Tırtıllar Nasıl Çoğalır
Kelebeklerin Yaşam Döngüsü
Kelebeklerin yaşam döngüsü, doğanın en ilginç süreçlerinden biridir. Bu yaradılış harikası böceklerin doğuşu, yaşam döngüsü sürecinde inanılmaz dönüşümler geçiren birkaç aşama gerektirir. Bu süreç sadece ayrıntılı bir dönem değil, aynı zamanda kelebek metamorfozu da inanılmaz derecede ilginçtir. Kelebeklerin nerede yaşadıkları, ne yedikleri, nasıl doğdukları gibi bazı bilgiler kişilerin merak ettiği konular arasındadır. Aşağıda kelebeklerin yaşam döngüsü ve onlarla ilgili ilginç bilgiler bulunmaktadır.
Kelebeklerin Beslenmesi Nasıldır?
Bir kelebek yetişkinlik döneminde, çiçeklerden aldığı nektarla beslenir. Ayrıca bir hortum olarak da adlandırılan bir kelebeğin ağızlığı, uzayabilen bir spiral boruya dönüşür. Bu tüp kelebeklerin herhangi bir çiçek türünde nektara ulaşmalarını sağlamaktadır. Bu besleme sistemi sayesinde kelebekler polen yayılmasına yardımcı olur ve dolaylı olarak polenler bacaklarına yapışır ve taşınırlar. Bu, kelebeklerin önemli bir tozlaşma ajanı olarak kabul edildiği anlamına gelmektedir. Yeni doğmuş bir kelebeğin beslenmesi ise farklıdır. Bir kelebek yumurtadan çıktığında, ilk besinlerini çıktıkları yumurtadan alır. Daha sonra larva veya tırtıl aşamasında, kelebekler büyük miktarda yaprak, meyve, dal ve çiçek tüketirler.
Kelebekler Nerede Yaşamaktadır?
Kelebekler tüm dünyaya dağılmış bulunmaktadır. İncelendiğinde buzlu kutupsal sıcaklıklara dayanabilen bazı çeşitleri içeren yüzlerce kelebek türü ve alt türü bulunmaktadır. Bununla birlikte, çoğu kelebek türü, sıcak ekosistemlerde bahar sıcaklıkları ile yaşamayı tercih etmektedir. Habitatlara gelince, bol miktarda bitki örtüsüne sahip olan alanlarda bulunurlar, burada yiyeceklere kolayca erişebilir, kendilerini avcılardan koruyabilir ve çiftleşmeden sonra yumurtalarını bırakacakları yerler bulabilirler.
Kelebekler Nasıl Ürerler?
Kelebek üremesinin iki aşaması vardır: kur yapma ve çiftleşme. Kur yapma sırasında erkekler havada pirouet uygular veya dallarda statik kalırlar. Her iki durumda da, dişileri çekmek için feromonlar yayarlar. Dişiler ayrıca, kilometrelerce uzaktayken bile erkeklerin onları bulabilmesi için feromonları serbest bırakırlar. Erkek dişi bulduktan sonra, feromonlarla dolu küçük pullarla emprenye etmek için kanatlarını antenlerine sürerler ve dans eder gibi hızlı hareketler sergilerler. Bir kelebeğin üreme organları karnında bulunur. Çiftleşme sırasında, erkek kelebekler dişilere tutunmak için bağlama organları kullanır, ikisi de ters yöne bakarlar. Çiftleşme gerçekleşir ve yumurtaları dölleyen sperm kesesi serbest bırakılır. Çiftleşme işlemi bittiğinde, dişi kelebek bir bitkinin dallar, çiçekler, meyveler ve saplar gibi farklı alanlarına 25 ila yumurta bırakır. Bu alanlar yumurta barınağı haline gelir.
Kelebeğin Ömrü Ne Kadardır?
Kelebek ömrü beklentisi, türe, yiyeceğe erişimi ve çevresindeki iklim koşullarına göre değişmektedir. Bazıları 5 ila 7 gün arasında yaşarken, bazıları da 9 ila 12 aylık bir yaşam süresine sahiptir. Bir kelebeğin boyutu, yaşam süresini de büyük ölçüde etkiler, kelebek büyüdükçe daha uzun yaşar.
Kelebeğin Doğumu
Kelebek doğumu, dişi kelebek yumurtalarını bitkilere bıraktığı andan itibaren birkaç aşamadan geçer. Kelebek metamorfozu, aşağıdaki aşamalardan geçmektedir:
Kelebek yumurtası: Kelebek yumurtaları 0,5 ile 3 milimetre arasında ölçülür. Türlere bağlı olarak, oval, uzun veya küresel olabilirler. Bazı türlerde beyazdan griye ve neredeyse tamamen siyaha dönük renklerde bulunabilirler. Bu yumurtaların olgunlaşma süresi kelebeğe göre değişir, ancak bu aşamada pek çok yumurta diğer hayvanlar tarafından yenilmektedir.
Tırtıl veya larva: Tırtıl yumurtadan çıktıktan sonra, yumurta içinde bulunan proteinleri yiyerek beslemeye başlar. Sonraki süreçte de onu çevreleyen bitkiler ile beslenmeye başlarlar. Bu süre boyunca, tırtıl dış iskeletini hareket ettirir, böylece (kısa sürede) büyür ve iki katına ulaşır.
Pupa: Gerekli büyüklüğe ulaşıldığında, larva dönemi göz önüne alınır. Tırtılın vücudu daha sonra hormon seviyesini yükseltir ve davranış değişiklikleri başlar. Krizalid formunu alır ve bu formdan sonratırtıl metamorfozun son aşamasına başlar. Bu koza da sinirler, kaslar ve tırtılların dış iskeleti yeni dokulara yol açmak için çözülür.
Yetişkin kelebek: Türlere ve iklim koşullarına bağlı olarak, tırtıldan kelebek aşamasına kadar geçen süre değişmektedir. Çok zayıf durumdayken başlayarak güçlenip kelebek olarak ortaya çıkıncaya dek başını krizaliyle kırmaya başlamaktadır. Dışarı çıktıktan sonra uçması yaklaşık 2 ila 4 saat sürer. Bu süre zarfında kanatlar sıvıları vücudunun hala pupa pozisyonu tarafından sıkıştırılmış tüm kısımlarına pompalarlar. Sıvıları pompalarken, dış kaburga kütikülünün geri kalan kısmı sertleşirken, kanatları gerilir ve katlanır. Bu işlem tamamlandığında, kelebek bir eş arayışı içinde uçmaya hazır hale gelmektedir.
Kelebekler Ne Kadar Uzaklığa Kadar Uçabilirler?
Kelebekler çok çeşitli türlerde ve renklerde kanatlara sahiptirler ve bu kanatlar çok güçlüdürler. İnce kanatlı kelebekler çok hızlı mekân değiştirerek çok hızlı uçarlarken geniş kanatlı olanlar ise uzun zaman havada süzülebilir. Bazı kelebek cinsleri ise çok uzak mesafelere uçabilirler. Kış aylarını daha sıcak iklimlerde geçirmek için km’den daha uzak mesafelere göç edebilirler. Örnek olarak kral kelebekleri sonbahar aylarında soğuk havalar başlamadan önce Kuzey Amerika&#;dan Meksika&#;ya kadar 3, km uçarak göç etmektedirler. Bu yolculukları iki ay kadar sürmektedir ve bu yolculuk boyunca nektarlarla beslenirler. Bazı bilim adamlarına göre bu kelebekler yönlerini Güneş&#;in konumunu pusula olarak kullanarak bulmaktadırlar. Bazılarına göre ise yollarını bulutlardan süzülen ışık dalga değişimi ile bulmaktadırlar. Her yıl milyonlarca kelebek güney bölgelere göç etmekte ve yavrulamak için baharda yeniden kuzeye geri dönmektedirler.
Kelebeklerin Ortak Özellikleri
• Kelebekler böcekler sınıfındadır
• Bir kelebeğin yaşam döngüsü dört bölümden oluşur, yumurta, larva (tırtıllar), pupa (chrysalis) ve yetişkin dönemi.
• Kelebekler yumurtalarını yapraklara özel bir yapıştırıcı ile tuttururlar.
• Tırtılların çoğu bitki ile beslenirler (herbivorlar).
• Tamamen büyümüş olan tırtıllar, bir krizalit olarak bilinen sert bir doku ortaya çıkarmak için dış deri katmanlarını dökmeden önce kendilerini uygun bir dal veya yaprağa bağlarlar.
• Yetişkin bir kelebek sonunda, kanatlarının kanla beslenmesi krizaliste birkaç saat bekledikten sonra doğarlar.
• Kelebekler, türlere bağlı olarak, yetişkin aşamasında bir hafta ile bir yıl arasında yaşayabilir.
• Kelebeklerin dört kanadı vardır.
• Kelebekler genellikle küçük ölçeklerden oluşan benzersiz desenlere sahip parlak renkli kanatlara sahiptirler.
• Kelebeklerin çoğu çiçeklerden nektarla beslenir.
• Kelebeklerin ayaklarında tat alıcıları vardır.
• Bilim adamları tarafından ile arasında farklı kelebek türlerinin olduğu tahmin edilmektedir.
• Büyük kanatlı kelebekler açılı kanatlara sahiptir ve kuşlara benzer şekilde uçarlar.
• Monarch kelebekleri uzun göçleri ile bilinir. Her yıl kral kelebekler çok uzaklara (bazen km&#;nin üzerinde) seyahat eder, dişiler yumurtlar ve yeni nesil kral kelebekleri geri dönerek döngüyü tamamlarlar
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu
Kelebek nasıl oluşur?
Bitkiler aleminin en güzel varlıkları olan çiçekler, kokuları ve renkleri ile nasıl çekici iseler; hayvanlar aleminin, renkleri ve narin görünüşleriyle en güzel varlıkları olan kelebekler de, insanlar üzerinde o derece cezbedici bir etki uyandırırlar. O nedenle tatil sezonu boyunca, özellikle 15, civarında günübirlik ziyaretçiyi buraya çeken sebep, Kelebek Vadisi kelebekleridir. Ancak kelebek türleri yıllık periyod içinde belirli aylarda uçtuklarından, hepsini bir arada görme umuduyla gelen insanları yanıltabilirler. Örneğin, Vadi’ ye adını verev ve ziyaretçilerin en fazla ilgisini çeken Kaplan kelebeği (Euplagia quandripunctaria), sadece temmuz ve ağustos aylarında yoğun olarak görülebilir.
Kelebek Vadisi’ ne ilginin giderek artması üzerine, burada yaşayan kelebek türlerini birarada sergileyebilmek amacıyla yaptığımız çalışmalar, yılları arasında gerçekleşmiştir. Nisan-Ekim arasında, aynı zamanda çadır hayatım yaşayarak yaptığımız gözlemlere göre civarında gündüz ve o sayıya yakın gece kelebeği tespit edilmiştir. Ayrıca kelebekleri, ince tellerle çevrili bir “ kelebek evi ” nde koruma altına alarak çoğalmalarını sağlamak üzere tasarlanmış bazı girişimler, zor tabiat şartları nedeniyle kalıcı olmamıştır.
İnsanların bu kadar ilgisini çeken ancak hakkında çok az şey bildiği kelebekleri daha iyi tanıyabilmek için, yaşam evrelerine kısaca göz atmak gerekecektir. Kelebekler, metamorfoz adı verilen ve dört safhadan oluşan başkalaşım süreci içinde gelişir ve çoğalırlar: Yumurta, Larva, Pupa ve Ergin kelebek evreleri.
Yumurta evresi: Dişi kelebek, yumurtalarını bitkilerin gövde veya yaprakları üzerine bırakır. Boyları mm. Civarındaki yumurtaların renk ve biçimleri, her kelebek türüne göre değişir. Bırakılan yumurta sayısı ise türüne göre ortalama arasındadır. Bu yumurtaları birer birer ve bir bölge içinde aynı türden birçok bitki üzerine taksim ederler. Her kelebek türünün tercih ettiği bitki birbirinden farklıdır; bazıları aynı, bazılarıysa ortam şartlarına göre birkaç değişik bitki türünü tercih edebilir. Bir yumurtanın normal koşullarda olgunlaşıp çatlama süresi gündür.
Larva evresi: Yumurtalar çatlayınca içlerinden mm. Boyunda tırtıllar çıkar ve böylece kelebeğin larva dönemi başlar. Önce, çıktıkları yumurtanın kabuğunu ve sonra üzerinde bulundukları bitkinin yapraklarını yiyerek beslenir ve büyük bir oburlukla bu işlemi sürdürürler. Biçimleri kural olarak yuvarlak bir silindir biçimindedir. Üzerleri düz, dikenimsi çıkıntılı veya kıllarla kaplıdır. Her kelebek türünün larvası birbirinden farklı biçim ve gözalıcı renklerdedir. Larvalar genelde 10 halkadan, ve 3’ü önde, 5 tanesi arkada olmak üzere 8 çift bacaktan oluşur. Larvalar kabuk değiştirerek büyürler ve erişkin boya ulaşıncaya kadar defa deri ve renk değiştirirler. Kelebeklerin larva süreleri haftadır.
Pupa evresi: Larva evresini tamamlamış olan tırtıl, bitkiyi terkeder; ağaç gövdeleri, taş aralıkları, saçak altları veya evlerin içlerine girerek emin bir yerde pupa evresine geçer. Bazı türler (Nymphalidae familyası) başaşağı, bazılarıysa (Örn. Pieridae türleri) gövdelerinden ince bir ağ iplikle kendilerini bağlayıp dikine olarak tutunurlar. Önce katılaşmış bir hal alan larva saat kadar bu pozisyonda kalır, sonra yavaş yavaş şekil değiştirerek kıvrık bir yaprak biçimi alır. Pupaların hakim renkleri genellikle çevre ile uyum sağlayacak biçimde kahverengi veya yeşil tonlarıdır. Böylelikle mükemmel bir kamuflaj sağlanmış olur. Pupa süresi gündür, ancak biraz sonra göreceğimiz nesil farklılığına göre bu süre değişebilir. Pupa evresinin son gününde kabuk şeffaflaşır, kelebeğin renk ve desenleri görülür hale gelir.
Kelebek evresi: Pupa evresinin sonunda, pupanın derisi gövde veya kanatların çevresinden yırtılarak, kelebek dışarıya çıkar. Kanatlar gövdeye yapışık ve bir kıvırcık salata yaprağı gibi buruşuk görünümdedir. Hayvan hemen pompalama hareketine geçerek kanatlara hava ve kan pompalar, kanatlar yavaş yavaş gerilip büyüyerek dakikada, bildiğimiz kelebek formunu alır ve artık uçmaya hazırdır. Geride boş bir kabuk kalır. Ergin kelebeğin yaşam süresi gün civarıdır.
Kelebekler; baş, göğüs, karın; göğsün altında üç çift bacak, gövdenin üstüne bağlı üst ve alt olmak üzere iki çift kanat ve başın üzerinde bir çift antenden oluşur. Göğüs ve karın sık ince tüyler, kanatlar ise yan yana sıralanmış küçük pullarla kaplıdır ve kelebeğe rengini veren de bu pullardır. O nedenle böcekler alemi sınıflandırmasında kelebekler Omurgasızlar sınıfında Pulkanatlılar (Lepidoptera) olarak adlandırılmıştır. Kelebeklerin ağız yapısı spiral şeklindeki dilden (emme hortumu) ibarettir; beslenirken uzar ve sonra katlanıp ağıza yerleşirler. Kelebekler genelde çiçek nektarı, meyve gibi organik maddeler ve minerallerle beslenir. Bu sebeple çürümüş organizmalar, idrar veya dışkı gibi maddeler üzerine konabilirler. Kelebekler suyun bulunduğu yerlerde çokça görülebilir, ancak bunun nedeni daha çok, yumuşamış topraktaki mineralleri emmek içindir.
Yeni uçamaya başlayan bakir dişi kelebek “ feromon ” adı verilen kuvvetli bir koku salgılar, bir anda birkaç km. çapında bir alana yayılan bu koku, çok kısa zamanda erkek kelebeği kendine çeker. Çiftleşme işlemi havada veya bir yere konarak gerçekleşir. Abdomenin sonundaki üreme organları uç uca gelecek biçimde birleşirler. Bu sırada erkeğin kanatları, dişininkiler arasında kalır ve çiftleşme pozisyonu dakika kadar sürer. Erkek kelebekler de feromon salgılar, ancak bu yakındaki dişiyi uyarmağa yarar. Kelebekler kokuyu ve sesleri antenleri vasıtasıyla algılar. Gözleri ise yarım küre biçiminde, çok sayıda peteğin (petek göz) bir araya gelmesiyle oluşur.
Parlak ve canlı renklere karşı hassastıfunduszeue.infokler tüm yaşam evreleri boyunca pek çok doğal düşmanın tehdidi altında bulunurlar. Bunlar karıncalar, gezici örümcekler, çekirgeler, yaban arıları, parazit sinekleri, kertenkeleler, kuşlar ve farelerdir. Başta belirttiğimiz gibi kelebekler yumurtalarını birer birer ve aynı türden birçok bitki üzerine bırakarak, bu düşmanlara karşı bir nevi strateji uygularlar. Larvalar pis koku salgılayarak ve renk uyumu vasıtasıyla kendilerini korurlar. Pupa evresini yine rengi ile uyumlu kuytu köşelerde kamufle olarak tamamlar. Ancak bunların dışında kelebeklerin en büyük düşmanı, doğayı hızlı biçimde kirletip yok eden insandıfunduszeue.infok Vadisi Lepidoptera faunasını oluşturan türler, Gündüz ve Gece kelebekleri olmak üzere iki ayrı grup halinde tanıtılacaktır.
Alıntı
Ağaçları saran tırtıllara resmi açıklama geldi
Abbas ÇAKAR - Kocaeli İl Tarım ve Orman Müdürlüğü il genelinde pek çok noktada görülen ve ağaçlara zarar verirken insanları da rahatsız eden tırtıllar ile ilgili yazılı resmi bir açıklamada bulundu. En çok dut, akçaağaç, fındık, elma, armut, kiraz, ceviz ve asma gibi bitkilerde zarar meydana getiren tırtılların isminin ‘Amerikan Beyaz Kelebeği tırtılları’ olduğu belirtilen açıklamada, bu tırtılların den fazla bitki türünde zarar verdiği ifade edildi.
ÜRÜNÜ TAMAMEN YOK EDEBİLİR
Zararlı tırtılı vatandaşların tanıması amacıyla yapılan tarifte, ‘Amerikan Beyaz Kelebeğinin rengi beyazdır. Yumurtalarını paketler halinde yaprağın üstüne bırakır bir sıvı ile birbirine yapıştırır. Bu zararlının yumurta kümelerinden çıkan yavrulara larva(tırtıl) denir. Toplu haldeki Tırtıllar (larva)uç sürgünlerden başlayarak genç yapraklarla beslenirler. İpeksi ağlar örerek daldaki yaprakları diğer yapraklarla bağlamak suretiyletüm yeşil aksamı ve körpe, olgunlaşmaya başlamış meyveleri yiyerek verim kaybına ve ürünün tamamen yok olmasına neden olur” şeklinde anlatıldı.
DOĞADA 3 NESİL ÇOĞALIYOR
Tırtılların anlatıldığı açıklamada, “Tırtıllar doğada 3 nesil olarak çoğalmaktadır. 1. nesil mayısın ilk haftası ile üçüncü haftasında, ikinci nesil ait kelebek çıkışları ise temmuzun üçüncü haftasına rastlar. Her iki neslin kelebek uçuş süresi gün sürmesine karşın, kelebeğin ömrü gündür. Kelebekler tarafından bırakılan Yumurta günde açılır. Tırtıllar (larvalar) yumurtadan çıkarken, yumurta kabuklarını kısmen yiyerek yuvalarını (ağlarını) örmeye başfunduszeue.infoı, ağaçların toprak ile birleştiği yerlerde, ağaç kabuğunda ve çok yaşlı ağaçların kovuklarında, binaların çatı saçakları arasında bir koza içinde pupa olur. Kışı geçiren pupadan Kelebek çıkar. Amerikan beyazkelebeği yılda döl verir” dendi.
BELEDİYELERE BAŞVURULMALI
Tırtılların görülmesi halinde yapılacakların sıralandığı yazılı açıklamada, “Tırtılları gördüğümüz zaman buna karşı kullanılacak ilaçlar yaşam alanlarında insan ve hayvan sağlığına zararlı olduğu için kullanılması oldukça sakıncalıdır. Bu sebeplerden dolayı tırtıllardan müzdarip olan vatandaşlarımızın kendilerine ait bahçeleri için Kocaeli il Tarım ve Orman Müdürlüğü ve her ilçede bulunan İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine şahsen başvurarak kendilerine verilecek ve nasıl kullanıldığını anlatılan ilaçların reçetesini almak suretiyle kendi imkânları ile bizzat kendilerinin ilaçlamaları gerekmektedir. Müdürlüğümüzün ilaçlama hizmeti bulunmamaktadır. Ayrıca kamuya ait ortak yaşam alanlarında ise bağlı bulundukları belediyelere başvurmaları gerekmektedir” şeklinde bilgiler verildi.
İLAÇSIZ MÜCADELE
Son olarak tırtıllara karşı ilaçsız mücadeleden bahsedilen açıklamada, ilaçsız mücadele ise şu şekilde sıralandı.
1-Doğal dengeyi bozmamak amacıyla özellikle dut ve orman alanlarında bulunan ağaçlarda mutlaka biyolojik preparatlarla mücadeleye önem verilmelidir.
2- Kısa gövdeli ağaçlara bırakılan yumurta paketleri toplanıp bahçeden uzaklaştırılmalı, aynı şekilde Haziran ve Ağustos aylarında ( Zararlının 1. döl ile 3. döl sezonunu kapsayarak) ağ içinde aktif olarak bulunan tırtıl kolonileri ile bulaşık dallarkesilerek imha edilmelidir.
3- Bu aylarda zararlı ile bulaşık ağaçlarda cm eninde oluklu karton şeritler (tuzak bantlar) veya çuval, ot, saman v.b. kuşaklar ( cm uzunluğunda ve cm eninde) ağaçların gövdelerine bir veya iki yerde sarılmalı ve zararlı ile dolan bu kuşaklar toplanıp imha edilmelidir.
Kelebekler, her gördüğümüzde içimizi kıpır kıpır eden başkalaşım (metamorfoz) olayının muhteşem ürünleridir. Doğa yürüyüşlerinde gözlerimiz her yerde kelebekleri arar. Bu kadar çok görmek istediğimiz ve hayran kaldığımız kelebekler hakkında ne kadar bilgiye sahibiz? Daha da önemlisi, acaba ne kadar doğru bilgiye sahibiz? Örneğin, kulaktan kulağa yayılmaya devam eden kelebeklerin ömrünün bir gün olduğu bilgisi bir mittir. Yetişkin kelebekler 1 hafta ila 1 yıl arasında yaşayabilirler; bir gün yaşayan bir kelebek türüne ise rastlanmamıştır.
Kelebekler, hayvanlaraleminin eklem bacaklılar şubesinde yer alan böcekler sınıfına ait Lepidoptera takımında yer alırlar. Güveler de bu gruba dahildir. civarında kelebek türü vardır. Antarktika dışında dünyanın her yerinde gözlenebilirler. Lepidoptera kelimesi Yunanca’da pullu kanat anlamına gelir. Çok dikkatli bakıldığında kelebeklerin kanatlarında bu pulsu şekiller görülebilir; bunlar uçları yassılaşmış ve genişlemiş kıllardır. Diğer tüm böcekler gibi kelebekler de altı bacağa sahiptir; üç bölümden oluşan ana gövdesi (kafa, göğüs (orta bölüm) ve karın (kuyruk ucu)), ayrıca iki tane anteni ve iki tane de petek gözü vardır.
Kelebeklerin bitkiler dünyasında büyük bir önemi vardır: Polenleri bitkiden bitkiye taşıyarak meyvelerin, sebzelerin ve çiçeklerin yeni tohumlar üretmesine yardımcı olurlar. Hayvanlar dünyası açısından bakıldığında ise kelebekler besin zincirinin dibine yakındır. Kuşlar, memeliler ve diğer böcekler için (özellikle tırtıl aşamasında iken) yiyecek olurlar. Kelebekler soğukkanlıdır, yani vücut sıcaklıklarını ortama adapte edemezler ve vücut sıcaklıkları düşük olduğunda uçamazlar. Kış koşullarına dayanamayan kelebekler korunaklı yerlerde kış uykusuna dalarak yaşayabilirler. Ağaçların soyulmuş kabuk ve kütük gibi yerlerini kışlık alanları olarak kullanırlar. Herhangi bir aşamada (yumurta, larva, pupa veya yetişkin) uyuyabilirler ancak genellikle her tür sadece bir aşamada uykuda kalır.
Kelebeklerin Yaşam Döngüsü
Kelebeklerin yaşam döngüsünün dört aşaması vardır: yumurta, larva (tırtıl), pupa (krizalit ya da koza) ve yetişkinlik. Bu değişim sürecine metamorfoz (başkalaşım) denir. Metamorfoz, dişi kelebeklerin iğne başı büyüklüğündeki yumurtalarını bir yaprağa bırakmasıyla başlar. Yaprağa bırakmalarının sebebi, yaprakların oluşacak tırtıllara besin kaynağı olmasıdır. Yumurta dönemi birkaç gün sürer ve kırılan yumurtalardan tırtıllar çıkar. Yaklaşık iki hafta süren bu dönemde tırtıllar dört beş kez deri değiştirirler. Pupa döneminde ise tırtıl kendisini bir yaprağa baş aşağı asarak bir kabuk oluşturur ve yaklaşık 1 hafta kadar bu kozanın içinde kalır. Türüne bağlı olarak bu süreç bir yıldan fazla da sürebilir çünkü bazı kelebek türleri pupa olarak hazırda beklerler. Kelebek kozadan çıkarak kanatlarına kan pompalar ve kuruduktan sonra bir iki saat içinde uçmaya başlar.
Kelebekler Ne Yer Ne İçer?
Tırtıl aşamasında iken yaprak ve diğer bitki parçalarını ağızları ile koparıp çeneleri ile çiğner ve öğütürler. Tırtılların ihtiyaç duydukları her şeyi yedikleri bitkilerden aldıkları için su içmelerine gerek yoktur. Tırtılların aksine, kelebekler etrafta dolaşabilir ve daha geniş bölgelerde uygun yiyecekler arayabilirler. Kelebeklerin büyük bir kısmı çiçek nektarını tercih eder ve genellikle çeşitli sıvılarla beslenirler. Kelebeklerin ağızları yoktur; bunun yerine hortuma benzeyen tüpleri (iki adet) vardır. Ayrıca tat alma duyuları ayaklarındadır. İlk önce ayakları ile besini kontrol edip daha sonra da bu tüpler ile sıvıları emerler. Tüpleri kullanmadıkları zamanlarda spiral haline getirerek kapatırlar.
Kelebekler Nasıl Çiftleşir?
Erkek kelebekler kanatları doğru renk ve desende olan dişi kelebekleri ararlar. Bir erkek kelebek çiftleşmeye uygun bir dişi kelebek gördüğünde dişinin yakınında uçmaya başlar. Erkek kelebek feromon adı verilen özel kimyasalları serbest bırakarak kanatlarını normalden daha fazla çırpmaya başlar. Özel bir dans da yapabilir; eğer dişi kelebek ilgilenirse erkek kelebeğin dansına katılır. Çiftleşme sürecinde, erkek spermi dişiye geçer. Yumurtalar dişi yumurtlama tüpünden geçerken sperm tarafından döllenir. Erkek kelebekler sıklıkla çiftleştikten sonra ölürler. Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nde Lepidoptera bölümünün sorumlusu olan Dr. Alberto Zilli şöyle diyor:
Neden Desteğe İhtiyacımız Var?
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor. Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak Daha fazla göster
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Destek Ol
Renkli kanatlar diğer kelebekler için bir işarettir. Böceklerin kendi türlerini karmaşık bir habitatta tanımasını mümkün kılar. Renkler ayrıca erkek ve dişileri ayırt etmelerini sağlar ki bu durum kelebeklerin eş arayışlarında hayati bir önem taşır.
Renkler karanlıkta işe yaramadığından geceleri uçan kelebekler diğer kelebeklere ulaşmak için akustik ve kimyasal sinyaller kullanırlar. Hem erkekler hem de dişiler birbirleriyle iletişim kurmak için koku salarlar. Zilli şöyle söylüyor:
Birçok türde, dişinin erkeğin yaklaşmasına izin vermesinden önce erkeğin bir dans gösterisi yapması gerekir. Erkek zarif bir şekilde bir dişinin etrafında uçar ve kanatlarını daha hızlı çırparak kokusunun dişiye ulaşmasını sağlamaya çalışır.
Kelebekler Ne Kadar Uzağa Uçabilir?
Kelebeklerin kanatları çok güçlüdür, çok farklı türde ve renkte kanatlara sahiptirler. Geniş kanatlılar uzun uzun süzülürken; ince kanatlılar hızlı uçup, çok hızlı yer değiştirebilirler. Bazı kelebek türleri inanılmaz uzaklıklara uçabilirler. Kışı daha sıcak bir yerde geçirmek için kilometreden fazla göç edebilirler. Kral kelebekleri sonbaharda soğuklar gelmeden önce, Kuzey Amerika'dan Meksika'ya kadar uçarak kilometre yol alırlar. İki ay kadar sürecek bu yolculuk boyunca nektarla beslenerek daha ılıman bir iklime göç etmiş olurlar. Bazı bilim insanları kelebeklerin Güneş'in konumunu bir pusula olarak kullanarak yollarını bulduklarını düşünürken, bazıları ise yön tayinini bulutlardan süzülen ışık dalgalarındaki değişiklikleri tespit ederek yapabildiklerini düşünüyor. Milyonlarca kelebek her sene güneye yolculuk yapıyor ve yavrulamak için baharda tekrar kuzeye gidiyor.
Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna GitBu İçerik Size Ne Hissettirdi?
Kaynaklar ve İleri Okuma
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
funduszeue.info
nest...çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası