Romatoid artrit (RA), halk arasında bilinen adıyla “iltihaplı eklem romatizması” genellikle; eller ve ayaklar dahil olmak üzere birçok eklemde ağrı, şişlik ve çoğunlukla yarım saati geçen sabah katılığı veya tutukluğu ile karakterize kronik romatizmal bir hastalıktır. Dünya çapında RA, ırka veya menşe ülkeye bakılmaksızın popülasyonun yaklaşık yüzde 1'inde gelişmekte ve kadınları, erkeklere oranla 2 ila 3 kat daha fazla etkilemektedir.
“Romatoid artrit, ömür boyu sürebilen; ancak erken tanı ve tedavi ile hastalığın uzun süreli sessiz bir döneme sokulabileceği ve ileriki yıllarda sakatlıkların önlenebileceği bir hastalıktır” diyen Okan Üniversitesi Hastanesi Romatoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Barış Gündoğdu, açıkladı.
Ateş, Halsizlik ve Kilo Kaybı Erken Dönem Belirtileri!
Anormal genetik zeminde uygunsuz çalışan bağışıklık sistemi, eklemlere ve bağ dokularına zarar verir. Dolayısıyla, bu hastalık erken dönemde saptanıp hastalara uygun tedavi verilmez ise genellikle eklemlerde şekil bozukluklarına ve iç organlarda tahribata yol açabilir. Ateş, halsizlik, kilo kaybı ve iştahsızlık gibi yapısal belirtiler hastalığın erken döneminde ortaya çıkabilir. Diğer yaygın belirtileri ise; eklemlerde ağrı, şişlik, el bilek ve parmak eklemlerinde iltihap ve çoğunlukla yarım saati geçen sabah katılığı veya tutukluğudur. Belirtiler, kişiden kişiye değişiklik gösterebilmektedir.
Artritte Bu Maddelere Dikkat Edin!
Stres, her hastalıkta olduğu gibi romatoid artrit hastaları için de bir risk faktörüdür. Hastalarda var olan ağrının şiddeti, stres sebebiyle artabilir. Stres ile başa çıkmak için kişinin istirahat etmesi, sevdiği şeyleri yapması ve sağlıklı beslenmesi oldukça önemlidir.
Sigara alışkanlığı romatoid artriti tetikleyen bir faktör olduğu gibi, kalp-damar hastalıkları riskini romatizma ile birlikte ciddi olarak arttırır.
Yapılan bazı klinik çalışmalarda ağız florasındaki bazı bakterilerin yol açtığı diş eti enfeksiyonlarının, iltihaplı eklem romatizmasını tetiklediği bildirilmiştir. Dolayısıyla ağız-diş bakımı, hastalık alevlenmelerinin önlenmesinde önemlidir.
Tanısı Nasıl Konulur?
Tanı esas olarak; hastalardan alınan tıbbi öykü, romatoloji hekimi tarafından yapılan fizik muayene ile konulur. RA tanısını desteklemek; eklem ve iç organ hasarlarını tespit etmek için birtakım kan testleri ile birlikte görüntüleme tetkikleri istenilir.
Tedavide Geç Kalmayın!
Tedavi, fizik tedavi egzersizlerini, çeşitli ilaçları (farklı tür ağrı kesiciler, kortizon türevleri, hastalık-değiştirici antiromatizmal ilaçlar) ve biyolojik ilaçları içerir. Eklemlerde ciddi sakatlık-şekil bozuklukları gelişmişse ortopedi uzmanları tarafından yapılan cerrahi operasyonlar gerekli olabilir.
Halk arasında, iltihaplı bel romatizması veya omurga iltihabı olarak bilinen Ankilozan Spondilit (AS); genellikle omurgayı ve omurga ile kalça kemiği arasındaki eklemi etkileyen, ağrılı ve iltihaplı bir romatizmal bir hastalıktır. Ankilozan Spondilit, genellikle genç yaşlarda ortaya çıkan bir hastalıktır.
Devamı
Vaskülit, kan damarlarında meydana gelen iltihap neticesinde; o damarın besliyor olduğu akciğer, böbrek, sinir ve deri dokularında beslenme bozukluklarına bağlı şikayetlere kadar giden hastalık grubunu ifade eder.
Devamı
Birçok hastalığın tedavisinde kullanılan kortizon, böbreküstü bezlerinde üretilen oldukça önemli bir hormondur. Vücuda birçok faydası olan ve ilaçlara da katılan kortizon, fazla kullanıldığında veya üretildiğinde ise pek çok ciddi hastalığa sebep olabilir.
Devamı
Bu yazı Romatolog Dr. Selda Öktem tarafından kaleme alınmıştır. Anlaşılır olabilmesi için sadeleştirilmiştir.
Öncelikle iltihaplı romatizma dendiğinde, bunun tek bir hastalık olmadığını söylemek gerekir. Çok sayıda hastalık romatizma kapsamına girer. Bunların çok büyük çoğunluğu iltihaplıdır. İltihaplı olanların da çok büyük bir kısmı genetik alt yapı ve çevresel faktörler nedeniyle ortaya çıkan romatizmalardır. Toplumda iltihaplı romatizma dendiğinde ilk akla gelen hastalıklar bu büyük grup içinde yer alır…
İltihaplı romatizmaların bir kısmı bakteri, parazit ve virüs gibi mikrobik ajanlarla yani enfeksiyonlarla birlikte tetiklenen ve alevlenen hastalıklardır. Bunların bir kısmı geçicidir ve tek atak tedavisiyle iyileşir. Bir kısmı da kronikleşir ve mikroplar vücuttan atılmış bile olsa romatizma devam eder. Sürekli ilaç kullanımı gerektirir.
İltihabın çok silik olduğu hatta olmadığı, standart ölçümlerde testlerin normal çıktığı romatizmal hastalıklar da vardır. Bunlar arasında en bilinenleri fibromiyalji sendromu, kireçlenme (osteoartroz) ve kemik erimesidir. Aynı zamanda bu hastalıkların tedavisinde başka uzmanlık alanları da tedaviye katkıda bulunmaktadır.
Yakınmalarla gelen bir hastada romatizma tanısına ulaşmak sanıldığı kadar kolay değildir. Şikayetleri dinledikten sonra uzun uzun diğer organ veya sistemlerin sorgulanması gerekir. Bu ilk anamnez aşaması büyük oranda fikir vericidir. Hekim aldığı cevaplara göre belirli bir grup hastalıktan şüphe duyar ve sorgulamalarını derinleştirir.
Sonraki aşamada muayene gelir ve çok önemlidir. Mutlaka hastaya dokunmak ve iyi bir sistemik muayene yapmak gerekir. Çünkü romatizmal hastalıklar sadece kas iskelet sistemine sınırlı hastalıklar değildir. Vücudumuzdaki birçok doku ve organ etkilenebildiği için tepeden tırnağa tüm dokular (saçlar, tırnaklar, deri vb.) ve organlar gözlemlenir. Sistemik muayene tansiyon ölçmekle başlar. Ardından nabızlar mutlaka kontrol edilir. Kol ve bacaklar gözlenir ve elle kontrol edilir. Kalp ve akciğer muayenesi yapıldıktan sonra sıra kas iskelet sistemine gelir. Hastanın sadece sorunlu bölgeleri değil, tüm eklemleri ve kas grupları gözden geçirilmelidir. Bazen hastaların önemsemediği veya farkında olmadığı bulgular hekimin dikkatini çeker.
Ardından test aşamasına gelinir. Hem kan testleri hem görüntüleme testleri duruma göre seçerek istenir. Hekim şüphelendiği hastalıkları araştırmak için gerekli testleri ister. Bazen EMG gibi veya damar anjiyosu gibi daha özellikli testlere de ihtiyaç duyulabilir. Kan sonuçlarını yorumlamak tıbbın diğer uzmanlık alanlarına göre daha bir uzmanlık gerektirir. Çünkü romatolojik testler yorumlanır. Hastanın yakınmaları ve muayene bulgularına göre yorum gerektirir. Dolayısıyla testin yüksek veya normal çıkmasının bile bir değeri ve anlamı vardır. Bu da romatoloji konusunda spesifik uzmanlık gerektirir.
Romatolojik hastalıklar başlarken birbirine çok benzer. Başlangıçta birçok hastalıkta bulgular ve yakınmalar ortaktır. Hastalıkları ve gidişatlarını ayırt ettiren bazı nüanslar zamanla ortaya çıkabilir. Bu da başlangıçta ayırım yapmayı zorlaştırır. Yeni yakınmalar veya organ tutulumları ortaya çıktıkça, hastalık daha spesifik isimler almaya başlar. Bu nedenle yeni başlangıçlı romatolojik hastalıklarda özel isim kullanmak yerine grup ismi vermeyi tercih etmek daha doğru olur. Bazen yıl içinde bazen yıl içinde farklılaşır ve netleşir. Ancak bu tedavide negatif bir durum yaratmaz.
Çoğu hastalıkta hemen hemen aynı veya benzer ilaçlar kullanılmaktadır. Ama spesifik organ hasarları gelişirse daha özellikli ilaçlara geçilir. Bu ilaçlar arasında en bilineni kortizondur. Farklı tip romatizmalarda değişen oranlarda kullanılır. Başlangıçtaki doz zamanla azaltılır ve minimum doza inilir hatta bir süre sonra tamamen bırakılır. Çoğu romatizmada kortizonla beraber immunsupresif (bağışıklık baskılayıcı) ilaçlar kullanılır. Kortizon kesildikten sonra bu ilaçlara devam edilir. Özellikle iç organları ilgilendiren romatizmalarda daha güçlü ilaçlar kullanılmaktadır. Farklı organ tutulumlarına göre değişik tedavi rejimleri uygulanır. Hastalık kontrol altına alındıktan sonra minimum idame doza geçilir.
Son yıllarda romatizma tedavisi için çok spesifik ve biyolojik ajanlar olarak isimlendirilen ilaçlar geliştirilmiştir. Standart tedavilere yanıt vermeyen şiddetli hastalık durumunda bu ilaçlar işe yaramaktadır. Ancak bu ilaçları da uzun süreli kullanmanın birtakım handikapları vardır.
Eklemlerde deformasyon oluşmuş ise mutlaka fizik tedavi ve egzersiz tedavisi yapılmalıdır. Ancak asla sıcak uygulamalar yapılmaz. Buz tedavisi tercih edilmelidir. Uzun süre şiş kalmış eklemlerde tendonlar sertleşir ve eklem hareketleri kısıtlanabilir. Bu durumda germe ve açma egzersizleri mutlaka yapılmalıdır.
Sıcak su ve kaplıca tedavileri iltihaplı romatizmanın aktif döneminde kesinlikle tavsiye edilmez. Ancak hastalığın inaktif olduğu durumlarda ve 40 dereceyi geçmeyen ısılarda kaplıca havuzlarına girilebilir. Bunun için yine de önceden doktora danışılmalıdır.
Eğer romatizmal hastalığın organ tutulumu iyi tedavi edilemezse veya tedaviye rağmen agresif seyrederse kalp, akciğer veya böbrek yetersizliği gibi klinik durumlar gelişebilmektedir. Bu durumda ona yönelik tedaviler devreye girer.
Romatolojik hastalıklarda yetersiz tedavi veya tedaviye uyumsuzluk sonucu eklemlerde ileri derecede hasar ve şekil bozukluğu oluşabilmektedir. Bu durumlarda ortopedik cerrahi girişimlere ihtiyaç duyulur.
Romatizmal hastalıkların tedavisi uzun sürelidir. Düzenli ilaç kullanımı ve düzenli doktor kontrolü sakatlığı önler. Organ yetersizliklerinin önüne geçer, hayat kurtarır ve yaşam konforunuzu üst seviyeye çıkarır.
Genç, yal hatta çocuklarda bile görülebilen romatizma dünya genelinde birçok insan etkiliyor. Kronik bir rahatszlk olan romatizmann onlarca çeidi mevcut. Romatizma baklk sisteminin dengesiz çalmas sonucunda kendi hücrelerine saldrmas ile oluur. Eklemlerin iç yüzeyinde kronik iltihaplanma meydana gelir.
Romatizma nasl geçer diye soranlar için hemen açklayalm. Kronik bir rahatszlk olduundan ömür boyunca takip ve tedavi gerektirir. Romatizma eklem arlar ve tutukluk ile kendini gösterir. Zamanla eklemlerde kaynama ve hareket kstll oluur. Türüne göre deimekle birlikte romatizma hastalar için düzenli egzersiz yapmak çok önemlidir.
Doktorun önerdii ilaçlarn aksatlmadan, düzenli olarak kullanlmasna özen gösterilmelidir.
Bir söz vardr: “Ne yersek oyuz” Son dönemde bata fitoterapi ve bütüncül tp uzmanlar olmak üzere birçok doktor romatizma hastalarnda salkl beslenmenin önemine vurgu yapyor. Bunun sebebi özellikle baz besinlerin romatizma arlarn arttrrken baz besinlerin ise hafifletmesi.
Peki hangi besinler romatizma hastalarnn yaam kalitesini arttrr, romatizma arlarna ne iyi gelir? Gelin, sizi fazla bekletmeden bu sorularn yantlarna bakalm!
Balk Mevsimi Listesi – Hangi Ayda Hangi Balk Yenir? 12 Ay 12 Tarif
Narn Faydalar Nelerdir? Neye yi Gelir? Besin Deerleri
Yumurtann Sars M Daha Salkl Beyaz M?
Keten Tohumu Faydalar Nelerdir? Ne e Yarar? Zayflatr M?
Zencefil Faydalar, Çayndan Macununa Mucize Etkileri
Zerdeçaln Faydalar: Az Bilinen 11 Özellii
Çilek Faydalar – En Sevdiiniz Meyve Olacak 10 Muhteem Özellii
Kelle Paça Çorbas Tarifi (Videolu)
Probiyotikler: Faydalar Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?
Maydanozun Faydalar – Hiç Duymadnz Her Derde Deva 13 Özellii
Yeil Çayn Faydalar Nelerdir? Zayflatr M? Ne Zaman çilmeli?
Vitamin Deposu Tropikal Ananasn 10 Faydas
Isrgan Otu Çay Nasl Yaplr? Faydalar Nelerdir? Zayflatr M?
Romatizma Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Eklem Arlar Neden Olur? Ne yi Gelir?
Menisküse yi Gelen 5 Bitkisel Tedavi Yöntemi
Boyun Kireçlenmesine yi Gelen 9 Bitkisel Tedavi
Diz Arsna Ne yi Gelir? Arlarnza Son Verecek 7 Bitkisel Çözüm
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası