Mahallileşme Akımının Öncüsü

Divan Edebiyatında Mahallileşme Akımı

Şehirlerde rastlanan halk dili ve divan tarzı söyleyişlerden, Türk halk edebiyatındaki aşık tarzı söyleyişten doğan bir akımdır. Divan şiirimizde İstanbul’un fethinden sonra başlayarak etkisini artıran bu akımda İstanbul şivesine ve İstanbul tabiatına yaklaşma amaçlanmıştır.

XVI. yüzyılda Baki’de etkisini hissettiren bu akımın en güçlü örneklerini XVIII. yüzyılda Nedim ile vermiştir. Mahallileşme akımının öncüsü Nedim’dir. Özellikle halkın konuşma dilinden bazı kavramların şiire sokulduğu bu akımda atasözü ve deyimlerin kullanılmasına ağırlık verilmiştir. Şeyh Galip de bu akımından az da olsa etkilenmiş hece ölçüsüyle birer türkü yazmışlardır. Konu ve temalar çoğalmıştır. İstanbul’un türlü semtleri, köşkleri, eğlenceleri, aşkları, insan çehreleri yalnız mesnevilere değil; şarkı, gazel, kasidelere de en çok da şehrengizlerde görülmeye başlamıştır.

Yerlileşme çabasının hakim olduğu mahallileşme akımında soyut anlatımı bırakıp somutu tercih etme amaçlanmıştır. Divan edebiyatının soyut dünyasında İstanbul’un manzaralarına, güzelliklerine yer ayırmak zor olduğu için somut bir dünyaya geçilmenin amaçlanmış, son derece sade bir dil kullanılmıştır. Arapça-Farsça sözcüklerin ve tamlamaların kullanımı en aza indirgenmiştir. Eserlerde gerçek sevgililere, günlük yaşama, yaşanan mekanlara yer verilmiştir.

Mahallileşme Akımı Temsilcileri Kimlerdir

Nedim, Enderunlu Vasıf ve Baki’dir.

Türki-i Basit Akımı

Türkî-î Basit, basit Türkçe demektir. Sadece Türkçe kelimelerden oluşmuş ya da ağırlıklı olarak Türkçe kelimelerden oluşmuş unsurlara denir. Türkçe kelimelerle şiir söyleme XVI. funduszeue.info Tatavlalı Mahremi, Aydınlı Visâlî, Edirneli Nazmî tarafından oluşturulmuş bir akım, bir ekoldür. Bu üç şairin özellikle Türkçe kelimeleri kullanarak yeni bir akımı ortaya attıkları görülmektedir.

Türki Basit Akımı Özellikleri Nelerdir?

* XV. ve XVI. yüzyılda divan şiirinde görülmüştür. Türki Basit Akımının öncüsü Aydınlı Visali’dir.
* Fars ve Arap şiiri etkisinde gelişen divan şiirine tepki olarak ortaya çıkmıştır.
* ve yüzyıllarda kısmen sade dille yazan divan şairlerinin Türkçeden gittikçe uzaklaşıp yabancı sözcüklerle dolu şiirler yazmaya başlamaları, klasik İran şiirinin örnek alınması Türk şiir dilinin kendi kişilik ve zenginliğini kaybetmesine yol açmaya başlamıştır. Bu durumu kabullenemeyen bazı sanatçıların tepkisiyle doğan bir akımdır.
* Türki basit akımında şairler Arapça, Farsça sözcük ve tamlamalardan kaçınmayı amaçlamışlardır.
* Divan şiirindeki mazmunlar yerine halk şiirindeki mecazları ve deyimleri kullanmışlardır.
* Aruz ölçüsü ve divan edebiyatı nazım biçimlerini kullanan sanatçılar öz Türkçede Türkçe sözcükleri kullanmaya çalışmışlar ancak içerik olarak yenilikler getirememiş divan şiirindeki konuları ele almışlardır.
* Yabancı sözcük ve tamlamaları şiire sokmayan sanatçılar divan edebiyatındaki mazmunlar yerine halk dilindeki mecazları, atasözleri ve deyimleri kullanmaya çalışmışlardır.

Türki Basit Akımı En Önemli Temsilcileri

Aydınlı Visali, Edirneli Nazmi ve Tatavlalı Mahremi’dir.

Sebk-i Hindi Akımı

Hint üslubu ya da Hint tarzı anlamına gelen “Sebk-i Hindi” İran’da ortaya çıkmış, ancak Safeviler dönemindeki dini baskı nedeniyle İran’dan Hindistan’a giden İranlı şairlerce Hindistan’da geliştirilmiştir. XVII. yüzyıl şiirimizin önemli edebi tarzıdır.

Sebk-i Hindi Akımının Özellikleri Nelerdir

* Türk şiirinde XVII. yüzyılda görülmeye başlanan bu akım, özellikleri açısından XVII. yüzyılda görülen sembolizm akımını andırır.
* Özellikle gazel türünde etkisini hissettiren bu akımda anlatım ikinci plana düşmüş, anlam güzelliği önem kazanmıştır.
* İnsanların hayal dünyalarının önem kazanması sonucu şiirler anlaşılması güç bir hal almıştır.
* Mübalağa sanatına geniş yer verilmiştir.
* Tasavvufun geniş yer tuttuğu bu akımdan etkilenen şairler, şiirlerinde özellikle insan ruhunun çektiği acılara ve ızdıraplara yer vermiştir.
* Kapalı bir anlatımın tercih edildiği Sebk-i Hindi akımında ağır bir dil kullanılmıştır.
* Musiki ve ahenk önem taşımıştır.
* Sebk-i Hindi akımından etkilenen şairlerde zincirleme tamlamalar, soyut kelimeler, hayal ve mübalağaya önem verme, mükemmellik anlayışı kendini hissettirir.

Sebk-i Hindi Akımının En Önemli Temsilcileri

* Neşati, Naili Kadim, Fehim ve Şeyh Galip önemli temsilcileridir.