Bebeklerde Ayak Morarması

Özellikle yaz aylarında sokakta daha fazla oynayan çocukların en önemli sorunlarından biri bacaklarında oluşan morluklar… Kimi zaman önemsenmese de bu morluklar ciddi hastalıkların ilk belirtisi olabiliyor. Bu nedenle morlukların şekline ve çıktığı yere özellikle dikkat etmek gerekiyor.

Çocukların bacaklarında oluşan morluklar zaman zaman aileleri endişeye sürükleyebiliyor. Şayet bir travma olmaksızın bacakta morluk oluşmuşsa bu durum gerçekten korkulması gereken bir kan hastalığının habercisi olabiliyor. Ayrıca travmanın şiddeti ve oluşan morluk derecesinin de orantılı olması gerekiyor. Ufak bir çarpma sonrasında büyük morlukların meydana gelmesi de tehlikeli. Ailelerin dikkat etmesi gereken bir diğer nokta da morluğun oluştuğu yer. Dizden aşağı morlukların yaramazlık, dizden yukarıda oluşan morlukların ise daha çok hastalık kaynaklı olduğunu belirten Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Çocuk Hematolojisi Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Canpolat, anne babalara bu konuda önemli önerilerde bulunuyor.

Çocuklarda dizden aşağı olan morluklar sıklıkla travma nedeniyle oluşuyor. Özellikle oyun ve okul çağı çocuklarında bu nedenle oluşan travmalar çok daha sık görülüyor. Ancak bu morlukların hepsi travma nedeniyle oluşmuyor. Bir travma olmaksızın kendiliğinden oluşan morluklar anne babaları mutlaka alarma geçirmeli. Çünkü ekimoz diye tabir edilen bu morluklar birçok kan hastalığının habercisi olabiliyor.

Darbeye eşlik eden morluklarda bile morluğun darbenin şiddetiyle orantılı olmaması da kan hastalıklarını akla getirebiliyor. Bu nedenle özellikle oyun ve okul çağı diye tabir edilen 2- 12 yaş arasında çocukların vücutlarında oluşan morlukların dikkatle takip edilmesi gerekiyor.

Altında kemik bulunmayan veya yumuşak doku katmanlarından zengin olan bölgelerde darbenin şiddeti görece daha az oluyor. Özellikle dizden yukarıdaki dokular darbenin hızını azaltma özelliği gösteriyor. Bu nedenle diz üstü bölgenin travmaya maruz kalması bacağa göre daha nadir. Tüm bu özelliklerden dolayı diz üstü morluklarda biraz daha şüpheci davranmak, hematolojik hastalıkları akılda tutmak gerekiyor. Kandaki pıhtılaşma sistemi ile görevli trombosit denen hücrelerin azlığı ile seyreden immun trombositopenik purpura (ITP), pıhtılaşma faktörlerindeki eksiklikleri kapsayan hemofililer, trombositlerdeki işlev bozuklukları ve ender olarak lösemi gibi birçok hastalık bu morluklara yol açabiliyor. Hatta bazen lösemilerde ilk bulgu trombosit düşüklüğüne bağlı gelişen bu morluklar olabiliyor.

Öncelikle bacaklarda meydana gelen bu morlukların nedeni hastalıksa zaman içerisinde tüm vücuda yayılıyor. Ancak ilk oluşan morluklar sıklıkla travma bölgelerinde başlıyor. Bu nedenle ailelerin bu konuda dikkatli olmaları, gerektiği takdirde morluk sayıları ve boyutlarını takip etmeleri gerekiyor. Özellikle çok esmer çocuklarda oluşan morluklar zaman zaman gözden kaçabiliyor. Ailelerin bu durumu kesinlikle gözlemlemeleri gerekiyor.

• Travmanın şiddetiyle ters orantılı olan,

• Beraberinde burun ve diş eti kanamalarının eşlik ettiği morluklar.

Unutmayın, doktor muayenesinden sonra yapılacak basit bir kan sayımı, birçok hastalığın oluşmasına engel oluyor.

Elbette ki çocuğunuzun vücudunda oluşan her morlukta doktora gitmeniz şart değil. Özellikle morluk oluşumunda travmanın rolü olduğundan eminseniz çocuğunuzu gözlemleyin. Gerekirse çocuğunuzu sorgulayın. Çocuklar travma öyküsünü rahatlıkla dile getirebiliyor. Bunların dışındaki morluklarda ise çocuk kan hastalıkları uzmanı tarafından muayene edilmesinde fayda var.

Bebeklerde el ve ayak morarması yeni anne ve babalar için alışılmadık bir durum olabilir. Genellikle bebeklerin cildi düşünüldüğünde pembemsi ten renkleri akıllara gelir. Dünyamıza yeni gelmiş minik canlıların cilt rengindeki değişiklikler genellikle endişe verici sorunlardan kaynaklı olmasa da bazı başka belirtilerle beraber ciddi bir sağlık sorunun işareti olabilir. Bebeklerin zaman zaman vücudunun belli bölgelerinin çevresel faktörlerden renk değiştirmesi bilindik bir durum olsa da daha ciddi bir sağlık sorunun olup olmadığını analiz edebilmek için neye bakmanız gerektiğini bilmek son derece önemlidir.

Bebeklerin Elleri ve Ayakları Neden Morarır?

Bebeklerin ellerinin veya ayaklarının morarması sadece soğuk havayla temas etmesinden kaynaklanabileceği gibi bir hastalık ya da vücudun verdiği acil durum uyarısı olabilir. Kalbimiz, akciğerlerden kana karışan oksijeni pompalayarak tüm vücuda yayılmasını sağlar. Bu döngü bazen belirli sebeplerle kesintiye uğrayabilir. Neye bakmanız gerektiğini bilmeniz adımlarınızı daha doğru atmanıza yardımcı olacaktır.

Akrosiyanoz

Akrosiyanoz deri hücrelerine kan taşıyan küçük atardamarların kasılması sonucunda genellikle ellerin, daha seyrek olarak ayakların morarması durumudur. Ellerin ve ayakların mor veya mavi renk almasına sebebiyet verebilir. Özellikle yeni doğan bebeklerde yaygın olarak görülen bir durumdur ve son derece doğaldır. Yeni doğan bebek vücudu kanın ana yaşam organlarına göndererek ortama uyum sağlar. Beyne ve kalbe yönlenen kanın diğer organlarda azalması renk değişikliğine sebebiyet verir. Vücut ortalama alışım dolaşım sistemi normale döndüğünde morlaşma veya mavileşme ortadan kaybolur.

Akrosiyanoz belirttiğimiz gibi geçici bir durumdur ve bazı zamanlarda tekrar ortaya çıkıp kaybolabilir. Pek ya bu durum gereğinden uzun sürerse? Minik yavrunuzdaki renk değişiklikleri endişe verici olabilir. Bu gibi durumlarda neye bakmanızı bilmeniz son derece önemlidir.

İki tür akrosiyanoz vardır. Akrosiyanoza sebep olan durumlarda bu iki farklı duruma göre tespit edilir.

Birincil Akrosiyanoz

Daha önce belirttiğimiz gibi yeni doğan bebeklerde ara ara görülen mavileşme ve morarma birincil akrosiyanoz sebebiyet verebilir. Genellikle zararsızdır ve sıcaklık sağlandığında kendiliğinden geçer. Hastanedeki düşük sıcaklık kan damarlarını daralttığı için mavileşme ve morarma olabilir. Nasıl soğuk havalarda vücudumuzun açıkta kalan tarafları nasıl renk değiştiriyorsa aynı şekilde bu minik bebekler için de geçerlidir. Sadece onlar için ufak sıcaklık farkları bile bunu tetikleyebilir.

İkincil Akrosiyanoz

İkincil Akrosiyanoz ciddiye alınması gereken bir durumdur. Genellikle bu durum vücut ağrıları ile beraber kendini gösterir ve altta yatan sağlık sorunlarının sinyalini verir. İkincil Akrosiyanoz da sadece bir ayak veya el morarabilir. Bu yüzden bebeğinizi kontrol ederken bu duruma dikkat etmeniz erken tedbir almanıza yardımcı olabilir. Bu durum enfeksiyon, kan hastalıkları veya kanser gibi ciddi sağlık sorunlarının işaretleri olabilir.

Akrosiyanoz ellerde ve ayaklarda morlaşmanın yanı sıra farklı belirtiler de gösterir. Bu belirtilerden bazıları:

• Yavaş Kan Akışı
• Değişen Nabız
• Ellerde ve Ayaklarda Şişme
• Soğuyan Cilt
• Terleme Yapan Eller ve Ayaklar

Genellikle akrosiyanoz semptomları bebeğinizi sıcak tuttukça normalleşir uygun sıcaklık sağlansa bile normalleşme olmuyorsa ve bu belirtilerle beraber ellerde mavileşme ya da morlaşma görülüyorsa doktorunuza iletişime geçerek gerekli önlemleri alabilirsiniz.

Siyanoz

Ağız ve yüz çevresi ile beraber vücudun diğer bölgelerinde de morarma veya mavileşme oluyorsa yeterince oksijen alınmadığının göstergesi olarak siyanoza işaret edebilir. Oksijen, kanın kırmızıya dönmesini sağlayan şeydir ve oksijensiz kırmızı kan hücrelerinin rengi mavi olur ve siyanoz adı verilir. Bu durum ciddi sonuçlar doğurabilir. Derhal tıbbi yardıma başvurun.

Siyanoza sebebiyet verebilecek bazı durumlar:

• Bebeğin Aralıksız Ağlaması
• Bebeğin Susuz Kalması
• Bebek Uyandıktan Sonra
• Bebek Beslendikten Sonra
• Bebek Altını Kirletmesi ya da Bağırsaklarının Hareketlenmesi

Beneklenme

Bebeklerde el ve ayak morarmasının yanında beneklenme de görülüyorsa dolaşım problemleri, enfeksiyon, kalp problemlerinin varlığının göstergesi olabilir. Bu durum prematüre ve hasta bebeklerde sıklıkla görülebilir. Eğer bu belirtileri beraber görüyorsanız doktorunuzla iletişime geçerek gerekli önlemleri alabilirsiniz.

Raynaud Hastalığı

Raynaud Hastalığı çevresel ve psikolojik faktörlere vücudun aşırı tepki vermesidir. Eller ve ayaklar soğuğa karşı ve strese karşı oldukça hassa olabilir. Rüzgar da bile eller ayaklar ağrıyıp renk değişimine uğrayabilir. Raynaud rahatsızlığı endişe verici bir durum değildir ve çoğu hayat kalitesini etkilemeyecek düzeydedir. Bununla birlikte, Raynaud hastalığı, hastalık, yaralanma ve hatta bir ilaç yan etkisi ile ilişkilidir.

Menenjit

Bebeğinizin ayağında ya da bacak bölgesinde mor bir nokta ya da çürüğe benzer bir oluşum olabilir. Genellikle çürük kadar basit bir olsa da menenjit belirtisi olabilir. Menenjit, genellikle iğne batması, döküntü, morluk  gibi izleri oluşturan ve hayati yaşamı tehlikeye atan ciddi bir hastalıktır.

Menenjit belirtilerinden bazıları:

• Şişkin, gergin mor noktalar ya da benekler
• Yüksek Ateş
• Bebeğin uyuşuk olması, geç tepki vermesi ve uyanmakta zorluk yaşaması
• Nefes Almada Güçlük
• Döküntü
• İshal
• Titreme
• Ağrı Kaynaklı Rahatsızlık
• Soğuk Eller ve Ayaklar
• Lekeli Cilt
• Soluk veya Cansız Renk
• Kusma
• İştah Kaybı
• Sürekli Ses Çıkarma
• Tiz Sesli Uzun Ağlama

Bu durumlar gözlendiğinde acil tıbbi müdahale gereklidir. En yakın sağlık kuruluşu ile iletişime geçmelisiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Yeni Doğan Bebeklerin Elleri ve Ayakları Ne Zaman Kadar Mor ya da Mavi Kalır?

Dünyaya yeni gözlerini açmış bebeklerin ellerinin ve ayaklarının mor tonlarında gözükmesi ilk 24-48 saate kadar anormal bir durumu işaret etmeyebilir. Bu durum yeni doğan bebeklerde kalıcı bir durum değildir. Başka belirtiler ile beraber bu durum gözleniyorsa ya da morluk 24-48 saatten uzun süre devam ediyorsa doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekir.

Aynı zamanda yeni doğan bebeklerde duştan sonra, soğuk havalarda, sıcaklık değişimlerinde ellerde ve ayaklarda renk değişimleri gözlemlenebilir. Uygun sıcaklık sağlandıktan sonra durum normale dönecektir.

Bebekler Ağlarken Vücut Rengi Değişir Mi?

Bebekler ağlarken vücutlarının renksiz görünmesi son derece normaldir. Ağlama gerekli oksijenin vücuda yayılmasını engellediği için kan hücrelerinde renk değişimine sebebiyet verebilir. Bebeğiniz ağlarken morlaşma bu sebepten gerçekleşir. Uzun süreli ağlamalarda bebeğiniz vücudundaki bir rahatsızlığı size belli etmeye çalışıyor olabilir. Eğer normalden çok uzun bir ağlama ile karşı karşıya iseniz yardım almaktan kesinlikle çekinmeyin.

Bebeğim Kucağımda ya da Otururken Bacaklarının Renk Değiştirmesi Normal Mi?

Bebeğinizi kucağına aldığınızda ya da taşıyıcıya oturttuğunuzda bacakları maviye dönüyorsa büyük ihtimal baskı uyguladığınız yerler bacaktaki damarlara baskı yapıyordur. Kucağınızdaki bebeğin pozisyonun değiştirip bacaklarını rahatlatın kısa sürede rengin normale döndüğünü gözlemleyeceksiniz. Eğer taşıyıcıda ise kıvrımların bacak bölgesini sıkıştırmadığından emin olun ve kemer tokalarının yerlerini yeniden düzenleyin. Taşıyıcıda ki konum konforlu bir alan haline geldikten sonra sorun çözülecektir.

Bebeklerde el ve ayak morarması genellikle endişelenecek bir durum olmasa da ciddi bir problemin habercisi de olabilir. Böyle durumlarda bebeğinizi iyi gözlemlemek ve diğer belirtilerin farkına varmak oldukça önemlidir. Renk değişikliği düzelmezse, kötüleşirse veya diğer rahatsız edici semptomlar eşlik ederse, daha fazla yardım ve talimat için sağlık uzmanınızı aramaktan çekinmeyin.

Bebeklerde Sağlık ile ilgili daha fazla yazı için: www.bebek.com/bebek-sagligi/