Sedimantasyon Yüksekliği Ne Demek

Vücutta bulunan enfeksiyon oranını tespit eden testlerden biri olan sedimantasyonun yüksek olması ne anlama gelir diye düşünüyorsanız doğru yerdesiniz. Pek çok insan test yaptırdıktan sonra sonucun ne geleceğini düşünür. Bu da kanda sedimantasyon yüksekliği neden olur, kan tahlilinde sedimantasyon kaç olmalı ve sedimantasyon kaç olursa tehlikeli olur gibi soruları akla getirir. Yazımızın devamında CRP sedimantasyon ilişkisi hakkında bilmeniz gerekenleri inceledik.

Sedimantasyon Nedir?

Bağışıklık sistemi hastalıklarının tespit edilmesinin yanı sıra vücuttaki iltihabın anlaşılmasını da sağlayan bir kan değeridir. Sedimantasyon genellikle SED oranı, Sedim ve ESR gibi kısaltmalarla da anılır.

Sedimantasyon Oranı Ne Olmalıdır?

Referans sedimantasyon normal değerleri aşağıdaki gibi olmalıdır:

• Yenidoğanda: 0 ila 2 mm/h

• Çocuklarda: 0 ila 10 mm/h
• 50 yaş altı kadınlarda: 0 ila 20 mm/h
• 50 yaş üstü kadınlarda: 0 ila 30 mm/h
• Gene kadınlarda: 4 ila 57 mm/h
• 50 yaş altı erkeklerde: 0 ila 15 mm/h
• 50 yaş üstü erkeklerde: 0 ila 20 mm/h

Sedimantasyon Yüksekliği Nedir?

Sedimantasyon testi tek başına bir tanı aracı değildir. Vücut içerisinde iltihaplı hastalığın varlığının tespitini sağlamak ve hastalığa karşı tedaviye tepkiyi izlemek amacı ile yapılır. Sedimantasyon yüksekliği;

• Lupus

• Akdeniz ateşli hastalığı
• Çölyak
• Sinüzit
• Sedef
• Tüberküloz

gibi hastalıkların varlığında yükselir.

Sedimantasyon Düşüklüğü Nedir?

Sedimantasyon düşüklüğü ise genellikle sağlık belirtisi olarak görülmez. Bunun yerine vücutta iltihaplı bir hastalığın bitmek üzere olduğunu gösterir. Sağlıklı bir bireyde görülen sedimantasyon düşüklüğü, ender olarak hastalık neticesinde değerlendirilir. Örneğin diyabet, anizositoz, orak hücreli anemi gibi hastalıklar sedimantasyonun düşmesine neden olabilir.

Sedimantasyon işlemi için laboratuvarda hastadan kan alınır ve bu kan laboratuvarda tüpün içinde baş aşağı bir şekilde bekletilir. Eritrositlerin hangi sürede ne oranda ve hızda çöktüğü araştırılarak testin sonucu belirlenir.

SEDİMANTASYON NEDİR?

Bazı hastalıklar insanların vücudunda farklı etkilere sebep olarak bazı belirtiler gösterirler. Vücudun enfeksiyon miktarının artması da hastalık belirtilerinden biridir. Vücuttaki enfeksiyon miktarı çökelme testi olarak da bilinen sedimantasyon testi ile ölçülür. Bu test sedimantasyon hız testi olarak da bilinir ve vücuttaki iltihabı tespit etmeye yarayan kan örneklemi ile yapılır. Her ne kadar tek başına bir tanı testi olmasa da bazı hastalıkların tanısı için kullanılabilir.

KAÇ OLMALIDIR?

Sedimantasyon hızının değeri cinsiyete ya da yaşa göre farklı hesaplanmaktadır. Bundan dolayı da referans aralığı kişinin yaş ve cinsiyetine göre farklı olur. Kişi eğer kendi eritrosit sedimantasyon hızını hesaplamak isterse kadınlarda yaş +10 / 2 erkeklerde ise direkt olarak yaşın ikiye bölünmesi ile hesaplanır. Sedimantasyon hızının normal değerleri şu şekildedir:

• Yeni doğan mm/h
• Çocuklar mm/h
• 50 yaş altı kadınlar: mm/h
• 50 yaş üştü kadınlar: mm/h
• Gebeler: mm/h
• 50 yaş altı erkekler: mm/h
• 50 yaş üstü erkekler: mm/h

SEDİMANTASYON YÜKSEKLİĞİ KAÇ OLMALIDIR?

Sedimantasyon hızı eğer testlerde yüksek çıkarsa bu kişinin vücudunda hastalığa neden olan bir enfeksiyon var demektir. Bir diğer yandan farklı sebepler de kanın yapısını değiştirerek kırmızı kan hücrelerinin çökelme hızını etkilemektedir. Sedimantasyon yüksekliği 50 yaşından küçük erkeklerde en fazla 15 mm/h, 50 yaşından büyük erkeklerde ise 20 mm/h olmalıdır.

50 yaşından küçük kadınlarda ise en fazla 20 mm/h olurken 50 yaşından büyük kadınlarda en yüksek 30 mm/h olmalıdır. Sedimantasyon yüksekliğini etkileyen diğer durumlar arasında obezite, çeşitli ilaçlar, böbrek hastalıkları, hamilelik, anemi ve oto-immün hastalıklar vardır. Eğer doktor iltihaba neden olan bir durum olduğunu düşünürse sedimantasyon testi yapabilir.

HANGİ DURUMLARDA SEDİMANTASYON TESTİ İSTENİR?

Sedimantasyon testi genelde hastada aşırı kilo kaybı, baş ağrısı, istemsiz kilo verme, iştahsızlık veya sindirim sorunu varsa istenir. Doktora gittikten sonra bu gibi şikayetler olması halinde sedimantasyon testi ile beraber ek testler de istenebilir. Ayrıca dışkıda kan, omuzlarda ya da boyunda ağrı, şişmiş ya da ağrılı eklem gibi şikayetlerde de genelde doktor sedimantasyon testi ister. Bu gibi şikayetler genellikle bir enfeksiyon belirtisi olarak kabul edildiğinden bunun sedimantasyon testi ile anlaşılması mümkündür. Gerek görülmesi halinde ek testler de istenebilir.

Sedimantasyon testinin insan sağlığı için ne kadar önemli olduğundan bahsettikten sonra sedimantasyon yüksekliği ve sedimantasyon normal değeri gibi merak edilen konulardan bahsedelim. ESR olarak adlandırılan Eritrosit Sedimantasyon Oranı kişiden kan alındıktan sonra laboratuvar ortamlarında testi yapılır. Alınan kanlar farklı zaman dilimlerinde değerlendirilir. İlk yarım saat, iki saat ve 24 saat olarak yapılır. Tek kullanımlık test tüpü ile bu testler sağlanır. Sedimantasyon değeri kaç olmalı? İşte yanıtı…

SEDİMANTASYON NEDİR?

Sedimantasyon kısaca vücuttaki enfeksiyon varlığını gösteren test değerine diyebiliriz. Sözlük anlamı çökme, çökelti olarak adlandırılmaktadır.

SEDİMANTASYON TESTİ

Hastanelere gittiğimizde olmazsa olmazlardan biri kan testleridir. Kan testleri sayesinde birçok önemli sağlık sorunları tespit edilebilmektedir. Bu kan testlerinde kullanılan yöntemlerden biri de sedimantasyon testi. Sedimantasyon sözlük dilinde çökme olarak bilinmektedir. İnsan vücudundan alınan kan tek kullanımlık tüplere aktarılır. Eritrosit sedimantasyon oranına bakılarak test uygulanır. İlk yarım saat, iki saat ve 24 saat olmak üzere farklı zaman dilimlerinde değerlendirme işlemleri devam eder. Yani eritrositlerin ne oranda ve ne hızda çöktüğüne bakılır. Eritrositler çözelti içinde olduğu için daha hızlı bir şekilde dibe çöker. İşte burada önemli olan çökme hızıdır. Çökme miktarı ve hızı, referans değerlerin dışındaysa o zaman vücutta enfeksiyon olduğu ortaya çıkar. Sedimantasyon düzeyinin artması kanser teşhisinde de tespit kaynağı olarak ölçülür. Fakat bu durum vücudun anormal bir tepkisinden dolayı da olmuş olabilir. Sedimantasyon değeri kaç olmalı diyorsanız işte yanıtı.

SEDİMANTASYON NORMAL DEĞERLERİ

Eritrosit sedimantasyon hızı ölçülürken yaşa ve cinsiyet durumuna göre farklı hesaplandığını söyleyebiliriz. Referans aralıkları bu yüzden farklılık göstermektedir.

• Yeni doğanlarda: 0 ile 2 mm/h

• Çocuklarda: 0 ile 10 mm/h

• 50 yaş altı kadınlarda: 0 ile 20 mm/h

• 50 yaş üstü kadınlarda: 0 ile 30 mm/h

• Gebelerde: 4 ile 57 mm/h

• 50 yaş altı erkeklerde: 0 ile15 mm/h

• 50 yaş üstü erkeklerde: 0 ile 20 mm/h

SEDİMANTASYON YÜKSEKLİĞİ

Sedimantasyon testi vücuttaki iltihaplı hastalığın varlığını tespit eder. Sedef, ateşli hastalıklar, çölyak, astım gibi birçok önemli hastalıklarda sedimantasyon hızı yüksektir. Çünkü vücut tepki göstererek karaciğer ve bağışıklık sistemi hücreleri tarafından protein yapılarını oluşturması olarak açıklayabiliriz. Bu oluşumlar da eritrositler ile yapışarak kütle ve ağırlıklarında artış meydana getirir. Ağırlık olunca da dibe çöküş hızlı olacaktır. Sedimantasyon hızı da o yüzden yüksek çıkar.

SEDİMANTASYON YÜKSEKLİĞİ TEDAVİSİ

Sedimantasyon yüksekliği gibi durumlarda daha önce bahsettiğimiz gibi tek başına sedimantasyon testi yeterli olmayacaktır. Başvurduğunuz hekim daha kapsamlı bir test isteyecektir. Sedimantasyon yüksekliği altında yatan hastalıklar incelenir. Muayene ve laboratuvar testleri yapılır. Eğer hastalık tedavi sonrası iyileşmeye giderse sedimantasyon oranı da düşmeye başlar.

SEDİMANTASYON YÜKSEKLİĞİ NE BELİRTİSİ

• Lupus

• Sedef

• Ailevi akdeniz ateşli hastalığı

• Ankilozan spondilit

• Çölyak ve multiple skleroz

• Romatoid artrit

• Sinüzit

• Astım

• Tüberküloz

• Akciğer kanseri

SEDİMANTASYON YÜKSEKLİĞİNİN ZARARLARI

Sedimantasyon değeri yüksekse en korkulan durumlardan biri kanserli tümörlerin varlığına işaret edebilir olması. Bu yüzden en yakın sağlık kuruluşuna gidilerek gerekli testlerin yapılması gerekir. Uzman doktor eşliğinde bu durum düzenli takip edilerek tedavi sürecine başlanmalıdır.

Sedimantasyon, vücuttaki iltihabı algılayan ve bağışıklık sistemi hastalıklarının tespitinde yaygın kullanılan bir kan değeridir. Genellikle; SED oranı, Sedim ya da ESR olarak da kısaltılmaktadır.

Sedimantasyon Değerleri Niçin Önemlidir?

Sedimantasyon, bir test tüpünde bulunan kırmızı kan hücrelerinin tüpün en dibine düştüğü süreçtir. Kısacası, iltihaplanma arttıkça; SED oranı da artar. Yani, yüksek çökelme oranları, daha fazla hastalık aktiviteleri ile ilişkilendirilirken; sedimantasyon düşüklüğü ise, hastalığın daha az düzeyde aktif olduğunu düşündürür.

Vücutta iltihaplanma olduğunda, kandaki anormal proteinler; kırmızı kan hücrelerinin kümelenmesi ve ağırlaşmasına, dolayısıyla tüpün dibine hızla düşmesine neden olur. Bu durum da, sedimantasyon oranlarının daha yüksek olacağı anlamına gelmektedir. Bu testler, kanser teşhislerinde de kullanılabilmektedir.

İdeal Sedimantasyon Değerleri

Normal SED oranı için, belirli üst eşik değerleri; bir tıbbi uygulamadan diğerine, çok az miktarda değişebilir. Fakat çoğunlukla normal sedimantasyon değerleri; kadınlarda 8, erkeklerde ise 5'tir. Sedimantasyon hızı, yaygın olarak; yaşlılarda biraz daha yüksek olabilmektedir. Şu değerler, sedimantasyon için normal değer aralıkları olarak kabul edilmektedir:

- 50 yaşın altındaki kadınlarda, 0 - 20 mm/saat.
- 50 yaşın altındaki erkeklerde, 0 - 15 mm/saat.
- 50 yaş üstündeki kadınlarda, 0 - 30 mm/saat.
- 50 yaş üstündeki erkeklerde, 0 - 20 mm/saat.
- Çocuklarda, 0 - 10 mm/saat.
- Yeni doğan bebeklerde ise, 0 - 2 mm/saat.

Sedimantasyon Yüksekliği ve Düşüklüğünün Nedenleri

Sedimantasyon yüksekliği, tipik olarak; vücudunuzda bir iltihabın varlığına yahut iltihaplanmaya neden olan bir hastalığınızın olduğuna işarettir. Enflamasyon kısa vadede, akut ya da uzun bir sürede, kronik olarak oluşabilir ve de çeşitli durumlardan kaynaklanabilir.

Sedimantasyon düşüklüğü ise, genellikle vücutta herhangi bir iltihap olmadığının işaretidir. Fakat her hastalık, iltihapla gelişen hastalıklar sınıfında yer almaz. Örneğin, karaciğerle alakalı olan hastalıklar, kan şekerinin yüksekliği veya böbrek hastalıkları; sedimantasyon yükselmesine sebep olmaz.

Eritrosit sedimantasyon hızı, özellikle yeni doğan bebeklerde çok düşük olabilir. Bunun yanı sıra; viral hastalıklarda ve kan yapımının arttığı polistemi durumlarında, sedimantasyon hızı azalmaktadır. Ayrıca eritrositlerde kusurun olduğu, talasemi minör vb. gibi hastalıklarda da; yine ESR değeri azalmaktadır. Bilinmesi gereken bir diğer konu ise; ilaçların da, SED değerlerinde değişikliklere yol açabiliyor olmasıdır.