearson correlation analysis and Spearman's rank correlation coefficient were used to analyse the data. Results: In this study % of the patients were women and the average age was ± The average BMI was ± The average duration of diabetes in patients was ± years, the average HbA1c level was ± % of the patients used OAD, % of the patients used OAD+insulin, % of the patients had complications of diabetes, % of the patients had comorbid diseases, % of the patients had a family history for diabetes, 90% of the patients came to regular policlinic controls. Beck Depression Scale score showed that patients in our study had intermediate depressive symptoms; female sex (p=), comorbid diseases (p=), obesity (p=), duration of diabetes (p=) and HbA1c levels (p=) were positively correlated with depression levels. Epworth Sleepiness Scale results were positively correlated with microvascular complications (p=), comorbid diseases (p=), duration of diabetes (p=) and family support (p=). Pitsburg Sleep Quality Index results were positively correlated with female sex (p=), microvascular complications (p=), comorbid diseases (p=) and BMI (p=). According to the Berlin Questionnnaire results, % of our patients were under high risk for OSA. The number of positive categories that were detected in the Berlin Questionnaire and the risk of OSA was positively correlated with female sex (p=), microvascular complications (p=), comorbid diseases (p=) and BMI (p=). In this study we determined that female sex, microvascular complications, comorbid diseases and increased BMI adversely affected all the results of the sleep indexes and questionnnaires. Conclusion: DM is a disease which has become an emergency health problem worldwide and in our country. Primary care physicians have great and important responsibility in treating diabetes and its complications. Education about the importance of glucose regulation should be given to all the patients. As obesity is often a comorbid disease, physicians should emphasize diet and life style changes. Primary care physicians should also question patients about sleep disorders and depressive symptoms, which often aren't realized by the patient until the symptoms are severe, and evaluate them with detailed history and applying relevant scales periodically, as well as support patients and refer them when necessary. Key Words: Diabetes mellitus, sleep disorders, depression, glucose regulation